BU SABAHKİ HABERLER Ruslar Berlini ve diğer Alman şehirlerini tekrar bombaladılar Rus tebliği Alman hükümet merkezinde 17 büy ik yangın cıkarıldığını haber veriyor Londra 31 (A.A.) —- Rus 7 gınların çi iştür, il Cene 31 (Radyo) — Bu ge-|linde 17 büyük yangın, Könizs wyet tebliği şudur: Dün-| bergde 19 büyük yangın ve diğer şakları dün Berlin, Köniysberg, “Tilsit ve Danziğ şehirlerini bora- Bardıman etmişlerdir. Berlinde ei Londraya göre Alman İlerileyişi durdu Londra 31 (A.A.) — Stalin - ;#radın dışında muharebeler şid- detlenmiş ise de Almanlar yeni bir ileri harekette bulunama - mışlardır. Çetin çarpışmalar 30- munda bi Alman taarruzler! geri atılmıştır. Düşman ağır »a- Yiata uğramıştır. di Almanlar dün gece neşrettik - leri bir demeçte Stalingrad şeh ye rinin O müstahkem (mevkileri, blokhavzları ile bir kaleye ben- zediğini söylemişlerdir. : Kotelnikovoda Almanlar yeni den taarruza g de, Rus kuvvetleri muvaffakiyetle bu hü- <Sumlara göni ee Rjev şehrinin şimai Yavaş, fakat durmadan ilerle * mektedirler. Moskova radyosu burada yeni bir mevziin işgal €- dildiğini bu sabah bildirmiştir. Ruslar ikinci cephe- yi kolaylaştırmak için taarruza girişmişlar kü leri teftiş ederek: sunun büyük zaferinin e o) ; «— Bayramınız kutla olsun!s| başkumandanlık meydan muharel iz ey bek rf e ame eymen. yıldönürüünü bugün Ruslar tarafından yapılan taar. ruz Moskova konferansının ver- diği kararlar cümlesinden olarak | telâkki edilmektedir. ur: Burada yapılacak taarruz bu mıntakaya garb cephesindeki küvvetlerinden bir kısmını getir mek mecburiyetinde ( bızakınak ve bu suretle garbde ikinci cep. in açılmasını kolaylaşlırmak- İngilizler Hin iistanda bazı vilâyet'eri boşaltıyorlar mı? Yeni Delhi 31 (A.A.) — Ha- verildiğine göre isyan hare. ketleri karşısmda valiler bazı mıntakaları boşaltmak için tam salâbiyetler almışlardır. le Sa'amon adalarında telim olmadılar (Baş tarafı 1 inci sayfada) tan 45 sant sonra | akra silâh. ypdazları Salomon adalarında ceki So ğı görül - İki gece evvel Almanyayı bom bardıman eden tayyareler Ber - e günü cephelerde bir| Alman şehirlerinde hafif yangın değişiklik olmamıştır. lar çıkarmışlardır. 30 Ağustos zafer bayramı ye gelmiş, ni tebarüz ir, eflerine tamamile varmış bu-) lamiştir. hunmakta Jaği, Cavutu, Mubangi > veleç lerde isgal edilmiştir. Zaideki dukça şid. Jaopnlar panik halind. Er e kaçmiş- rekli fh 1 inci sayfada) apak z bükün e geçe, ve hüsusiyetlerini kisa hatlarla be- Ü hududsüz bir heyecan ve yi eşsiz ey yıldönümü müna, | sından Meliha Avni de heyecanlı sebetile şebrimizdeki resmi ve hu.|bir hitabede bulunarak günün hu - susi binalar, Emandaki vapurlar ve) susiyetlerini tebarüz ettirmiştir. bütün nakil vasıtaları" bayraklar! - muzla süslenmiş bulunuyordu. | : Havanın yağışlı olmasına rağ - miştir, men halk, sabahin erken m; i muzun e Taksim Cüm.) tası da başlamış bulunuyordu, Bu huriyet meydanile, civar cadde ve sokakları doldurmuştu. Büyük gün şerefine tertiblenen programa göre saat B,30 da vilâyet adina meclis azasından mühendis Cevdet İlkray, Taksimde Taksimde Cümhuriyot alânında.