3 Haziran 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

2—5S0ON TELGRAF — $ Haziran 1938 - Elektriğin ucuzlatıl- ması bir çoek şeylere - tesir edecektir! Fabrikaların uGuza satacağı malların ucuzluk nisbelini mMuhafaza etmesi İçin Neticeleri kontrol etmek lâzım! Hükümet hayat pahalılığı sa - vaşına devam etmektedir. Llek- trik, devlet eline geçtikten sonra, kilovat başına alınan — istimlâk FTesmi indirilmektedir. Halka ve fabrikalara ucuz elektrik vermek ha; ucuzlaştırmak için atılan en mühim adımlardan biridir. Fabrikalarımızın ekserisi elek . rik kuvvetinden istifade etmek. tedir. Pahalı elektrik tarilesi, fab. rikaların maliyet fiatı üzerine te. sir ediyordu. Kilovat başına iki kuruş resmin kaldırılması, fabri. kalarının ucuz mal çıkarmasına sebebiyet verecektir. Bu suretle istimlâk resminin kaldırılmasile, Yabrikalarımız yeniden bir hirna. yeye mazhar olmaktadır. Halka ve fabrikalara ucuz elek. &rik temin edilirken, bunun yeni cir himaye olduğunu kabul edi . yoruz. Bu münasebetle şu fikri ortaya atıyoruz. bugün bu hima - yeler yapılırken, hayat ucuzluyor mu? Yani himayelerden istifade eden fabrikatörler malını ucuz . Taştırıyor mu? Bu suali sormak zamanı gelmiştir. Kumaş neden ucuzlamadı? Hükümet yünlü kumaş fiatları. n da ucuzlaştırmak için 15 tem. muz 937 senesinden 15 nidana ka. dar devam etmek üzere tenzilât . h bir gümrük tarifesi tatbik et . miştir. Bu tarifenin tatbiki yü . zünden — memleketimize mühim miktarda kumaş girmiştir. Başve. kâlet istatistik umum müdürlüğü Aarafından neşredilen istatistikle. re göre, 937 senesinin ilk dört a. yında, memleketimize 314 bin Uiralık yünlü kumaş girmişti. Hal. Yuki 938 senesinin ilk dört ayın. da memleketimize 2 milyon 600 bin liralık yünlü kumaş girmiş - tir. Aradaki (ark pek büyüktür. Hükümet, memleketimizde yün . lü-kumaş ucuzlasın diye gürgrük tarifelerinde lenzüât yaparak, d şarıdan fazla kumaş girmesini te. min etti. Fakat bu kadar mal gel. Hi halde neden kumaş ucuzla . madı- Hayatı ucuzlaştırmak yolunda, atılan bu adım bu senemi çıktı? Hükümet, tenzilâtlı gümrük ta. rifesini tatbikı ederken, kumaş #iatlarının — ucuzlıyacağını hasab etmişti. Fakat maruf birkaç tica. rethane, aralarında birlik yapa . rak fiatlara hâkim olmuşlardır. Bunu bir misal olarak buraya yazıyoruz. Demek oluyor ki, hi. yi Yapılacak iş gudur: Himayeler. den sonra himayelerin neticesini | kontrol etmek Jâzımdır. Bu dev - letin en büyük bir hakkıdır. Bu. günkü fabrikalar, himayeye da. yanarak yaşamaktadırlar. Böy . le göre, devlet himaye. ler neticesinde bir fabrikanın, bir ticarethanenin satış fiatını kon « trol etmelidir. Elektrik istihlâk resminin kal . dirildiği - takdirde, fabrikaların maliyet fiatları azalacaktır. Fa - kat satış fiatlarında bir fark o! . mıyacaktır. O zaman, İktisad Ve. kâleti, bu fabrikalara şu sunli sorabilir! — Siz istihlâk resmi verdiğiniz zaman, bir malı bu fiata satıyor. dunuz. Neden ucuzlaştırmadınız? Himayelerden maksad, halka u. cuz eşya temin etmektir. Böyle bir netice hasıl olmadığı zaman, hükümet himaye ettiği fabrika . ların maliyet ?latlarını, sıks sik kontrol etmeli. Bu arada ihtikâr yapan — fabrikaları himayeden mahrum etmelidir. İktisad Vekâ. leti bunu bir ceza diye fabrika . lara tatbik ettiği takdirde, fabri. kaların daha ucuza mal satacağı. na emin olabilirz. Diğer taraftan, tenzilâtlı tari . felerin tatbikında kumaş ithal e. den ticarethanelere de «neden u. cuz mal satmıyorsun» diye bir su. a) sorulabilir. Netice olarak şu fikri tekrar ediyoruz. Bir taraftan himaye e. derken, diğer taraftan, himayele. rin neticesini kontrol etmek... Eğet bu sikı kontrolu yapar - sak, o zaman halkı da bimaye et. miş oluruz. İIstanbul Paraşüt Kulesi En münasip inşa yeri ola rak Safraköy bulundu Bu aydan itibaren «Türkkuşur faaliyeti için şehrimizde bazı ye. ni inşaat yapılmasına baçlanıla - caktır.r. Bu meyanda bi rde «pa . Taşüt kulesir tesir ve inşa oluna. caktır. Paraşüt kulesi için en mü. nasib yer olarak Safre köyü bu - lunmuştur. Köyün civarına bazı modern bi. malar ve tesisat d> ilâve oluna - ua AŞK, HEYECAN ve İHTİRAS ROMANI Tafrika N. 3 Hele şu notları biz de bir kere gözden geçirelim bakalım. Belki bir ipucu yakalıyabiliriz.. «Karıncaları çok severim. Top. râk üstünde yaşıyan —mahlüklar arasında insanlara onlar kadar ahitk ve fazilet dersi veren hiç bir hayvan yoktur.» * «Çiçekler arasında en çok sev. diğim ve acıdığım, papatyelerdir. Kendi kendilerine doğar, yaşar . lar ve ölürler. Çiçeklerde tevazu aramak caizse, papatyeler kadar mütevazı çiçek yoktur diyebili - rim Bazan yol üstünde çiğnen - dikleri ı İ | yazan: lskender F. SERTELLİ Onların, insanlara karşı ce hazin bir boyun büküşleri vardır! * «Karnımı, başka bir yasıta ile doyurmak imkânını — bulsaydım, paraya kıymet vermezdim. Para. Ondan o kadar nefret ederim ki-> * «Ben, daima kötü ruhlu insanların ıslak edile . bileceğine kanlim Esasen kötü ruh. | du insan var mıdır? Bu vasiflar in. sanların egoizminden doğan ve bir takım zavallıların alınlarıns b sılan engizisyon damgasından baş. affetmek — suretile | Eski İstikrazı Dahili tahvilleri Değiştiriliyor 1938 Ikramiyeli tahvilier| satışa çıkarıldı Hükümet namına Maliye Ve - kâletile — Cumhuriyet — Merkez Bankaşı arasında akdolunan mu. kavele mucibince ihrac edilmesi kararlaştırılan 1938 senesi Ikra . miyeli tahvilleri dünden itibaren piyasaya çıkarılmıştır. Bu tahviller, ellerinde 1918 . 1934 tarihli istikrazı dahili tah- villeri bulunanların — senedlerile değiştirilmektedir. Ve 20 lira iti. bari kıymette olan istikrazı dahili tahvilleri için 1 tane, 100 lira iti. bari kıymette olanlar için 5 tane ve 500 lira itibari kıymette olan . lar için de 25 tane ve beheri 20 Hiralık ikramiyeli 938 tahvili ve. rilmektedir. — Yalnız ikramiyeli 938 tahvilleri henüz matbaada ta. bi edilmekte Olduğundan bu tah. vil yerine, onu temsi! eden mu . vakkat makbuz verilmektedir. Bu muvakkat makbuzlar, bilâhare asli senedle de değiştirilecektir. Değiştirilme işi I tammuz 938 e kadar Merkez, İş ve Ziraat Ban . kalarından yaptlacaktır. 