24 Kasım 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
BAYISI I KURUŞ | SONTELGRAF ıını; 976 "Telefon: n..muıımr 20827 — ldm Müdürü: 23300 İstanbul Nuruosmaniye No. Bâ ——— —— — — En Son Telgraflan Ve Hıbcrlerı Veren Akşam Gazetesi CUMA 24 2 inci TEŞRİ*J 1939 ———T Sahib ve ETEM Başmuharriri: İZZET BENİCE İngiltere Geniş Bir Hava Planı Hazırladı Almanya ve [Bu Iana göre senede 25 30 bın Bulgarlar Bitünakvalü Balkanlar *! Bertin niçin bir bitaraf Balkan blokunun teş- kiline mani olmuya çalışıyor ?. Yazan: ETKM İZZET BENİCE Röyler alancının Mükreylen verdiği | günün birce en mühim siyazi ir. Rüyler ba telgrafında Al- n elçiliğinin bilaraf bir Balkan bile- teşekküllüne mâni olmak ürere gelebilen herşeyi yapmak için Sllmat almış olduğunu düpedür. bil- iyor. Rumen kabinesinin değişliği ye. iye Alman - Rümen iktisadi mü- Mkerelerinin de Amil oldağu iddlası Mratında Röyterin bu tebliği elbetteki, | Nııı bir dikkati celbedecek mahiyet- ıııın..ı,.mn bir bilaraf Balkan blo- Ku deşkili karşısında üç endişesi ola- . Bunları sıralandırımak icap ederse | #yle bir çerçeve içine alabiliriz: — Bitaraf blokun Almanyanın Bal- enup yollarını tamamile ka- — Bitaraf bloku birinde yaya mütevcecik bir taraflı bir Aürekette bulunabilması ihtimali &— Bitaraf blokun Almanyanın Bal- ardaki iklsadi nüfuz — ve Menlaat istihsali arzasuna enz uu ntimali., Bu üç sebebin « dördüncü bir N de, Almany » Halkanlardaki dan ve is( ai hâdiselerinden İenai stzazl emetleri hesatına istifade, dnkâmlarmıı dalma elde bu kandarmaktır. Her üç veya dört Şatimali de ayrı AMi mülâhaza etmek, buzünün gizli ve içlen pazarlıklı — politikası karşısında yerinde — olabilir. Ancak, bitaraf bir. Balkan — blokomun külündeki hedef herşeyin başında ın istiklâline ve tamamiyeti: tayyareci yetıştırılecek Ingılızler mayın tarayıcı tahta gemıler kullanacaklar Alman Ykracat mallarının da müsaderesine karar veren İngilla kabinesi bir — laplanlıdan konra... ve Belçika Hitler nezdinde teşebbüste bulunacak Be karşı hariçlen gelebilecek her türlü | ve tecavtiz ihtimalini defelde. Göre Almanların böyle bir teşek- Küle mâni tedbdirler illihaz etmeleri da- ha ziyade kendi hesap ve niyetleri tahlile değer bir ciddiyet ik- İsap etmektledir. Bu takdirde de, Al- Manlarmı bugün değike yarın için Bal- Aanlar hakkında kendi paylarına ha- Tifa üzerinde derpiş etlikleri hesaplar Ve plâmlar vardır, demek lüzımdır. Bu Kesapların ve plânların en halif ihii- İlihaali ihtimali; en ağırı da Balkan- hi kendi paylarna karışlırmak im- elde tulmaklır. Gca tcaret müzakerelerinin müşkü - Müa ve hattâ inkıtas icap ektirecek bir Tabiyet içinde cereyan etmesi Alman. larm Balkanlardan iktısadi menfaatle FNL masil hir hotkâmi içinde temin ey- lemek arzasında bulundaklarınn acık bir delilidir. Müşkülütı arttıran sebep- (Devamı 3 üncü sahifate) | velce tetkik edilmiş olan bir projenin | katbikine geçerek dört deminyan hü- Londra M ÇALA.) — Muhasematın vik başlungıcında İngillere