26 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

M, Saffet Engln'in 2 clldllk Kemalizm inkılâbımn prensipleri BUyUk TUrk medeniyetinin tarfhî ve sosyolojik tekniğine methal Kitabcılardan arayınız. Onaltıncı yıl sayı: 5553 umhuri Sovyet Fin K v> t YENi MECMUA Bugtln fevkalâde nefls blr Cumhuriyet Bayramı sayısı neşrettl. Türbiyenin bu en çok beğenilen ve okunan resimli mecmuasını bügün siz de mutlaka okuyunnz. Türk ingiliz Fransız ittifakı tasdik ediliyor ÇEMBERLAYN VE EDENTN NUJUKLARI Hariciye Müsteşarı da, Ingilterenin harb hedefIeri hakkındaki suale şayanı dikkat cevablar verdi ieigraf ve meMub a d r e : S . ş Telefon: BagmuhajTlr ve evl: 2236Ö. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 î tstanbui MO. 246 Perşembe 26 Birinciteşrin 1939 Kral, Bulgar meclisini bir emirname ile feshetti Yeni teklifler üzerine gebir safhaya giriyor ne bedbinlik başgösterdi Buhranlı ve endişeli günlerde halkın temayülünu anlamak maksadile yeniden intihabat yapılacak müzakereleri yeni Bulgarlstanda siyasî vaziyet Domiyonlar Nazırı "Türkiye, milletler arasında sıılh lehinde vaziyet almıştır „ diyor Bulgar Parlâmentosunda Kral nutuk söylerken Finlândiya ordusu başkumandanı Aarne Sıhvo Helsinkî, 25 (a.a.) Hariciye Nezaretinin salâhiyetli bir mümessili Paasisivi ile Tanvor'un yeni talimat almak üzere Helsinki'ye avdetlerinde, telâşa düşecek hiçbir şey bulunmadığım, dün akşam söylemiştir. Yeni hiçbir Sovyet haberi gelmemiştir. Fakat, hariciyenin mümessili, Sovyet liderlerinin ilk tekliflerinde bazı değişiklikler yapmı? olmalan ihtimalini, bunun da Finlândiya hükumetile [Arkast Sa 5 sütun 1 de} Sofya, 25 (a.a.) Bulgar ajansı bildiriyor: Nazırlar Meclisî, dün akşam hükumetin beyannamesini tasvıb etmiştir. Bu beyanname ezcümle şöyle demektedir: «Haricî styaset bahsinde hükumet, son seneler zarfında takib edilen dahilî ve haricî sulh siyasetine, inhiraf etmeksizin devam eyliyecektir. Tamamile sulhperver olan ve komşu devletlerle daima daha samimî ve dostane münasebetler inkişal ettirmek arzusile mütehaMi bulunan hükumet, Bulgaristanın bu memleketlerle münasebetlerindeki itimadı takviyeye ve tar« sine gayret edecektir. Bulgar miUetinin niyetlerine tekabül eden bitaraflık siyasetini takibe kat'î surette azmetmiş bulunan hükumet, şimdiye kadar olduğu gibi, büyük devletlerle ve diğer memleketlerle iyi ve dostane münasebetler idame eyliyecektir.» [Arkast Sa. 3 sütun 5 te\ Rumanyanın Ankara elçisi Bükreşe gitti İngiliz bombardıman tayyareleri bir uçuş esnasında Londra 25 (a.a.) Çemberlayn A bildirilmiş olması lâzım geldiğini hatır • vam kamarasında beyanatta bulunarak latmış, bu sebebden bu muahedenin derTürkiye < Fransa ve Ingiltere arasmda hal imza için Krala arzedileceğini ve tas• imzalanmış olan muahedenin, fevkalâde diknamelerin önümüzdeki hafta Anka • şerait dolayısile mümkün olduğu kadar raya varması icab eylediğini ilâve eyle • çabuk tasdik edilmesi lüzumunu bildir miştir. lman matbuatını birkaç sene miştir. Çemberlayn, âdet mucibince, yaEden'in nutktt denberi dığer memleketlere kar bancı bir devletle yapılan bir muahedenin Londra, 25 (a.a.) Eden impara[Arkast Sa. 5 sütun 4 te} şı acayıb bir tavır takınmış ola tasdikten 23 gün evvel Avam kamarasına rak görüyoruz. Herhangi bir devlet Berlindeki gazete muharrirlerinin hoşuna gitmiyen bir harekette bulunursa, derhal, o muharrirlerin sinirli ve şiddetli tenkidlerine maruz kalıyor. Hükümler kat'î ve serttir. Bu iş yanlış yapıldı! Şu iş şöyle olacaktı! Bunu imzalamamalıydın, buna doAlmanlar, hoparlörlerle Fransız askerlerine, kunmamalıydın! Vesaire... Fransızlarla harbetmediklerini söylüyorlar Zannedersiniz ki, bütün dünya milletleri bir tabur teşkil etmişlerdir ve Alman gazeteleri onların talim ve terbiyesile miikelleftirler. Onlann kanaatlerine uymayan bir harekette bulundunuzsa, sırayı bozan bir nefer gibi, çavuşun müdahalesine hazır bulunmalısınız. Aşağı yukarı iki sene oluyor, ortalıkta henüz şimdıki kadar kuvvetli bir buhran havası