| olarak hazırlanan Teksimdeki İnö ki merasime tam saat 10 da bağlan.| nü gezisinin dün seat 12,45 de kü mıştır, İstanbul Komutanı tümge -İşad resmi yapılacaktı. Dün yağan Meral Asim Tmâztepe, refakatinde | şiddetli ve devamlı yağmurun te - Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar | sirile gezinin açılış ve Merkez ni tebrik etmiştir. Natuklar Komutanla Vail ve beraberlerin. j deki zevat bundan sonra Cümhuri | minnet duyguları içinde kullamış. Rusların güttükleri gaye şu -İyet âbldesinin önüne gelmişlerdir. lardır. Ba sirada bohriye bandosu miki hareketi neticesinde Almanları | marşımızı çalmış, şeref direğine şan lı bayrağımız emme imi ea ve hususi müessesatlan gö çe- Tenkler âbideye kodulllian somalunbayı Sabahattin Selek söyledi» Cezml Aydoğan adinda genç bir ği bir nutukta Büyük OHarbden| teğmen burada hazırlanan “kürsüye > gelmiş, heyecanlı bir hitabede bu- ar, Genç subayımız sik, sik alkişle- nan bu söylevinde bu eşsiz günün bütün bususiyetlerini ateşli cümleler. belirtmiştir. Müreskiben İstanbul Komutanı tümgeneral Asım Tinaztepe kürrü- bugünün şerefli mânası, | KSÜ ettirerek aziz şehidleri - mizin ruhlarini börmetle anmiş ve selâmlamıştır. Bu nutuklardan sonra komutanla Vali, diğer generellerimizle saylav Japonlar sağ olarak £ Ji erkân şehid analar erk malâl subayların bulundukları şeref tribününe gelmişler, burada kendi. lerine ayrılan mahülde mevki al - Saat 10.15 geçe geçid resmi baş. ban, Gi oldı le idiler, Ji larin Tuw-İleri ve doları luğu İe yeğen ed Mo-| geçen (o kahraman OoMehmedcik - mevkileri ev-| lerimiz, rene dolduran kararlaşı saat. | binlerce im coşkun em | alkışları arasında eği. Tımanbogo ve Muban-|ve Valiyi selâmlamışlardır. Bu si Japon mukayemeti “ol. rada hava Mi mi dayi İdetli ol, ; 1 relerden grup da “ nal ve Florida kirini” si le geçide iştirak etmişlerdir. Komutanı toğgeneral| güne tehir edilmiştir. Hüsmü Altaş olduğu halde Taksime gelmiş, merasime iştirak İçin bura- | da yer alan kıt'aları ve mektebli ve sik komutan | kazandıkları büyük zaferin mâna eye ilellirimiştir. Bundan sonra Şehir Meclisi aza- Nuuktarı Halkevi orkestersinin! takdirle dinlenen konseri takib et - Havacılık haftası Dün ayni zamanda havacilik haf. münasebetle Hava Kurumu şubeleri şehrin muhtelif semtlerinde aza kaydı muamelesine devam etmiş. Hava Kurumu şehrin birçok mey. miş bulunuyordu. İnönü gezisi i İstanbulun Mili Şefimiz İsmet! önüne minnet ve bağlılığı nişanesi töreni başka bir. Ankarada Ankara 30 (A.A.) — Türk ulu- Ankaralılar büyük bir sevinç ve u. lusunmuza kutlamak için böyle bü. yük günler yaralanlara karşi sonsuz Ankara, 30 — Zafer bağramı münasebetile bugün Hipodrum- da yapılan askeri . kara garnizonunun en kıdemsiz zafer gününe kadar geçen dev. | Dumlupınarda eee elele BE ya yalana Glam Me lafi Receb Harlacu Vali ve Belediye danlarına, halkımızı havacılığa veee Akçen aris diye hay» Reisi Lütfi