6 Ağustos 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

a Ve öğrenme seferberliği hızlanıyor Sütün köy odalarında bi- Ter kütüphane tesisi için — hazırlıklara başlandı -t * Dul üniversitesi profesör ve deçentleri bu he Adana ve Konya vilâyetlerine giderek — İstifadei konferanslar verecekler öakutiyet idare Halk Partisi umu. | site Profesör ve Doçntlerinin A- geçen haftaki | dana, İzmir ve Konya vilâyetle. «Halkevleri» nin | rine giderek geçen yı! — şehrimiz. kararı İ olmaları için bazı | de ve Ankarada olduğu gibi muh. Büme p aŞ ve bu meyanda | telif mevzular üzerinde istifadeli ll Kölklör, sosyal yardım gu- | konferanslar vermcleri de karar- lirinin bütün Halkev.. | yaştırılmıştır. - Bundan — başka; K mucip olacak | Diran köy odalarında; köylüye Kitap neşroli —M lanması da muva. | v Di, gekilde kitaplarla mü. Bu e cehhez kütüphane tesis olunması Mevzular üzerinde tekmil| '—u.i.,, ine rehber, | İSin de hazırlıkları. başlanmıştır. bu kitabın hazır. Sdecek olan Bu mevzular da yeni kitaplarda gSna. başlanılmaktadır. k ğ yazdırılarak bülün <Köy kütüp. aJ turaftan bu sene Üniver | hanelerle ne gönderilecektir. Nn 5 SÜrlü vasıtalar bütün memlekete yayılıyor eşek ve araba gibi ibtidat talar peyderpey şehrimiz- den kaldırılacak : .'ı'!üyelen büyük vilâyetler merkezlerinde N'P dahili otobüs hatları” tesis edecekler B h İq" Ankara ve Bursada fabil ve arızi vaziyeti iler büyük şehirlerimiz- ' dahilinde otobüs hat. n v Olunması ve bü süretle Bir yerden diğer bir yere İğlldyş (FN at, eşek be araba gibi !._:;: nakliyeyi terkede. b İ Syute kavuşması ka- t l._—. tiştır. Bu karar tatbik bi her tarafta konulduktan y Eek ve araba gi makliyatında ku Peyderpey ve kendili. ilmiş olacaktır. Mahalli belediyeler, be- n y dudları dahilinde ve şe- İti L S k, kışlık mesire yer- İkdk 'a otol letmek ü. ısmarlanmıştır. Bu otobüslerden birincisi şehrimize gelerek Trub- zona gönderilmiş ve hemen şehir. de işlemeğe başlamıştır. 2 inci otobüs de evvelki gün Al. manyadan buraya — getirilmiş ve Trabzona sevkedilmek üzere güm. rükten çıkarılmıştır. Bunlsrı ya- | kında diğer belediyelerin ve İs. | *eü L tir takib edecektir. : Yalnız memleketim'zde bu ka. bil motörlü vesaiti nekliyede ha va gazi, mazut, benzin gibi mu - barrik kuvvetlerden — hangisinin tercihan kullamılacağı, Ankarada | toplanacak olan büyük bir kona | grede takarrür edecektir. Bu münasebetle gı İstanbul ve gerek diğer belediyeler için Avrupaya ısmarlanacak otohüsle. TİN cinsi de bu kongrenin karanın. | dan sonra tesbit olunacaktır. | tlerce münasib gö- Mütcahhide verile - Atakiaların geçmesine :"*van sokaklar genişle- BU wy-u yollar açılacaktır. Ba TMotörlü vesaiti naklı. Otobi Kültür Konaresi Doğunun kültür işlerini konuş. mak ve Doğunun tabil sosyal şart. larıma göre talim ve terbiyede alınması Jâzım gelen tedbirleri müzakete ve münakaşa etmek üzere dün, Trabzonda bir (kül. tür kongresi) toplanmıştır. Bu göngreye; © havalideki muhtelif vilâyetlerden — müdür, Maarif müfettiş! ve muallim ol mak üzere 9 zar kişi iştirak et Mümü için şehir da - ÜS hattı tesis edecek hlyılerın getireceği ara. "& gümrük rı lin. düşünülmektedir. İlk Yapilen tedkiklerde Ka. inde ve Ege ile vilâyetlerimizden #lobüs hattı tesis o - y Malümata göre Ka. | *lediyelerinden ilkevvel | iyesi bu ihtiyacın ön liyete geç | AD TİZ gözçleleri. tefrikası No. 