26 Ekim 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

| .3, | SON TELGRAF Telefon: Başmuharrir: 20877 — hııı—ııuııı.uııı İıtıı—.lNııı'ı—ulyılı.ll SAH : 949 kalıyor Bulgar hükümetinin es- ki siyasetinde — devam ilân etmesi hiç bir şeyi halletmiyor . .| destlük ve bilaraflık bütün Hle devam etmektedir. Bu dosi- İhlun eksimesi yerine zitgide artması beklenebilir. Ancak, Bulgaristanın dosi olması Balkanlardaki bu- "—ıı aksaklığımı gidermiye kâfi gel- Bulgaristan bu siyasetini mu- 'u- etlikçe Balkan birliğinin dı- İlhııl demektir. Anlaşalıyor ki, Kösetvanef Bulgaris- Mn komşularından vaki bası ialep- İrinin yerine gelmemesi — harşısnda kadar bitaraf kalmak siyase- Muhafasada israr edecektir. Bu Üdün sonuna kadar devamının Bülkarimana umduğunu ve islediğini | '.:mı..—ıı-ım emin olkak biz de 'disinin bu ssrarımı Şüphesiz haklı Makul sayardık. ke » şahsen öyle geliyor ki Balkam- Karışmadıkça ve karışmasıın zeği .:—xun birliği devletleri aleyhine Bir netice hasıl olmadan Bulga- Aaleplerinin yerine gelmesine fasavvur edilemez. Bu ihtimal, #ökiden çok zayıflı, şimdi ise hemen hiç kalmamış. hattâ im- Bale girmiştir. Türk - Fransız - Kamılıklı yardım muahedena - “n sağlam — istikrar gibi Sovyet Husyanın İti Tei havasını Banalı Yazallığı, Bu itibarla Bulgaristanın — mücerret Vaziyet muhafasa etmesinin yine | M büyük bir fayda getire- SĞi tasavvur etmiyoruz. Bu vaziyet Şita olsa Bulgar komşularımızın sadece vaziyetlerini muhafazaya ya SAT Ve yeler Ki esasen bunün aksi bir 'et te mevcut değildir. Haluki, Bulgaristanın Balkan birli- Kirmesi bu kamşu ve dest milleli Ve uyuşma yolları içinde müs- :H imkânlara sahip kılabileceği ka- Balkanların tam birlik ve emniye- lduğu kadar Bulgaristanın bu bü- Mitlük içindeki menfaaklerine de uy- ŞER düşecektir. Bu Dütünlük herşeyin Başında her türlü harlci entrika ve te- Yebbüsün kendi içinden bir cereyan ha- İlade bile ecek olsa gecmesine imkân ver- ve Balkanların — sulhperver dliğini — asırlar müvacehesinde | Bkafaraya yarar olacaktır. — Bulgar | Satarımızın nihayet pek İyi takdir (Devamı 3 üncü sahifede) | Bir Pransız Yıızmıır. soğuk, sis... Taarruz | Slnek istiyen ordunun karşısına | #imdi İ de yeni hasımlar çıktı. Hatta PERŞEMBE 26 linci TEŞRİN 1939 Pürüz yine| Taarruz Teşrinisaninin 15ıne doğru! En Soıı Telgrıflın Ve Hıberlen Veren Akşım Gueteıı Hitler Henüz şeflerle ıstışarelerını bitirmedi ;İ;aşvekîlradyoda' Yamdra 26 (Husmi)— İngiliz askeri | mehaflli, — Ribbentropun — mutkundan sonra Almanyanın garp cephesinde bü- Yük bir taarruza geçmesini beklemek dâmm geldiği mütaleasındadır. Ancak bü taarruzun ne şekilde — yapılacağı bakkında mühtelif tahminlerde bulu- mulmaktadır. Almanların kütle halin- de taarruza kalkmalarını ihtimal veril- memektedir. Almanlar birbirinden u- zak ve müteaddit hedeflere karşı yld- detli ve münlerli taarruzlar yapacak- lar, Polonyada fakip ettikleri sevkul- Çorumda petrol Ankara 28 (Telefonla) — Ço - rum eza evinin kazısında petzol e| marelerine tesadül edildiği hak- kında gelen bir telgraf - Üzert İktısat