5 Aralık 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

|Nevyork sergisin- — de Türk günü B YA A9 Nevyork beynelmilel İnümüzdeki nisanın nl; Nevyork Türk beyrake ll Amerikan ga- e Türkiyeyi tanıtacak ya- | * , sinemalar Tür- b *id filimler gösterecek ve SETİ o gün TMirk havası _.'hu tahsisatın bir mih- | Ve çıkarması ve sergiye İş Ölçüde iştirake karar M Dirleşik Amerika dev - ğu' farafından fevkalide hüs vğ% edilmiştir. 1930 Nev - Sörgisi, dünyada şimdiye ka- ON Daln beynelmilel sergilerin ve muazzamı ola - Kalaşılmaktadır. Sergi İçin, den bütün devletler gibi, de fevkalâde M Memleketimiz ve Türkler! cihana tanıtılacak — Sergi için milyarlarca dolar para sarf edlİliyor milletten hepsi temsil edilecek - e n Sergiye iştirak eden milletler - den çok daha fazla birleşik Ame- rika devleti, milyarlarca dolar sartetmektedir. Fakat, sarfedilen bu paranın, sergiyi görmeğe ge - lecek bütün dünya ziyaretçilerin- Gen fazlasile alınacağı tahmin e- dilmektedir. Le Havre, Hambuzg. göre, bir. çok Avrupa şehirlerin- de, Nevyorka gidecek trans « Tântiklerin kamara biletleri şim- diden satın alınmakıadır. Bu yol- culuklara dünyanın en meşbur trans atlântikleri olan Normandie, Guücen Mary, Furopa, Marhat - tan tahsis edilmiştir. Bu gemile- re, sergi günlerinde ilâve seferler yapılacaktır. Bu büyük trans at - İântikler, Avrupa ile Amerika rasındaki yolu beş günde alal mektedirler. Ankara - İstanbul Güzergâhındaki İstasyanlar Yenileştiriliyor ve me- dern şekle sekuluyer Başda Ankara - İstanbul hattı güzergâhi olmak - üzere bütün demir yollarımızdaki istasyonların yenileştirümeleri ve tamamile modern birer hale getirilmeleri için faaliyetle çalışmaktadır. Bu suretle şimdiye kadar yapı lan mesai ile birçok istasyonlardı yeni ve büyük bekleme mahalle- Ti yapılmış, çeşmesi olmayar yer- lerde çeşmeler tesik olunmuş, 50- ğuk yerlerdeki bütün istasyon « lara yeniden müteaddid - sobalar kurulup islasyon Mmüştemilütına aid binalar boyanmış, badalan - maş ve tamir olunmuştur. Devlet demiryolları idaresi bu kere, Haydarpaşa — istasyonunda olduğu gibi diğer büyük ve ehem- miyetli istasyonlarda da radyo tertibatı vücude getirmeği karar- laştırılmıştır. Bu tesisat, evvelâ — aktarmı yerlerde ve büyük şehirlerde y: pılarak, yolculara her katar hak- knda anında haber verilecek bi - lâhare küçük istasyanlara da teş- mil olunacak olan bu usul saye - sinde yolcular ve mahalli halk istasyonlarda da radyo dinlemek | imkânını bulacaklardır. ORBALAR SALTANATI yazaı M. Sami KARAYEL Kabakçı Mustafa, kellesi bir an- da kılıçla biçilip budandığı halde, msiyaki bir vahşetle yattığı yer- den fırladı. Üç adım kadar Ali a- ğanın üzerine başsız bir gövde ha- Hinde yürüdü. Azılı zorbanın bü- 'tün hüceyratı insanlara hunharca | salmakla hareketlendiği için ka- fası uçtuktan sonra bile vahşiya- ne bareketinden vazgeçmiyordu. Pınarhisar âyanı kapaksız küp- Eibi üzerine gelen bu heyülâya bir pala daha salladı ve belinden ikiye biçti. Güzel gözde, bu vahçiyane hare- ket karşısında bağırtısımı kestl Ve olduğu yere uryan vücudünü sererek bayıldı. Hey Allahım sen kurtar! Hele İstanbul Belediye Reisinin yeni geldiği şu günlerde düşün- düm, İstanbullu. — Hey Allahim sen kurlar!. Diyerek neler için yaka silki- yor? Ve. sahneler birer birer göz- lerimin önünden geçti: Bir: Köprü üzerindeki — çivili geçidlerden — ezilmeden — karşıya