13 Haziran 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 6

No.12 Veziriâzam Halil Paşanın Rolü Hepsi Maksadı Padişahı Bizanstan Uzaklaştırmak, Ba;ka Yerlerde Weşğul Etmekti İkânci Murad, Sırb Kralının Se- mendire meselesinde — gösterdiği buyanete kızmıştı. Marinin; biraderzadesi Jorjun esir olduğundan haberi yoktu. E- ger, haber almış elsaydı, muhak- kak ne yapar yapar onun hayat- n: muhafaza ederdi. Sultan Murad, Jorj Edirneye ge- Jir gelmez veziriazamına şa emri verdi: — Hem bu küfirin ve hem de sarayda rehin olarak duran kar- deşinin gözlerine kızgın demirle sürme çekiniz. Padişahın bu iradesi derhal ye- rine getirilmişti. Bu vukuattan yine Marinin habert yoktu. Yalız, Mari Semendire kalesi- nin Türkler tarafından alındığını duymuştu. Biraderzadelerinin göz- lerine sürme çekildiğini ııım - yerdu. Hele Jorjun eseretinden — bile haberdar değildi. Sultan Murad, Mariden saklamıştı Sultan Murad, Sırbistan cihe- tini temin ettikten sonra; Maca- ristana yürüdü. Ulah Beyi Mu - radı kandırmıştı. Türk ordusuna kılavuzluk eden Ulah beyi, ordu. yu sarp geçidlerden ve çorak yer- lerden geçirdi. Türk ordusu aç - hhktan telefat vermeğe başlamış- dı. İkinci Murad yorgun ordusile Macarlarla çarpıştı. Fakat, mağ- Tüp oldu. Muradın bu seferinde rel eym- yanların başında Bizans impara- tormt vandı. Mari de büyük rel oynamıştı. Bizanslılar tarafından satın a- hnan Veziriazam — Halil Paşarıni rolü hepsinden büyüktü. Maksadı, Padişahı Bizanstar u- zaklaştırmak, uzak yerlerde meş- gul etmekti. Nitekim, Bizahs rolünde mu - vaffak olmuştu. Türk ordüsuru Yazan: M. SAMİ KARAYEL nden Büyüktü yorlardı. Padişahır. Bizanstan u- zak bulunması anlar için büyük bir nimetti. Yuanisin bu hareketi, diğer kar-| deşi Teodorosun zararıma idi. Teodoros ondan büyüktü, bü - yüklük hakkını Kostantine ver- | meğe de razı değildi. Kendisi im parator olmak azminde idi. Bunun için Teodoros da Kos - tantinin peşinden İstanbula gel- di. İki kardeş arasında rekabet ) başladı. | Pıhohpı.ışınvıhimnlxa-* Bu sebebden dolayı Kostan: gn anlayınca Kostantini tekrar belki öir hâdise olur diye, Mora- | Moraya yolladı. | dan getirterek yanına almıştı. İ ——— A Haparater Yuzein Paleologos Mora Prensi kazdeşi - Kostant.ni | çok severdi. Hattâ; kendisinden sonra Bi - zans imparatoru Kostantinin o| - ması için açıktan açığa ilân eder dururdu. (Devama var) Barem Müzakereleri Heyecanlı Oluyor |Bugünkü Müzakerelerde de Birçok Meb'usların itirazı Bekleniyor Meclis dün barem lây'hasının | milyon lira gibi bir parayı 42000 müdakeresine devam etmiştir. —| memura vermekle her memurun Dünkü celsede Refik İnce (Ma- | vasati Mü lira aklığını ve bu pa- nisa) yeni baremin memurlar a- | ramın bizim gibi bir memleket iç'n Tasında tevazünü temin etmediği- | çok fazla olduğuna söylemiştir. ni, memurlara verilen pazanın | — Müzakereye buğün devam edi- bütçemizin yüzde 40 mı bulduğu- | lecektir. Daha birrok mob'usların nu, habbuki komşu memleketler- | lây'haya itiraz edecekleri zanne- de yüzde 25 ; geçmediğini ve 120 | dilmektedir. İspanya, İtalyan - Alman Askeri Paktına Giriyor ( inci sahifeden devam) Keypo dö Lanoyu memur etmiş- tir. Müzakereler henüz — neties vermiş değildir. Bır harb halinde İspanyanın mihver — devletlerile beraber hareket edeceği hakkın- daki kanaat muhafaza edirmek - tedir. General Keypo dö Lane e müzakerelere bu esas dahilinde devam edilmektedir. Görüşmele- Tin duha birkaç halta devam ede- ceği zanaedilmektedir. Bir harb halinde ber, İspanyol matbustı Benüz bu haberi neşretmediği için Madri - din askeri bir pakt imzasma şid- detle muhalefet ettiği zannı bazıl olmaktadır. İSPANYA DAHİLİYE NAZIRININ BEYANTI Rama 13 (A.A.) — Siefani ajar- | sının bir mühbirine beyanatfa bulunan İspanya Dahiliye- Nazıri Serrano Suner, İspanyanın İtalya; Almanya ve Portekiale olan dost- İspaayanın luğunu medih ve sena — etmiştir. kutunu yalnız Avrupada değil, mühver devletlerine ne — şekilde yardım edebileceği görüşülmek- tedir, Pek tabil olarak İspanyanın kara ve den'z kuvvetlerinin artır rılması da gözömünde tutulmak tadır. Bu maksadla İspanyol or- dusunu tensik etmek için bir AL man kongeneralinin — Tiyasetinde Alman muallim subaylarından Ulah beyini elaltından âlet ede- rek Macaristan, Cermanya üzeri- ne fütuhata götürüyaram diye Sırb geçidlerinde, çorak yerlerde açlığa ve yongunluğa uğratarak mağlüb ettirmişti. Ver'riazam Halil Paşa; Mari - nin düğününde Edirnmeye — gelen Bizans Beyeti tarafından binler- ©e düka altınına mukabil satın alınmıştı. Bu soysuz müstevli a dam Türk Padişahının nazarla - Tını Bizans üzerinden çekmek için her ne yapmak lâzım gelirse enu yapıyordu ve ikide bir padişaha: — Efendimiz, Bizans kaleleri a- gılmaz bir mevcudiyettir. Şimdiye kadar Bizans önüne gelen eenebi ve Türk orduları hiçbir şey yapa- mıyarak geri dönmüşlerdir. Diyerek İkinci Muradı Macar ovalarına, Cermanya ve Remaya doğru sevke çalışıyardu. İşte; son Macar buzgunluğu da bu hilebazların eynadıkları rol - lerden biri idi. Halil Paşa; Marinin vaziyetini biliyordu. Hattâ, elaltından vezi- giazamla elbirliği yapmışt, — Bu iki müstevli hain Türk sarayının ve Türk devletinin içinde birer engerek yılanı güb yaşıyorlardı. Sultan Murad çok gâf ve temiz Kalbli bir adam olduğu için b decektir. Son günlerde Alman gazeteleri, harici siyaset hakkında yeni bir propagandaya — girişmiş bulun - maktadırlar. Bu propagandanın €sa6 direktifi General Göringin söylediği şu sözdür «Ne olursa ol- sun, biz mağlüb olmayız.» BAZI LİDERLER İTTİFAKA MUHALEFET EDİYORLAR Romadan cereyan eden soh İ- talyan - İspanyel görüşmeleri es- Hderlerinin büyük bir kışmazın böyle bir pakta taraftar olmadık- ları söylenmektedir. İspanyol askeri ve bahri.heye- tinin dün İtalyan askerf şeflerile müzakerelerde bulunduğu ve Ser-) entrikacının çevirdiği — rollerden | rano Suner ile Kont Cianonun bu ve gizli dolaplardan bihaber idi. | toplantıda hazıt bulunduğu İs - Rumlar, ikinci Muradın bülüm | panyol telgraf ağansı tarafından bu ıııııımııı _hı hııııı— » Bununla bera Faşda da ! mürekkeb bir heyet İspanyaya gi- | Mumaileyh, demokrasilerin ve e- lan çember içine alma teşebbüs - lerinin aleyhinde bulunmuştur. M. Serrano Suner, demiştir. ki: «— İtalya, Almanya ve Porte- kizle olan dostluğumuza sadık ka- lacağımız aşikârdır. İspanyanan müşkül zamanlarındaki dostlarını inkâr edecek ve İspanyanın istih- lân harbini kaybetmesi için bütü gayretlerini sarletmiş olan ve ha- Hhazırda resmen girişmiş aldul- ları taahhüdlerin yerine getirilme- sini mütemadiyen tehir eden dev- letleri, o dostlarımıza tercih ede ceğimizi tahmin edenler, İspan - yanın düşmanı olanlardır.> General Franko'nun geçenlerde söylemiş olduğu nutka telmih e- den İspanyol Dahiliye Nazırı. ça sözleri söylemiştir: Bazı memleketler, memle - ketimizin inkişafına mâni olmak için İspanyanın etrafında bir iktir sadi örfi idare vücude getirmek istiyorlar. İspanya, kendisini ihata| etmeğe uğraşan Yahudi çemberini kırmağa hazırdır.» İSPANYADA ASKERLİK HİZ- MET MÜDDE'Tİ UZATILDI Madrid 13 (AA.) — Öğrenildi- | Hine göre hükümet, askeşlik hiz- meti müddetini bir seneden | seneye çıkarmağa karar vermiş - tür. Efrad, 19 yaşında silâh alhına davet edilecektir. Şimdiye kadar “askerliğe davet yaşı 21 idi. Barem Dahiliye Vekili Şehır Yeşilköyde Konuşulurken.. (1 inct sahifeden devam) Meb'usların — Mecliste ettikleriş sözle, takrirle iste - dikleri birçok mühim ve hayati bahisler vardır ki, yeni lâyihanın bu bahislere hiç dokunmamış ol- duğu görülmekte ve eksiklikleri tebarüz ettirmektedir. Ayni za - manda, memur sınıfları arasında haksızlığı, nevmidiyi, Kayal su- uyandıran pürüzler de temas nan memurun en esaslı bir suret- te hak ve istikbalini tahdid - ve işaret eden kanun olduğu kadar yarmını ve meslekini tayin et - mek çağında bulunan mekteh çe cuğunun ve öbür gün doğacak kız veya oğlumuzun da ” malıdır. O halde bu kanun Halettayin günün ihtiyacım karşılamak vasfında bu- Tunan bir kanun olmaktan ziyade | devletin bakası, ilerlemesi, her türlü hız ve hamlesi ile alâkalı ve sürerli bir kanundur. Bittabi, ena göre de harırlanmak ve tatbik sa- hasına çıkarılmak zaruretindedir. Memur ve nesil için bw böyle olduğu gibi hükümet için de ba- rem ayni zamanda mühha — bir tediye ve imkân mevzuudur. Te bir kanunda hayalim asla yeri ılıqıniıı&'ı_düıvııı-ı adülsüzlüğün de yeri olamaz. Bu | itibarla, hükümet bakımından ba- rem yalmız bugünü, önümüzdeki birkaç yılı değil, memleketin | açılmış ve açılacak hizmet nevile- Tini de hesada kafmak, müvazene hardari ör ü mak zarüret ve ihtiyacındadır. Moeclisteki müzekereler, meb usların sözleri ve takrirleri bizim kanaatimize göre yeni lâyihayı bütün bu maksadlerı ideal biz tarrda derlemiş olacnk gösterme- mektedir. Lüyihanın çok, hem de pek çok noksan tarafları vardır. Böyle noksan bir lâyihayı istice- Te kapılıp çıkarmaktansa bizce te- | hir etmek, yeniden gerek hükü - met, gerek Meelis ve gerekse alâ- kahılar nezdinde açılacak umumi bir anket ve totkike - terkederek alınacak cevablura raporlara - ve ileriye sürülecek bileümle