Vekâleti alâkalanmış ve bu alâka üzerine mahallinde tetkikat yapmak üzere maden teikik arama| enstitüsü petrol grupu müdür mu- avini Kemal Lokmanı Çoruma gün- dermiştir. siperinde tarassut Almanların söylediklerine bakı - | lırsa, ayın on yedisinde bazı mın- (Devamı 3 üncü sahifede) | | Britanya diğer arazisinin müdafaasına yar- | İngiliz askeri mahafili de büy Bahib ve Başmuharriri: : ETEM İZZET BENİCE YU 3 ük bir Alman taarruzu beklemektedir Almanyada İngiltereye şıddetlı hava hücumları hazırlanmaktadır Garp cephesinde Fransız topçuları CEYYİ Karp cepbesi yarilarına intibak ettirmeğe çalışacaklardır. NUTPK BİR İLANI HARP TELAKKİ EDİLİYOR Londra 26 (Mususi)— Berlinden ge- den haberlere göre, Hiller henüz isti- şarelerini bilirmemiştir. Bu da alınan kararlar üzerinde henüz tevakkuf e- dilmediğini göslermekledir. Bununla beraber gazeleler Ribbenkreyan mut- kunü İngiltereye karşı bir ilâm bharp #eklinde telâkki eimekle, denizleri ve havaları İngillereye dar etmek samamı Londra 26 (A jansı İstokholm yor: ) — Röyter a n istihbar edi metindeki ileri harekâtına ait olan emir, birdenbire geri alınmıştır. Söylendiğine göre, Litvan Londra 26 (AA) — B. Reiiz, radyo ile neşredilmiş olan bir nut- kunda, cenubi Afrika'nın şimdiki harp karşısındaki hattı hareketini açıkça tarif etmiştir: *Cenubi Afrikayı, oraya el uzat- mak istiyen kim olursa olsun mü- dafaa edeceğiz. Afrikanın. Büyük amiasına mensup olan dim udwı'ı:.z' c da Almanlara ta- Cenubu garbi Afrika ile cenubi Afrikanın bayatını teşviş 'eden Nazi Londra 26 (AA.)— Halihasırda A- Huryada evvelce Almanyada bu - dağu baber verilmiş olan ahürriyet radyosur na müşabih bir radye bulun- | | Litvanya kıtaatının Vilno istika- | göre bunun sebebi Polonyalılar He 'Polonyanın büyükbir kısmı bugün resmen Almanyaya ilhak edılıyor ü ıı CenubiAfrikadaNazi tahrikâtçıları Roma 26 (Hususi) — Alman Başku- mandanının garp cephesine geldiği ve Barın — cenubu şarkisindeki — kıt'aları teftiş etmekte oli bildiriliyor. TAARUZ TEŞRİNİSANİNİN ON BEŞİNDEN EVVEL Londra 26 (Hususi)— Buraya gelen haberlere göre, Hitler garp cephesinde daarruzu iltizam eden Mareşal Görln- (Devamı 3 üncü sahifede) son dakikada — kendilerine viş olan emre tevfikan hudut-| ta durmuşlardlır. Tahmin edildiğine' taz! ve Sovyetler arasında Vilno'da bir ta- kım kâdiseler zuhur etmesidir. kâtçıları İle propagandacıları teve kif ve hapsedilmiştir. Diğer taraftan Tankaziga ile hi- maye altında bulunmakta olan di- ğer memleketler ml(le bu teh işe girişeci Hatip, tetsce olar miştir: «Cenubi Afrikalılar, serbest ya- t stiyen milletlerin yanıbı şında hüzriyet için harp ediyor lar.» ida c ik şöyle de - Avusturyada « Hürriyet radyosu » maktadır. Avusturya radyosunun son neşriyatı | Gü sözlerle bllama ermiştir: «Almaı yadan ayrılmak istiyoruz.