8 Mayıs 1937 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

Silâhları tahditiçinçıka rılan kitap niçin beyaz? Bünyada silâhlanma o hale geldi ki hal biraz daha böyle giderse in - sanlar çıplaklıklarını ancak 1skar- taya çıkarılmış dretnotların hur- da kaplamalarile örtebilecek, tank- , larda ikamet edecek, belki de mo- dern kadınlar dumansız. barutla pudralanacaklardır! Bütün dünya, milletlerin silâha verdiği paraların görülmemiş bir dehşette olduğunu bar bar bağırıyorlar. Eğer insanlar şu silâha verdiği perayı salüha verseydiler dünya cennete döner, hattâ eski şehiremi- nimiz Operatör General Cemilin plânlarını bile tatbik edebilirdi!! Bugün eğer şu silâhlar yenir şey- Jer de olsaydı bütün insanlar tok- luktan bizzat silâh gibi patlarlardı'. İçin dehşet veren garipliği şura- da: Milletlerin silâh masrafı (Harp masrafı) değli midir? Bugün vazi- yet o höle geldi ki, harpten kor - kan dünya cihan harbi öoluyormaş gibi harp masrafları yapmaktadır! Demek ki, bugün bir milletin sul- hu satın alması kadar pahah bir şey yoktur ! Hattâ biz insanlar, kendi kendi- mize bile, âdeta harp masrafı ola- rak harcanacak ihtiyat bozukluk - Jar nazarile bakıyorsak hata etmiş olmayız!.. Dünkü ajanslarda çok hazin bir haber var: Dünya sulhu için bu kadar uğra- şan İngiltere (Silâhları tahdit et- mek imkânı bulunabilecek mi?) di- ye bir beyaz kitap neşrediyor. Be- 'yaz kitap mı? Bu kitap halâ beyaz ı? İçi bamboş olduğu için mi aca- ba beyaz? Bugün şu dünyada silâhları tah- dit imkânını araştıran bir kitabın da bembeyaz olmasına hiç hayret etmemelidir. Zira 0 kitabı manda yutalı çok - tan!!.. Haval asabiyet; Muhterem arkadaşımız Peyami afa dün müthiş bir asabiyetle ha- vaya hücum ediyor. (Nedir bu?) yedifli güzel bir yazısında diyor Jar ki: «Nedir bu havanın hali? Nedir bu kurşuni bulutlar? nedir bu hır- sız gibi ufukların üstünden atlıya- Frak bahar ortasında baskın yapan karakış? Nedir bu en tetikte ve u- yanık vücutları gafil avlıyan va - kitsiz soğuklar? Nedir bu en ağır kederler gibi ruhun tâ diplerine yağan ve her damlası değdiği yeri oyan sivri yağmur? Nedir bu, nedir bu?...> Sevgili muharririn kendisine ba- tan sivri yağmurlardan bu kadar belâgatle bahsedip de (Nedir bu?) diye sorması, zannımızca, yine memleket menfaati için olsa gerek- Amerikada 2000 talebe Pansiyonu bastı Paris 8 ( Hususf ) — Bura ııtıl:ı’:e N(ıv Yarkdan tılld»rig ina göre, Amerikada birleşik hüe şehrinde ümetlerin — Masaçuzet 2000 üniversite talebesi, geçen ge- ce şehrin meyhane, birahane ve barlarında içip adamakıllı sarhoş olmuşlar ve etrafa saldırmağa baş lamışlardır. Nihayet gece yarısından sonra şehrin haricinde 400 genç kız ta- lebesi bulunan bir kızlar pansiyos nunu işgal etmeğe ve burada beraberlerinde götürecekleri içkie lerle kızlarla eğlenmeği kararlaştır. mişlar, Bu karar üzerine, 2000 azgin we sarhoş erkek Üniversite talo. besi doğruca gitmişler, şehir hari« €inde bu kızlar pansiyonunun kapı« larını zorla kırarak içeriye girmişe lerdir. Pansiyonun idare heyeti, ken. disine gelince ve polis çağırıncaya kadar üniversiteliler genç kızlarla istedikleri gibi içip eğlenmeğe baş- hamışlar, K Ctomobillerle gelen zabıla kuv- vetlerine