20 Eylül 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

v çe SON POSTA- - Telgr af, İ'ölefon V/ e MTelsiz lla.berleri] BU SABAHKİ HABERLER Stalingradda harekât şehirdeki düşman mukavemet yuvalarının temizlenmesine inhisar ediyor Londra, 20 (A.A.) — En son çıkan Sovyet tebliği Stalingrad, Kafkasya ve Mozdokta çetin muharebelerin devam ettiğini bildirmiştir. Alman generallerinden Von Kleist Mozdok muharebeleri si- rasında ölmüştür. Stalingrad sokaklarında tari- hin en kanlı çarpışmaları cere- yan etmektedir. Kesif duman bulutları her tarafı kaplamakta- dir. Yangınlar arasında göğüs göğüse muharebeler cereyan et- mektedir. Her iki taraf ağır zayi- at vermektedir. Bazı sokakları Almanlar almışlardırı. — Şehrin merkezine hâkim mülhim tepeler bir Sovyet muhafızı cüzü tara- fınıdan istirdad ediliniştir. Voronejde Ruslar yavaş yaveş fakat anudane bir surette ilerle- mektedirler. Terek cenubunda — Rusların mukavemetini kırmak için: Akb manlar pek ağır zayiat vermiş- lerdir. Fakat şehrin cenub ve t nubu şarkisinde ilerleme ge büsleri akim kalmıştır. Karâdeniz Sövyet fikosuna Sta'ingradda gec3 ile gündüzün farkı " kalmamış Moskova, 20 (A-A.) — İzves- tiya gazetesi dünkü makalesinde Stalingrad müdafilerinin mükem mel surette çarpışmakta olduk- larımı, düşmanın mühim kayıblar pahasına ilerlediğini, Alman taz- yikinin çok Aarttığını, vaziyetin fevkalâde vahim olduğunu yaz- maktadır. * j Bu gazeteye göre £ i atı- lan binlerce fişekler ve mermiler yüzünden gece gündüzden — ta- mamen farksızdır ve muharebe- ler durmadan d ktedir. —. | Birinci Almen ordusu kumandanı Von mensub bir tayyareci grupu bir limanı muvaffakıyetle bombala- mıştır. $i Moskova şimali — garbisinde merkezi cephede Ruslar 'hucum- larını ;iddetlendirmiılerdır. Romaya göre Roma, 20 (Radyo) — United Pressin Stalingrad muhabirinin bildirdiğine göre bu şehirde çar- ışmalar artan bir şiddetle — de- :ım etmektedir. Bu muharebe- leriri bir aynine şimdiye kadar hiç tesadüf edilmemiştir. lsistia cephede öldüğü bldiriliyor Arka arkaya vukubulan müt- hiş infilâklar evleri her tarafta çöktürmektedir. Gerek ilerliyen Almanlar ve gerek çekilen Ruslar şehri hara- beye çevirmektedirler.- Almanlar Ruslarin çılgın mu- kavemetile başa çıkmaktadırlar. Almanlar Volga nehri üzerin- deki iki adayı işgal etmekle şeh- ri tamamile kontrolları altına al- mışlardır. Şimdi Stalingraddaki harekât şehirde bulunan düşman yuvala- rının temizlenmesinden. ibarettir. | Denizaltılarla “İhalindedir. Bundan başka gene ay- mücadele Amerika bahriye nazırının sözleri Vaşington 19 (ALA.) — A- merikan lejyonunun Kansas City'de yapılan senelik toplantısı münase - betile söz söyleyen Birleşik Ame- rika bahriye nazırı — albay Knoks Hâlen karşi koymak mecburiye- timizde bulunduğumuz en büyük tehlike denlzaltılarına karşi açtığı- K W Ve | İ miz | ktadır. T TAL EMİ Bir kış daha yaklaşırkan.. az mevsimi — sona yakla- şıyor, muharebe dışı —kal- mış milletler gibi ve onlardan da fazla olarak muharib milletler düşüncededirler. Çünkü kış gel- m_ektedir. Bu kış belki bir evvel- kinden daha az sert geçecek, fa- kat mahrumiyetleri ondan daha fazla olacaktır. Bundan ;üplıeı Bu mesele Avrupada İkinci bir cep- he kurulması işile —siki münasebet ni bakımdan geniş ölçüde batı Pa- edil Çünkü yakacak mese- lesi kadar yiyecek meselesi de her gün