19 Eylül 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 4

HARB OLACAK MI? Sinirlerin gerginliği ve.. imkânsız görülen istekler kolay halledilecek Umumi harbde 10 milyon insan öldü. Dünyanın her tarafı malul, yetim ve fakir halkla doldu. Avrupanın, Asyanın ve Ame - rikanın bütün büyük - devletleri harbe hazır. Hepsi silâhlanıyor, silâhlarını arttırıyor. Bütün devletler biribirlerini ta- rassud altında bulunduruyor, en fak bir hareketi gözden kaçırma- ya çalışıyor. Diplomatlar, er - uharbiye rüesası da hazır... iler en zayıf noktalara çev - rilmiş; İspanya, Çekoslovakya, Mançuri... Şüphesiz, umumi se « ferberlik emirnameleri de hükü- met şeflerinin masaları üzerinde imza bekliyor... Bütün devletler, âni bir taarruza, hücuma maruz kalmaktan çeki - niyor. Her ihtimali — gözönünde bulunduruyor. O derecede ki mü- tecaviz bir tayyare, bir tank hu- dudu geçmiye teşebbüs ettiği za- man bütün yolların kapalı oldu- ğunu görecek... «Harb haftadan veya ay- dan fazla sürmiyecektir...* Sözü boştur. Zira, asri vasıtalara ayni vasıtalaşla mukabele olunacak - tır ve muhasamat uzun sürecek- tir. Harb için çok Jevazım, çok asker lâzımdır. En marüf müte - haasışlara göre hiçbir devlet za- feri tacil için 1 gelen kuvvete malik değildir, Bunu söyliyen mütebassıslar muhtelif milletlere mensubdur - lar, Gösterdikleri rakamar cid « den korkunçtur. İSTİHKÂM 'LÂZIM Fransızların Majino, Almanla- rın Siegfried gibi daimi istihkâm- larından bahsetmiyoruz. Muha - samatın ilk devresinde inşası lâzım gelen ve yerleri, cephenin vaziye- tine göre değiştirilecek istihkâm- lardan bahsediyoruz. Bunun için 12 ayda 8-0 milyon ton demir ve çelik, 8 milyan ton da çimentp sarfetmek iktıza eder. Bu istih- kâmların her sene yenijeştiril - mesi lâzımdır. MİTRALYÖZ LÂZIM Mütehassısların fikrne göre se- nede 100 - 200 bin mitralyöze lü- zum vardır, Piyade kıtaatının hü- cum arabalrına karşı kullanacak- | ları küçük topların sayısı da 16 binden aşağı değildir. 4 Senelerdenberi an'anelerini, â- | detlerini muhafaza eden, kardeş Bibi yaşıyan iki haymeneşin ka - bile İssuar civarında silâhlara sa- rılmışlar ve biribirlerinin üze - ri armışlardır. Bu kanlı mü- cadeleye sebeb ne? . Kabile. kızlarından biri, rakib bir kahile delikanlılarından - biri tarafından iğfal olunmuş ve bilâ- hare terkedilmiş, Elli kişi arklar kızın namusuna kan ile ten yorlar; av tüfekleri, rövolverler, hançerler, usturalar ve usturpa - Jarla delikanlının kabilesine hü- cum ediyorlar. —Muhatimlerden ikis altısı ağır yarala - mıyor, birçokları da hafif yara - sa' zlemeye karar veri « ölüyor. l fedir. Ha TOP LÂZIM Mütecaviz bir devlet hücumu- nu hazırlamak ve devam ettire - bilmek için cephenin ber kilomet- resi için 47 bataryaya muhtacdır. Yani 25,000 top. Bunları her sene değiştirmek lâzımdır. Çünkü 12 ayda 100 de 100 yivleri aşınır, işe yaramaz hale gel 'TANK LÂZIM Bir buçuk milyon mevcudlu bir ordu için 150 - 185 