de üniversiteliler, müda- hale etmişler ve sabaha kadar pansiyonu ellerinde tutmuşlardır. Polisle çarpışma esnasında pek çok üniversiteli yaralanmıştır. Tan tir, Nedir bu? kinayelere bakılırsa: Hava kurumu menfaatine çok gü- miz müdürü Bay Fatin ise şunları söylüyor: «Havalarda hiç bir gayri tabiilik yoktur. Bu sene mahsülf — yıldır. Devamlı şağmurlar berekete işa - Fettir. Çiltçi de vaziyetten son de- Tece memnundur!.. İşte edebiyatla fennin farkı!! h Festiva!, müsa- linftrenkcesi mi? Gazetelerde son günlerde çok ga- rip bir naber görüyoruz: İstanbula seyyahlar dolacakmış, oteller, lo- kantalar harıl harıl hazırlanıyor - larınış. İstanbul artık eğlenceye baş-. Tıyacakmış! Buna Vİstanbulun 40 gün 40 gece eğlenceleri) diyorlar!. Tevekkeli değil; Zahar milli bir matal!!, * Tarih bir teker rürden ibaret! 'Tarih, hakikat, bir tekerrürden ibaret! Baksanız a: Bizim İzmirin meşhur siyahi arslanı Besim de antrenörü bulunduğu atletizmimizi bu sıkışmış balinde bırakıp ansızın ve habersizce Londraya gitmiş! Spor Kurumu bu haberi alınca At- Jetizm Federasyonundan bu nagi- hani seyahat hakkında malümat is- temiş, mıntaka izin vermemiş ol- duğunu bildirmiş. Bu mevsimsiz seyahat Umumi Merkez mehafilin: de asabiyet uyandırmış! Siyahilerin bu tali benzeyişle - rindeki gariplik olmaz şey! Demek o da atletizmi yüzüstüne bırakarak Londrayı boyladı!.. Olmaz şey! Da- hası var: şhur Necaşi gümüş takı m satılığa çıkarmıştı ya. Baksanız a, Besimin arkasından da kalay ta- kımları mezada çıkarılmış!! * Mutlu bir haberl Belediyemiz iç yağlarını eritmek suretile yağ çıkaran yerleri gözden geçirerek tesbit etmiye ve kontole karar vermiş. Biz bu karara pek se- vindik. Şundan dölayı ki, demek, Belediye bundan böyle biz gazete muharrirlerini de gözden geçire » cek! Neden mi? Bizlerin de yağ kepazeliklerini yaza yaza her gün içimizin yağı eri- miyor mu?! Montrö Konferansı Montrö, 8 (Hususi) — Montrö konferansı umum!? heyeti bu sa - bah saat onda İsviçre Cumhur rel- si Motta'nın başkanlığında — veda toplantısını yaptı. Kapitülasyonlar konferansı tşi- ni bitirdiği ve bütün — noktalarda evelce itilâf hasıl olduğu için bu sabahki toplantıda hazırlanan mu- kavelename merasimle imzalandı. Motta, bir nutuk vererek yeni ve müstakil Mısır hükümetini tebrik etti ve Mısırlılara yeni hayatların- da sazdet diledi. Mısır Başvekili ve heyet reisi Nahhas paşa bu nutka uzun ve heyecanlı bir nutukla ce- vap verdi ve alkışlandı. İngiltere murahhası da kısa ve fakat özlü bir nutuk söyledi ve heyeti murahha- salar arasında mütekabil nutuk. far teati edildikten sanra konfe - ransa nihayet verildi. Yeni mukavelenameye göre Mi sırda kapitülasyonlar derhal kal - dırılmakta fakat mahkemeler için 12 yıllık bir intikal devresi kabul edilmiş bulunmaktadır. ——— yeri ağırmağa başladığı zaman ni- havet, üniversiteliler genç kızlar pansiyonunu tuluşturarak temelle- rini yakmışlardır. 