55 bu fazla yemeklerin, | zanın yedekleri bir'nel sınıf tab - A satıldığını bildik. | Jalardan addolunur, Ve bu tabla. İYYen menetmezler, | Jarın yemekleri diğer tablalardan e eksik pişmesini | daha mütenevvi ve daha çerezli Srdi. Bunun sebebi de |/ bulunurdu. d #ahanenin gözünü da. İkinci sınıf tablalarda, ikinci _"::—ı derecede bulunan müiyeti şaha . ae hem * Söküp ifna etme. | neye aiddi. Bunların yemekleri de a de _t-uıkııımnuı ve | kendilerine göre tertib olunurdu. — y nig gi Möstefid olmala - | — Kadım efendilerin, valide sul - Gde, yenmiyen ye. kil âdi. Bu eşhasın, maiyetlerinden | tanbul belediyesinin sipsrişleri | Vekâletinin Adliyede Jüri usulü Yapılmıyacak Resmi alâkadarla; böy- le bir şeyin mevzu- bahis bile edilmediği ni söylüyorlar Şehrimizdeki gazetelerden ikisi Adliyede ve bilhassa Ağırceza mahkemelerinde jüri usulünün ihdası için todkikler yapıldığı hakkında bir haber neşretmişler. dir, Alâkadar resmi makamlar, bu havadisi kat'iyetle lekzib etmek. te, asıl ve esastan âri olan böyle bir şeyin mevzubahs bile edil . mediğini söylemektedirler. Bütün temizlik Vasıtaları Motörleştirilecek Avrupaya metörlü nü- mune makineleri sipariş, edildi | İstanbulun — temizlik işlerinin | Avrupanın tekmil şehirlerinde ol. | duğu gibi mödern bir şekilde ida. | jilâtının mo. resi için temizlik arlaştırılmıştır. | törleştirilmesi İlk olarak Avrupadan nümüne olarak motörlü temizlik makine- leri getirtilmektedir. Bu mak'neler wwevelâ Beyoğlu ve Köprü üstü semtlerinde kulla. nılacaktır. Fayda görüldüğü tak. dirde yeni ve müteaddid maki ler daha getirllerek peyderpey şimdiki ibtidal vesait ortadan kal. dırılacaktır. İrd ğ Adliye | Güzel bir emri Bütün matrkemelerde | köylülerim zin dava'arı terciha » görülecek Köylerden mahkemelerdeki da. valarını takip için kaza veya vi. lâyet merkezlerine gelen köylü. derimizin sıralarının — gelmesini; bekledik. arında saatlerce koridorlarda leri ve ta veya ssir yerlerdi mahrum kalarak köy medikleri ve kaza merkezi veya şehirlerde geceledikleri anlaşıl. miştır. Bu vaziyeti göz önüne alan | Vekâleti, —köylülerimizi memnun edecek yeni bir karar ittihaz etmiştir. Bu kazara göre mahkemelerde; köylülerimize ald davalar terel. han bakılacaktır. Bu bhusuş dün Adliye Vekâle. tinden bir emirle müddelumumi. liklere bildirilmiş ve köylü da. valarınım; sabahları ilk saatlerde görülmesi ehemmiyetle ta olunmuştur. Adliye Sultan Azız: her sabah kahval. tısında günün yiyeceğini şahsan emrederdi. Ahçıbaşısı da irade e. dilen şeylere göre arzuyu şaha - neye Muvafık yemekler yapardı. Sultan Aziz, hamur işlerinden mantıyı çok severmiş, hele; tatar böreğine bayılırmış... İkidebir ah. çısına bu yemekten yapılmasını irade edermiş... Kışın hindi su - yundan yaptırdığı mantıdan bir kayık tabağını siler süpi müş... Sevdiği 'atlılardan biri de göz. leme imiş... Sebzeye o kadar düş. künlüğü yakmuş... * Her sabah, olduğu gibi Çoğlıyan Kköşküne gideceği gün de yapıla. cak yemekleri irade etmişti. Bil. hassa kuza orman kebabi yapıl . Bkya'tkler, tanın, padişahın mutfakları müsta | .,_ı::p Sınıflara ayrılmış.