11 Kasım 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

Sümer Bank Verli Mallar Pazarları Müessesesi Müdürlüğünden: Yeni gelen zetiğtu tpekti geştileri ve hususl sümette ve birbirinin eşi olmayan desenlerde bir Türk saz'alkârıma yaptırılam yalnız Bİ . BER ROPLUK EMPBİMELER Yerli Mallar Pazarları mağazalarında serbest satılmakladır. S Sene 13 — No. 4404 BU SABAHKİ HABERLER Olman ordusu işgal altı Fransaya yürümek emr Londra, 11 (A.A.) — Almanların kontrol ris radyosu, Hitler'in Alman ordusuna işga Fransa arazisine yürümesi için emir verdiği Amerikan başkomutanı: “Fransız mukavemeti sona eriyor,, diyor Kazablanka şehri teslim oldu, Fransız filosu muharebeden vazgeçti Almanlar Darlanın ihanetinden bahsediyorlar Lenara, 11 (AZA.) — Vichye| — Framsızlar, Agadir ile Moga. den bildirildiğine göre Kazablan ' dora asker çıkarıldığı hakkında- kadaki Fransız donanması mu-| Ki haberleri tekzib etmektedir: harebeyi tatil —etmiştir. Halen| p. yanmakta olan Jean Bart zırhlısı dün bir isabet daha almıştır. Di-| — Tünusa karşı hareket yok Berne, 11 (A.LA.) — Fransa- bir isabet kaydedilmiştir. Ame-|dan alınan haberlere göre, Tu- rikan hava kuvvetleri kara ha, rekâtını desteklemiştirler. Amerikan kuvretleri - başku- mandani — Generâl Eisenhover dün basın — mümessillerine — de- meçte bulunarak, — Afrikadaki Fransız organize mukavemetia yakında sona ereceğini tahmin ettiğini söylemiştir. ı(şı:erılydeırğşkîv kl:; Erlerimiz | #tayların daha şimdiden Tunus hayli çetin bir isi başarmak zo-| Bududunu geçtikleri sanılıyor. runda kaldılar. Kendilerinden| — Amerikan kıt'aları Tunus hu- nusa karşı hiçbir hareket olma. miştir. Dünkü vaziyet kuvvetleri ve iki istikâmetton vi Amerika ü yoldan te Tunuz |sa doğru ilerlemektedir. Motörlü Yazi İşleri telefonu: 20203 Londra 10 (A.A.) — Birleqlkl a afa sazzdadır e Son Posta ÇARŞAMBA 11 lNcııN 1942 nda olmiyan inimi aldı? ü altında bulunan Pa- I altında bulunmıyan ni bildirmiştir. Başvekil — Şükrü İ Hisi buzurunda, alâka İle beklenen bu sulardaki — |i buzmunda, slüka e. beidenen sında kürsüye gelen Saracoğlu, mem keketin umumi İktisadi manzarasına tomasla sözlerine başlamış, her sa- bah yatağından kalkan her vatan- daşin, eşi İle, dostu ile konuşarak, gazeteleri okuyarak, yeni Flat artış. ları karşısında: (Nereye gidiyoruz.» dediğini, bir kısım balkın hüküme. tin hiçbir şey yapmadığını ve seyir € kaldığını görerek, — vaziyelin ne olacağını sorduğunu — söylemiş, bü. kümeftin parti programına ne kadar bağlı kaldığını tebarüz ettirmiş, | başlarken imenmileketin —en mahsolü olan hububat flatlarının ar tişı karşısında aldığı tedbirleri — ve bu artışi yaratan âmilleri sıraladık- | tan sonra demiştir ki: e— Bugün memleketimiz xa harib devletlerle çevrilmiş bir vazi-| yettedir. İşlerinsizde ve kararları. mıizda bu vaziyeti gözden kaçırır- sak vereceğimiz hüküm ve alacağı. mıiz tedbirlerde büyük hatalara dü- şoriz. 