16 Ocak 1940 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

san YAZAN: REŞAT FEYZİ him h ecek kabili Müuhakkak ki, Bc.ı-:).vğlîlruüu;— is Xkül ettikten sonra, Türk ha çelhin imar hareketi bir kat nlanmıştır. Çünkü, Bele- 1, belediyelerimize '€tte ikraz yapan en bir kredi müestesesi olmuş- İ scri bir sur, hcı;lku'ı. Belediyeler Banka- para almış ve bi ühtelif işlere harcamıştır. ÖT Burada, Belediye urac T Barkası « a Kurulduğu günden bugüne ka- T Yaplığı hizmetleri kısac; a sıra- Bayı faydalı buluyorum, a 29 teşrinlevvel 14 hda fzaliyete geçmişti. Biç bi ir sermaye ile işe ânın gayesi, be- hâra ait işlerinde yar- Bdivelerin im M etmektir, Yİ sermayesi ise, het kararile — bir arttırılmak üzere, on beş lirtadır. Bu serı aye, bütün li tilyon kanın kârından te a pelir, İ ik e- tü Bisselerinden mey- Bani tin, V“"ın Sermayesi, kurulduğu "gi baren arımata başla « , iyelerinin tahsilât Sankanın serma- Belediyeler bir beled fazivetine göre, Bankan:n BU kâm cok Ç Kârna mukabil U asga- yılda yarım mül- T Vaziyete gel - ler Bankası, yüzde 65 ayraaYelere para ikraz et lea Komisyon, masraf ve Bülre n N Maktağır “ile hiçbir para almas Yapılar Delegizan hesaplara göre, Türkiye Sisgiğeleri — hudutları” içinde Hüfus yasamaktadır. 1935 vanılan nüfus : B hrn-.m_ hemen dörtte biridir, " Belediyeler Bankası, yurt < arın dörtle birinin oturdukları ye kasabalara mühtelif ih tiyaçların:n giderilmesi h Yardı; rda bulunmakta, m keto hizmet etmektedir. —— ae Meseli. Belediyeler ” eler Bankası, e, yardım talep ; elere, cem'an Yekün dört milvon lira kadar bir ?ıvri] tevzi ,etmistir. Bu paralar, b;;ı— an mukavelelerle ve taksitle di Yelerin emrize verilmekte- Belediyeler, en ziyad elektrik isleri Di 1, imar isleri ve diğer îînme hizmetleri icin pars istikraz mektedir. Banka, gecen sene nie Bayetine kadar 200 kadar beledi. yeye yardım etmistir. Anadolu şehir v. t sehir ve kasabaları 'en şaühim derdi bol ve temiz aa işidir. Banka, 1942 senesine kader Büfusu 10 binden ziyade olan 58 elediyeve T milyon lira İkraz e- lerde yaşıyan 2 mik ledilecektir. ü yeler Bankası, bondan ba; ka, bugüne kadar, elektrik tesisa: | lyon Hrayı | çin maddi | Cenubi Amerika memleketleri de yeni memleketler sayılır. Fakal bu memlektlerin hemen bütün şehirleri birer mamuredir. od Tesim Buenes Airesteki 'a bir milyon kradan iazla para Akraz etimiştir. Bu surelle, birçok şehirlerim.z elektriğe kavuşmus, bu yürt köşelerinde SiNEMA ve rad- y0 tesissa vücude getirmek ae bü sayede mümkün olmuştur. Su ve esekiriklen sonra, en mü- him şehir meselesi imardır. Bü - dün 'lürk şehirieri ve bir imar kalkınması içinde bulu- nuyor, Bütçeleri dar olan beledi- bu hususta, yine Belediyeler Bankası yardım et - mektedir. Şekir ve kasabalarımı- zın halihazır haritaları ile imar iâlarızın bir an evvel yapılma» a ehemmiyet veriliyor. Banka, nüfusu 10 banden yukarı olan BÜ şehirden henüz harilası olmuyan 48 şehrin haritaları için, 250 bin bulupan 57 şehran imar işin de 375 bin lira tahsis etm'ştir. madern stadlar vücüde geti- esi için de bütün belediyecere edecektir. Dü sünetle düün Türk şehir ve kasabaları modoern gençlik meydanlarına sa- hip