bir parça daha halli müşkülleşen bir dava haline gel- sifikte bir karşılık taatruza geçmek İş!le de ilgilidir. Ayrıca Rusyanın ni çarpişabilecek halde tut- mak için Kizumlu malzeme sevki - 'yatı da ayni mücadele safhasına da hildir. Alman denizaltıları kiyi su- larımızdan dişari attık, fakat on - larla açık denizde de del mektedir. Çünki istihsal, her gün bir parça daha azalmakta ;e ihtiyaç, o nisbette artmakta- ır. Bu, mihver memleketleri için böyle olduğu gibi Anglo Sakson memleketleri için de böyledir. Mihver memleketleri, dört harb ye mecburuz. Alman ve Sovyet tebliğle i (Baş tarafı 1 inci sayfada) pılan mevzif bir taarruz Alman hat Anknrı_lâ (A.A.) — Bugün de mubabirlerimizden aldığımız telgraflarda, milli müdafaa istik- raz tahvilleri satışının bütün yurd içinde hararetle devam et- mekte olduğu bildirilmektedir. Bu arada dtin de kaydettiği - miz vilâyet ve kazalardan başka, Antalya, Bolvadin, Boğdoğan, Bursa, Cikanbeyli, Diyarbakır, Elmalı, ÇGediz, Ergani, Gönen, Ordu, Orhaneli, Salihli, Sındırgı, ve Ünyede ilk parti gönderilmiş Mil'i Müdafaa î_s_tikraz tahvilleri olan tahvillerin tamamen satil - dığı ve yeniden tahvil gönderile- mesi için müracaatta bulunuldu- ğu bilhassa tebarüz ettirilmekte- dir. Öğrendiğimize göre halkı - mızın bu devlet istikrazına gös- terdiği yakın alâkaya cevab ver- mek için bu vilâyet ve kazalara yeniden milli müdafaa — istikraz tahvilleri gönderilmiş ve hiç bir talebin karşılıksız kalmaması hu- susunda gerekli tedbirler alin - mıştır. İaşe işleri (Baştarafı 1 inci sayfada) alâkadarlara emirler vermiştir. Ticaret Vekilimizin bir müd- dettenberi devam eden bu seya- hatini müteakib iaşe mev da bazı esaslı kararlar alması çok muhtemeldir. Ticaret Vekilinin nutku Ticaret Vekili İzmir incir ve üzüm piyasalarını açarken söy- lediği nutukta dünyadaki ikthısa- di buhrandan en az vatanımızın Samuel Hoare'in nutku Berlinde nasıl tefsir odildi? Berlin, 20 (A.A.) — D. N. B. diplomatik muharririnin bildir- diğine göre İngilterenia Madrid elçisi Samuel Hoare'ın söylemiş olduğu nutuk Alman siyasi mah- fillerinde alâka uyandırmıştır. Sefir müttefiklerin zaferinden sonra Avrupada neler olacağını araştırmaktadter. Birçok Avrupa- h erkek ve kadın değil yalnız Almanyada, fakat bütün Ayru- pada bir hercümerci vuk dan endişe etmektedirler. Samuel Hoare'in İspanyada bolşevik tahribini görmüş ve bol- şevik zaferini titreyerek düşün- müş olması pek tabiidir. Esas nokta malüm sebebler ' dolayısile Samuwel Hoare'in bol- şeviklerden açıkça — bahsedeme- mesidir. Madagaskarda vaziyst Londra, 20 (A.A.) — Mada- gaskarda harekâtta bulunan İn- giliz kuvvetleri adanın merkezi- ne 100 kilometre yaklaşmışl rır işaret ede- rek demiştir ki: Şu ciheti belirtmek isterim ki memleketimizde ne bugün, ne de de yarın bir iaşe buhranı mev zuubahs olmıyacaktır. Kabul et- mek lâzımdır ki gıda ddeleri miz bol değildir. Fakat şuna da kat'i olarak emin bulunmalıyız ki gıda ddel bak dan iz hiç bir açlı ğa düçar olacak vaziyette de de- ğildir. İstihsal ettiğimiz her tür- lü gıda maddesi bizı besliyecek tutulacak hattı hareket hiç bir endişeye kapılmamak, ve ayni d lu olmak ve is - raftan kaçınmaktır. Elimizdeki maddeleri tasarrufla kullandığı- maız takdirde bizi hiç bir ihtiyaç kat'iyen tazyik etmiyecektir. Şuna da emin olmak lâzımdır “Sür'at, sür'at, sür'al., (Baş