1 tem . | muz 938 den — sonra da - yalniğ Merkez Bankası gişesinden de . #iştirilecektir. Yeni tahvillerin ilk ikramiyo keşidesi 1 ikinciteşrin 938 dedir. O vakte kadar ellerindeki istikra. zı dahiliyi verip de 998 tahville . rinden almıyanlar ileride bir hak iddla edem,veceklerdir. | kat't şeklile derhal hal HATAY (Birinci sahifedev devam) kat'iyetle temin ettiği gibi, Ha - taydaki Fransız delegesi Garo da hükümetinden ve Suriye ter lâde Komiserliğinden aldığı kat'i emir neticesinde başkonsolosumu- zu ziyaret ederek Türk halkının Şikâyetine mevzu olan kerşey e ve takib edeceğini bildirmiştir. Hatayda normal vaziyetin iade- &i için derhal ittihaz - olurlması kararlaştırılan tedbirler pünlar . dır; — 1— Hatay Halk Partisi mü « messillerinden — Doktor Abdur - rahman Sancak hükümetinin Da- iliye müdürlüğüne getirilecek, Polis ve jandarma kuyvetleri bu 'Türk direktörün emrine tevdi e- dilecektir. - Müdürün — salâhiyeti tam ve mutlak olacaktır, 2— Tazyik ve tedhiş yüzünden | kendilerini tescil ettirmemiş bu. lunan Türkler yeniden — açılacak bürolarda tescil olunacaklardır. — | 8— Suriyeden ve Elcezireden Hataya getirilmiş ve teslih edil - miş bulunan Arab ve Ermeni ko- | mitacıları derhal Sancak hududu | dışına çıkarılacaklar. 4— Örül idare kaldırılacak, hal. km fikir, rey bürriyeti tesia olu. nacaktır. 5— Yeniden bazı mıntakalarda teseil büroları açılacak, teseil İş- lerine asla tazyik ve tarafkirlik karıştırılmıyacaktır. 6— Hükümet biitün cemaat şef. lerinin iştirakile halkı süküne dz- vet eden ve yine halkın hürriyet ve hakkını tanıyan bir beyanna - me neşredecektir. İ Bu şartlara tamamen riayet e. dildiği takdirde Hatay meselesi tabif şartlar içinde seyrini taklb e- decek ve kısa zamanda müstakil I KÜÇÜK HABERLER I’ * Evkaf idaresi, vakıflar kanu. nu mücibince — ekalliyetlere aid vakıfların da evkaf idaresine la. desi lâzım geleceğini ileri süre. rek emniyet müdürlüğünün bu - lunduğu metrük Sanasaryan ha . manı istemektedir. * İngiltere hükümetinin İtal . yadan tayyare satın alacağı ve evvelâ bu işe razı olmıyan İtal . yanların para sıkıntısına çare bulmak için buna razı oldukları haber verilmektedir. * Şehircilik mütehassısı Prost, istimlâk işinden evvel yol yapıl . | masımı doğru bulmamış ve yeni yapılacak yollara tesadüf aden binaların iştimlâk işinin daha öv. vel bitifilmesini temenni etmiş - tir * Balkan otomobil yarışı dün başlamıştır. Şehrimizden bu ya . rışa iştirak eden Rebul ve F. Mos. kof isminde iki ötomobil ama - törü otomobillerile dün akşam saat 7,$ da Taksimden — Atinava hareket etmişlerdir. Sporcular sı. ra ile Atina, Sifya. Belgrad ve »Bükreşe uğrıyarak İstanbul dö - neceklerdir. ** Londrada muvaffakiyetli bir kredi anlaşması yapan İş Bankası umum müdürü ve İzmir saylavı Muammer Eriş dün akşam An - karaya dönmüştür. salâha doğru gittiklerini görecek - siniz!e «Karımı rencide ettiğim zaman, onun boynunu bükerek, karşımda hazan yaprağı gibi soluk ve ölgün bir çehre ile dolaşmasına tahammül edemem, O zaman içimde gittik- çe derinleşen bir sı duyarım. Ve kendi benliğime — hitab ederim: Haydi git, ona kendini affettiri... | Çünkü İlfet, pırlanta gibi