bir hücum ara-' bası ister. Bu ordu ile kat'i bir netice elde edilmek istenildiği tak- dirde 10 kilometrelik bir cephode 24 bin tank birden sevketmek za- ruridir. Senede böyle üç hücum yapılmak istenildiği takdirde hattı harbde 72,000 tank bulundurmak lâzımdır. Senede 900 « 950 tangın işe yaramaz bir hale gelecej | dikkat nazara alınırsa 200,000 tan- ka intiyaç olduğu anlaşılır. | 'TAYYARE LÂZIM 30 kilometroluk bir cephede ya- pilan bir muharebede 6750 tayya- reye Yücum vardır: 4,350- si bam- Günde ya düşürüleceği de dikkat nazara alınırsa taarruz ve müdafaa için Kâakal 200*bin tayyare ister. TAYYARELERE KARŞI SİLÂH LÂZIM Gersinde, 4 milyon nüfusluk bir hükümet merkezi, 400 bin nüfuslu 10 şehir bulunan 1,000 kilamet- rolük bir cephede yalnız hükü- mev merkezinin müdafaası için 1,000 avci tayyaresi, ve 1,000 top ÇİNGENELER HARBİ İğfal edi'Dn bir kız yüzünden çıkan kişi öldü ... —— Bir çok çingene yaralandı, kavganın sonu var mı ? kavgada iki lamyor, Vak'ayı haber alıp gelen jandarmalar ancak 'on ikisini y kalıyorlar, hapse tıkıyorlar. Bu iki kabile arasında seneler” denberi samimi bir dostluk hü - | küm sürüyordu. Bunun birdenbire bozulmasına, birbirlerine düşman olmalarına sebeb delikanlının kızı terketmesidir. Delikanlı, kızla evlenmek ar - zusunda bulunmuştu. Fakat ka - bilesi mümansat etti. Bunun üzerine kızın mensub olduğu kabilenin erkekleri top - landılar, reisleri: — Kızlarımızdan birinin na - musu lekelendi. Mütecaviz hata- 1 tamir etmek istemiyor. Ka - bilemize sürülen bu lekeyi kanla temizlemek bize düşen bir vazi- i, hazır olun... Emrini verdi' İtiraz eden olma« dı. Az sonra iki kabile birbirile | | ihtiyaç vardır. Yalnız hava mü - ister. Binaenaleyh tehlikeye ma- ruz bulunan şehirlerin müdafaası için 60,000 avcı tayyaresine lü - züm vardır. — 40,000 top, 100,000 mitralyöz, 100,000 — projektör ve tayyerlerin gelişini haber veren | âlet, 100000 de münia balonu da başka.., MOTÖR LÂZIM 12 kişi için, motosiklet, mit yözlü otomobil, kamyon motöre ihtiyaç vardır. Şu hesaba göre mütecaviz 835 | bin motör bulundurmak mecbu- riyetindedir. Şunu arzedelim ki 1913 den harbinin sonuna kadar Fransız ve İngiliz — ordularının | kullandığı motörlü vasıtaların sa-; yısı 200,000 den aşağı değildi, MÜHİMMAT LÂZIM Bir sene sürecek — taarrüzi bir harbde sarfolunacak , mühimma- 'tın imali için 25 milyon ton çeliğe dafaası için 300,000 ton mevaddı müştaile sarfı zaruridir. Şunu da flâve edelim ki muhte-| lif silâhların imali için 2,800,000 çelik ister. Bu rakama mühimmat imali ve istihkâmlar inşası için muktazi o- lanları da ilâve edilirse yalnız bir sene — dayanabilmek için 40 milyon çeliğe lüzum vardır. ESANS LÂZIM Her motörün 85 beygir kuvves tinde olduğuna ve günde 6 saat yürüyeceğini farzedergek 12 ay- da 30-40 milyon ton saensa ihtiyaç | olduğunu görürüz. Tayyarelerin, bahriyenin sarfe- edeceği Esans buna dahil değil! Buna dair bir fikir vermek için