geçmek, İki: Yenicami meydanının ge- decek kışa kalmadan açılıp temiz- Tenmesini görmek. Üç: Narha ve kontrole inanıp da, pazarlıksız satış yapan esna- fa aldanmak.. İki şahidle adam astıkları, hem doğrudur, hemı ata sözüdür. Ben yalnız bunlarla üç derd sayıyo- rum, Ve., şahidlerim bütün İstan- bul halkı! İnanmıyan beri gelsin.. BÜRHAN CEVAD mleket 'Harici Seferler İÖnümüzdeki bahardan baren ihya edilmesi muhtemel Önümüzdeki ikbahardan iti baren milli yolcu vapurlarımrzın bazı yakın hariç işkelelere de iş. liyeceği bu suretle memlaket ha- tici deniz seferlerinin ihya edile- ceği tahmin olunmaktadır, Türizm işlerile uğraşan ma - amlar bunu çok zaruri bulmuş- | lar ve bilhassa Mısır seferlerinin her bakimdan elzem ve mübrora olduğu neticesine varmışlardır Bu cümleden olmak üzere Tu- ring klüb idaresi, mevcud vasıta- larımızla bile olsun eski İstan - bul - İskenderiye hattının tekrar tesisi ve ihyasını İktisad Vekâle- tinden ehemmiyetle temenni et - miştir. Keyfiyet tetkik olunmak « tadır. Beynetmilel Posta kongresi Dün tebliğat yapıldı Beynelmilel posta kongresinin nisanda Boenos Ayresde topla - nacağı şehrimizdeki alâkadarlara bildirilmiştir. Hemen bütün dün- ya hükümetlerinin iştirak edece- Bi bu mühim kongreye bizim de Bideceğimiz kuvvetle tahmin o- Tunmaktadır. Kongre birkaç hafta devam & decek ve bilhassa, beynelmilel Posta işlerinin 1943 senesinden » beri teknik olarak tesbit olunan esaslarına göre bir posta muka - velesi hazırlanacaktır. Ali ağa; bir an gözlerini güzel kadının teritaze vücudüne çevir- di. Fakat; vazifesini her şeyin fev kinde tutan zorbalardan olduğu için tradesine hâkim oldu. Kabak- çının kanlı kellesini yerden aldı. Göksu saksısı satın alır gibi evi- rip çevirdikten sonra; vahşi bir gesle bağırdı: — Kim var orada!. 'Oda kapısının eşiğinde elinde palası Delizorba ve malyeti bek- Hyordu. Ağasına derhal cevab ver di: — Emret ağam! — AJ'şu herifin kafasını!.. Deli zorba, kabakcının kellesini aldı. Ve ermre intizar vaziyetinde durdu. Ali ağa; kurd gibi parlıyan göz- Terile etrafı yokladı. Ve seslendi: — Kimse kalmasın burada!.. Delizorbanın sofada bulunan a- damları ağanın emri üzerine he- men aşağıya indiler... Ağa; ağzı- nı Delizorbanın kulağına yaklaş - ee Hükümetin altın, plâtin ve gü- müşten yapılan her nevi eşyaya damga vurulması mecburiyetine dair hazırlamış olduğu kanun projesini Kamutay maliye enci- meni tetkik etmiş ve yeni bir metin hazırlamıştır. Bu proje, memleket dahilinde satılığa çıkarılan altın, plâtin ve Kgümüşten mamul eşyanın değe - rinden fazlaya satılarak halkın iğfal edilmesine ve zarara uğra - masına mahal ve meydan veril - memek ve muhtekirlerin suüisli- maline nihayet verilerek, emni - yet ve itimatla alış veriş yapı! - Mması için hazırlanmıştır. Bu gaye için de bu gibi eşyaya damga kat'? lüzum gö - şimdilik teşkilâl yapılan yerlere tahsisi suretiyle kanun hükmü - nün yavaş yavaş bütün memle - kete teşmili derpiş edilmiştir Projenin esasları. Maliye encümeninin — yaplığı tadillerden sonra, prijenin — ilk maddesine göre, memleket dahi - linde satılığa çıkarılan her nevi in ve gümüşten mamul eşva kaplama ve yaldızlı masnuata ayar derecelerini ve mahiyet ni gösterir devlet damgası vu durmaya, bu eşya sahipleri bur bulunmaktadırlar. - Pırlanta, elmas vesair kıymetli taşlarla iş- lenmiş ve taş kıymetleri satışa e- Sas olan eşya ile vezni üç