200 kişi levkif edilmiştir. D Faciasında Balon . Kasit yok Nevyork, Hususi) — Hinden - burg isimli Alman İsabili sevk ba - Yonunun müthiş İnfilâkı etrafında tahkikat devam etmektedir. Son rakamlar, 33 ölü kaydediyor. Fakat,! infilâkta bir sulkast olduğu söyle- niyor. Halbuki, Amerikalılar, <ba- Jonun gayri kabili iştial Hellum ga- zile doldurulması lâzım gellirken, müvellidülma ile doldurulmuş ol duğunu ve bu gazın kolaylıkla iş- tal edebileceğinis. — söylüyorlar. Beliwm gazı tabii olarak yalnız A- Merika ve Kanadada istihsal edil- mektedir. Suni Helium ise, çok pa- holıya mal olmaktadır. Almanya, Helium gazı satın alınabilecek dö- viz çıkarılmasını menetmiştir. Bu Htibarla, Almanların iktisadi gay - retkeşliklerine kurban — gittikleri iddia ediliyor. VAKAYI GÖRENLER NE SÖYLİYORLAR? Vakayı görenler ise, infilâkta bir Bgayri tabiilik olduğunu iddia edi - yorlar. Çünkü birinci büyük infi- lâktan sonra, irili ufaklı daha bir - kuç infilâk olmuştur. Kazadan üç saat sonra da yine Üç şemalı bir in- filâk duyulmuştur. Lakehurst, tay- yare meydanı müdürü balofun bir gulkasde kurban gittiğini ima eder tarzda bazı beyanatta bulunmuş - tur. Balonun komutamı Doöktör. Ek- mer bir çok defalar imzasız tehdit mektubu aldığını, ve bu mektuplar- da Lakehurst tayyare meydanına inmemesi tavsiye edildiğini söyle- miştir. Balonun bütün mevcudu 97 ki - gi idi ELEKTRİK KONTAK YAPMIŞ Paristen gelen son haberlere na- zaran İse, balonun geçirdiği kaza ve facianın hakiki sebepleri anla- şılmış gibidir. Pek bozuk bir hava- da yol alan balonun madeni aksa- mında gittikçe fazlalaşan bir elek- trik birikmesi hasıl olmuştur. Ve yere elli metre yaktaşıldığı zaman ıslak kabloların toprağa atılmasile, müsbet ve menfi elektrikler hasıl olmuş ve kablolar kontak yapmış. çabu kabili iştial olan müvellidül - ma gazı ateş almıştır. UGURSUZ MEYDAN Lakehurst 8 (A. A.) — Lakehurst tayyare meydanının garajında sı- ralanmış olan Hindenburg kabili » sevk balonun infilâkı kurbanları « man cesedleri önünden, geçen ak- şam bu yolcuların bütün dostları geçmişlerdir. Gece radyo istasyonları facia hak- kında tafsilât vermişlerdir. — Yal- Tarı tkamaları —ve hasta — ve sıh- hi —imdat arabalarile — Hfalye a - rabalarına yol vermeleri için spea- kerler otornobilcilerden Lakehurs- ta gitmemelerini rica etmişlerdir. Gün doğarken askerler hAlâ an- kaz arasında araştırmalar yapmak- la meşgül idiler. Duman yüksel. mekte devam etmektedir. 'Tahkik komisyonu — derhal işe başlamıştır. Kaza mahallini kor » don altına alan askerler, müteces - sirlerin balonun enkazına yaklaş - malarına mani olmaktadırlar, Balonun enkazı yam yassi ol « muştur. Yalnız kırılmış olan per « vane yanmış demir ve aleminyum yığınlarının arasından yükselmek- tedir. Kumanda mevkiinin son bakiyesi — Sumhuriyet Mısırın milli zaferinden duyduğumuz zevk İsviçredeki Montrö şehrirtin Şark memleketleri için uğurlu bir yer olduğuna şüphe kalmadı. 1936 yazında Möntröde toplanan bir konferans, Türkiyenin büyük bir hakkını, silâklarından tecrid edilmiş olan Boğazların tahkimi hakkını tanıdı, 1937 baharında yi- ne ayni Montröde toplanan başka bir konferans da, kardeş Mısırı ka- pitülasyonlar denilen belâdan kur- tardı. Kapitülasyonların — bir milletin boynuna takılmış ne feci bir ecne- bi boyunduruğu olduğunu biz, pek âyi bildiğimiz için, Mısırlı kardeş- lerimizi, bunları ilgaya muvwaffak olduklarından dolayı candan — teb- rik ederiz., Akşam -——— Başmakalesi yoktur. içerde * Belediye ve