İngiliz harb filosunun senede 12 milyon, ticaret filosunun da 15- | 20 milyon esans sarfettiğini söy- lemek kâfidir. K ASKER LÂZIM marruz! bir kulk- askere lü- Bir sene sürecek harbde yalnız harb âlet lanmak için 6 milyon zum vardır: (Her top için 2 ker, tayyare müdafaa toplar: beheri için 20, tanklara karşı k: lanılan topların beherine 10, bir | as- an mitralyöz için 7, bir projektör veya dinleyici âlet için 5, büyük bir hücum arabası için 35, vasat bir hücum arabası için 15, ilâh. asker ister) Mütecaviz devletin, cephedeki bir nefere mukabil dahilde 12 a- mele çalıştırması lâzımdır. Bir kaç misal: Bir hücum arabası için 46, bir tayyare imali için 60, bir top imali için de 80 amele... * 'Yukarıdaki rakamlar uydurma değildir. İngiliz, Fransız ve Alman mütehassıslarının eserlerinden a- lımnmıştır. Şu halde şu barb olmiyacak - tır. Olmasına imkânı maddi yok- tur. Fakat, son zamanlarda sinirler © kadar gerildi ki bütün bu acı hakikatlere rağmen günün birin- de silâhların patlaması, millet - lerin 1914 te olduğu gibi birbirle- rinin üzerine saldırması da ihti - mal dahilindedir. | daha yazan: MURAT KAYAHAN aa y yetsiz bulmuya ça.ı.ı)w""ı» (Dünkü sayıdan devam) — Sormak hakkım değil mi? Değil tabii. Düşündüm Melihaya hak ver- dim. Benden evvel tanıdığı bir er- keği kovacak değil yı Ona yine hak verip sı dalyasına otummaktan bir defa daha kendimi alamadım. Melil Neşeker şeydi o.. Hele ciddiyı kadınlarda kolay bulu- nur kıymetlerden değildi. Yürü « yüşü, ağır hareketlerile muhitin- de kendisine ehemmiyetli bir sük- se yapmıştı Bilmem amma onu delice sev- mem bana zarar vermesine rağ - men her halde hakkımda hayırlı olacaktı. Biz birbizini seven iki arkadaş gibi birkaç 4 amlede çiğ- her gün biraz daha yak - Taştığımız saadet — halkasına Iyi üt hazırlamaya gayret ediyor- Yine bu arkadaşlık bizi çeke - miyenleri çileden çıkarmıya” kâfi geliyi y Melllia sevgimin — temizliğinden berrak, — arkadaşlığımızın bağlarından daha — kuvvetli bir karakter sahibidir. Nihayet her şey gibi bir püf noktası bulun - masını kabul edebileceğimiz ar- kadaşlık da; feragat ve fedskâr - lik birinci derecede geldiğine gö- ze Meliha tam manasile komple bir arkadaştı. Bir iki gün evvel Meliha ile be- reber bir hayli dolaştık. Onun dalgın dalgın etrafı seyretme - sine bir türlü mana veremedim. Veremedim amma ağzımı açıp içimde dert haline giren merakı giderccek hiçbir şey de sormadım. | K insanı rahat bırakmıyor ki... İşi- me gideceğim yerde Melihanın düştüm. Mahir bir polis 'yesi gibi Onu takib ederken de tatlı bir heyecan vardı. Tam Tünele gelmiştik. Birden- bire Melihanın karşısına hiç de tanmadığım bir adam çıktı. Bir ı | iki kelimelik konuşmadan sonra kolkola taksilerin durduğu yere kadar ilerlediler. Dahasını anla- tamıyacağım, ne müthiş manzara FAKAT UNUTMIYALIM Kİ... Umumi harbde 10 milyon adam öldü. 19 milyon yaralandı ve 10 milyon malül, 9 milyon yetim, 5 çarpışinaya- başladı. Silâhlar pat- liyor; kurşunlar yağıyordu. Ka - dınların, çocukların-avazı gökyü- züne çıkıyordu. Civâr” tarlalarda çalışan köylüler bu kanlı manza- ra karşısında Şaşırmışlar; kazma- larını, küreklerini bırakarak kaç- mışlardı. | milyon kadın dul kaldı. 