temiz| kalbli bir kadındır. İnsanın eşine karşı boyun eğmesi. izzeti nefis - sizlik değil bilâkiş eşinin izzeti nefsine hürmet etmesi demektir. * Doktor şnası - Aykutun — yerden göğe kadar Hhakkı var. Mansurun | felsefeleri düşünceleri çok yüksek. Bilhasse sön parçası. O, karısine bürmet etmesini bi. İlen. rencide etmekten çekinen in. Vee, zarif,. muhakemesi yerinde bir |erkek. Böyle Sir adamın, yine kendi Xx4. ka bir şey midir? Çocuğunuzu af. fediniz.. Karının atfediniz. Hiz .İni boğanak öldürmesine imltân var halde ses çıkarmazlar. lıımşııııi affediniz.. Onların daima | dar ince ruhlu bir kadın olan eşi. midir? Hatay kendi hüviyet ve karakteri içinde teessüsünü Lamamlamış o- lacaktır. Maamafih dün gece ve bu sabah Hataydan gelen haberler umum! çehrenin değiştiğini ve umum! ha. vaya biraz ferahlık geldiğini bil - dirmektedirler. Fransız gazeteleri de dünkü ve bugünkü nüshaların- da Türk dostluğunun değerini te. barüz ettiren makaleler neşir ve Hatay işinin mevcud ahidler da- hilinde itmamının Fransız bükü- meti için bir vazife olduğunu ka. bul etmektedirler. Colâl Bayarın ve Dış Bakanın beyanatı Hatay meselesinin nldığı son şe- kil üzerinde Başvekil Celâl Bayar dün akşam Haydarpaşadan hare - koti esnasında şu beyanatta bu. lunmuştur — Hatay meselesinde çok ya - | kında iyi bir neticeye varılacağını | kuvvetle ümid ediyorum. Harici - | ye Vekilimizin eli çok uğurludur. | Hangi meseleyi ele alırsa mem - Teket içim hayırlı bir şekilde meti- | celendirir Hariciye Vekili Tevfii ras de şu cümleleri ilâv — Bev bunu daha evvel de söy- ledim. Le Atatörküe ahılâkıdır. Her| işi kendi'eri “başarirlar e: anue akiyeti arkadaşlarına —male- derler. Başvakil istasyonda — kalabalık bir halk kütlesi tarafından uğur - Tanmıştır. 1 Müddetumumi bu aotlar üzerin. de bir hayli durdu. Doktor Şins . siye kanaatini sordu: — Sen ne fikirdesin. doktor? — Vallah! azizim, ben bu adamın hastanemize geldiği ilk gündenberi kanaatimi değiştirmiş değilim Man, sür, karısını boğacak karakterde bir adam değildir. Karıncalara. papat. | yalara karşı bile bu kadar müşfik | davranan böyle ince ruhlu bir ada. mun eşini boğmasım havsalam a) - miyor veşselâm irafı. Buna ne diyelim? — Canım efendim, böyle facla.| larda itirafın kıymeti yoktur. Ve| olmamalıdır. Vessik. şehâdet ve bu. | na benzer dökümanlar itiraftan da. ha canlı, dahs küvvetli değil mi £ dir* Bir adam hâkimin karşısına çıkıp: «Ben falancayı öldürdüm demekle © adama hemen — (katil) damgası vurulür mu? Bu gibi hâ . diseler incelemek, ve hâdisenin et. | rafında ismi geçenleri de ayrı ayrı sorgüye çekmek icab etmez mi? — Evet Fakat. biz bunların hep. sini yaptık — Annesini, - eniştesini, | Mansur karısını boğmamıştır. | sına bir türlü aklım ermiyor. İş kanununun tatbiks başlanı . gnan 1 inci yıldönümü 18 hazira. Da tesadüf etmektedir. Bu müna. sebetle muhtelif — şehirlerimizde gçalışan işçilerimiz merasim yapa. saklardır. Türk işçileri, kendilerini ve ai. lelerile çocuklarını hal ve istik . balde tarsin eden bu mutlu günü tezahüratla tes'id edeceklerdir. Şehrimizdeki işçiler