4 öncü yihni yaşıyan —harb, yaşlandıkça fenalıklarını ölçüsüz su Jdudundan ancak 100 kilometre |mesafede bulunan Filipvile çıka- rılmışlardır. Mareşal Petain başkamandan Vicehy 10 (A.A.) — Petain a- şağıdaki beyanatta bulunmuş - tur! «Fransa mareşal ve devlet rek si sıfatile şu kararı verdim: Ami. ral Darlanın gaybubeti essnasın- da bugünden itibaren kara, de- niz ve hava kuvvetlerinin bap-| |kumandanlığını üstüme alıyo - | İyum, Şimdiki halde verilecek tek |bir emrim vardır: Horkes vazi- |fesini disiplin dairesinde, intizam !ve sükünetle yapsın.» (Devamı 3 üncü sayfada) memnunum, Maahaza, biz. bul —— muvaffakıyeti bir zafer sayma- yız, çünkü Fransızlar bizim dost lLarımızdır. Diğer taraftan amiral Darl nn vaziyetini mevzuubahs eden Berlin radyosu, Fransanin © ka- dar güyen beslediği bu adamın ihanet ettiğini söylemiştir. Kazablanka teslim oldu Berne, 11 (A.A.) — Son da- kikada aldığımız bir lıı.ber. Ka- zablanka şehrinin Amerikalılara moelduğunu bildirmekted Vaşington, 11 (A.A.) — İngi- İliz kuvvetleri, Mihver kuvvetle- rini Libya hududu istikametinde sürmektedirler. Doğudan ve batıdan gelmekte olan müttefik kuvvetleri arasın- daki mesafe günden güne azal- maktadır. Kıskaç hareketi mun Almanlar takviye kuvvetleri aldılar Berne, 11 (A.A.) — Libya Mısırda Almanordusu takviye kuvveti aldı tazam bir surette gelişmektedir. | rette artırmaktadır.» Saracoğlu, her — memleketin bugün harb tehlikesile karşı kar- pya bulunduğunu hatırlatmış ve katlandığımız. — mahrumiyetlerin başka memleketlere nazaran çok az olduğunu tebarüz ettirmiştir. Memlekete ithal edilmiş malla- rın bolluğu dolayısile, harbin ilk senesinde mühim sıkıntı çekilme- diğini anlatan Başvekil, ikinci yılda mal ithalinin — güçleşm. memleket çocuklarının silâh âl- tina alınması “dolayısile — azalan istihsalle beraber Hiatların arttı. ğını, ihtikârın ayaklanmağa baş. ladığını, bunun üzerina Refik ydam hükümetinin — kararla: ini- duyduğunu |söylemiştir. Saracoğlu bu sırada: *Acaba bu kararlar veya hiç Ortaşarktaki İngiliz kuvvetleri başkumandanı General Alexan- der ile 8 inci ordu kumandanı General Montgomery'yi Hamam nişanının birinci ve ikinci rütbe- lerile taltif etmiştir. Montgomery ayrıca tümgenerallığa tecfi elti- | rilmi: SÖON DAKİKA Dört yıl önce — bugün Cümhurreisi seçilmişti Dört yıl önce bugün İnönü | kahramanı ve Lozanın mu- ffer diplomatı İsmet İnönü rk milletinin Milli Sefi o. larak Cümhurrcisi seçilm'şti. Türk devletinin bânisi eşsiz kahraman Atatürk'ün ölümile sonsuz bir acıya düşen Türk milleti yüksek seziş — vasfile kendine en lâyık — başk ça seçmekle yüksek kabil'yemmi bir kere daha isbat etmiş bu- lunuyordu. Dört senedenberi bütün dünyayı kasıp kavuran harb âfetine rağmer - Türk ordusunun her zamankinden daha kuvvetli, Türk millet nin her zamanki zibi tek kü le halinde bulunması ve Türk vatanının