10 trilyan frank sarfolundu. 1914 - 1918 harbine sarfolunan para ile İngiltere, Fransa, Bolçika,| Amerika ve Rusyadaki ailelerin her biri için 100,000 er frank kıy- metinde bahçeli döşemeli bir köşk yapılabilirdi. Bundan başka, nüfusu 200,000 den fazla olan her şehirde bir has- tane, bir kütüphane, bir stadyom, bir üniversite de inşa olunabilirdi. Jandarmalar, yetişmeseydi şüp- hesiz daha bir çokları ölecek, ya- | ralanacaktı. Her iki kabile efradı da biribi - | rinden davacı değil. Yakalanan - lar da ifade vermekten imtina edi- yotlar. Ölenlerin alleleri de şikâ- yet etmiyor. Ölenleri öldüren kim? Yaralıları kim yaraladı?... Bunları tesbit et in, her iki ka- bile etradını karılı ve kocalı mah- kemeye vermenin de imkânı yok. Zabıla müşkül bir vaziyette kal- miştir . başdın buşa heyecan, MİLLİ SİNEMADA Bugünden itiba: LA BOHEME MARTHA EGGERTH « JAN KİPURA Büyük Derin bir aşkın yüksek Caniler Elinde Esir JOEL MAC CREA - MAUREEN O SULLİVAN Gangsterler arasında cereyan eden korkunç bir vakayı gösteren İstanbul'da llk defa idi. © yarabbi... Meliha tanımadı- ğam adamla bir otomobile biniver- mez mi?.. Arkasından ben de bir otomobile atladım ve hırsla şo före: Bizden evvel hareket eden arabayı takib edeceksin dikkat et.! Emrini verdim. Beni taşıyan a- raba Melihaya o kadar yaklaşı - yördü ki benotomobilin - içinde neler olduğunu kolaylıkla görü- oyrdum. Hele bir defasında şoförün sü- rati iyi idare edememesi yüzün - den Melihanın — otomobilini geç- mek mecburiyetinde kaldık. Kor- kudan, heyecandan titriyordum. mütemadiyen kendi kendime bir çok sualler sorüyor ve. bunların cevabını bulmiya çalışıyordüm. — Ya beni görürse? — Bu erkek akrabası mı? - Otomobilden inince nereye gideceğini anlamam lâzım değil olamaz Opera bir Müzik ile imtizacı sergözeşt dolu bir film | alınmış bir resmi Diye düşünürken bir de ne gö-| teyim Melihayı taşıyan araba a- lelâde bir otelin kapısı önünde durüvermez mi? Belki bir işi vardir ondan uğ- radı diye bu hareketi ehemmi eee z VİRMİ SENENİN İNKILÂBİ 1918 mağlübu imperatoı'luklırın sahiblerine Ümid edilmiyen neticele İspanyada dahili harb devam ©- diyor, İspanyollar birbirlerini öl- dürüyorlar. Acaba eski İspanya Kralı On üçüncü Alfons ne yapı- yor? Söylendiğine göre İsviçrede- dir. Hattâ geçenlerde tramvayda kmıştı. Fakat Kral Alfons için acı olan bir ha- ber vardı: Büyük oğlu ve bir za- manlar İspanya tahtının Veliahdı olan genç Kont hayatını kazan - mak için Amerikaya gitmişti. Ge- çenlerde bir otomobil - kazasına k öldü, gitti. Bu ka- zanın tafsilâtı ile bedbaht Pren- sin hayatı evvelce yazılmıştı. Ye- ni gelen Avrupa gazeteleri bu ve- sile ile hatıra şu son