esmediği sıralarda birkaç yazı yazmış, Alman matbuatının iyi bulmadığım bu halini münasib bir lisanla tenkid etmiştim. Tabiî hiçbir netice cıkmadı. Dünya ahvali karıştıkça Alman gazetelerinin siniri de büsbütün bozuldu. Yazılar, tenkid mahiyetini kaybediyor, tehdid kılığına giriyordu. Türkiyerun takib ettiği dış siyasct, şiiphesiz bu sahanın dışmda kalamazdı. Alman gazetelerinde ikidebir kalbimizi kıracak yazılara raslıyorduk. Bu yazılar, bilhassa iki üç hafta evvel son derece Garb cephesinde Ren nehri kıysında Fransız askerleri bir tarassud mevkiinde şiddetlendi. Başta Mareşal Hermann Paris 25 (a.a.) Havas Ajası bil hiçbir askerî ehemmiyeti kalmıyan bu orGöring'ın gazetesi olan Essener Nazıonal manlığm büyük bir kısmını tahliye ettik diriyor: Zeitung olmak üzere birçok Alman gaCephenin muhtelif mıntakaannda ten sonra, Fransız kıt'alarının cenubda ve zeteleri, hakkımızda, ciddî muharrirlerin tekrar başbyan faaliyet gitgide daıa ba şarkta, ormanır nihayet kısımlarını teşkil ağzına yakışmıyacak derecede hazin sözriz bir şekil almaktadır. İki güninberi eden tepelerdeki mevzüeri muhafaza etler sarfettiler. > Warndt ormanının cenubu şarkî öeğin tikleri malumdur. Türkiye karar versin! İşte Almanlar, bu mevzilere karşı hade oHukça şiddetli muharebeler ceeyan Türk gazetelerini yola getirelim. rekcte geçmişlerdir. Bu hareket mahdud etmektedir. Bu ve buna benzer cümleleri okudukFransız kumandanlığı tedafüî vaziyet olmakla beraber, uzadıkça, Fransız kuvNADIR NADt lArkası Sa 5 sütun 1 de] lArkası Sa. 5 tütun 6 da] almak karannı verdiği zamandan ititarer Rumanyanın Türkiye büyük elçisi M. Stoıka Ankaradan tayyare ıle şehrımıze gelmış ve dun akşamki trenle Sofya üzerınden Bükreşe müteveccihen hareket etmıştır. Büyük elçi Ruman yada hükumetile muhtelif meseleler hakkında temaslarda bulunacaktır, M. Stoika, Ankaradan aynlmadan evvel Hancıye Veküımiz Şükrü Sara coğlunu ziyaret etmış ve kendisile iki saat süren bir görüşme yapmıştır. Amerikanın kararı Amerikan vapurları, muharib devletler limanlarına, silâhtan başka her nevi malzeme nakledebilecek Hakikat bizimle beraberdir Garb cephesinde yeni musademeler başladı Başvekilimiz cumartesi günü bir nutuk söyliyecek Ankara 25 (TelefonJa) Cumhuri yet bayramını parlak bir şekilde kut lulamak için Ankarada bütün hazırlık lar ikmal edılmiştir. Büyük geçıd resminde bulunacak olan izci kafileleri şehrimize geldiler. Bugün de İpodromPanama kanahnı muhafara etmekte olan ve 30 mil mesafeye ateş da talmüer yaptılar. Bayramm ilk g'âeden 35 lik Amerikan topları nü olan cumartesi günü saat 13 te BaşVaşington 25 (a.a.) Âyan mec nusu, Çin, Tasmani, Arabistan ve sairi vekil doktor Refık Saydam radyoda bır nutuk söylıyecektir. Başvekilin nutkile. lisi, Atlantik denizinin şimalindeki teh denizlerdeki limanlarına silâh müstesnaj bayram merasimi Türkiyenin her tara likeli mıntakalar haric olmak üzere sair olmak üzere hernevi malzeme naklede denizlerde Amerikan ticaret gemilerinin bileceklerdir. fında açılmış olacaktır. tâbi tutulduğu takyidatın kaldırılmasına Âyan meclisi diğer cihetten muharib Bundan sonra Ankarada Ulus mey dair bitaraflık kanununda bir değişikli lere doksan günlük kredi açılmasma dair danında merasim yapılacaktır. Bayram için hususî bir radyo neşriyat programı ğin yapılmasım kabul etmiştir. olan maddenin ilgası için yapılan teklifi Bu değişiklik sayesinde Amerikan va kabul etmiştir. hazırlandı. Bayramm iMnci ve üçüncü günleri radyo istasyonumuz sabah 7>30 purlan muharib devletlerin cenubî At (Arkast Sa. 5 sütun 3 te) dan itibaren çahşacaktır. lantik, Büyük Okyanus, Hind Okya ıılıılııııııııııııııfiıııılıılıliMMlltıııııııııtlıııııııııııııııııııtrılıııııııııılılMtiııiDMiıııııııriııııııtıııııııı Ziya Gökalp için yapılan ihtifal ıtııııı ıııiıııııııııııı ııııııırııııııııııııııiMlfiılııaııııııiMiııııııltııııııııııııııııııııııııııır ııııııııifiıııııllllıııılın Gökalp ihtifalinde bulunanlar. Sağda Profesör Mustafa Şekib cutuk söylerken (Yaztst 6 ncı sahifemizde)