17 Ekim 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

17 L Bir Anadolu seyahatinin notları | Hiyerapolis harabeleri ve ölüm del .w. ıgı Yazan : Halid Fahri Ozansoy Bugün Pamukkale yahud 74 mukkale denilen bu tepede bir öğle üstü altında barındığırız| saray harabesi, otrafındaki taş) yığınları ve döküntüleri ile, caki bir şehrin, Hi ilk konağıdır. Ti doğru çukur! sonra tekrar yükselen neki da, uzak amfinin cephesi ve büyük kaj görünüyor. Oraya xadar, en ge- niş kitle halinden en kırık dökük zel parça haline kadar bütün bu i-| deliğini Bili, çıkışlı tepeyi kaplamış olan| larını, tasların enkazı arasından geğ- mek lâzım. Bu da yetişmiyormuş gibi, her taraftan üstünüze ve başınıza sıçrayan boy boy afacan ve vahşi çekirgelerle savaşmağa mecbursunuz. Ancak, tepeni ortasında göreceğiniz kaynar su larla bu suların yana kıvrılıp darlaşarak uzanan mocrasi, sizi, daha başka bir âlemin füsunlu| manzarası karsısında bırakır. Bu tepe, Ecirligköyünün Ür tünde, Denizlinin 22 kilometre şimalindedir. Buradaki bamızı nlu ve kireçli suların hara” vet derecesi 35 sanligrada çık” maktadır. Bu hararct derecesin- 8 suyun hamızı karbonu Uçu Yor ve bütün geçtiği yerlerde ki-| veçleri çökerek bembeyaz bir; tabaka hasıl ediyor. Bu sa; çok eki zamanlardanberi, 10 metre ar yüksek tepelerden şelâle inde akmış ve pamuk gibi tortular bırakmıştır. Bu traver- tenleri uzaktan görenler pamuk Yıkınlarına benzettikleri için bu Pamukkale ismini ver- dir. Benim gözüme ilişme. sma burada boğucu bir gas z bir delik varmış. Çok Ri biz rivayete göre, vaktile Papasları, bir öküzü de di beraberlerinde sürükleyerek bu|miş. İşte bugün gö in İrücü havayı ın içine girerler ve nefes öküzler “bu derhal ölüyor. ise bu öldü- teneffüs etmedikle- rinden, bir müddet sonra, suyun dışına gene sağ olarak çıkıyor. larmuş: N ürlü g ettiği iedense Romalılar bu işe akıl © erdiremezlermiş. r da cahil halkın saflı istifade ederek, bu ölüm içinden ölmeden çıkış- hların kendilerine bahş lâtuf olarak gösterir bi Termis. İşte bu zehirli gazı neşre- den delik bugün de mevcudmuş,, fakat eski dehşetini çoktan kay. betmiş. İcoşuyormuş ve Yi mahlök bulursa . Yalnız arasıra şökreyip da canlı bir öldürüyormuş. Herhalde, bu felâkete de çekir- lerden başka uğrayan canlı #klük olmasa gerek! Velhasıl böyle bir deliğin bulunmsaından #layı nasına gelen Tamuk ismi de ve- rilmi, kale d olmuş. Hiyi en get 190) taribinde Berg Ömenes Il 5 İlan Sonra mitolejik bir sah t olan ve meşhur bee karısı olarak tanınan| rını da, buraya, cehennem ma- Pamukkale gibi Tamuk- le bu suretle meşifer bir ad erapolis şebrine © gelince, niş rivayete göre, (MÖ. ama kralla. tarafından ku- Misya kralı ik i ismini bu şehre ver- inilen Neden sonra da Romalı lar bu nanlılar zamanında saptetmiş. Fakat Yu. ez yainkeadder sehir manasına da kullanılan Hi- yerapolis bircok zezelelerle ha- rab olduğundan, Romalılar 24- manında yeniden kurularak ge- tüşmiş, müle büyümüş, her türlü tekâ. erizmis, abidelerle süslen- le serler o devre, yani Silamak suretile keramet gör devrine siddir. Nasıl ki koca bir İ teririrmiş. Çünkü ların. tesirile saray, sütunlu yollar, sarayın kö- İşesinde hâlâ merdivenleri oldu- Iğu gibi duran nöbelçi kulesi ve "daha birçok yıkık ve tozlara, ki. reçlere saplanmış abideler, bu harabelerin o ehemmiyetin, bu İtepeye tırmanan seyyahlara bu ün de ilk nazarda (gösteriyor. istelik bir takım mezarlar da var, Bazı kilise enkazı da mev cudınuş, fakat bunlar karşıdaki çok uzak tepelerde olsa gerek: ben göremedim. Yalnız sıcak su hamamları hâlâ ir fıkır kay- namaktadır. o Denizli belediyesi bu açık ılıcanın bir köşesine kü- şük bir pavyon kondurmuş. İsti. yenler burada soyunarak bu kay- nar suya giriyorlar ve cesaretle- i de varsa, Denizlilerin nasi İtine uyarak, gözlerini suyun de - yanmasına tahanımül edi ik tutuyorlar, Sözde, en z hastalıkları bu suretle bir günde iyileşir ve İnsan bir daha ömrünün sonuna kadar göz hastalığı çekmezmiş. Fakat bi- zim bu tepeyi ziyarete gittiğimiz gün, bu baba yiğitliği yalnız bi. sim genç Rüchan bacımız gösterebil, nı yaptılar amma gözlerini yun içinde açık tuttular ma tut madılar mı, orasını pek anlıya- İmadık. İnşallah bu sıcak suyun su İşifasını ömürlerinin sonuna ka. dar denerler. Bize