de hayat ve. reniş kanununun kendilerine bah. şettiği mühim faidelerden bahis. le samimi tezahürat yapacaklar . dir. Ayni suretle İzmrideki işçiler de 15 haziran günü tezahürat ya. Kuyumcular da im ve satımı yapabilecekler # Maliye Vekâleti altın alım ve satımı hakkındaki — kararnamede bazı döğisiklikler iera olunmuş - tur Ezcümle bundan sonra kuyum- cular de sikke halinde veya zinet altını şeklinde bulunan altınları alabileceklerdir. Fakat bunları aldıkları şahısla. rın isim ve adreslerile beraber defterlerine yazacaklar ve bun - ları derhal eriteceklerdir. Bu sl- tınların nereye satıldığı ve nere. de kullanıldığı da bilâhare ayni deftere kayıd ve işaret olunacak- tır. Ormanlarımızda Yangın kulübeleri Yapıldı —— Wyrıca bir çek orman- lara yüzlerce levha asıldı Memleketin ağaç sevgisini kök- | leştirmek ve ormanlarımızı bal- | tadan kurtarmak için her tarafta | esaslı surette çalışılmaktadır. Bu cümleden olmak üzere bütün or. manlarımızde — yangın kulübeleri yapılması ve ağaçlara levhalar a- | tılması kararlaştırılarak —Dbirçok yerlerde bunlar yerine getiril - miştir. Bu yangın külübeleri arasında mükemmel telefon feçkilâti var « | dır. Ormanlarda eğaçlara asılan | yüzlerce levhalar da şu mealde - dir: «Sigarayı söndür», — «yangını | haber vermiyen mes'uldür., «fi - danı kesmezsen büyür ağaç olur., | *Ormanlars başıboş hayvan gire. gibi. tik Hiçbir ipucu bulamadık ı — Onu mahkümiyete - sevkeden yegâne sebep, kendi itirafıdır. Hal. | buki yapılar tahkikat, Mansuru bu | hâdisede masum mevkiünde bıra -| kıyor. Ben; İffet Hanımı boğan giz. | U ve esrarengiz bir elin mevcudi .| yetine kanlim. — Bu cinayette Mansur Beyin dahli yoktur. Demek — istiyorsun, öyle mi? Evet. Buna kalıbımı basarım | — © halde neden bu cürmü üze. | rine alıyor? — İşte bu noktayı araştırmak lâ. am Bolki şüphelendiği bir erkek vardı. Bu şekilde bir alle faclasının gazetelere aksetmemesi Için . kim bilir?? . Belki de böyle bir düşünce ile işi kapatmak istedi. —— — Büyük bir fedâkârlık. Bu ka. dar ince duygulu ve âkıllı bir ada. min bütün bayatı bahasıns olarak kendini böyle bir uçuruma atma. — Aklımızı dürdüran ne gşrib hidiseler vardır, azizim! Siz mah. kazkardeşini ayrı ayrı sorguya çek. kemelerde, biz de hastanelerde öyle İş kanununun 1 inci yıldönümü— Ayın 15 inci günü bu münasebetle işçilerimiz tezahürat yapacaklar | Kanunun 2 inci yıl dönümüne kadar işçilere yene faydalar temin eden talimatnamelerde tatbik edilmik olacak İzmir vilâyeti bu münasebetle yapılmasına izin rica olunan bir miting için müsaade vermiştir. O gün on binlerce işçi de İz . mirde Cumhuriyet meydanında toplanarak nutuklar göyliyecek - ler, şenlikler yapacaklardır. Diğer taraftan işçilerimiz hak. kında hazırlanan yeni talimatna. me ve nizamnamelerin son for . maliteleri de yakında ikmal olu, nacaktır. Gerek bunlar ve gerek bir kı . sum iş yerlerinde daha iş kanunu. nun tatbik olunmasına yakında başlanacaktır. Süvarilerimiz Dünkü müsabakalarda SBüncü ve 4 Uncü oldular Dün Varşovada Lehistan ordusu ve Mareşal Pilsudski atlı müsa - bakaları