dünya yangıtıımdan mMasun kalışı onun — yüksek tevk ve idaresinin bir eseri. dir. Aziz-Milli Şefimize Türk Milletinin başında olarak Zun, sıhhatli, mes'ud ön ileriz, D Lt öreeüer a “Son Posta,, yarın 8 sayfadır 'Almanlar Korsika değilse bu kararlardan bazıları ltlııı işleri telofonu: 20203 meğe başladı. Saracoğlu, bunun mes'uliyetini yalnız köylüye yüklemenin doğ- ru olm ağı, hububatın — €5İ 25 nin iyi sayılan Fiatlarla top lanmasına karar verildiği gün- lerde, şehirlerimizin hububat tiyaçlarının günü gününe hat saati saatine temin edildiğini, | stokların tükenmiş bulunduğunu, toplanan ©6 25 in ambarlara gir- mesini temin için bir müddet hu- |bubat alışverişin yasak edildiği. latmış ve ordu ile kara gün- lerimiz için ayrılan sloklacın yaz ortasında erimeğe başladığını, stokları eritmemek için tanzi satışları çaresi düşünüldüğünü, fakat belediyelerin hububat te- gdariki için buğday ambarı sayı- lan yerlere hücumlarile fiatların | arttığını, bu artışın diğer — gıda maddelerine de sirayet etti. anlatmış ve: «Belediyelerin işi yapamayacaklarını önden gö remedik!» demiş ve ilâve etmiş- tir «— Başka göbeğini memleketlerde 9 ene asil derler Bizim milletimiz böyle bir asalet tanımadı. Bizim asaletimiz ruhi asalettir, yaptığımız İşlerin ek. sikliklerini açık yüreklilikle orta. ya dökülmesini emreder.» Başvekil, bugünkü — vaziyetto hükümetin mes'uliyeti bulundu- Hunu, bu ıztırabın başında, bunu öyli: imekle haz duyduğunu tiğine iİşaretle, ki gayretle ekim f dığını, hükümetin 30 bin ton to- bu yıl istih maatinde bulunduğunu söylemiş- tir, Başvekil bundan sonra id: Harb yıllarının vatan çocukların- | deni ştir bu |cephesinde geri çekilmekte olan tommel — küvvetlerine — takviye Mmt'aları gönderildiği ve bu kıt'a. ların cepheye vardıkları söylen- mektedir. İngiliz kumandanlarını taltif Londra, 11 (A.A.) — Kral, hedi Şefin ö C dün bütün yurdda taziz olundu Ankara, 10 — Ebedi Şefin 4 üncü yıldönümü urdda di de ( ölümünün 4 ün dolayısile bugün yure vin bir yas havası içim l ı yapılmıştır. tıflrıliliellı ,Şeıf, Atatürkün .hu- zurlarında tazim vakfesinde bulunmak üzere saat tam 9 da muvakkat kabrin bulun duğu Etnografya müzesine gelmişler, Meclis Reisi, Baş. vekil, Mareşal, Heyeti Vekile ve Parti idare heyeti azaları tarafından karşılanmışlardı 9,05 de hep beraber işeri rilmiş, Ebedi Şefin huzurun- da eğilinmiştir. 10 da en kıdemi tile Polonya — celçisi muhteşem bir çelenik koymuş- tur. Saat 10,30 da. “Mihver adasında Paris, 11 (Radyo) — Haber a- lindiğına göre Alman âökerleri Kor. sika adasına çıkmışlardır. İmez hatırası devletleri elçileri müzeye ge- lerek Atanın huzurunda eğil. mişlerdir. Von Papen çelengi koyarken şu hitabede bulun- müuştur : — Büyük devlet adamı A- tatürkün silinmez hatırası taziz için, Mihver devletleri ve onların dostları namına bu çelengi koymakla şeref dü- uyorum. v e İstanbulda Cümhuriyetimizin — bünisi, essiz kahraman ve Ebedi Sef Aestitekin — ölümünün — dör düncü yıldönümü münasebe- tile dün memleketin her ta- rafında ve bu arada şehri mizde büyük ihtifaller yapıl. mış, Atamızın ölmez hatıra (Devami 2 inci sayfada) alınmamış olsaydı, daha iyi ol maz miydi» del eğe aradan dan beklediği fedakârliğı en İyi an. layıp çok İyi çalışanlar olduğu. gil k geçmeden hüküm verilmeğe | fena çalışanlar da vardır, İyi çalı- şlanıldığını *bu kararlar alın |şanları mükâfatlandırmak ve fena. masaydı daha iyi olurdu» kana- | ları cezalandırmak için daha dik-| atinin belirdiğini, bu cereysn ve|katli olacağız. kanaatin canlandığı güalerde ik-| — Cıda maddelerinin alıp yürüme. tidar mevkine gelen Saracoğlu| si sabit ve dar gelirle geçinen m'l- hükümetinin bu — sıkı " kararları / yonlarca vatandaşi ıztırab İçinde bi intal ettiğini, tatbiki daha kolay | yaleımmıtır. yeni kararlar aldığını anlatarak| — Hükümet bütün diktatini bu pamük, yün, yapağı, pancar ve'tarib kütle etrafında tonlamak İü-| sâlre gibi tek alıcısı hükümet 0-/ yumunu duvmustur. Biri haftalarra lan maddeler hakkındaki karar. | zes'nde calısmada mecbur edan ları Jamış, alınan yeni tedbir. | movzu herkesi el edan vahalı'ık, leri ve köylünün ©6 25 borçlın—lı».; «« gıda addelerinde fiat yük. dırılması kararını izah eylemiştir. | eli Idi. Saracoğlu, alınan kararların Posta ve teleraf. tren, kurnas, âdil ve tatbik kabiliyeti olması-| >Alik vesaira v vlet idarala. | va çalışıldığını, bu / kararlarla, / öinde ve mamulatında ucuzluk di- müstahsil ,müstehlik uasurlardan ger yerli ithalât mallarımıa fiat. terekküb eden vatandaşlar ”|larıma bir tezad teşkil ediyordu. sında adilâne taksimin esas tu-/ Burada bir sual hatırımıza gel. tulduğunu — söylemiştir. Başvekil| di; «Devlet fiatlarını umum? fi- bu arada eskiden köylü hakkın-| atlara İntibak — ettirmke lâzım da çıkan yazılardan, köylüye ya-| mı? kınlık — gösterilir, refahı arzula.| — Başvekil bu meselenin devlet İnirken, bugün fazla kazanma-| milesteselerini zararla işler hal- sından dolayı, köylünün sevinci-| den çıkarmak sart'le ve zaruri İne iştirak eden yazılar çıkmadı- | '«tisnalar hevyicinde ucuzluğun ğma işaret etmiştir. devam etmeri kararınn baölanıdı. Başvekil, daha ziyade hubu- / gıni, — tevzideki — sul'stim: de , et gibi gıda madde-| zamanla — önleneceği - neticevine lerinde g n fiat artışlarına | varıldığını sövlemis ve sörlerine temasla demiştir ki: devamla bükümet bevannamesin — Fakat, maalesef — fiatlar de okuduğu bugünkü paha makul bir hadde tutunamadı, |lılık karşısında kövlü. siftçi baş döndürücü bir süratle aldı, İ mele ve esnafın vaziyetle y »|ra dar ve sabit gelirlilere Flatı B Başvekilin nutku Varlık Vergisi ihdas ediliyor Hükümet tedavüldeki parayı azaltmak ve memleket müdafaası ihtiyaçlarımıza karşılık bulmak için tüccarlar, emlâk ve akar sahiblerile büyük çiftçilerden vergi almıya karar verdi Başvekil: “En sert tedbirlere baş vurmaktan aslâ çekinmiyeceğiz 've dar, sabit gelirli vatandaşları aslâ sıkıntıya düşürmiyeceğiz,, dedi Saraçoğlu, bu| yürüdü. Milyonlarca şehirliyi ız.