tarafı 1 inci sayfada) vermiyor. Erkekler ve kadınlar açlık ve ölüm tehdidi altında iken ancak sarih olaylarla inan- dırılabilir. Yalnız İspanyollar ve Porte - kizliler tarafından değil, fakat ekseriya Avrupa — memleketleri mensubları tarafımndan daha bir çok defa söylenmiştir ki mütte - fiklerin zaferi İngiliz ve Ameri- kalıların diğer memleketlere mu ayyen bir tip hükümet kabul et- tirmek teşebbüsü demek olacak- tır. Düşündüğümüz müstakbel Av rupa Hitlerin yeni nizamına ram edilmiş devletlerin tam aksi ol- malıdır. Bizim yeni Avrupamızda milli an'anelerin idamesinde de- ğgişiklik anlayışla mevcud bulun- malıdır. Bu âdet, bu kültür, bu dil ve bu hükümet değişiklikleri olmazsa, Avrupa medeniyetinin bizzat ruhu da mevcud bulun - İmaz. Yeni Avrupada istediğimiz yeknesaklık değil, fakat değişik- liktir. Her memleket için bir dik- tatörün ültimatomu tehdid altın- da bulunmaksızın kendi hükü - met şeklini idare tarzını seçmek hürriyetidir. Sir Samuel Hoare sözlerini şöyle bitirmiştir: isti K ğımız — zaferimizde ki bugünün şartlarını etmek ve gıda maddeleri üzerin- de tazyik yapacak harekette bu- lunmak istiyenlere asla müsama- ha etmiyeceğiz. Kanunlarımız bu kabilden küçük ve bedbaht hareketleri önlemeğe müsaiddir. Bu meyanda hükümetin ticareti ve mübadeleleri teshil için al - makta bulunduğu kararların ti - caretin ve halkın lehine olan ma- ı anl k i iyen istis - marcıları tesbit ve takib için be- lediyeler, ticaret odaları ve bor: salarla mahalli devlet otoriteleri en geniş vazife ve salâhiyetlerle m ' dır. Laval Pariste hiz edilmiş bulunuyorlar. Son seyahatimde bunun iyi neticeler vermeğe başladığı ümidi bend arttı. Ticareti ve piyasayı idare e - d Londra, 20 (A.A.) — Vişid lük göstererek halkın gıdi gelen haberlere göre hükü vazifelerini ifa etmiyen sivil me- murları atmak hakkımı Lavala vermiştir. ve ihtiyaçlarını daraltmıyacak şekilde hareket tmel buriyetindedirler. Bu tavsiyem çok eminim ki memle- ketin her köşesinde iyi karşıla - / Laval .Pırîıe gidip işgal ma- kamları ile görüşmüştür. nacaktır. İhtiras mahsulü elarak İhiç bir şüphe yoktur. Fakat Av- rupa —medeniyetinin — menfaati için zafer gününün gelmesinin tesri bahsinde hepimiz elimiz - den geleni yapmalıyız. memleketin ve halkın zararına servet sahibi olanlar ve olmak istiyenler bilmelidirler ki daima menfurumuz kalacaklar ve taki- battan kurtulmıy klardır. Meş ru kazanç arzusunun da daima himaye göreceği ve desteklene- ceği bilinmelidir. lari karşısında akim kalmiş ve düş. man ağıir kayıblara uğramıştır. Al- man girebilen düşman kuvvetleri sıkı işbirliği halinde ha. rekcet eden Alman hava ve kara kuvvetleri teşkilleri tarafından yok edilmişlerdir. malarında düşman dün 77 uçak İaybitmiştir. Sovyet tebliği Londra 19 (A.A.) Bugün neşredilen Sovyet tebliğinin ekinde şöyle denilmektedir: larında şiddetli bir muharebe ce - reyan etmektedir. Mozdok bölgesinde Sovyet kıt - âları şiddetle çarpışmışlardır. Bu - rada 300 Alman subay ve eri öl - dürülmüş, bir miktar esir alınmlş- tir. Stalingradda iki katlı yeraltı müstahkem mevzi eri ele geçirdiler (Baş tarafı 1 inci sayfada) mişlerdir. Londra 19 (A.A.) — Mosko- va radyosu bu akşamıki yayımın- da Voronej cepliesinde eden Sovyet kuvvetlerinin Sta - lingradın takriben 480 kil taarruz | ve hesabına umumi bir şekide va- kit & . ksadile bu t- kadar