> ( Diğer Telgraflar 3 üncü Sayfamızdadır) | sefirine bir nota vererek, Sovyet | Makineye Verirken: Lıtvanya askerleri Vilno'ya giremedi Vilno'da Sovyetlerle Polonyalılar arasında yeniden hâdisel:r oldu | semalıdır. Bu sürelle fiatları düşür- bir nutukla bayramı açacak Şehrimizde -bayram hazırlığı hayli ilerledi Mermnleketin her tarafında oldu- ğu gibi, şehrimizde de Cumhuriyet! bayramı hazırlıkları hayli ilerle - miştir. Bayramın tesi günü sa: lıyacağı cumar - 3 te Başvekil dok- iydam Ankara radyo - bir nutuk söy ukla bayram me yenin her tarafında açılmış ola - caktır. Ankarada yapılacak büyük, K Himler yapır Tam için — hususi bir redyo amı hazırlanmıştır. Bayra - min ikinci ve üçüncü günleri rad- yo istasyonumuz sabah 7,30 dan itibaren çalışacaktır. (Devamı 3 üncü sahifede) Sovyetler Ingiltereye nota verdiler Sovyet mannm aranmasını protesto ettiler Londra 26 (Hususi) — Sovyet | hükümeti, İngilterenin “Moskova | gemilerinin kontrolünü — protesto etmiş ve bundan dolayı zarar ve ziyan istiyeceğini ve bu kontro - lün 909 anlaşımasına muhalif ol - duğunu bildirmiştir. Röyter ajansı bu arlaşmanın kıy« meti olmadığını, umumi harpten | sonra vaziyetin değişmiş olduğu- nu beyan etmektedir. Bir Ameri - kan gemisirin Almanlar tarafından müsadere edilerek bir Sovyet Wi- anına götürülmesinin nasıl izah | edileceği de sorulmaktadır. BİR SÖVYET VAPURU ARANDI DAHA Bhle: Boğuzmdan çiklıktan #anra, açık derizde İngiliz harp gemileri tarafından durdurularak araştırıl-| mıiş ve yoluna devamına müsande edilmiştir. İlâhi, felek ! Felek arkadaşımız İstanbul şehrinin €i muammasını halledememiş bir va- tandaş sılatile bir hayli hayıflandıktan sonra, Sultan Hamil devrindeki bir et mücadelesini hatırlatıyor. ve: — Belediye, üç beş yerde el sergisi mek mümkündür. — İlâhi, Felek.. Diyerek devam etli: — Abdülhamit samanındanberi hiç | de mi İstanbuldaki et mücadelelerini fakip etmedin. Sultan Hamit sergi aç- tarmiş. Malbnki, İstanbul Relediyesi kac defa ve şehrin kaç köşe Duruğunda #ergi değli, kasap dükkünı açtı da yüne | bu musmmayı çözemedi. Hattâ, bir iki | yıl evvel doğrudan döğrüya ka plik hayvan getirtmek tecrübesine bile gir- di de bu iş için kurulan girkette bin- derçe lira kaybetii- Sen Hâlâ ferman okuyorsun, .. Sovyetler Fiı;iaı;diya- İki memleketin arası tekrar açıldı, Finlandiya döktü ÇERÇEVE dan toprak istiyorlar kara sularına torpil Londra 26 (Hususi) — Helksinki- y a gelen haberlere göre, Fin - Sovyet müzakerelerinde yeni müskülât baş göstermiştir. Sov - yetler gvvelce söylenmiş olanlar- dan başka yeni tekliflerde bulun- $i Bu tekliflerin Finlan- ! raflığına yapacağı fedakâr- lık hudutları dahilinde olup olma- dığı tetkik edilecektir Amsterdamdan gelen haberlere Röre, Helsinki'de siyasi hava çok ağırdır. Evvelce mevcut olan nik- binlik zail olmuştur. Zannedildi « İine göre, Fin heyeti 'Sovyet talep- lerini kabul edilemiyecek * kadar ağır bulmuş ve hükümetile g'rüş- mek üzere Helsinki'ye gelmiş -. Her taratta askeri faaliyete de- vam edilmektedir. Birçok yerlerde ınaklar yapılmakta, efrat silâh altına çatırılmaktadır. Sovyet tek- lifleri üzerine hükümetin de bir kara rveremiyeceği ve meclisleri davet edeceği zannedilmektedir. FİNLANDİYA — SULARINA TORPİL DÖKÜLDÜ Lendra 26 (Hususi) — Finlar- kara sula - Finlandiya orduları