| gayri şahsi yemekleri ve kilerleri Padi vardı. Canları ne isterse, hususi lşabın en yüksek | mutfaklarında — pişirtebilirlerdi. © Faray bendegâ - | Gözdeler de ayni vaziyette idi. * Urselr di d üA masını sureti mahsusada tenbih & Günlerden cuma — olduğu için üdetten olduğu veçhile, cuma na. Eloğlu Karagümrükte bir ev geceleri taşlanıyormuş. İhtiyar kadın: — Bir haftada bahçemin içi tren yoluna döndü. Taş yığının - dan bahçede yürüyemiyobuz. Demiş ve gezete muhabirine kanaatini söylemiş : — Çok tetik davrandık. Her ta. Trafı kolladık. Gözcüler koyduk. Fakat taş atanları bulamadık. Bu insan işi değil, muhakkak inlerin, einlerin yaptığı bir iş. Saf ve mutekid kadın anlaşılı « yor ki, hâlâ hurafelerin tesiri al. tındadır, cine ,periye, evliyaya ve.. bütün bunların harekeşlerine inanıyor ve.. gazete muharriri de mal bulmuş mığrıbi gibi bunları yazıyor Muharrir, o kadıncağzın bu bön inanışını gazelesinin sü - tununa nakledeceği yerde onu el. oğlunun in oğlunu da cin oğlunu da gölgede bıraktığına inandırmış olsaydı herhalde daha iyi ederdi. Değtl mi?.. Amma, hayat sahnesinde tuhaf. lik ta âzım. BÜRHAN CEVAD ae ——— Yeni harfleri kabulümüzün 10 uncu Yıldönümü üniversi- tede nasıl kutlulanacak Geceki merasimden sonra gençlik alayı Sa- rayburnuna giderek Atatürk heykeline şük- ran çelengi koyacak Yeni Türk harfl Nüt 10 uacu yıldöni betile 9 ağustos önümüzdeki salı gürü saat 20 de Üniversite kon . ferans salonunda — hararetli bir toplantı yapılacaktır. Bu toplân. tıda evvelâ Ünivers'te rektörü namına prof. Şemseddin Günal. tay bir nutuk söyliyecek ve bunu aşağıdaki iki hitabe tak:b ede « cektir. Hiç mektebs gitmemiş 6 yaşın. da bir çocuğun yeni harflerle ya. zılmış bir hitabeyi övvelce okuma ;yazma bilmizen bir ihtiyarın son. Tadan öğrendiği Türk hörflerile okuması, Bundan sonra — yüksek tahsil gençliği namına bir genç Atatürke şükranını ifade erecektir. Bilâ . hare Fener alayile Sarayburnuna hareket edilecektir. Sarayburnundu Atalürk hey - keline şükran çelengi konulacak. | tır. Çok eski bir ara bulundu Gemlikte imccr suretile yapıl. makta olan kurtul köyünün inşaatı esnasında binlerce sene evveline ald olduğu tahmin edilen 2 tarafı yazılı bir para bulun. resimli ve muştur. tetkik olunmak üzere ektorlüğüne — gönde: mazını bir salâtin camide kılmak | icab ediyordu. Sultan Azizin selâmlık resmi çok mutantan olurdu. Sonradan gelen Padişahlar gibi arabasına binip selâmlık yapmazdı. Beyaz atına biner, dizginleri ele alır, koca gövdesile levendane bir sürette pirlantali, altın işlemeli eğere oturur. Kaloş kunduralarını — elmaslı, zümrüdlü üzengilere yerleştirir. Önünde, ardında giden bir alay sırmalı, apoletli vezirlerin, paşa - | Jarın ortasında fatihane iki tarafa | selâm vererek giderd.. Başına giydiği âziziye fesi, diğer Padişahlarınkine de benzemezdi. 'Tepesi sivri, kenarı geniş ve kı vamında bir serpuş idi, Yani; Sultan Aziz, fesi moder. nize etmişti. Ve bu fese aziziye derdi. Püskülü de küçük idi. Hepimizin bildiği gibi, evvelden 'Türkler sarıklı kavuklar giyer - muştır. Son defa olarak tadil ed'len mu- amele vergisi kanunu mucib'nce, beş beygirden aşağı motör kulla. nan müesseseler de vergiye tâbi tutulmaktadır. Dün bu meseleden bahsederken küçük sanayi erba. bınin bu vergiyi vermeğe tabam- mülü olmadığını yazmıştık. Mev. zuun ehemniiyetine göre, bugün tekrar bu bahis üzerinde duru. yoruz. Yeni muamele vergisinin tatbikı| en ziyade, marangozlara tesir et. miştir. Şehrimizde küçük serma- ye ile çalışan yüzlerce marangoz imalâthanesi vardır. Bu imalât - baneler işlerini daha süratle gör- mek için güç halle birer motör tedarik