gram - dan aşı n mamulâta damga vurulması meeburi olmiyacak - tır. Damga resmi: Damga resmi olarak altın ve plâtin maddelerin beş gramından Altın, plâtin, gümüş eş- yaya damga vurulacak Yeni proje hazırlandı, bugünler- de Mecliste müzakere edilecek nacaktır. Altın, plâtin kaplama eşyanın damga resmi beher par- çadan 25, gümüş kaplama eşya - nn böher parçasından 10 ve yal- dazlardan 75 kuruş olarak alına- caktır. Bu hükümlere tâbi eşyayı dük- kân ve mağazalarında bulundu - ran âmil ve sahipleri, bu projenin tatbiki tarihinden itibaren altı ay içinde darphane ve damga mat - baası müdürlüğü ile damga me- murluklarına beyannameleriyle| Müracaat ederek meveud eşyayı damgalattırmak meoburiyetinde olacaklardır. Bu gibilerden ah - nacak damga resminin alınma şekli yapılacak bir nizamname ile gösterilecektir. Sair hakiki ve hükmi şahısların sahip oldukları eşya satılığa çıkarılmadıkça hu mecburiyete tâbi olmıyacaklar ve darphanede evvelce damgalanmış olan eşyaya yeniden damga vu - rulmayacaktır. Tüccarın yabancı memleket - lerden getireceği bu kanuna tâbı eşya, ancak damga memurlukları teşkilâtı yapılmış olan mıntaka ların gümrüklerinden ithal edi - lebilecektir. Bu gibi eşya gümrük mühürlenetek dam- lanmasını müteakip iade oluna - caktır. Yolcuların şahsi istimaline mah. sus olarak beraber - getirecekleri eşva, satılığa çıkarılmadıkça dev let damgasına lâbi olamıyacak - tır. Devlet damgası olmaksızır bu Bgibi eşyayı satan veya — sal çıkaran veya bü hususta herhâan- gi bir hilekârlık yapan şahıslar, Türk ceza kanunu — bükümlerine Paşabahçede kurulmakta olan büyük rakı fabrikasının inşaatı faaliyetle devam etmektedir Fabrikanın” — önümüzdeki — yı içinde faaliyete geçmesinden son- ra idare yeni ve az alkollü rakı- lar piyasaya çıkaracaktır. Bilhassa, yeni cins rakılarıi şimdikinden daha ucuz verilmesi imkânları aranacaktır. Bu süretle halkimiz ispirlosu çok sıhbate müzir rakılar yerine yeni cinslere alıştırılacaktır. Diğer tarafdan her gün artan şarab rağbetini karşılamak ve is- Tihsali arttırmak suretile islihlâ- ki de çoğaltmak için, mevcud şa- rab fabrikaları genişletileceği gi- bi sür'atli fabrikalarda tesis olu- nacaktır. İnhisarlar idaresi, bu yeni fabrikalar için, şarapçılığı tırarak çunları fısıldadı: — Bu kelleyi kimseye sezdir - meden doğruca ve sür'atle Ruscuk voyvodası Alemdar Mustafa pas şaya gölür... Yanma fazla adam almıya lüzüm yok, işimiz - bitti. Paşaya; mahrem surette olan bi teni de anlat!. Kale elimizde - dir... Haydi bakalım, dakika fev- tetme! Delizorba emri alır almaz dışa- n fırladı. Aşağıya inerek Kabak- cının kellesini bir çuvala sardır- dı. Maiyetine beş kişi alarak atla- ra binip gecenin — karanlıklarını delerek Prnarhisara doğru yol al- dı. Osmanlı imparatorluğuna, pa- dişahı gölgede bırakırcasına hâ- kim olan korkunç Kabakcının kel- lesi âdi bir patates çuvalına sarıl- mış gidiyordu. * Kabakçı, başına topladığı Ye- niçeri ve yamaklarla, Dördüncü Sultan Mustafaya ve âleti olan sadrâzam kaymakamı Musa paşa On kuruş ve gümüş eşyanın beş | göre cezalandırılacak ve bu gibi gramından yirmi beş santi - | eşya müsadere olunacaktır. Rakı ve şarabın ucuzlatılmasına doğru KMN sümim eT ua Koz aa ea aa ÇAM Kananaaın Yeni fabrikalar kurulmak üzere ha- zırlıklara başiandı,p . ânlar hazırlanıyor ileri bulunan mühtelif Avrupa memleketlerinde — büyük şarab fabrikaalrına göre plân