Kırdarın reisliği pe teşvik eden vecizeler astir| Komutanlığını o giderek, halkin orduya karşı olan sonsuz sev gi ve tebriklerini sunmuşlardır. İd Tanyeri söylediği nutukta de - törende, An-| heyecanlı nu- tuklar söylendi (Baştarafı 1 inci sayfada) doğan Parti adına söylediği nu- tukta tarihin emsalini ve misli- ni pek az kaydettiği .muazzam bir zaferin kutlanmakta olduğu- mu söyliyerek 30 Ağustos 1338 de vukulan bu hâdisenin Türk dünyasınm halâsı ve büyük inkı- â da mübeşşiri olduğunu İşaret elmiş ve bu zaferden son. ra başarılan işleri syarak «Aske- ri zaferlerden hiçbir hâdise o nun kadar velüt ve feyyaz seme reler varmemiştir.. demiştir. Sulh ve adalet timsali Hatib sözlerine devam ile Ata türk'ün kıymetli yâri kahraman İnönü'nün başardığı işleri kay dederek «Dünyada bir halâs ya- ratıcıs, sulh ve müsalemet ve a. dalet timsali olarak ayakta dur- maktadır, demiştir. Ordu adına Asteğmen Burhan nsay «Bugün burada Dumiupr nar sırtlarında bütün tarihin akıs şını değiştiren bi miri hür yaşamış ve ebediyen alnı yere eğilmiyecek şanlı ve genç bir mil letin bu kuvvetle çallanarak dört başını sran çelik zencirleri parçaladığı günün 20 nci yıldö- mümünü kutlayor.» diye başla. yan bitabesinde Türk ordusunun zafer yolundaki sonsuz kudret ve kuvvetine sarsılmaz İmanına en heyecanlı ifadelerle tercü- man olarak demiştir ki: «Bugün bile Dumlupinarda yal. Milyonlarta Türkün kalbindeki ka. na tükenmez bir kudret aşılıyan ba sesle Türk ordusu çelikten bir kütle halinde görliyerek günlerce çarpiş. tı. Bu topraklar o vatanın bağrina söngüsünü dayamak isleyen düşma.! nı boğmak gibi mukaddes bir dava uğruna ölen aziz şehidlerimizin ka. vi ile kutsileşti.» Yüksek tahsil gençliği adına Ha- miştir kiz İ Onlar inandılar, dövüştüler ve manlar da inkâr etmemekledir- hadaki Alman cephesini yarmak için tecrübe ve | L Askeri vaziyet (Baş tarafı 1 nci sayfada) zu devam etmiştir. Mareşal Ti- moşenko, Kafkas dağlarının ta rafeyninde kuvvetlerinin ancak tâl bir kısmını bulundurmakta» dir, Çok sarp ve ârızah olân ara. 2 müdafaayı dd bette güçleşti, z e güçleştirmesi . e iç, eşleştirmesi dolayısiledir İaalarına rağmen Alman ei ri bye in ii kuvvetlerin en büyük kısmı- mı bulundumakla beraber Stalin gradı Volga nehri garbinde çev releyen çok esaslı ve kuvvetli bir tahkimat şebekesinden de İs tifade suretile bugünkü büyük mukavemetini temadi ettirebil. mektedir. Kaluga cenub batısile Wiazma şarki ve Rehev arasında! Sovyet iâarruz cephesine gelince: Al İer, ki Savyetler-bu cephede 4: 5 ordu tutarındaki birçok piyade, zırhlı ve hava birliklerile kuv- vetli bir tazyik icra ederek Al- sanları bir miktar geriletmişler, hattâ Viyasma ile Fshev arasın. daki demiryolunu keserek (bu muvaffakıyeti biraz daha geniş- İletir gibi de ol bu iki şehri daha alamadıkların- dan bu muvaffakiyete tasavvur ettikleri operatif önem ve gehiş- liği henüz verememişlerdir. Vakıa, Mareşal Zukof bu sa- teşebbüslerine rmağan devam etmektedir ve ayrıca Walday tepeleri simal mıntakasından