Başkumandamı Mareşal Baren Mannerhelm I RADYODAN ALDIĞIMIZ HABERLER l Dominyonlar nazırlarının I Belçika kralına Ruzvelt'in konferansı mesajı Londra 26 (Radyo) — Domin - Vüaşington 26 (Radyo) — yonlar nazırlarından mmısc)ıkd Belçika Başvekili — Tör a konferans bu hafta içinde topla - | gelmiş ve Rüzvelte Bi nacaktır. Konferans bütün İmpa- | | ( Di mesaj geti: Ş râtorlük eczası arasında mesai bir- liğini temin edecek ve İngiltereye yapılacak yardım şekilleri tesbit edilecekti sadi meseleler hakkırda müza relerde bulunacakt (Diğer haberler 1 üncü sahıfede) Ziya Gökalp Bn aşağı derecede şair, en yukarı dereceden — bir xi adamı! Pakat anu kendimize, Tanzimat hareketlüdenberi mayası bir türli iyan fikir hayalımıza misbet edersek, tek başına birinei plânda, te üyük çapta ilk Türk tefekkür ada Dün, yüksek tahsil gençliği karşımnda, —Ünive Mbtifali yapılan Ziya Gökalp hakkındaki fikirlerimi, bi eksik fikir le prefesörlerinin ağrıyla aç ay evvel neşrettiğrim (Türk san'ai ve fikir hayalı üzerinde tazlaklar) isimli bir seri tahlil ve terkip yazsanda billürlaşlırmak İstemiştim. Üzün özü halinde © fikirleri, bir çerçevelik tlara indiriyorum: Ziya Gökalp, we şahsından başlıyan istiklâlli bir görüş söslemi, ne de İstlke Ahlli görüş sistemleri arasında yeni bir lefsir ve terkip manzumesi getirehildi! Fakat bağlandığı Avrapalı görüş sistemini, kendi fetdi ve içilmai — şartlarına uydurda; onu duydü, anladı, yaşadı; düyüTMIYA, Anlalmıya, yaşalmıya çalışlı. Haysiyetli bir tecrit kökünden belen bu hamlenen de, hakiki bir teşhis zeminl üzerinde bütün hedeflerini yakalıyabildi. Böylece, elle tutulur, gözle görül kulakla işililir bir dava sahibi oldu. İşle Ziya Gökalpın, efendisi (Durkhelm,; Türk cemiyeti arasına kurduğu köprü! Tanzimatlan Ziya Gökalpa, ve Ziya Gökalplan buzüne gelinciye kadar O, yabancı sermayeyi milli şartlar teknesinde yuğurabilmiş; nakış, oyun, ezbereie Tik ve züppelik dışına çıkabilmiş: dava gilesi ve mimari humması çekebilmişi bence ilk ve yerâne Türk fikireisidir. Samılmasın ki bu kükmüm, ne milliyetçiiktimi, ne İnkılâpçılığımı, ne de gark ve garp telâkkilerimi, Ziya Gökalpmkilere — bitişlirmeğe — delildir. —Tit merkezi önünkine sıt bir fikir bünyesi taşıdığımı kaydetmeliyim. Fikir namu. &u. mazarımda bir balılı temsli eden adamın bile çapmı doğru tayin etmeyi em- reder bana. Dedim ki o en fena şair. Hakkım var mı? Çünkü Ziya Gökalp hiçbir zaman galr olmak, şalr kalmak islemedi. Şiiri de, fikirler âleminin davulu halinde kullandı. Fakat her bir tercme işinde viri, büyüsüne saygı dayamadan kullane miş olmasını mazar göremediğim için onu şalr, hem de en fena şair — telâkki etmeğe mecburum. Sözümü şöyle bitireyim: 1914 Büyük Harp yıllarından, çok Yakın zamans kadar birçek devlek ve fakılâp işleri, Ziya Gökalpın işlte bu davulla — verdiği direktif eseri — olmaktan başka birşey değildir: Bir ülke k: linde türkte ezan okun Ey Türkoğlu, işle senin >rüktü nn Bir gün hem Ziya Gökalpı, hem de birçek şeyi, dilediğim çaptla izah Çırsa- fna elhette ereceğim. NECİB FAZIL KISAKÜREK