hazırla - mışlir. Ayrıca, dünyaca tanınmış mü- esseselere de plânlar yaptırılmak-. tadır. Önümüzdeki ay içinde, bu plâm-i ların şehrimize gelmesi beklen - mektedir. Bunlar tedkik edildik- sonra içinden muhitimize ve ma- halli şartlara en uygun olanı se - çilecektir. Bu suretle yeni ilk şarap fab - Tikamızın inşasına önümüzdeki ilk baharda derhal başlanacaktır. Bunu diğer - fabrikalarımızın inşası takib edecektir ve bunle - ran kat'i mahalleri hakkında ica- beden tedkiklere de başlanılmış- tır. ile şeyhülislâm Ataullah efendiye dilediklerini iera etliriyordu. Meselâ — Filânca vezir ocağımıza hiya- net etmiştir. Kellesini isteriz.. Padişah, hemen zavallı vezirin başını keserek Kabakcı ve avene- sine yollardı. İstanbulda hükümet yoktu. Her gece, evlerden ırz ehli kadın, kız ve oğlanlar kapı kırılarak alınır, kışlalara götürülürdü. Babalar, a- nalar şikâyet edecek makamdan mahrum kalmışlardı. 'Tuna boylarında, Kafkas hu- dudlarında Moskoflarla muharebe oluyordu. Muharebe meydanla - rında bulunan yeniçeriler o de « rece çığırından çıkmışlardı ki; düş man önünde bir an olsun muhare- be etmiyerek kaçışıyorlar, önüne gelen köylere, kasabaları, şehiz- Teri talan, üste da, serdar Ekremin otağını yağma ediyorlardı. PFiyade olan yeniçeriler hepsi atlı olmuşlardı. İmparatorluğun ! Bastırılması |Ziraat 'Kongresi 'Hazırlıkları Kongre bu ay toplanıyor İçtimal tehir edilen 4 üncü köy ve ziraat kalkınma kongresinin bu ay içinde kat'i olarak topla- nacağı anlaşılmaktadır. Kongre - ye aid bütün hazırlıklar tamami- le ikmal olunmuştur. Bu mühim toplantıda köy ve zi- ziraat hayatımıza aid bütün me seleler ve bunların da halli gö - San şekle göre 11 komisyona ayrılarak çalışacak olan kongre- de ayrıca 46 komisyonda buluna- caktır. Ana komlsyonlar şunlar- dır: Teşkilât, bağ ve bahçe ziraati, tarla ziraati, hayvan resimleri, hayvanat ziraat san'atları, Mer - kenting, tedrisat mevzuat, orman- cılık vesair komisyonlardır. Büyüki—nlaabları- mızı teb Tüz Eiiren kartla: ; karar- laştırıldı Memleketimizin güzel manza - ralarının hariçte en uzak yerler- de tarafından — Bile n temin fotoğraflı yaptırmağa n sür'atle intac: bulunanlar karar avale olunmüş - Komisyonun hazırladığı jlk par- ti fotograflı kartpostallar yakında | piy çıkarılacaktır. Bu suretle uzak memleketler hal- ka Türkiyenin tabil güzelliklerini kartpostallarda görerek tanıya - caklardır Bunlardan bir kısım hakiki zenklerle süslü olacaktır. Ayrıca sahadaki büyük irkılâpları - mizi mükayeseli bir şekilde teba- Tüz ettiren muhtelif kartpostal ve fatoğraflar da bastırılacak ve bu suretle hakiki ve canlı bir pro- paganda yapılmış olacaktır. | | | Hatay'ın İstiklâl Tarihi Bunu bir arada yaşa- tacak bir müze kuruluyor İskenderun Halkevinde mühim bir müze tesis olunacak ve bu müzeye Hatayın kurtuluş savaşı- aa aid bütün eserler konulacak » tr. Hatayın istiklâl tarihini bir a- rada ve gözler önünde yaşatacak olan yeni müzenin tesisi için ica- beden çalışmalara başlanılmıştır. piyade muharebesi yapacak aske- ri ortadan yok olmuştu. İmparâtorluk; bu haller karşıs sında merkeze karşı hali isyanda bülunan voyvodalara arzı hizme- te mecbur olmuştu. O, voyvodalar ki; ne padişahı ve ne de onun ira- delerini tanımadıkları - gibi, ve- zirlerini ve serdarlarını da arzu-?)