ve Ladoga gölü cenubundan yaptırdığı taarruz. larla da Almanların Wolkof ba- tısından buralara kuvvet kaydır. malarma meydan vermemeğe uğ raşmaktadır. Fakat Sovyetlerin bu taarruz ve muvaffakıyetleri- ni inkâr etmiyen Almanlar, bu taaxrruzların kâmilen püskürtül. dığı iddiasının yanlış olduğunu ve Sovyetlerin taarruz kudretle rinin gittikçe zayıfladığını ve bir aydanberi devam eden bu mu- öldüler, İnandılar, çünkü asırlar bo. yunca zaferler peşimde koşan bir wrka bağlı idiler. Döğüşlüler, çünkü asırlarca Türküm diye bağıran yol. larda bir hirsiz gibi ayaklarini sü- rükleyen düşman ezilmeli idi. Öl. / düler. bu inanla erkekçe, kahraman, jea bir Türk gibi Türkü yaşatmak İ. şin öldüler, Biz mukaddes yerde ya- larında, - çarpışanların / Tanri şahidim ın, kahraman. İik dersimizi onlrdan aldık. Tür - kün büyük ideslini onların temiz kanlarile besledik, demiştir. ——o— re içindeki bâdiselerin bir hülâ- sasını yaprak 30 Ağustos büyük taaarruzunu yaşatınıştı. Ankara garnizon komutanı Korgeneral Hüsnü Kıllış törene iştirak eden birliklere '«Zafer başlayan hitabesinde bu byramı larken bize bu günleri yaşa yan kanlarını akıtmış ve hayat larını vermiş değerli arkadaşla. rımızı da anmak borcumuzdur. yük Kurlarici Atatür ve savaş meydanlarinda bayatlarini vermiş olan değerli subay ve erlerimizi an. mak için bir dakika ayakta dura» ira sözlerine devam eden korgeneral Hüsmü Kılkış milletler, demiştir: «Hürriyetlerini ve Istödüllerini an. cak savaş hazirlıklarile ve ordula - rinin kuvvetile kazanırlar, Asker - On İlerimize baktıkça göğsümüz kaba - riyor. Tehlike zamanlarında mille. tİn ruhu coştuğu ozaman asker bu weli olur, Ordumuz işte bu güveni, taşımaktadir. General Hüsnü Kilkiş hitabesini Ceçid veri; mekte biriklerim| ey e ee : vaki gizliye 11 30 Ağustos zaferinin Başkomu - Tulaği'de yakalanan 600 Ja.İnin iştirakile 10.45 e kadar devam) çanı Atatürk bugün aramızda yok -! Pon esirinin hi teslim olmak istememiştir. tuda'da hiçbir esir almam e Yuluman takriben 1100 kişilik mağaralara o çekilmiştir. Bahriye elâhondasirı kele Hali dinaee rilmiş olan bu mağarları|kib etmiştir. Halkevi reisi, tile Sinek r. Japon deniz tayyare üssün vvet teslim olmak Yerel istemi ya Eyi avaya uçurmak süre düşman askerlerini Şe . m içbiri sağ olarak da öğ den sonra şehrimizdeki! duyguları içimizde yaşamaktadır. İstiklâl tur, Fakat Onun hatıraları, Onun i söylevler — verilmiş,| 0 zaferin komutanları bugün gene yoklaziz Mili Şefimizle sayın . İlmizin fikir. is ve elbirliği dadırlar, Biz bu milletin büyüklerine gü. ve sİmiz kutlu olsun. Milletimiz sağ ol ld , Bir mısır tarlasında cinayet (Bâş tarafı İ inci li tin sonuna doğru belediye relel ve, dün de cephede bir yarma teşeb yaralanmiştir. Henüz falli belli silâli şudur; Rumelikavağında oturan ve © tan ve bu sevinçli günleri sağla | civarda misir tarlalar! bulunan fs .