fikir. lere mazaran tamamlamak daha iyi, daha esaslı ve maksada daha uyaam olacaktır. Ve zannediyo- ruz ki yarınki Meclis toplanfısın- da bu hakikat daha vazih olarak kendisini gösterecektir. ETEM İZZET BENİCE SAĞLIĞINIZI KORUYUNUZ: sak, karaciğer ve safra Hazmı teshil eder, nefaset Sevkalâdeliği ile en müşkül; sendlerin bile senellerde mazharı takdiri olmuş en Dahiliye Vekili Faik Öztrak dün Belediyeye gelerek şehircilik mü-| tehassısı Pmettan yeni İstanbul plân: hakkında izabat almıştır. Bu izahattan anlaşıldığına gö - re Eminönünden Sirkeciye doğru iki cadde açılacaktır. Bu cadde - lerden-biri sahili takiben Saray- burnunu dolaşacak ve Yenikapıda | kurulacak olan garın Üst tarafın- dan şehri katederek Mevlâneka - pıdan sur haricine çıkacaktır. Ave rupadan şehre girecek en büyük türistik cadde bu olacaktır. Bu cad denin Sarayburnundan sonra ta- kib edeceği istikamet henüz Nafıal Vekâletince tasdik edilmiş deği- dir. Eminönünden — ayrılan ikinci - cadde bir hattı müstakim halinde devam ederek Gülhane parkının yanındaki Çinili köşkün önüne ka- dar gelecek, ve buradan Sultanah- mede kıvrılacaktır. Bu caddenin istikameti henüz malüm Geğildir, Eminönünden ayrılar bu iki cadde arasında Sirkeciye kadar devam etmek üzere (yani Dördün- cü Vakıf hanile Eminönü kaymasi| Kamlığı binasmın üzerinde bu - | dunduğu adalar ve yanındakiler) kalan murabbam deniz kısmı li - | man ve iktısadi mücsseselere tah- | | sis edilecek, karecin üst tarafın - d kalan saha da iskâna ayrıla - caktır. Sultanandde şimdiki sıra kah - | velerin yerinden başlamak üzere | adliye ve vilâyet sarayları kuru- | lTacaktır. Şimdiki Ticaret mekte - | binin yerinde de 150 metre irtifa- | anda bir inkılâb âbidesi tesis edi- | Jecektir. Sultanahmed camille vi- ! lâyet ve adliye sarayları a - rasında da büyük bir meydan vücude getirilccektir. — Vilâyette çlacak bütün — resmi geç iler, bayramlar, bu meydanda yapıla- | cal Eminönünde Sultanahmede ka- dar uzanan ana caddede, oradan sağa kıvrılarak şimdiki Divanyolu istikametini takiben Beyarıda g- gdecektir. Beyazıddan ayrılan ikinci cad- ct Aksaraya kadar vefüjlü olarak devam ettikten sonra orada ikiye ayrılacaktır. Bu kol Fatih ile Şeh- remini hatlı mailleri arasındaki gereyi takiben kültür parkta ni - hayet bulacaktır. Bu suretle Kül- | tür parka müntehi olan iki büyük! ana cadde bulunacaktır. İstanbu- lun koşu mahalleri, surun hari Planmı TYedkik Etti Mütehassıs Prost'un Verdiği İİzahata Göre Müstakbel İstanbul cinde, şimdiki Bayrampaşada ola> gaktır. Kültürpar! ayrılacak oyilarla Topkapı ve Edirnekapıya kadar uzanan büyük ana caddeler, koşu yerlerini şehre - bağlıyacak tar. Bu uretle İstanbulu baştan - paşa kateder büyük ana cadde - ler, şimal rüzgürına —muvazi bir vaziyette olacaktır. Eminönü meydanından üç ana caddelerden birisi, Kapalıçarşının sol tarafından Divanyoluna, ikinci) cadde de Süleymaniyeye kadar gitlikten sonra şimdi Üniversite ile Kapalıçarşı arasından Beya - l zıda çıkacaktır. İktisadi müesseseler, fabrikalar | Halicin iki tarafında kurulacaktır. Yeni liman hadarpaşada yapı- lacağına göre kömür depolarının da Kurüçeşmeden Üsküdara kal- dırılması mevzuu bahstir. Vekil dün akşam Ankaraya ha- reket etmiştir. Silâhlarınızı Bırakınız! ( inci sahifeden devam) kanmaktadır. — İngiltere ile ticari anlaşmalarının genişletilmesindeki| maksadın müstemlekeleri istihdaf ettiğine şüphe edilmemektedir. Londra 13 (AA.) — Maiski, dün Strang'e verilen talimatın akis - leri hakkında görüşmek üzere bu sabah Lord Halifaks ile buluşa- caktır. Londranın Sovyet mahfillerin - de hasıl olan kanaate göre vazi - yet müsaid bir şekilde inkişaf et- mektedir ve bu hafta içinde kat'i bir neticeye doğru mühim adımlar| atılmış olacaktır. M. Bafenko İle Müzakereler (1 inci sahifeden devam) Müzakerelere yarın da devam edilecektir. M. Gafenko yarın öğ- Teden sonraki trenle İstanbula ha-| reket edecek ve Yalovaya uğrıya- | vak Cumhur Reisi tarafından ka- bul edilecektir. M. Gafenko İstan- buldan doğruca Atinaya gidecek ve dört gün Yuman hükümetinin misafiri olacaktır. Matbuat umum müdürlüğü bu- gün misafir Rumen — gazetecileri şerefine Ankarapalasta bir öğle zi- yafeti vermiştir. Yemeğe Ankarada| bulunan Türk ve ecnebi gazeteleri mümessilleri de davet edilmşiler- A Maarif Vekâletinden: 1 — Orta ukullarda türkçe, tarih - coğrafya, Tiyaziye, tabilye, Pransızca, almanca ve ingilizce muallim muavini olmak istiyenler için hu sene imtihan açılmıştır. 2 — İmtihan'ar bır Eylül cuma günü İstanbul Üniversitesinde| başlıyacaktır. 3 — Ra imtihana dahi) olacakların: A — Türk vatandaşı olmaları. B — Yaşlarının 20 den eksik ve 45 den fazla olmaması, € — Hüsnâhal erbabından oldukları, her hangi bir surette mah- kümiyetleri cimadığı hakkında bulundukları vilâyet veya idare heye-| tönden alınmış bir mazbata ibraz etmeleri «hâlen memur ve muallim| olanlarır bu kayıttan müstesna olup mensub oldukları daire âmirinin| vereceği vesika kâfidir.r D — Her türlü hastalıktan ve muallimlik etmiye mâni vücud ar- zalarmdan salim olduklarını izbat eder tazdikli hekim — raporu — ibraz etmeleri. Mual'im mektebinden mezun olanların en az iki ders senesi mu- allimlik etmiş balunmaları lâzımdır. 4 — Namzetler irmtihanda muvaffak oldukları takdirde — kanunli şartlar dehilinde her hangi bir orta tedrisat muallim muavinliğine ta- yin edileceklerdir. 5 — Yukardaki şartları haiz olan namzetler bir istida ile vilâyete müracsat edeceklerdir. Bu istidaya şu vesikalar bağlanacaktır. A — Nüfus tezkeresinin aslı veya tasdikli sureti. B — Toahsil derecesine aid şehadetname veya vesikalarının asıl 've yahud suretleri, € — Hüsnühâl mazbatası. n D — Bulundukları yerlerin Maarif idaresinden nümunesine göre İ almaş tasdikli sihhat rapuru. | — E — Maarif idsresinden tasdikli ve dotograflı fiş. F — Altı aded 4X6,5 büyüklüğünde kartonsuz fotografları. Bu vesikaların en san 15/8/1939 tarihine kadar Vekâlete günderik- miş olmesi Jâzımdır. Bu tarihten sonra Vekâlete müraesat etmiş olan-| Bugünkü Hava__ Gösterileri Memleket dahilinde bir turmif ye çıkarak pazar günü şehr-millf gelen 11 tayyareden —mürskküll Türkuşu filosunun Yeşiközdeki büyük akrobas ve silo uçuşlarınk bugün saat 14 de başlanmaktadif? 