| larmı itaat etmezler ise kılıçtar Moskof muharebesi zuhur edin- ce ;üzi voyvodalara serdarlık, ve- zirlik unvanları verilerek mâiyet- derile harbe sürüklenmişti. Böyle- likle; vezirlik, serdarlık unvanla- D eşkıya zorbalarının eline geç - mişti. İşte; bu zorbalardan biri de, Ruscuk voyvadası Alemdar Mus- tafa paşa idi. Bu adam; Tersonek- H voyvodasının yamaklarından i- di. Tersenekli voyvoda Osman; Pazvandoğlu voyvodasına — karşı koyduğu için devlet nazarında da- | | İ $—LON TELGRAF —S ! inci Kâmun 1838 & Maarif şü-ası Maarif Şürasının. Sayın Vekil Safict Arikanın başkanlığında, yakında toplanacağını gazete ha- vadisleri arasında ekudunı. Şüra, bundan evvel, Maarif Vekili mer. hum Necatinin zamanında birinci dela toplanmıştı. Bu seferki top- Tanlı ikinci içtima olacaktır. €i içtima olacak. Şüranın yurd maarif işleri hak- — kında çok hayırlı kararlar verece- ğini şimdiden ümid etmekte hak- lıyız. Burada, bir nektaya temas etmek istiyorum. Yüksek Maarif Şürası, dilerim ki, ortamekteb ve liselerde oku- nan ders kitablarından bir kısımı- ni yeniden tedkik etlirip yazdır- mak mevzuunu da hatırlasın. Me- selâ bugün orla tedrisat mücsse- selerinde bilhassa birkaç kitab var ki, bunların iladesi ve yazılış tarmı, çocukların hem yaşları hem seviyeleri için ağır geliyor. Çocuk, bahsettiğim bu birkaç kitabı yü- zünden okuyarak bile anlıyamı - yör. Çocukların kolayca ekuyup anlıyabilecekleri kitabları müte- hassıs, tecrübeli ve balcn v ders- leri © sınıflarda okutan, müşklü - Vâtı yakinen gören — muallimlere yazdırmak pek mühim bir mem- Teket bizmeti olacaktır. Kıymetli Maarif Vekilimizin ve mesai ar- kadaşlarının bu meseleye çoktan el koymuş olduklarını ümid ediye- rum, : En geniş büsnü niyetle kaydet- tiğim bu nokta halledilince, emi- nim ki, orta tedrisat müessesele - rinden bugün alıman randımanıı bir misli fazlası alımabilecektir. Çocuklarımız, yarın, Cumhuriyı t rejiminin emrettiği iş haşına ge- çeceklerdir. Kuvvetli kültür dusu bizi istikbale enmiyetle baj- lamaktadır. REŞAD FEYZİ Birimizin derdi Hepimizin derldi Nakil vasıtaları kazaları Tramvay ve otomobll kazalırı zaman saman — kalblerimizi — derin bir acıya garkeden — ve bizi barıa sönem bir kayalın bazan da we < bebleri olabilir. Fakal göze ©n xi- yade çarpan — vaziyel — çocuklurmm Aramvaylara atlamasına bir türlü mali tramvay kazalarının çoğalmı simı intaç edebilir. Ana ve babalar çecuklarına uasihaller ve telkinl v vermek süretile onları bu kötü ve tehlikeli hareketten menetmei vAMİL ve mülemadi suretle çalış - maalıdır. Bir vatmandan aldığımız mok - tupta yana yakıla bu kabil çocuk . lardan şikâyet edilmektedir. Çocukların tramvaylara allama- Jarma kat'i surette mâni — olunmak husasunda / ebeveynlerinin, — gerek belediyemizin büyük bir ehemmi - yetle nazarı dikkatini celbederiz. ha muti olarak kabul edilmiş bu- lunuyordu. Halbuki; Pazvandoğlu Vidinde kurduğu hükümetle tevessü et - miş, Buğdan, Eflâk ve Balkanla- Ta kadar sarkmıştı. Ruscuk voy- vodası Tersenekliyi de ortadan kaklırarak müstakil bir hükümet kurmak istiyordu. Fakat; Pazvand oğlu Ruscuk üzerine birkaç kere sefer yaptığı halde muvaffak olamıyarak bo « zulmuştu. Nihayet; adamları — vasıtasile bir gece çiftliğinde zevk ve safa “yaparken bir kadın meselesinden dolayı öldürüldü. Mustafa Alem- dar zor bazusile voyvoda oldu. Parvandoğlu, fırsattan istifade ederek Ruscukta bulunan Alem- darın üzerine yürüdü. Lâkin, eva ğî Kibi mağlüb olarak geri çe (Devamu var)