hükümeli ev- lerdir. — Cenmbi Afrika hükümeti plâma yalnız pilot, rasıd ve mütralyözcü trenmanın mahallind. | yetiştirllmesini değil, aymi zamanda tercih ve bu antrenmanm mümkün ol- | havada ve denizde müttefiklerin ha - duğu kadar İngiliz makamlarının yar- dümi ile inkişaf ettirilmesini kabul et- | miştir. Yakında tatbik edilecek olan bu Brojenin mali şartları muvakkat bir mlaşma ile tesbit edilmiştir. İngiliz fileları vücüde gelirilmesi — imkünnı verecek süretle inşaalın tanrimini de istihdaf etmektedir. Kanada, Avastralya ve Yeni Zelanda KDevamı 9 üncük sahifede) kümetine İngillere iİmparaterluğu lay- yarcellerinin amtrenman işlerinin Ka - madada iemerküz etlirilmesini teklif | etmiştir. Avustralya, Yeni Zelanda ve Kanada bu deklifi derhal kabul etmiş- | telıîııılss Oâ*l'f':" |Suikast muhakemesi 4 yakında başlıyor Paris 24 (Hususi) Moskova- dan gelen haberlere göre, Sovyet İngiliz zabitinin Holandadan kaçırılması hâdisesi nasıl olmuş ? hükümeti Polonya harbi nflina - sebetile silâh altına aldığı kuv vetleri terhis etmektedir. Mareşal Voroşilaf sulh zamanı kadrosuna avdet edikdiğini söylemiştir. Yal- | niz şefürlerin, mütehassısların ve diğer teknisyenlerin terhisi biraz gecikecektir. İki 1BiRiNCİKÂNUN Yeni tefrikalarımız ve yeni yazılarımız başlıyor 1 — Bar Çiçekleri 2 — Akdenizde Türk Denizcileri 3 — Hamidiye Kahramanı Bu üç mühim tefrikadan başka şu muharrirlerin Yazılarını daima bulacaksımı Etem İzzet BENİCE Ahmet Şükrü ESMER Necip Fazıl KISAKÜREK Selâmi İzzet SEDES Senih Muammer ALATUR | Rahmi Yağız Reşat Feyzi Ahmet Rauf SON TELGRAF ay başmdan itibaren, yeni tefrika- ları ve yazılarile, aylardanberi hazırladığı kışlık neş- Tiyat programına başlamaktadır. || Ziya Şakir || İskender Fahreddin Müsih sulkaslının vukua ge Müği birahanı Landra 24 (Hususi) — Gazete- ? visin Lâhey'de bir tedhiş ve ihti | ler, Alman Gestapo teşkilâtının | lâl merkezi vücude getirdiğini ve Münih #uikasdı ile alükadar ol - | Almanyada suikasclar tertip | .dukları bahanesile Holanda top- | tiğini, hatta Münih suikasdına pa- Voaraklarından — kaçırdığı iki İngilir | raca yardımda bulunduğunu iddis | Zzabitinin mukadderatile meşgul | edecek kadar ileri gitmektedir - olmaktadırlar. ler. Halbuki bığalar bir idd hâdise, Münih —suikasdına | varit gösterecek hiçbir delil. karıştırmak için oy-| taya koymamakfadırlar. | nanmış feci bir oyun telâkki ed 9 teşrinisani öğleden sonra, iki “Oliyor. Almanlar, Entellicens Ser- | (Devamı 3 üncü xahifede Osman Cemal KAYGILI |Bürhan Cevat Ali Kemal SUNMAN M. Sami KARAYEL ör - kimiyetini temin edecek büyük hava | Finlandiya ile bir anlaşma projesi Moskova, 24 (Radyo). Stalin Yoldaş'ın bizzat ha- zırladığı yeni bir anlaşma | projesi bugün, hariciye. ko- miseri Molotof. tarafından Finlandiya sefirine verile- cektir. FİNLANDİYA ya hüküme Tz ve bdnu çok arzu Fakat elimizi hiçbir zımızı sıkmak istiyen b uzalamayız.. | sil yeni bir Şişli telefon santrali Yarın saat 15 de