maarif idareleri şehrimizde tamamile fenni ve asri tertibatı haiz bir kitap sarayı yap- tırmıya karar vermişlerdir. Bu saray yapılınca bütün kütüp- hanelerdeki ttaplar burada top - landırılacaktır. Silolar için bir ücret tarrifesi tebit edilecektir. Bunun için Ti - caret Odası hazırlıklar yapmak - tadır, »& Devizyollarının Tophane rıh- tımı üzerindeki atelyesi, oraya çir- kinlik verdiği için başka yere nak- ledilmektedir. * Floryanın 1936 yılı imar pco- gramı mucibince yapılması lâzım- gelen işler önümüzdeki hafta so - nunda tamamlanmaktadır. ** Cerrahpaşa hastahanesine i - lâve edilecek paviyonun projeleri Sıthat Veküâletince tasdik edilmiş- tir. İnşaata ay başı başlanacaktır. w* Hindistanın eski Bambay va- Tisi Hind eşrafından Hamid Ah ile eşi şerife dün şehrimize gelmişler - v Hava istasyonlarında birer yolcu salonu kurulması kararlaş- tırılmıştır. ** Şehrimizde müskirat — satan yerlerin mıntakalarının genişleti!- mesi ve açık kalma saatlerinin u - zatılması için yeni bir proje hazır - lanmıştır. * İktisad Vekâleti — sınaf mül- kiyet hakkında bugünün ihtiyaçla- rına uygun yeni bir kanu projesi hazırlamıştır. * Hukuk Fakültesinin tekrar üç seneye indirileceği hakkındaki-ha- berleri Maarif Vekâleti tekzip et - mektedir. ——— — ———> olan madeni masa ve iskemleler de Sabah ve akşam başmuharrirleri göze çarpmaktadır. 'Yolcularm üç gün içinde seya » hat ettikleri teknenin yerine şim- di sıcaktan bükülmüş pencere çer- çeveleri görülmektedir. D. Ekner ile Hindenburgun 2a - bitleri şimdiye kadar bir kaç kere Lakehurst sahasını beğenmedik - lerini söylemişlerdi. Gelecek sene- den itibaren balonun başka — bir meydanda yere inmesi kararlaştı- rılmışti. Lakehurst civarındaki sahil, şid- detli cereyanlara maruz bulundu - ğu ve ekseriya bir sis — tabakasile örtülü olduğu için bu havalide sık sik kazalar vukubulmaktadır. 4 nisan 933 te Akron ismindeki kabilisevk balonu da bu civarda denize düşmüş ve bu kaza netice - sinde 75 kişi ölmüştü. 3 eylül 1934 tarihinde Morrocas- tÜe vapuru, burada yanmış ve yöl- cularından 132 kişi ölmüş idi. 24 sonkânun 1935 te de gene bu- rada Mohawak vapuru batmış ve 45 kişi boğulmuş idi. — RADYODA İZAHAT VERİLDİ panyası reisi Dr. Hugo Ekner, rad- yoda Lakehurst faciası hakkında tafsilât vermiştir. Ekenr, bidayette bir an bir kut- dakçılık hüdisesi karşısında — bu - Tunduğunu zannetmiş ise de şimdi Amerika hükümetinin mükemmel olan teşkilât ve servisleri sayesin- de bu ihtimali tamamile uzaklaş - tırmak lâzmm geldiği kanaatinde bü- lunduğunu beyan ederek — şunları ilâve etmiştir: «Daha ziyade ahvali havaiyeye isnad edilebilecek olari bazı elek - trik hâdiselerinin bu faclada bir Tol oynadığına ihtimal verilebilir.» Kurun Dünya siyasasına toplu bir bakış Son haftanın beynelmilel siyast hâdiseleri yeniden dünya milletle- rinin gözlerini üç büyük şehir Ü- zerine topladı: Londra, Roma, Tok- yo. Londrada İngliz kralının taç giyme töreni hazırlanıyor. Her memleketlen ayni zâmanda ymııılıl selâhiyet ve mevki sahibi olan dev- Jet adamlarının başkanlıkları al - tında olarak Londraya heyetler gi- diyör. Onun içincihan efkârı umu- miyesi taç giyme merasimine ait tafsilâttan ziyade bu meratim ot - | rafında Muhtelif memleket ve ül- edecek v- rak ediyor. | DŞ Berlin, B (A. A.) — Zeppelin kum-| T! | Fransız kabinesi |— DIŞ . . İtimad reyi aldı (Birinci sahifeden devam) Paris, 8 (A. A.) — Dün öğleden sonra parlamentoda Başvekil Blura kükümetin içtimal ve iktısadi ci - yaseti hakkında izahat verdikten sonra halk cephesine mensup bü - tün mebuslar, ayağa kalkarak ken-| disini hararetle alkışlamışlardır. Başvekil, işçilerle patronlara hi- tap ederek bunlara millete karşı ©- lan vazifcleriin hatırlatmış ve de- miştir ki: « Bu, bir adamın veya bir hü - kümetin daveti değil, bizzat mem- Teketin davetidir.. Parlamento müşahidleri — halk gephesi mebuslarının — bu. — mü - nasebetle Leon Blumu — ittifakla alkışlamış olmalarının bugün mü- zakerelerin neticesinde hükümetin bir ekseriyet kazanacağına delil ad-) detmektedirler, Blum, beyanatında — hükümetin şimdiye kadar yaptığı işleri hatır- Tatmış, iktisadi kalkınma harek: lerinin bariz bir şekilde görülmek- te olduğunu ehemmiyetle kaydet - miş ve «tevakkul devresi» nin ya- pılan islahata alışılması veya ve - ni velakatım hazırlanması için Tâ - zım olduğunu söylemiştir. — Fakat Hükümetin halk cephesi progra - mında derpiş edilenlerden baska ıslahat tasavvur etmediği nokta - sında »srar etmiştir. Başvekil, hükümetin mühim iç- timai tedbirler teklif etmek niye » tinde olduğunu söyliyerek ziraat - çilerin borçlarının yeniden tetki - ki, ihtiyarlara maaş tahsisi ve zi- raatçilerin maruz — kalabilecekleri felâketlere karşı tedbirler alınması gibi hususatın bu meyanda bulun- duğunu ilâve eylemiştir. Blüm, hükümetin yeni masraf - lara girmek istemediğini ve bu iti- barla halk cephesine mensup bazı zümreler tarafından teklif edildiği veçhile nafın işlerine 10 milyar tah- sisat veremiveceğini kaydetmiştir. Bununla beraber Başvekil 1937 se- nesi içinde nafıa işleri için B mil- yar sarfedfleceğini ilâve etmişti Leon Blüm, vergilerin daha âdi- lâne bir şekilde taksimi ve sulisti- mallerin izalesi için yeniden bazı mali tedbirler ittihaz edileceğini ha- ber vermiş ve bu tedbirler sayesli de tahsisatın artacağını ve yaşlı işçi lere maaş tahsisi işinin kolaylaşa - cağını ümid ettiğini söylemiştir. Başvekil, serginin muvaflakıye - tini temin etmek için patronlarla işçilerden her türlü münazaadan tevekki etmelerini rica elmiş — ve amele teşekküllerinin Matingnon konturatlarını temdid etmeğe mu- vafakat ettiklerini hatırlatmıştır. Londra, 8 (Husus1) — Deyli Alrk Telgrafın bikdirdiğine / göre, Ati Keviya'da, bir evia, Vindsor Dükü için müzakere. ye girişilmiştir. Ev, vadisi, gdenilen güzel bir gölün sahilinde ormuş. Ev, evvell 6 ay için kiralana. de salın alınacaktır. Sabık İngiltere kralı Edvari bura | ya, velihatlığı zamanında gelip gi Dük, bir müddet burada yacaklır, kral, şimdi, Fransada sevgilisi ile beraberdir. Bulunduk. Tarı şekirde daha ne kadar kala- cakları belli değildir. İzdivaç gün- lerinin çok yakınlaşmış olduğu mur hakkaklır. ne yazıyorlar? Son Posta Yeni Milli Müdafaa tahsisatı Ordunun motörleştirlimesi — bir zarüret olduğunu kabul — ettikten sonra bunun kabil olduğu kadar seri ve geniş ve esaslı bir ölçüde yapılması meselesi ayrıca bir bahis olur. Benim