olacaktır. Bejediyeler Bankasının yaptığı en mühim işlerden biri de, bütlün Türkiye belediyeleri ve hususi - Garelerinin elizide bulunan malla- rın sigorta edilmesidi. Bu mel - ların hepsi, Bazkanın tavassutile sigğorta edilmişlir. Sıgorta edilmiş buluran malların siğorta kıymet- deri 15 milyon lira kadardır. Bu suretle, Türkiye belediyeleri ve hususi idarelerinin bütün malları yangın tehlikesine karşı korun - muş olmaktadır. Bu muazzam sigorta işinin halli. rulacak ehemmiyette yettir. or ki, Türkivedeki imar ve kalkınma hareketleri, Beledi. yeler Bankasının teşekkülünden sonra hiz almış ve muvaffakiyetle yürümüştür. Ş.mdi, yurdun ge - Hiş bir sahasını yeniden yapmak mecburlyeti ve vazifesi karşı dayız. Devlet, Kızılay ve sair ali Eşl teşekküller ve vatandaşla: le bu büyük davayı en Kı en salim esas ve usüller- ktır. Dediğimiz gibi, bu diyeler Bankas.nın da ir. sonra, Erzincas ve havalisin lern ve müreffeh şehirlere vataklık edan, mes' tan toprakları halinde göreceğiz. Duglas 2,700,000 lira miras bıraktı Gecenlerde vefat ettiğini vazdı- ğımız sinema yıldızı Duzlas Fer - banks'in vasiyetnamesi acılmıstır. Meshur san'atkâr. 2.700,000 Türk, lirasına baliğ olan servetinin nıs- fını karısı, sabık leydi Asleye bi- - n deşlerine ve diğer akraba- sına terketmiştir. MEMLEKET MESELELERİNDEN İmar işlerimizde belediyeler bankası ka şimdiye kadar muhtelif yur töşelerinde ne hizmetler gördü? ? J tü için, muhtelil şehir ve kasaba - | $—SON TELGRAF — L İKİNCİKÂNUN 1846 Sanma Harpten daha müthiş iki öfet: ZELZELE ve TAYFUN .MANTO ALEYHTARLARI BİRLİGİ Avrupada ve sair yerlerde şap- kasız gezmek bir gösteriş, bir nü- mayiş addolunmaz. japonlarda ise bu, Çinde harbeden askerlere karşı bir minnettarlık ve şükran alâ - meti telâkki edilir. japonyada yeni teşekkül eden garip bir birliğin statüsü, orduya karşı minnettarlığı izale için yal- nız şapkasız değil, mantosuz dâ gezilmeyi tavsiye ediyor. «Sapkasızlar, mantosuzlar» bir - HERİ mensupları, yalnız kendileri sapkasız ve mantosuz gezmiyorlar sokakları dolasıyorlar, halkı sanv- kalarını ve mantolarını terke da- vet, hattâ mecbur ediyorlar. KADIN ÇOKLUĞU, Son bir istatistiğe göre, dünyada mevcut erkeklerin, kadınlara nis- ten azaldığı anlaşılmıştır. Kadın ekseriyet rekoru Çinde - dir. Burada 1000 erkeğe mukabil 1139 kadın vardır. ' ÂNGİLİZ ORDUSUNDA JKANATSIZ TAYYARELER . Bir «oxogyre» ilk dela olarak | İnediz tayyareciliğinde mühim ve faal bir rol oynıyacaktır. İngiliz Hava Nezareti, meşhur tecrübe pl- btu R. A. C. Brice'i angaje etmiş- tir. Hava Nezareti, üç yeni tip tay- “yare de satın almıştır. Bu tayyare- lerin kanatları yoktur. Şimdilik Londra ile Fransada bulunan İn- giliz hava ordusu büyük karargâhi arasında rabıtayı temin için kul- lamlacaktır. leşkil ettiler ve tehdide Anadoluda, binlerce vatandaşın ölümüne sebep olan yer sarsıntısı nı, bir Fransız gazetesi «âfet, te- Takki ediyor ve bunun Tancada, hattâ Kaliforniada bile hissolun- duğunu söylüyor. 