merasimle açılıyor Şişi telefon santralı yanıa saat 15 de mörasimle açılacaktır. Yeni sant rüla Beyoğlu abenelerinden 1230 si | | bağlıdır. Bu 1230 numaradan 181 adedi | | hülen; 35 numaralı Heyoğlu santralına Mayln muharebesinden vazgeçmesi için Holanda merbul bulunmaktadırlar. | 35 numaranın yarın saat 3 den son- | va vazifesi; Avrupada «Malmazel saatı | dedikleri otamatik saali bildirmek ola- | caktır. Yani badema 15 aumarayı çe- | virenlere plâğa alınmış bir kadın sesi şantin kaç alduğunu dakika ve xani. yesile bildirecektir. ; | Yağmurların tesiri Bir ev çöktü, bir evin duvarı yıkıldı Büyükadada Şehbal sokağında | Hollanda bankası direktörü Per- Fikot'a ait ev son gürlende yağan yağmumların tesirile, — yanmdaki Koçonun evinin üzerine çökmüs vi | Koçonun evini basara uğr tır. | Hasköyde de Davit Şalon adın- da birinin üç katlı evinin duvar « lprı da yağan yağmurdan yıkıl - mışfir D a İki kişi boğuldu Dün gece saat bir raddelerinde Köprü Kadıköy iskelesinin Galata cihetinde dolaşmakta olan bir a- dâm denize düşmüş ve boğulmuş- tur. Bütün araştırmalara rağmmen denize düşenin cesedi bulumama- dığı gibi, hüviyeli de tesbit edile- memiştir. 4x Kurüçeşme sahilinde dolaş - makta olan Şerif oğlu Paşa adında bir genç te denize düşerek boğul I KI SACA II Umacı !, Cocukları aumacıs ile korkuturlar; Ha geliyor.. Simdi Almanyada da her gün «er- kâniharbiye ve kumandanları içtimar yapılıyor ve alanslar hep bu toplantı- Tarın tafsilâlam taşımakla meşgul bu- dunuyor! Anlaşılıyor ki, umacı. — çıkarlmak sırası Almanyada ve kumandanlar ç- timamnda. Bari bir çıkka da, ne çıka- vi dünya görse değil mi?. Umacı korkusü cekmeklener umacı- yı görmek daha çiverişli olacak. .. ç | olan Rum mütarekkıp bekliyor ç IRomanyaileiktısadi müzakerelerir iinkıtaından sonra Almanyanın na- [sıl vaziyet alacağı merak ediliyor Bükreş 24 (Hususi) — Kabine- nin istifası Üzerine yeni kabineyi teşkile memur edilen kil ve sabık Paris € | yeni kabinenin listesini Krala tak dim etmiştir Eski kabinenin istilasına sebep » - Alman iktısadi mü- zakeratına şimdilik devam edilip edilmiyeceği malüm değildir. Bük. reşte bulunan Alman iktısat he- yeti Berline dönmüştür. ALMANYA BİTARAF BALKAN BLOKUNA MUHALİF Bükreş 244 (Hususi) — Al le iktisadi müzakerelerin mesi dolayısile, Almanyanın hattı hareket ihtiy: edeceği merakla beklenmektedir Almanların, bitaraf bir Balkan bloku teşkiline elinden geldiği âni olacağı hakkında, Bük- iği mehafilin- n sızan haberler, Almanyanın iki iddinlar hilâfına Balkan- lardan elini çekmek istemediğine bir delil addedimektedir. | Diğer taraftan nuıq.mı.m- bü-| Galatada bir esrar tekkesi basıldı Üçü kadın olmak üzere beş kişi kabak çekerken yakalandı zehir kaçakçılığı cadelesini arttırmış olan emniyet kaçakaılık kısmı memurları dün gece Galatada bir esrar tekkesini | Möydana rıkarrrışlir ikisi kadin ÇERÇEVE =-—— ya Ka — Yeni Rumen Başvekili Tataresko'nun Bükreş sefirimizle İstanbula geldiri izman alıman . recimlerinden tün ahbvale mülerakkip yette beklediğine şüphe edilme - mektedir. Teşekkülü memnuniyetle karşılanan yeni kar şi koyabileceği mü- | olmak üzere beş esrar içerlerken suc kalamışlar Galatada — Fransız mektebi ci- (Devamı 3 üncü sanifede) Aksiyon Serisinden: Maarif m_eselemiz DİL VE aSTILAR | 3— Merkangi bir Haamın icine, iştikakları ve sarf ve nahvile nülur eden bir Vmaşka dül o Hisanı müstemlekeleştirir. (Kaki osmanlıca!, &— Uydurma dü, bizi saran ve bize tekaddüm eden kâlnatı yenisile değiş- |firmeğe kalkmak kadar tabiat kanunlarına zıttır. (Veni türkçe teerübesi 3— Kendi öz kellmelerimizden başha, bislm işlikak ve sarf ve mahiv maya- miz içinde tahammür etmek ve bizim hançeremizin — damgasile — mühürlenmek şarüile içimizdeki yabancı kelimeler birdendiş. (Varı yarıya sahibi olduğumuz, fam sahibi olmak için kanunlaşmasını beklediğimiz. — buzünün yarının türkçesit) Bütün kâmnal bütün meveudile bize dil aynası içinden aksettiğine zöre, kiy- meti kâlnata bedel bir varlığı temelleştirmemiz olmak, tek kelimeyle cutluk, İlk Yşimiz, Gi davsanı bülün bir sanal ve ilim inceliğile kavramaş bir komis- yonun, bence yakarıdaki 3 esa eirafında yapacağı büyük Türk lügalini vücude getirmektir. Öyle bir Tüzat ki, valan haritası gibi, dışındaki tek kelime türkçe değil, içindeki her kelime türkçe. Lügatin hayat've vükıaya uyması icin ne kadar bilgiç ve ttir ölçüler rerektiğini tahmin edelim! Bu işin peşinden, bir de sarf ve mabiv kamımlarımızı billürlaşlırmaya (hliya- Jermur var. Nerede Türk grameri? Türk gramerinin inceliklerini. ancak yabancı İzramer esaslarını kafamızda tercüme ederek bulayoruz. Meselâ bag'ün bir cenebi mekteple fransaca gramer okuyan bir Yürk çocuğu, Gğrendiği esasları öz diline İlatbik ederek, türkçenin sarf ve nahiv çalımını kavrıyabiliyor. Zira bir müddet İtenberi, hattâ bir nesil ven yelişecek kadar uzunca bir müddettenberi, mektep- İlerimizden gramer dersleri kaldırılmıştır.'Binanın ayakta durma alışkanlığına züve- altndaki lemeli kaldırmamıza benziyen bu müthiş kararı, derkal biricik sellim tedbirle ödemek, saniye gecikmeden mekleplere sarf ve nahiv derslerini sokmak boret. Istalah işi bir azamelli dava! Birer ilim mefhumu demek olan bülün dilüya astılahlarımı, ne yapıp yapıp dilimize maletmekten gayri çaremiz yok. Fakat nasıl? 1— Kanaatimce, Ilsanımıza girmiş arabea istalahlardan — büyük bir kısmımı, takiplerini ve Işiikaklarını bormak ve hangeremize uydurmak gartile — mubalana Tetmetiyiz. ea Pölmizde. ne türkee, e arabos, he farıca, hlc mükabili olmuyan carp İsstılahlarını, yine milli hancere delâleti altında aynen kabüllenmeliyiz. (Msik, » İdeolocya!) | 3— Am ditimlh hakiki türkçeden uldan bsiçmede çalışımalıyız. Şu kadar ki bötün mülah manrumemizin mutlak ve sabit olması, ve birlik gekll arzetmesi elzem. Ölçü Herşeyden evvel kelâm vardı diyen Mukaddes Kitap. herşeyden kelâm bulunduğunu işaretlendiriyor. Başımız ve sonumuz dil!. NECİB FAZIL KISAKÜREK yonra da