kanaatimce, bizim büt- çeden ber sene ayıracağımız tah « sisatlar, ordumuzun hakkile mo - törleşmesine kâfi değlidir. Bugün- kü ölçüler, bir ordunun Mmotörleş- mesi demek, bit memleket motör - leşmesi demektir. Dünkü harple ge ordu demok, millet — demekti. Yarınki harplerde ise, bu bekı j büsbütün büyük nisbetlec ulucuk - tır. Tan Basmek'esi voktur. | bao'nun SIYASŞA.” k İngiltere ile Frzf'” Bir taraftan — sesler, . Seyahatler, mü Tüyer, Birkaç devlet şü araya gelerek Avrupa zarında söz söyleyecek ki edinmek emelindedir. mevkileri olup ta sonradtfi denler tekrar eski yeri muya uğraşıyor, hulâsa bi yettir gidiyor. Nutukların Ö tnden bahse lüzum yok. Ç* günlerde pek öyle nutuklaf Üğyg lenmiyor. Hissedilen $€Y * hummalı bir faaliyettir. Bir taraftan da ses yok, adeta faâliyetten bir M yok diyeceği geliyor. Bufü bil oradaki faaliyet te çok PÜ hdır. Ancak sesini içittirmiz” zum görmüyor. W , Yalnız şu günlerde Parisf yeni İngiliz Sefirinin ttift sini verirken — söylediği kullandığı ve aldığı cevaptü rür eden bir tabir, İngil Fransanın arasında son 7 da münasebatın ne mahiyt', ha göstermiye kâfidir. Bit bat «sıkı birlik» tabirile iştir. Bu vesile ile söylt ler, yazılan yazılar hep rıyor ki Fransa ile İngiltert (j sında dava kalmamıstır. devlet şimdi her vakitkindt” de biribirlerile dost olmak indedir. Bir zamanlar bt © tan çok bahsedilmiş, fakat ” şimdiki kadar bunu - 914 na - hiç bir vakit böyle hale koymamıştı. «Siki b biri de diplomatlar âleminif Tinden biri sırasına ııçı.:# Çünkü bunda kimseyi t yalmız zamanın - boş geçti . söylenmek isteniyor, © yadf- Ahmet Ratİ FEDARILLELESETİKAREAD v £ İspanya İıa ; Londra, 8 (A. A) — görk k İngiltereye gönderilecek çocuğun gemilere yüklen - tertibat alınmaktadır. Cenevre, 8 (A. A.) — dan bildirilidiğine göre, ler San -fernando garnizt milislerin yardımı ile bü kim olmuşlar ve sevkülo€Yi | talarına mitralyöz yerleştii dir. San-Fernando'nun beli lisi âzaları kaçmışlardır. Ölenler yıri' Porpignan 7 (A. A.) — ya, «Generalidad: 1 reisi B: panys, Barcelona Himmt ğ nan Pransız harb gemil danından generalitenin bi himaye etmek üzere ye silâhendazları çıkı ca etmiştir. Biraz sonra karaya 200 ü silâhendazı çıkarılmıştır. Cof # muktarı kâfi görmiyen B- l nys, şehri ve ecnebilerin FÜ himaye etmek ve şehirde Içit y ve sükünu tesis eylemek T4 miktar daha asker — ÇF Fronsız kumandanından * miştir. Fransız kumandanı BUT rine bu bapta evveli ketöi Üf meti ile temas etmesi CA te olduğu cevabım veııü:’:, ; Barcelona radyoları, ÖÜ 4 ralılar mıkdarının mbı:t' H, artmakta olduğunu ha ğ tedir. Dün akşama kadâf 5ol 1500 yaralı vardı. BARSELONDA ç Barselona, B(A. A.) -— jt sükünet hüküm sürmekt narşist ve sosyalist ılln. daveti mucibince amı tahdemler tekrar işe © dir. Montrö ve oti faaliyete geçmişlerdir. açılmışir. ö BÜTÜN ERKEKLER & zsai' Bilbao, 8 ÇA. A.) — AYT gİ sının muhabiri bildiriy? | W Tahkimat işlerinde HAZYE üzere — şimdilik işi olMi' e b erkekler seferber oö, Asi tayyareleri BerDt? git sında Solmbe'deki BASK yöylip rile Bilbao havalisindeki ; üzerlerine yanıgın Bo yaşlardır. Asİ tayı Soyadı yazıl mektü; Soyarı yazılı olmayAü mazbatalarla — soyadı postahaneye verilek ya telgraflar kabul