|na göre tanzim ettileriki, bütün sabah saat 10 da Büyük Millet Mec crab uçurumuna doğru sürükle.| yükün dar ve sabil t gelirli vatan. daşlara yüklendiğini, hükümetin bunları bu pahalılık Fükünden kurtarmak lâzımdır, karar — ve kanaatine bir kere daha vardı- gını ve esaşlı tetkiklerden sonra müuhtelif şehirlerdeki nüfus va- ziyetinin esaslı tetkik edildiğini ve neticede 400 bini küçük, 60) bini orta, 600 bini üç büyük şe: hirde olmak üzere 1,5 milyon ki- inin yardıma muhtaç olduğunun tesbil — edildiğini, — bunların def terlere geçirilmekte bulunduğu ;bu ve bu vatandaşlara nami ve ne kadar yardım edileceğinin de araştırıldığını ve- neticede şu ©. sasların tesbit olunduğunu söy: jlemiştir: 1 — Elbiselik kumaş ve ayuk- kabı. 2 — Hububat 3 — Bulgu 4 — Pirinç. S — Yâağ. 6 — Şeker. 7 — Kumaş 8 — Kömür 9 — Varlık vergel, Başvekil umumi ve mülbak büt- gçelerden 140 İiraya kadar maaş a- lanların kendilerine ve — karılarına parasiz birer elbiselik kumaş, be |maaştan yüksek alanlara da yalnız İbirer elbiselik kumaş — verileceğini İmaaşı 75 Hradan az olanlara da bi- rer çift ayakkabının parasız verilece |ğini, bunların süratle hazırlanmakta olduğunu, tevzi ve taksim İçin laz limatların yapildiğini, — bu taksim- de İzmir, İstanbul, Ankara gibi şe- hirlerin tevziln sonuna bırakıldığını söylemiştir. Saracoğlu sözlerine devamla Ba harin son ve yezın İlk günlerinde hububat bakımından sıkıntı içinde bulunduğumuzu, — önümüzdeki — yı! yai sikintilera düşmemek üsere bir taraftan İngiliz ve Amerikalı- lardan hububat İLtenildiğini, hariç- ten tedarik edilecek hububat için na kil vasıtası teminine — çalışıldığını, köylüden © 25 alındığını söyle: miş, İngiliz ve Amerikalıların 15 bin ton buğday getirmeyi teahhüc etüklerini, İngilizlerin 7800 ton a İpa vadettiklerini bunuı n |fazlasının tesiöm edildi kalıların 6000 ton buğdayı iare ka nurtuna tevfikan Amerikada cmri- (enize bazır bulundurduğunu, bir va- purumzün bugünlerde bunu almağ gideceğiri! ilâve etmiştir Şükrü Saracoğlu uakil vasıta- ları tedariki için her tarafta ve her memlekette faaliyete geçil- diğini nin mü fakat bunlardan ekserisi- bet bir şekilde neticele nemediğini söylemiz, köylüden borçlandırma ile ancak 600 bin ton hububat temin edilebildiği. ni söylemis, İstanbul, İzmir, An- kara, Zonguldak sehirlerinin ek- mek ihtiyacı hakkında kararları izah etmiş ve verilen şunları müzdeki sene şaved İs- tihsalde müskülât olur, haricin buğdav vardımı devam — etmez, yeni ihtiyaçlarla — karşılaşılırsı en sert tedbirlere bas vurmaktas nala çekinmiyeceğiz ve her halde 1,8 milyon dar ve sabit — gel'rli vatandası asla sıkıntıya — düşür son- ucur (Devamı 3 üncü suyfada| coğlu bundan