1755 de Lizbon şehrini baştan- başa bharap eden zelzeleye kadar çıkmıya lüzum yok. Daha yakın- larda, 1883 de Cava adası harap oldu. 1881 de japonyada, 100 kilo- metro uzunluğunda, 10 külometro genişliğinde bir yarık husüle gel- di; yerlerden fışkıran alevler manlar binlerce adamın ö gebep oldu. 1906 da, $ koyu altüst eden zelzelenin ribatı bonüz uzutulmamıştır. Bunlardan başka: 1807 ae 1907 de İtanda 1923 de Havayi arasında, 1924 de Toskanide, 1925 de Yeni dada, 1929 da Napolide, 1930 da Korentde, 1931 de Moksikada, 1938 de Şili e vukua gelen zelzelelerde 've adamı ölmüştür. Mad- tin yekânu da pek müt- , iki saniye sallanı - genelerce, hattâ asır « l hmetler ve feda - e getirilen kıy- erini bir an- leğil, fakat Kış cenaplar arzı endam etti. Soğuk, çek soğuk!.. Soğuk birçok baslalıklar tevlit eder. Bunun için de yünlü bir kazak veya gömlek.. Ceplerinin büyücek ve geniş olma- sına dikkat ediniz. Yürürken elleri- nizi sobtar, ısıtırsnız. İçerisini fa- nileden yaparsanız daha sıcak tu- tar. Lüzumunda çıkarıp cebinize koyabileceğiniz küçük bir kuku - lete güzel başmızı yağmurdan, kar- Bu şık ve pratik mantonun pal- vonu 6 parçadır! 4, ön; 2, arka; 3, yaka; 4, cep; 5, kukuleta; &, kol.. Bu manto için, 1 metre 40 santim eninde kaba yünlü kumaştan 2 metre 50 sanlimlik bir parça yeti- şir. Kumaşı ikiye katlıyarak kesl- niz ve yanlarında bir santim kadar fazla dikiş ve kıvrım payı birakı- niz. Evvelâ arka parçası, A. B yi, son- ra koltuk altları C. D yi ve omuz- ları O, P yi birleştiriniz, Cepleri Muharebe modaya tesir ediyor yeni icatlar çıktı . . . Şimdi yeni Bayanlara müjde! - Avrupanın, Amerikanın terzileri bir taraflan kumaşların günden güne pahalaş- masının önüne geçmek çarelerini arıyorlar. bir taraftan — bunların yerine geçecek şeyler bulmağa ça- hışıyorlar, Rop yapmak için az ve çok yü; lü veya ipekli kumayş ister. Halbuki harp başladığındanberi yün ve ipekli tedariki zorlaşmıştır. Bun- dan sarfınazar ateş pabasına çık - muşlar, | gak, parlak. Sonra, hususiyeti varı Kış için orijinal # bir moda daha icat edildi güzerine tesbit ediniz. Yakayı as- tarlıyarak yerine koyunuz, kolları da geçiriniz. Parisli, Ültra modern bir terzi, eamekânlarını camdan — roplarla süslemiştir. Ropların kumaşı cam- dan yapilmıştır. İpek gibi yumu- Kat'iyyen yanmıyormuş!.. | Avustralyalı bir terzi de hafif mantardan roplar modası çıkar - mıştir. Bu roplar yırtılmıyor, 1s- Hiç batmıyormuş!.. ! İasan denize düşmek tehlikesine karsı sigortalı demektir. Fakat, bir Amerikalı ter-; | | mağlüp ve geri | birçok ilmeğe mecbur ettiler. Bolşe- | be" oluyor. vikler, £ki muarjz olan Le- | — Halihazırdaki fenni vasıtalar, Meselâ şu| tonyalı steme - | binlerce kilometro uzaklarda vi di österiyı diler. Ah. ni ilân etti. kua gelen yer sarsıntıla ıı:ıb(-rı imalardan Bi B n N - —- areaamanmam Misafiri nasıl kabul etmeli? 'Türklerin misafirseverliği bütün dünyaca malümdur. Misafir ka- bul etmek, ağrlamak çok ince bir san'attır. Fakat, birçok san'atlar Kibi bu da yavas yavaş eski ehem- miyetini kaybetmektedir. Son zamanlarda, misafirlere pek| © kadar aklırış edilmiyor. Halbuki misafirlerle ayrı ayrı mesgul ol - mak Jâzımdır. Yalnız ebuyurunuz gofraya.», «buyurunuz büfeye,. demek kâfi değildir. Masaya otu- ranlar, büfeye “aklaşanlar biribir- lerini tanımazlar, kendilerini bi- ribirlerine takdim etmek, tanış - trmak lâzımdar. Aksi