|“İr mail adında bir rençberle karisi Makbule evvelki akşam saat 20 de bu tarlalardan birinde çalışırlarken doğra gelmekte olduğunu görmüş. ler vet «— Sen kimsin burada ne arı saklamak İstemiştir. İsmail bu şah. sin saklandığı yere doğru bir kaç a. dım atmak isterken, bu defa bu iri ir *k iki meskün mahalli işgal gövdeli adam bulunduğu yerden! ben de bu yolda yürüyerek mem-| 5*S€r€! işe. imizin az bildiğim veya bil. |ctmiştir. birdenbire fırlamış, köylünün üs - tüne saldırmıştır. Mütecaviz, zayıf yapıl olan İsmalli kısa bir müca- sina yardım etmek İsteyen Mak - buleye-de bir biçak darbesi vura - rak kadını yarelamıştır, Fakat Makbule kocasının bu su. retle imdadına yetişemediğini an layınca. ağır yaralı olmasina rağ- men sürstle oradan uzaklaşmış, kö- ye gelerek meseleden jandarmayı haberdar etmistir. Derhal hödke gece de muhtelif müsamereler ve €ğ| milletimizin ve ordumuzun başın -İ mahalline giden jandarmalar savak, tertib edilmiştir. Eminönü Halkevind çen gri veniyoruz. Milletimiz kendisine vel ederek kolaylıkla kaçan Bu meç © i güvendiği kadar askerimiz| hul adamın İsmalli basından bicak. nu Yavuz Abadanin bir sey he yam kiii Şef Atatürkün lığı altında) babayiğitliğine güveniyor. Zaferi .| mıştır. Adiive tahkika'a devam et - lı köylünün cesedile karşılaşmıslar.. dır. Gecenin karanlığından Tstifade la yaralıyarak öldürdüğü anlaşıl - mektedir. Meçbul katil, şiddetle 3. harebelerde Sovyetlerin elde et- Başvekilin tetkikleri (Baştarafı 1 inci “sayfada) Başvekilimiz dönüşte çimento fab. önü rikssını, askeri dikim evini, vili . | Zirhh teşkiller düşmanın kuvvetli e ğe aepmen ya ğe iss “ gezmiş ve çi ,| mevzilerini yarmışlar ve inadla mento fabrikasinin biran evvel fa- i aliyele' geçirirmesi içi birler hakkında fabrika m Öğleyin paşa bele. diye tarafından Şükrü Saracoğlu se. refine bir ziyafet verilmiş ve bu 2i- yafette vali, komulanlar. Parti er- kâni hazir bulunmuşlardır. Bayramınız kutlu olsun» diye)mıyan bu cinayet hidisesinin taf .| Vi vb a ila İlay yelleri mera vinci ve dileklerini Made eylemiş. Şükrü Saracoğlu verdiği cevab. İda zainanın ancak bamleli hareket, lerle telâfi edilebileceğini İşaret et- Şimdi aramızda bulunmıyan Bö-| uzakta bir karartının kendilerine | tsi€P sonra demiştir ki? «Masa başında yazma ve ya- zışmanın hem işlere hem de ça. — lışmalara uyuklama ve uyku ver diğini ve birçok işlerin uyanmı- lan ek şöyle demek yan uykuya daldıklarım görmüş | tebliğine yapıl ve yaşamış bir nesiliz. Halbuki) (©dir: Cümhuriyetle beraber şeflerimiz gezme, görme ve görüşmeye. iş- leri yerlerinde tetkik etmiye yer ayırmış ve hepimize bu yelda rehber olmuşlardır. Onun için iğim köşelerini öğ. renmek ve zayi ettiğimiz zaman taşkın rühun alev fişkitan bir kuv-İ deleyi müteakıb altına almış, koca. ları bmleli hareketlerle kazan. mak için yola çıkmış O bulunuyo- rumu» Samimi bir hava içinde geçen bu ziyafetten sonra Sivasın elek- trik ihtiyacımı temin eden ve elektrik santralini gezen Baş- vekil Milli Şefin çocukluğunda oturduğu eve giderek bir müddet kalmışlar ve kız enstitüsünü, has taneyi, vilâyet fidnlığını gezmiş lerdir. Başvekilimiz gece ordu