gelince, gene bazı Denizlilerin bir ikinci siyesini bile tutamadık. Çünkü oda başka br sandet vâdediyor- du: pe İse muradımız ona kavuş. mak! Fakat bunun da şartı öteki kadar güçtü: sarayda «kral kı- zmın o geçtiği kapıdan geçmek» lazımdı. kapı da SON POSTA dehliz o inanış Gel var, geçilecek dar gelelim, ne bizde ne de o yürek! Romalılar devrinde atlıyarak Bizans imparatorluğu (devrine gelince, Hiyerapolis'in tarihi gö; le hülâsa edilebilir: Bizanslılar. ve Haçlı ordularla muharebe- eni letmişler ve bunun indie vakte kadar birbirlerine düşman olan Laodikya, Hiyerapolis o ve Tripolis şehirleri, krallıkların bir yere toplayarak bir birleşik devlet vücuda getirmişler. Ancak li enin ka | tarihte olduğu tes Neticede, Anadoluya o yeni bi medeniyet getiren Türklerin akı- nı karşısında bu eski tarih çatır- dayarak yıkılıyor ve dradan da. ha birçok asırlar geçtikten sonra, ortada yalnız bu harabeler kalı yor. Şimdi bu tepzlerden bulut. lara baktığınız ve karşıdaki Çü. rüksu (eski ismile Lycos) vadi- sine kulak o verdiğiniz ozaman, rüzgârların oğultusunda, hâlâ, kahraman Selçuk © süvarilerinin heybetli gölgelerini ve atlarmın sakırtılı nal seslerini işitir gibi o- lursunuz. Bir aralık, kaynar suların mec rasına, efsaneden. ve tarihten büsbütün başka bir hisle dalmı- şım. Sular o dar geçidde, iki taş seddin arasında sıkışmış ve du- rulmuştu. Asıl hayret O edilecek manzarası da, dibindeki acayib şekillerdi. Hava ile temas etme. İdikleri halde bu nebata benziyen İve herhalde kilisli olması lâzım | gelen teressübat nasıl hasıl | ol- muş ve böylece oyuncak şekille- rini almışlardı? o İhtimal sular sonradan bu şekillerin ü kap - lamiş olmalı idi. Yarabbi, yeşil -İrenkte ne acayib şekillerdi bun- ar! Durgun suyun dibinde, önce fil, zürafa, maymun yibi hayvan biçirhinde olanları göze & çarpı- yordu. Sonra, gene Noel oyun. cakları gibi küçük küçük, min- yatürden saraylar, kubbeler, Rus ! kilisesi biçiminde: kiliseler, bir- biri arkası sıra uzanıp gidiyor- lardi. Bazı sıralar tıpkı kurşun- dan oyuncak askerlerden fark. şızdı. İtiraf ederim ki bu tabiat i | harikası karşısında uzun müddet kaldım. Bazan, gözlerimi uzak- lara çevirip, göl gibi geniş ve sa- (Devamı sayfa 4/1 de) İmüsrif bir padişahin bir | manda bile medeni Sayfa 3/X | 'Tarihten Sayfalar | 4 Büyle kadıya can kurban! Yazan: Kadircan Kaflı y imdiki hâkimlerin selefleri o-, o Voyvoda kızı Sultan brahim ş lan kadılar aleyhinde söylen-| bir gün: i miş sözler çoktur. Onlara hattâ «Ce| — Evvel zaman içinde, kalbur bennem kütüğü» de derler, Fakat saman içinde, bir padişah varmış bütün kadıları kötülemek, haksızlık; Elbisesi, sarayın bütün eşyasi, yat eden kadılardan daha adaletsiz ol tikları, perdeleri hep samurdan- mmaktir.. © Ja Osmanlı tahtında, çılgın, zalim,| o Diye yeni bir masal anlatıyordu. bulunduğu 22 padişahin gözleri dört açılmış; du- cesaretin o en varlar samur kaplı sarayin hayal yüksek derecesini göstermiş kadılar onu sarhoş etmişti. İşte bunun üze“ bulmak zor değildir. Galata kadısı | rine vezirler ve devletin büyüklerin - Mehmed çelebi bunların başlarında | haberler onlardan zorla gelen yiğitlerden biridir. (Devamı sayfa 4/1 de) X 8.9.0 ( “Son Posta,, nin bulmacası: 29 - «» Bunlardan 30 tanesini hallederek bir arada yollıyan her okuyucumuza bir hediye takdim edeceğiz Soklnn sağa doğ ru: 1 — Arifeden » sonra gelir (6), İz, mürlü (3). *—Bir renk (3), Meşhar bir operet (61, 3 — Bir mevi iç (5). Familya ) | dk 0. 4 — Tersi edal (2), Cemubi Ame, rikada birçok şe. hirlern ismi bu 7 kelime İle başlar (8), Nola id). (5), Eski bir Vektlimizin seyada (4). (halle (7). Bir renk (2), 5 — İşaret kelimesi (2). Ortada (5).İ 6 — Beraber (2), Sonuna oks geline $ — Nota (3), İngiliz nanrlarından| bir nevi soba olur (3). 3 bini (4), 7 — Mar illa (2), Eski bayar al. © 10 — Adavek (3), Bir nevi kumaş (5), esseselerinden biri (6), Yukardan aşağıya doğru: 5 — Amirin verdiği (4), Bir mangal 1 — İstenilen marat bir semi velkeveet (5). a US). # — Gök, zaman ve ecel, dünya ma. 2 — İlgi (5), Bir isim (4). mularma çelir (5), Mişhur bir körler 3 — Sezik (3), Bir sar (2), 4 ç vi 4 — Tahar etmek (6). 19 — Genişliğe (3), Hem.kadın hem 5 — Sullanaımcl ebvarında ir ma,|de eriekiere verilen bir iylen (5)7