'Türkkuşunun şimdiye kadar YE tiştirdiği eski ve yeni bütün pi * lotları bu uçuşlarda hazır bulufr maktadırlar. Tayyare Kurumu tarafındali bütün İstanbul halkı uçuşlara d vet edildiğinden — halkımız — B* günkü hava göslerilerine tenalül* le şitab etmişlerdir Türkkuşu başöğretmeni Bayâil Sabiha Gökçen de uçuşlara iŞtir rak etmektedir. * Müteaddid paraşütçüler de Pi* raşüllerle atlıyacaklardır. Türkküşü filosu — meydanlarıl çamurlu olmasından dolayı Edir” neye gilmekten vazgeçmiştir. Filo çarşamba sabahı Yalovâ ve Bursaya hareket edecektir. , Bugünkü hava gösterileri Çaft şamba günü saat 14 de Bursada Ğ4 yapı': aktır. k Süt Satışı İstanbuln süt meselesi hakkif” da yapılan tetkikler neticesindt mütehassıslar tarafından hazırlâ” nan rapor Valiye verilmiştir. Raporda, biri İstanbul ve diğefİ Anadolu cihetinde olmak üzer€ iki büyük santral tesis olunmafli ayrıca bu santrallara tâbi buluf” Mak üzere muhtelif süt toplamâ merkezleri açılması ileri sürül * mektedir. Sütler - evvelce de yazdığıml? gibi - bu antrallarda pasturize © dilerek kâğıd şişeler içinde bayi ler vasıtasile şehrin muhtelif seit” lerine dağıtılacaktır. Bunun için de - Belediye, süt müstahsilleri ve bayilerle halk * tan istiyenlerin iştirak edebile * cekleri bir anonim şirket kurulâ” caktır. ——— Fırıncılar Fırıncılar dün — şehrin - birçok semtlerindeki bakkallara ekmek vermiyerek ekmekleri yalnız nark | üzerinden fırınlarnda satmışlardı! Bü yüzden şehrin mütcaddid semi” leri dün bir ekmeksizlik derdi ges — çirmiştir. Uzak yerlerde — oturan halk fırınlara kadar giderek ek * mek almağa mecbur kalmıştır. Halbuki Belediye zabıta tali < matnamesine göre fırın sahiblerİ kendi — mıntakalarırın muhtelif noktalarında ekmek bulundurmi — | ya meebur olduklarından — zabitâ dün bunlar hakkında zabıl varar kaları tutmuş ve kaymakamlık - lara vermiştir. Fırımcılar; Belediye ekmek naf” kını yükseltmediği takdirde, ten” zilâtlı fiatla bakkallara ekmek vef” | miyerek yalmıa fırınlarıda nark üzerinden atışa devam edecekle * rini söylemektedirler. S Bir Umumhaneci Yaralandı Umumhanecilik eden ve Os - manbeyde oturan Sabahatın e - vinde yaralı olarak yatmakta ok duğu dün zabıtaya ihbar edilmiş- tir. Sabahatin evine giden memur- dar hakikaten Sabahatin muhtelif yerlerinden yaralı olarak yatmak- başucunda da umumhaneci ta, Gülizar ile Kıvırcık Maryamın nöbet beklediklerini görmüşler - dir. Sabahat merdivenden düşerek yaralandığını söylemiş ise de za- bıueı yıpılııı tahkikat neticesin- sabıka Piç Ali ile arkadaşı Ke- nanın bir hafta evvel Sabahat ve diğer kadınlarla Sandıkburnunda Çakır Mehmedin gazinosunda iç- tkten sonra otamob'l ile Arnavud- köyüne giderek orada bir gazine- da içtikten sonra dönerlerken Sa- bahatim Ali tarafından yaralan - dığı tesbit edilmiştir. P.ç Ali ile Kenan yakalanarak adliyeye teslim edilmişlerdir.