evin. de şereflerine verilen ziyafete ve onu müteakib tekrar ordu evi salonlarında tertib edilen suare- de bulunarak Sivasın mili oyun larmı seyrettikten sonra Erzin. cana gitmek üzere saat 23 de le taarruz etmi etmektedirler, iyi talim ve terbiye ve dilmiş az adeddeki bir amanımız muharebelerinde daha deddeki rülmüştür. sok tesirli olması şeklinin de çok tekemmül miş bulunması bu imkânı mektedir. Ancak, buna rağmen aded üstünlüğünün miktarının hususi bir kıymeti ol. İmuşlardır. Fakat,İde aded meselesinin daha büyük yük askeri dehasına ve talim ve terbiyesine zamimeten kılâbının telkin ettiği ideoluji ile kıymeti yükselmiş olan ordusuna rağmen umumi veya (mevzii düğünü, Alman cephesinin yarıl.| sebeble be oldukları büyük zayiatı hiç suretle telâfi «demiyeceğini bime eebiiğlerinde bildirme| iki tarafın iddiasını bir ara; getirecek olursak karacan netice şu olacaktır; 120 K. genişliğin deki bu sahanın müdafanamı * #ylemişlerdir, k Şok azdır. Sovyetler ise takri buçuk defa üstün kuvveti tmişler ve halen i ke ha lerde kıymet adedi ire eder vi teçhiz ln > kuvvetin farla bir kuvvetle muvaffalar yetle boy ölçüştüğü çok defa gö: Bugünkü silâhların ve tahkimat eyle. veya aded duğu da süphesizdir. On dokuzuncu asirda ateşli silâhlar henüz iptidai denecek bir halde idiler. Bu sebeble, bu asırda vukua gelen muharebeler bir ehemmiyetle - gözönünde tu- tulması adeta mecburi idi. Bil hassa Napolyon Bonapart, bü- 1749 in. ded üstünlüğü teminini hiç hatı- rından çıkarmzdı. o Napolyonun aded üstünlüğüne One kadar © hemmiyet verdiğini anlatması itibarile bir gün kazandığı bir meydan muharebesinden dolayı kendisini tebrik edenlere kazşı söylediği şu sözler çok istifadeye şayandır: «Müuharebeyi ben des gil, aded üstünlüğü kazandı. Bu kil, aded üstün. lüğünü tebrik ediniz, Yanlışlık larını anlatan Almanların bu cep heye yeni takviyeler yetiştirmiş olduklarını ihsas eden belirtiler vardır. D. K. GE Şark cephesi (Baş tarafı İ inci sayfada) ler. Stalinrgad bölgesinde bü. kuvvetleriyle des- mis piyade tümenleri ve yapılan Kaluğanın doğu cenubunda düşman piyade ve zırhlı teşkille- rinin yeniden yaptıkları hücum- lar püskürtülmüştür. yapılan rşi taarruzlarda başka hücumlar tür, Rjev bölgesindi e İz pda cere- yan eden muharebeden sonra, bu kesime dört beş ordu yığmış bulunan Alman cephe sini yarmağa muvaffak oloma. ir, Sevyet tebliği Moskova, 30 (A.A) — Rus Stalingradın şimal batı bölge- sinde Oo kuvvetlerimiz o düşman tank ve piyadesile çarpışmıştır. Bir birlik bir çok Alman taarruz larını defetmiş ve karşı taarruza Hindistanda yangın çıkaranlar kurşuna dizilecekler Karaşi, 30 (A.A.) — Cuma akşmı cereyan eden ve bir tram. vaya ateş verilmesi ve polisi ta- şa tutulması ile neticelenen hâdi- selerden sonra hükümet makam- ları bir beyanname neşrederek yangın çıkaranların kurşuna di- zileceklerini halka bildirmiştir. şehrimizden ayrılmışlardır. Başvekilin (dün şehrimizde yapmış olduğu gezilerde Bayan Saracoğlu da kendilerine refa- kat eylemekte idi.