yirmi sene- denberi cereyan eden daha başka facıaları getiriyorlar. Meselâ bir İngiliz gazetesi diyor ki: 1910 da kimin hatırına gelirdi, son yıllar- daki Avrupadaki Kral hanedanları böyle kısa seneler zarfında birbi.i ardınca düşecek diye? Rusların Romanof, İspanyolla - rm Börbon, Almanların Hohet zülren, Avusturyalıların Habs - burg hanedanları artık tarihe ka- rışmış oldu. Halbuki Umumi Harbden evvel bunların devrilip gitmeleri değil, yerlerinden kımıi- damaları bile imkânsız görülü - | yordu. Bu dört büyük hanedan a- Sırlarca Avrupada istedikleri gibi sözlerini geçirmişler, hazineler yığmışlar, birbirlerine kız vererek kız alarak hisim, akrabalığı iler- letmişlerdir. İçlerinden bir kısmı kendilerinden beklenen vazifeye dalir birşeyler biliyordu. Fakat ço- Bu israf ile, sefahat ile vakit ge- çiriyorlardı. Kendilerini millet - leri idare için yaratılmış diye ina- nan bu krallar, imparatorlar bir- birlerine «kardeşim» diye hitab ederlerken malik oldukları kuv- | siminde bulunmak üzeli 7 yo Tım saat beklediğim halde dt hâlâ o yabancı erkekle çıkmamışlardı. Ne yw“:v. bilmiyordum. Tam manâf' rimde bir şaşkınlık vardi: Kendimi birdenbire a âlemde buldum ve.. dcth';:, ötelin — kapısından içefi l y Karşıma çıkan birçok :”;'y pıdan bir tanesi — beni ©Ü vef yere çıkaracaktı. İlk ıwni:" bana dehşet verici bir M ö gösterdi. Melihanın F’*m,ı kası ve. pabuçları DÜ ati odanın bir kenarına bırl)lM Duhafazla dıişunemldim"”.ı göz gezdirmeğe vakit bulsf . ipekli pijamalarile Meliha$! şımda bulmıyayım mi? " Bir otel odasında .Xlelihlln”f; Hi pijamalarile daha gimd'“xe cek saatte yabancı erkeklef j arada bulunması kabul edilif "py den değildi. Ne ben N€ d':uo'"' tek kelime söylemeden bi mizden ayrıldık . tü P Melihayı yine akşam yoğlunun maruf içkili 401 larından birinde bir başli Vp kekle ayni masada kadeh yelir tururken gördüm. Satılık TÜ ye ların bir sınıf yükseği olaf dın yine ayni ciddiyetini * başlılığın — muhafaza €ÖT yr Her gecedeğilsebile hılll;:* kaç gününü başkabaşka €Üğk rin kolları arasında geçirt” | yr hanın vücudü el gnmım::,,-: kuş konmaz kadar diri, KP gl dudakları koklanımamış kadar taze idi. O yine MT y« ve bana karşı tam ıuıııu";,,:. cessem ağır başi ail ne oldu ? r !ı' Arşidük Ott9 j olf vetin kendilerinde ebedi Çat Jardı. — yi kalacağını zannediyor' M_t bepsi de artık tarihe "dw*" da İngiltere Kralı YedifE perf” öldüğü zaman onun da toplanmış olan d hensülren, — Remanoli HAĞ hanedanları erkâni m:"': pi alay halinde gidiyori M 1914 Umumi harbi bü birer suretle dağıtmı Fi aei dardan olan İspanya Kf? Tpt Rini da 1981 inkılâbi Z ten uzaklaştırmışti!" R Rusların tarihe KArSİL git nof hanedanının en DÖY ıw», çısı olarak Grandük '““S_mı rilmektedir. Şimdi FFAT U oyin” tarafında iki odalı bİf ÜL gel biraz parası ile yaşPİ İ yarlk, lanmıştır. Rus Çarıtın "4 ws: şinin oğlu Prens ANdFT A, yi İngilterede böyle DİF # maktadır. Bir küçük İ (Devamı 7 inci