halde soğuk bir hava hüküm sürer. Banun önüne geçmek için da- vet edeceğiniz kimseleri iyi seçi- biz. Kalabalık olsun diye gelişi- güzel intihap etmeyiniz. İçtimat, siyasi veya ticari mevkilerini dik- kat nazarına alınız. -Aralarında gdargınlık veya rekabet olduğunu bildiğiniz dostları ayni zamanda davet etmeyiniz. Bunların arasın- daki soğukluk diğerlerine de si - ravet eder. Neş'esizliğe sebep o- lur. Misafirlerin hensi ile alâkadar olmalı, Biribirlerine prezante et- moli, Utangaç gençlere yardımda bulunm Söz söylemelerine Misafirlikte, büfenin önünde u- et durmamalı, Hane sa- hibesini fsgal etmemeli. Bir salona girince evvelâ, evin bayanımı, sonra bayını selâmla » Çok hızl: koruşmamalı. Bil- içlik satmamalı, Sunu ve dbunu Tencide edecek sözler sövlememeli, Hele dedikoduya meydan acacak gevlerden kat'iyyen çekinmeli. Hulâsa herkese kendini sevdir- meyi, berkesin hürmı takdiri- ni kazanmayı zinin bulduğu hepsinden mükem- melk Alöminyum rop!.. Alöminyum tellerden — yapılan bu roplar ipekli kumaşlarla yapı- lanlardan daha hafif ve daha sağ- lam imiş, rengi ve parlaklığını Nâ-| nihaye muhafaza ediyormuş. Akıllı terzi, şimdi de alöminyumdan şap- ka, çanta, iskarpin gibi şeyler yap-| mayı düşünüyormuş. Her halde bunlar, Almanların kâğıt ceketle- rinden daha şık olsa gerektir, ,KADIN, EV 'KUKÜLETLİ MANTOLAR | Bir saniye içinde veriyor, Fakat bu sarsıntıların ne- den ileri geldiğini, niçin bazan ha- fif, bazan şiddetli olduğunu izah edebilmek kabil değil. Fen bunda telif... Zelzelenin menşei ne?. KÜREMİZ SOGUYUNCA İlim ve fen âleminde bu, kısrının ince olan yerlerinin masına atfolunur. Fak. mizin kabuğunun az veyi rinliğine göre hufif veya şiddetli oluz Çok hassas Sismoğraf âletleri tarafından kaydolunan tabiatin bu Rarip ve Tevkalâde sarsıntılarının tesirleri de mühteliftir. Sarsıntı | bazan ufki, bazan #mudi ve bazan da temevvüci, yani dalgalı olur. Çok defalar yerler yarılır, çat- Jaklar huşüle gelir ve binlerce ev ve içindeki adamlar bu çatlak! rın İçerisine gömülür, gider. Ba - zan sarsıntı hafif geçer, bir zarar vermez. Yer sarsıntılarının ekserisi, kü- Dun altındaki ce- ardan ileri g ziyal mütehass.sları, Sicilyi labrdan avıran Mesina boğazının bir çöküntü neticesi acıldığı ve bu mmtakada çöküntülerin de - vam odip gideceği fikrindedirler. Binsenaleyh, küremizin soğu - Zigf Almanların Fransız ordusu sısındaki Zizfrit battı nasıl yı pıldi? Müdafaa ve mukavemet biliyeti nedir?.. Bunu Almanları sormalı. Hakikaten, bu garp İstih- kâmları hakkında birçok seyler wazdılar, hâlâ da yazıyorlar. Mak- sat halkım manevivatını yükselt - mek, düşmanınkini de kırmak... Vernaht gazelesi, sonteşrin 1938 tarihli nüshasında, bu müstahkem| hatta dair çok favdalı malümat ve-| riyor. İlk karar, 1936 senesi nisan ayın- da verilmiş ve sene mihavetine kadar, istilâya uğraması muhtemel) mıntakanın yolları üzerine 118 be-| ton manila inşa edilmiş ve sonra hakiki istihkâm hatlarının yapıl - masına karar verilmiştir. 1937 se- nesi sonunda 500 istihkâm vardı. 