müdafaaları daha ziyade sev. inin istilzam ettiği silâhlı kuvvet ihtiyacını karşılamıak için milyonlarca insanı cepheye yığ- mıştır. Bunların muhtelif naksan Jarını tamamlamak için bir o ka dar ve belki daha fazlasını fab- rikalara sevketmiştir. Bu fabri- kalar filvaki istihsal için çalışı- yorlar. Fakat bu istihsal harb içindir ve sivil halkın isteklerini vülde bulunan para Anglo Sakson cephesinin bil- hassa iktısadi cephesini vücuda get'ren Amerikada da vaziyet mayhoşlaşıyor. Amerika, bugün, enflasyon denen ve neticesi fiat- ların çıkması demek olan bir duruma gitmektedir. Buna mani olmak için Cüm- hurreisinin tasarruf tavsiyeleri pek tesir göstermediği gibi teda- a bir istikrar da temin etmek müm kün olmamıştır. Bunun neticesi olarak 1939 yılı Eylülünden bu- güne kadar yani harbin basın- danberi Amerikada hayat yüzde otuz iki nisbetinde yükselmiştir. Bu vaziyeti frenlemek için bir çok tedbir alındığında şüphe yok tur. Bir fiat yüksek komiserliği ihdası bu tedbirin başında geli- yorsa da, bu bal, bugüne kadar, geniş hjr ferdiyetçilikten sıkı bir devlet iktısatcılığına intikal et- mek üzere bulunan Amerikada, siddetli bir cidale yol açmaktan başka esaslı bir netice vermiş gildir. Unutmamak ıgıııodern harb gibi istihsali geniş ölçüde baltalayan ve sanoyli he- men tamamen harb maksacdları- na bağlı bir mücadelr- vazi- yetinde, refah, artık bir mazidir. Hiçbir sun'i tedbir, onun hükmü- nü icra etmesine mani olamaz. karşılamak ikinci plâna atılmış- tır. *k — Askeri (Baş tarafı 1 inci sayfada) müdafaaya savaştıklarını meydana çıkaramamakiadır, Acaba Kızilordu, geçen sene Le. ningradt Sovyet idare sisteminin müessisi olan Leninin, bu sene de bir demiryolu ile merbut vaziyet — tav Himanını işgal etmekle başla - mışlardır. Bu liman, Fransız umu. mi valisinin ikamet ettiği 95,000 nüfuslu Tananarivo şehrine ivicaç _* larile birliktte takriben 200 Km. lik bulunan Stalingradı bugünkü Sovyet reisil Andevorante sahil şehrinin takri - |için mi bu derecelerde büyük — bir inad ve tehevvürle müdafaa etmiş Stalingradın şimali garbi kenar .| buluman Stalinin ismini taşıdıkları |ken 100 K, şimalinde kâindirler ve İngilizler Tamatav limanını pek bi Z ve etmektedir? Buna, pek evet diİ- yemeyeceğiz, Bu manevi sebeblerin ve ayrıca Sovyet kıt'alarının mü « dafaa bakımından olan büyük ka - biliyetlerinin bu fevkalâde müda - faada hiç şüphesiz esaslı tesirleri vardır. Ancak, sebeblerin münhası- ran bunlardan ve bunlara zamime. ihtilâl ve inllâb fikirlerinin geniş bir ölçüde yeniden canlanmasın - dan ibaret omadıklarını ve Sovyet başkomutanlığile genel kurmay baş kanlığının Sovyetlerin bizzat ken « dilerile birlikte müttefiklerİnin nam re kadar şimalinde bütün gün de vam eden bir çarpışmadan sonra baska bir köyü geri aldıklarını bildirmiştir. ——— Alman husust tebliği (Baş tarafı 1 inci sayfada) körfezinde ve Şimdl Buz denizinde hepsi 100 bin tonluk 19 gemi ile bir mavnayi batırmışlardır. külceyşi mülâhaza ve gayelerle ter tib etmekte olduklarını kabul et . mek daha yerinde bir hareket olur. Gerçekten, mareşal Timoçenko- nun bu senenin başiındanberi ve ye. İyetsiz bir l sonra İşgal eylemiş okmalarına rağ- men Tannarivo'ya doğru olan ileri hareketlerinde Fransiz kuvvetlerinin mukavemetlerile karşılaşmışlardır. Ancak, Madagaskardaki Fransız halktan alınan erlerden