yapılmıştır. Bu Mmüsabakaya süvarilerimizle | beraber 6 millete mensub süvari. | ler iştirak etmiştir. Usut mucibin- ce her süvari bu konkora 2 atı bir- den kullanarak girmiştir. Neticede üsteğmen Saim Polat- kan. G0 küsur xabit arasında 3 ün- cü, yüzbaşı Cevad Gürkan 4 Ün. cü, yüzbaşı Cevad Kula 10 uncu, ve yüzbaşı Eyüb Öncü de 12 inci olmuşlardır. Ü n eee eti Nakil Vasıtalarında mecburi sigorta Kara yollarırnızda seyrüseferin tanzim olunması ve mütemadi - yen artmakta olan nakil vasıtaları kazalarının önüne geçilmesi için | memleketimizde de vesaiti nakli- | yede mecbuurf sigorta usulünün Tatbik olunacağını sevvelce haber vermiştik Hükümet bu mâksddla bir ka. nun Ayihası hazırlayarak Büyük Millet Meelizine vermiştir. Bu sigorlalar her kaza için mo- tosiklette 4000, otomobilde 7500 ve Otobüste 10 bin liralık olarak ya- pilacaktır. # Karâbük demir ve çelik fabrikaların inşa eden İngildiz grupu mümessili M. Makenzi dün şehrimize gelmiştir. garib tiplerle karşılaşırız ki. Bu hâdise de öyle henüz ehemmiyetini kaybetmemiştir. Muammanın dü - ğümlerini çözmek sizin elinizde . dir! * Müddeiumum? Rıdvan Bey, Man. surun annesine soruyor: - Oğlunuz hakkında bizi biraz tenvir eder misiniz? — Ne töyliyeyim, yavrum? Şim . diye kadar böyle bir iş başıma gel. medi. Mansur hakkında söylenme. gi İcab eden her şeyi söyledim Da. ha ne soruyorsunuz benden? — Hastaneden kaçtıktan sonra nereye gittiğini anlamak istiyoruz. Bize onun samimi dostlarından bah.. seder misiniz? — Birkoç kimselerle görüşür . dü. İffet Hamımla evlendikten son. Ta ayrı yaşamağa — başladık. Gelin kaynana bir arada oturamzlar ma. düm ya! Fakat, biz gelinimizi çok Orta Avrup manya ve ln | bulunduğunu yaz severdik. Uzaktan muhabbet dal tatlı olur derler ya,, Birlikte ot saydık da ayni Yazan Aİİİ gazeteleri arasında | detli bir polemik 1 Alman gazetelerinin dur: 1 — İngiltere vi ğ Almanyayı dünya SAĞ Ha ya hap yapmak üteğl , tazyikile budan vaz İi devlet variyetinde 2— İngiltere, A!N fuz mintakası sayıl Tupa işlerine karışıt ” , ki almanya, büyük P yaptırıp ta İngil! memleketler üzeri nu tehdid eti tere de orta rışmamalı idi. Bütün dünya daki seçimi yakında ği halde bu seçimi kikaten ne olduğu KSt gy linmeyor. İngiliz ve P teleri sansasiyansl Mifa Avrupanın bir barp #7 $ neşriyat — sansasi: telâkki edilse dahi. berlaynı'n hadiseşi A rasında ixahı her el böklimelinin veziytü | gördüğüne şüphe * tadır. Acaba vaziyetin DU $ ue dirinde hata mı var?'” ki de hiç bir zamatı yacaktır. Tarihte şeklinde belirip ge€ diseler vardır ki kadderatını e gün ”: ,',afı’ leri bilinmediği içit: “Pgçikle veya y Belki İti 'e ’(e | Hududdaki harekât Tiyilir , yayı korumak için d (ÜDi Mir manların iddia ettiklef Fyir sim dolayısile askef” gf » ladan diğer kışlara Ü yi | * baret te olabilir. Fi vel Avusturyanın görönünde tutan E askeri harekâttan ::;( t endişeye düşmüş € "4 WW almıştır. ı...m Ü anlışılmaktadır. Baft telerinin yazdıkların? olursa, vaziyeti © görmüşlerdir. ki, lmany' .. H € | î ” İ 8 ile deniz k dananmasının muhafaza etmeği tir. Bu harptet nn İngiltereye