1938 mavısında Çekoslovakya me- selesi çıktı. Alman hükümeti, garp cenhesini temin etmedikce elleri - nin serbest kalmıvacağını anladı. | Barajların insası irin 100,000, zırhli istihkâmlar icin de 85,000 amele | tahsis etti. Bundan — başka, tam | mevcutlu bir fırka, istihkâm ve tavvare taburlarının yardımile ca- xh bir makalesini nesrediyor. General, | bu makalesinde, *eni istihkâmla- | zın prensiplerini anlatıvor: «Vaktile, dairevi istihkâmlar in- ga olunurdu. Bir sehrin, ordu veya, larla çevrilirdi. 1914 — harbinden sonva bu fikir değisti. Müstahkem kalar. hatlar tesisi daha mu- Fransızl. üzerindeki majino üzerindeki zel model Fransa bu hattı, hududa yakın sanayi mıntakasını muhafaza icin harabe ve ölüm duğu yerlerde çatlaklar husule ge» tirdiğini kabul etmek lâzımdır. Arzımızım kışrı bir hattı taki « ben soğur ve bu hat, San Fransişa kodan başlar, Amerikayı ve At « lantiki geçer, Lizbona doğru uzam n.r, oradan İtalya yarımadasına, Balkanlara, Krıma, Türkistana ve japonyaya kadar gittiklen sonma tekr.) San Fransiskoya varır. Zelcelelerin t de bir değildir. Alesk: lelerin verdiği zarar — japonyada, İlalyadak nisbeten hiçtir. TAYFUN En çok Çin veya japon deniz « lerinde vukua gelen — tayfunlatı büsbütün başka bir âfettir. Gemia ciler buna «dönen fırtına» ismink verirler, İki med ve cezrin akıntısındam hüsule gelen büyük su hücumları hasıl olur, Denizin dibindeki dah galar birleşirler, büyük dalgalat haline gelirler ve yakın sahillene çarpar, dağılırlar. Limanda bulunan gemiler, bit karpuz kabuğu gibi kalkar, Tıln tımlar ve kayalar üzerine düşem, parçalanırlar, Kaliforniyadaki Florida sahillem ri birçok defalar bu âfete marua kalmıştır. Bilhassa Martinik, 1904 de çok zarar görmüştür. Hulâsa, zelzele ve Layfun harpa ten daha çok müthiş birer âfettim rid hattı nasıl yapildıt. Majinodan farkı bu hattaki küçük istihkâmların çok oluşudur vaptı. Modern bir harbi idame etti rebilmek için buna mecburdu. Ak manlar da ayni mecburiyeti hiş « settiler. Ve derhal işe basladılaş,a General Jakob da Militaer Ve henblat risalesinde bu hatta dalş su satırları yazıyor: «Ekserisi mütehassıs olmak üzee Te 200000 kişi geceli gündüzlü çaa lsıyordu. 20 temmmuzda 35000 8- mele daha ilâve edildi. Bu miktap 10 ilkteşrinde 342000 e çıktı gün 5,000 otokar 188000 armelej kamplarından iş başına gölürü « yordu. Bu büvük zahmet sayesinde Almanlar, birkar ay içinde 50 kie lometre derinlitinde büyük ve küe çük 22,000 istikkâm yapmıya myue vaffak oldular. Zigfrid hattının Majinodan sudur: Ziğfrid'de küçük istih dlar daha çoktur. a gae Maskeli ihracat Bon günlerde Romanyada keliportaj sevkiyalı pek çok artmışlır. Posta me- murları bunları saymıya, kaydelmiye Translivanyanın küçük bir kasabafi olan Siblodan İki gün içinde postaya 2000 koli tevdi olunmuştur. Timisaar ve Araddan gönderilenler bunun bir- kaç misli fazladır. Bu kasaba ve yehle- derdeki Alman ekalliyelinin sayısı çoğ- tar, Bunlar, mazi idaresinden aldıkları emir üzerine Almatıyaya yiyecek mad- Geleri göddermektedirler. Bunlar, koli halinde ve nümüne olarak gürderildi. | Bi için gümrük muamelâtına da Gi tutatmamaktadır. Son hafta içerisinde binlerce tan gie Kolata, Jarmbon, tereyağı, sabun, İlâh, gönderilmiştir. Ramanya bükümeti, bu maskeli ihra- catın Önüne geçmek için tedbirler al- muya mecbur kalmıştır.