eimişlerdi. Şimdi beş bey- girden aşağı muharrik kuvveti o. lan bu motörlerden de vergi alın. maktadır. BİR MARANGOZ NE DİYOR? Sultanahmeddâ>, baş harfi T o. Tan bir macangoz im-lâthanesinin sahibi, yeni musmele vergisi ka. nunu hakkında şu fikirleri ileri sürmektedir: Yeni muamele — vergisi en ziyade, maurangozculara tesir yap. mıştır. Yeni kantın yüzünden ba- sök. müşlerdir. Çüinkü bu moti gisini veremiyeceklerdir. V: kanunu vazeden bu verginin ha tan alınmasını ifade etmektedi Fakat bizim bu vergiyi halktan almamıza imkân yoktur. Çünkü yaptığımız eşya pahalılaşır, marangozculuk işi karmak bir iştir, Halk mobilya fiatı ik- Çünkü 40.50 liraya büfe olduğu Bibi 400500 liraya da büfe vardır. Şekil itibarüz her iki büfe ara - Enjeksiyondan Sonra Ölen çocuk Ölümü şüpheli görüldü Cesed merga kaldırıldı Beşiktaşta küçük hamam arkası şair Veysi sukağında 41 numara. h evde oturan Fatma Kadriyenin iki gaşındaki kızı saadet annesi tarafından dün Beşiktaş dispan. serine götürülerek iğne yaptırıl. Sandet iğne yapıldıktan üç saat sonra ölmüştür. Çocuğua ceşedini muayı den belediye doktoru ölümü şüp. ne e. cesedin morga kal. lüzüm göstermiştir. Sandetin cesedi mürga kaldırıl!. mıştir. Ok atışları Okspor Kut Kurumumuzca tertib & mundan : lerdi. Sultan Mahmudu san: Yeniçe » rileri ortadan kaldırdıktan sonra; fesi icad etmişti. Fes Girid Rum- larının başlarına giydiği bir ser - | puştu. | Hatta o vakit halk gâvur olduk | Muamele vergisi Bugünkü vaziyet nedir ? kırda bir fikre sahib değildir. | diye ayaklanmıştı. Softalar, imam. lar bu gâvur serpuşunu giyme - yiz diye isyan etmişlerdi. Sultan Mahmud, fesi bir nevi sarık gibi püsküllerle donatarak giyerdi. Vüzera vükelâ, memurin do bu suretle serpuşlanmışlardı. Sultan Mecid devrinde de fes Az ve çok tadilât ile şeklini muha. faza etti. Fakat; Sutan Aziz devrinde kü. çüldü. Ve bir nevişekli mahsus aldı. Ne garibdir ki; Sultan Mahmud devrinde fesi gâvurluk, kâfirlik, dinsizlik diye isyan eden softalar ve bunlara pira olan bazı halk kütleleri atadan, kırk elli sene 48—8SON TELG Aı— hhı 193X İktısadi mes'ele sında da fark yoktur. Büfe almak istiyen biz müşteriye her ikisi a- rasındaki farkı izah etmek güç - tür, Fakat temiz ve itinalı ve sağ. temiyenler, derhal ucuz hazır eş- ya almaktadırlar. Biz, Mmüşteri kaybetmemek için yaptlar bir eş. yadan tamı flat alamıyorduk. Şim- di muamele vergisi de verecek olursak, yapılan eşyalar daha pa. hahlaşacak, 0 zaman müşterileri- beş beygirden aşağı motör kulla. nan müesseselerden, — müamele | vergisi alınacak olursa, motürsüz çalışmağa mecbur kalacağız, bu - na da imkân yoktur. Çünkü mo. bilye yapmak için motörlü v sıtalardan istifade etmeğe çok ihtiyaç vardır. Şimdi bu modern vasıtaları söküp atarak, kârı ka - dim vası lim?» mgozun Tikeine hak verd'k. inkişaf vacdır. Motörlü vası €en küçük malâthanelere girmekter'di. Bu süretle — köçi bile, makineli den, makineleşen ki yll, tekrar iptidai haline getirmek ne kadar doğru bir here - le bir hareket, tekrar geriye dönmeği ifade eder ki, hü. mik politikaya uygun olmaz, maa. mafih bu hata derhal anlaşılmış- tır, Beş beygirden aşağı motör kullananı küçük sanayi erbabı - nin himaye edilraes'ne çok Ihti . gaç Vardır. H.A. Galata Rıhtımında Kaza_gl_du 2 amele yaralana: rak hastaneye kaldırıldı Galata yıhtımında yapılmakta olan antrepoda dün saat 12 . 