müteşekkil. dir ve itibarile de eh Şö nanarivo şehrinin kuvvetli müda faa imkânlarına dağlık bir arazi da. hilinde bulunmasına sağmen Fran - sız mukavemetinin pek uzun süre. miyeceği ve 3,700,000 nüfuslu 0- lan dünyanın bu üçüncü veya dör. zaman sonra tamamile İngilizlerin mal dahilinde dir. K. D. rine göre taarruzla müdafaayı bir- birine mezcetmek — suretile yaptığı savaşlardan sonra 29 gündenberi de Almanlarla müttefiklerini Stâlin. gradla uğraşmak — mecburiyetinde 3 gemi de torpillenmişti! Moskova — mintakasına karşi yapıl, (iPEK'e | TÜRKÇE SÖZLÜ CEZANI — ÇEKECEKSİN oğl kendi gibi Gangster yetiştiren bir babanın müthİş maceraları Ayrıca İstanbulda Zafer bayramı ve İNÖNÜ GEZİSİNİN açılış törenl Zei Taksim Sinemasında heyecanlı filmi Mevsimin en Havada, yerde, d SŞADO büyük film 31 kısım birden tenzilâtlı matineler 11 ve 1 de VW ÇöLDÜREN GÖLGE) tayyareler| düşüren » ik en hayati Alman ta- arruzunun bugünlere kadar gecik « mesine sebebiyet vermİş ve bun - dan evvelki yazılarımızda da işa. ret etmiş olduğumuz veçhile Alman başkomutanlığının Moskova min - takasile bu mintakay) müdafaa e- den Sovyet ordularına karşi bu son günlerde bazi hareket hazırlıklarına teşebbüs eylediği doğru olsa bile bu komutanlığı, bu büyük İşin nihayet &8 haftadan ibaret çok az bir zaman içine sıkıştırılması gibi çok mahzur- ka bir durumu iktiham mecburiye. tile karşılaştırmıştır. 2 — Hind Okyanusunda: İngilizlerin 10 gün kadar evvel Maldagaskarda başlamış oldukları umumi işgal hareketi Madagaskar - daki Fransız valü umumisinin tek. Hf ettiği bir mütareke ile muvakka- ten durmuştu, Fakat, 18 arihli bir Londra telgrafı mütareke müzake. relerinde Fransızların İngiliz taleb-| lerini kabul etmemeleri üzerine ha. rekâtın yeniden başladığını bildir- mektedir. İngilizler, bir hafta evvelki hare. |ketlerine Madagaskarın batı sahi - ilindeki muhtelif limanlarını İşgale |teşebbüs etmekle başlantışlar ve bu limanlardan bazılarını işgal etmiş . lerdi. Bu detaki harekâta ise Mada- LÂLE "SİNE.MASI Dünyanın en büyük Fılm Şirseti olan (Paramount Pictures) e caan — kadar mübim olan (Warner Bros) u da bu sene Histesine ilâve ettiğini sevgili müş. terilerine müjdeler. LÂLE'nin 1942-43 Zafer tacımın birkaç pırlantası * 1 — Zenzibar Yolu — Dorolhy La, mour — Bob Hope — Bing Grosby, 2 — Denizelr Arslanı — Errol Fiynn — Brenda Marshall (Michâil Curtiz); 8 — Aşk Cenneti — Charles Boyer — Belite Davis (Anatole Litwak), 4 — Cihan Stanwyok (Frank Capra), 5 — Kaldırım Yosması — Charles Laughlan — Vivlen Leigh (Erioh Pommer), &6 — Aloma (Renkli) Dorotluy Lamour — John Hali ? — BSeni Bekliyeceğim — Merle Obe, ren — Geöorge Brent; $ — Kahramanlar Diyarı (Renkli) Errol Fiynn — Oliyiya de Havilland — Ann Sheridan — Mic, hek Curliz; 9 — Yalnız Değiliz — Paui Muni — Jane Bryan; 10 — Yaralı Kâlb. Ter (Renkli) Madeleine Carrol — Fred Mac Murray; 11 — Veda Busesi — Don Ameche — Mary Martin; 12 — Uçan Kaleler — Ray Milland — — Veronika Lake — Wayne Morris; 13 — Bir Şarkı Daha — Ann Sheridan — Dick Powel: gaskarır doğu sahllindeki Tama -: salna... 14 — Mösyö Mektor — Fernandel, Ve. a Sayia, & S lâazımdır Li—% kuvveti subay ve erbaşları Fransiz olmak üzere kismen Afrika Sene - — galinden getirilen, kismen de yerli — yetli değildir. Onun İçin ve Ta. düncü büyük adasının da kısa bir Hâkimi — Gary Cooper — — Barbara |