13 raddelerinde bir kaza olmuş, iki amele iskeleden düşerek biri ağır, diğeri hafi? surette yaranlanmış. | lardır. Yaralılar derhal sıhhi imdad etomobilile Beyoğlu belediye has. tahanesine kaldırılmıştır. İskele kalaslarının iyi çivilen. | &ibi benimsed.! Ve öyle bir hale getirdi ki; festen gâyri terpuş Bi- yenleri tekl'r etmeğe başladı. Hatta meşrutiyet devrinde; de. | ll şapka, alelâde kuzu derisin - den veya astıragandan — yapılan kalpakları giyenlere hücum etti. Fesi elli altmış senc sanra; müs. lümanlaştıran ve bu sebeble fesi başından çıkarıp başı açık sokakta gezene bile güvur diye taarruz e. “den bu cahil softalar, elli altmış sene evvel fes için güvurluktur diye isyan etmişlerdi. Hey gidi kör cehalet hey!.. Hulâsa Sultan Aziz; fese meraklı idi, Daima tıraşlı olan kafasına küçük ve hafif aziziye fesini sırtı. na da aziziye denilen kukuleteli avniye giyerdi. Cuma namazı selâmlığına gide. | ceği camlin etrafını, Cezair ve Ar- navud alayları kuşalırdı. lam iş için, fazla para vermek is. | mizi büsbütün kybedeceğiz. Eğer, aları niçin tedarik ede. kümetimizin takib ettiği ekono - | (Devamı var) — L Müzeler nasıl gezilir? Şimdiye kadar müzelere karşı- olan rağbetsizlikten kimbilir defa şikâyet ettik. Kaç dofa bi mücssesesi olan müze tenhalığına içten acıy dık? Fakat bir müze gezmenin demek olduğunu tahlil etmedik. Evet her vatandaşın müzceri zi yaret etmesi şarllır. Fakat bur; ya insan mütehassıs olmak için Evet her vatandaşın müzeleri zi yaretçinin başın — döndürürker gözlerini kamaştırırken — taril Barın hizile önümüzden büşük bir sür'etle resmi geçid yapar Bunların her biri üzerinde uzun Uzun duratak onların sanat tarih kıymetlerini ölçmek ve ların mukayeselerini yaparak ticeler çıkarmak mütchassıslar işidir. Ziyaretçinin deği Bir müze nasıl ve niçin gezilir? dersek ve müzeleri bir muhâlle bici dükkünmr benzetirsek oraya giren insan tavuk göğ: mahallebiyi, hem de daifini hem aşure veya dondurma- yı hepsinden bir yudum mide fesadından haftalarca hasta yatar, Halbuk: oraya giren mi 4 Jaka bunlara bakarak ve bir tanı siİni seçerek Onu yemek ve. Ste. | kilerini sudeceseyretmek mecbu. riyetinde kalmaktadır. Müzeler de böyledir., Oraya girenler bu çeşitleri yafetten ancak bir ikisi üzerind durursa hem istifadesini, hemn ize tirahatini dağıtmamış olur. Bu satırları müzeyi gezmekten gelen yorgun bir ahpabımın şiki yetlerini dinledikten sonra y: dim. Bir iyatandaşımızın Yüksek Hamiyeti Mütekaid Bay Aziz ganci Hava Kurumuna 500 lira teberru etti. Sultanahmette cankurtaran hallesinde Mehmet ağa caddesin. de l numaralı evde mükim Trab. — zon inhisarar baş müdürlüğü b rıt depo müdürlüğünden emekli bay Azız Urgancı tarafından va kurumu İstanbul şubesine yüz lira teberru edilmek suretile yüksek bir alâkt ve hamiyet eteri- Böstermiştir. Bu münascbetle kurumu İstanbul şubesi müdürlüğünd aldığım:z tezkerede bu âhce zata alenen arzı şikran olunmak. tadır. ( HALK FİLOZOFU — Bir ay zarlında hariç. - ten şehrimize gelen'er. ve giden'er 5 Şehrimizde —turizm — fasliyeti günden güne artmaktadır. Güzel İstanbulumuzu görmek ihtiyacile “hariçten — yurdumuza gelen sevyahiarın adedi. geçen ge. neye nazaran pek çoğalmışt Ezcümte 1/7/928 den 21/7/38 tarihine kadar bir ay içinde G Jata rıhtırrından 2420 Kişi şehrie — i iş.2903 kişisi de harice — 254 Sial Temmuz 1237 tüçel emaziyelâhır 9 | l