15 Temmuz 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hayat pahalılığı Ve fiat Mürakabe komisyonu! Ekrem Uyakliğil muf asit bir B i ile müradele yak peheklğ bahsinde fint mürakabe komiiyo - nunun oynamakla olduğu rol üze. rinde düşünmek fırsatını verdi. T. iyük bir mağazaya uğramıştı, «erkek, diğeri kadın için iki parça ipekli kumaş alacak- tık. Birincisi 375, ikincisi 700 kuruş teli m SE Hemen hatırladık, Bir buçuk s6- De evvel gene ayni kumaştan al miştik, bizincisine (o 350, ikincisine ise 750 kuruş vermiştik Garabet derhal gözüme çarptı, bir buçuk sene evvel dost bir mağa. zada o kumaşlar! alırken ipek fiat. lan üzerinde konuşmuştuk, kilosu. nun 18 lira olduğunu öğrenmiştik, bir buçuk sene fark ile daha geçen- lerde garetelerde ipek Giatınin kilo- da 40 Tiraya çıktığı haberini oku - rmaştul fazladır, halbuki o iptidai madde. den mamul kumaşta artiş mikdarı birinci kumaş için ancak yüzde 5 buçuktur. İkinci kumaşta ise artma değil, yüzda 6,5 derecesinde bir in- me vardır, Hesab tice de yoga şiddetli bir “kontrole bağ- lı, fiat mürakabe komisyonunun les. bit ettiği fiattan fazlaya satamiyor, fiatın daha fazla O yükselmeyisinin, hattâ bu misalde olduğu gibi bazi nadir çeşiilerde biraz o eksilişinin sebebi budur. Bu müşahedenm bizi hera mem. m bem de müteessir etmesi icab gibi, besabtan çikan ne- Memniniyelimizin sebebini söy - ledik, tecmiüm' sebebini de kaydo-| delim: Herhangi bir mamul şeyin mali- yet Hati üzerinde ip'idai maddesi, nin işgal ettiği kiymet mevki bazı! optik cihaziar hariç olmek üzere hiç bir zaman yüzde beş veya on! gibi küçük bir mehir ile ifade edile. mez Halbuki ipödai maddesinin fiatı 18 liradan (40) a frhyerak bir mislinden ds fazla artan ipek ile yapılan kumaşta gördüğümüz Bat| yükselişi yüzde ancak 5,5 ter. Bi diğerinde ise bilâkis eksilme vardır. | Demek oluyor ki, piyasanın fini mürakabes ie tâbi elmadığı zaman.| larda gümrük kayıdları dolayısile benaerleri bharicden O getirilemiyen yerli mamulâtira o kadar fazla (at konulmuştu ki, bugün iptidai madde fiatmin bir misli artmış re rağmen eski fiat biraz aşağı, biraz yukhıri aysan muhafaza edilebil . e, Bu müşahede ve Bu müşsbrde - den çıkan Bu metice bizi biç almak niyetinde olmadığımız Avrape ma. mulâtı sşyanan (Ofiallarinr sorrmya sevk etti. İtalyan veya İngiliz öyle şapka gördük ki, muherebeden evvelki fiatları 10, 12 Braydı fiatları 12, 14 Kiradir. Alman veya legilin özle elbi- ÜNE gördük ki, vnıberebedd er - velki fiatları üç metrelik kuponları için 50, 60 liraydı, bugün istenilen fist 62,5, 75 liradır. Yükselişin derecesi yözde 28 dir bu reliönrda maliyet fizimda erol) telif ömiller dolaysile görülen ta. bü yükseliştir. SON POSTA s En devamlı yardımcı 8 NS Herhangi bir teşebbüsün güç olup olmadığına değil mümkün olup hi, olmadığına bakınız, mümkün olan ber şeyi de mutlaka yapabilece. sanaranaanansmsnsaanmm sanma sanem ee H k m li b d na YAZAN — Sini! kavgası mili! hududler için. , Son me sınıf kavgasının nc. Ah — di de Kaldı. İşte enternasyonal bir) icesinde çıkmış değildir; kapita. Hi I me am nis hareketi dünyanın başka hiç hareketidir. Gördük ki biri kıt'a- bir yerine sirayet edemedi, ve ya- lara şâmil olan büyük bir tezad | syamadı. Avrupanın bunlara dayanan âssparatorluklar ;onlar tarafından dünyaya takâ'm/mele hareketlerini mili kadrolar İve birleşik devletler; Avrupa veledilmesi şekli bugünkü realite ileliçinâ almıya meebur etti. Halbuki Birçok noktalarda buna karı | İtalyada komünizm oldu, -İlürk inkılâbı; tasliyeye uğraştığı şan (bir ikinci tezai var: Metro .'ye yaşıyamadı? Eğer oraya İİ tezadların enternasyonal mwehiye- temlekeler ve yarı müstemleke - Mussolini gelszydi, o Habeş harbi-| memleketlerinde skisler yaptır 1e- ler, ali? Isla emel! sirlerini hissettirdi; p İcü tesad var: Müstemlekesi ve al. | Bugi a iş başın-| Bir memlekette milli olan ka - İtme olanlar; müstemlekesi ve al.|da, # kapi -İpital veya proleter davası, şayed Nihayet memleketier içinde ve|bu işleri ve dış ticaret meünase - beynelmilel bir tez mili kadrolar dahilinde kalmış le komunist Messolinj k'me İpe tib yeye ve iştihsal vasıtalarını ma - kiymet gelmelidir ki inkılii yapabilir. Ve ancak böy») lik olan ezlik sınıf; sermaye ve ilâne taksiminden m İle bie ihtilildir ki beynelmilel sa -/ lam çokluk sınıf. kıymetin gelmesi için İtalyanın İserir. Yani tek başına bir tezad, Bu dört tezadilaa hiç biri tek be-jtü'ün smflarmn evvelâ müt -İhele mil mahiyette olan smıf te- mal olacak kadar keskinleşip dün-|ası ve aralarındak: davayı su& -İmez. ya inkılâbına yel veremed. Hep. örmüş bulunmaları lâzımdır. İŞİ Son Düny Herbinden sonra gine karışması, ve artık rejimin) Mussolini hâkim oldu. bakarsak, bunların da ayai şekilde )kendi şartlar: içinde telif kabul et Kapitalist cemiyet (o İberalizmi!girkaç tezadm keskinleşmesi (Ove inlelâibile neticelenecek bugü miyet demektir. Kapitalizm Öyle'yürüz. Rusyada komünist inlolâbı, harbleri, o behranları o ve bir devredir ki, onda birinci saf- Rusyanın yalnız sınıf tezadı içinde) marksistlerin iddissi h 1a tek | tervans müdahalecilik>,| yıt*adar ve müstemleke tezadı için- bir tezad, yari sna ndir. Herİde bulunmasından doğmuştu. İç ye amahki kalmış değildir. Bu İde mütalea olunur. Bugün dünya İtemleke tozadınmı tasfiyesi haze - nun yanında sistem dünya mixya- nihale oluyut demek, her üç Eö-İlketi idi. İtalyan faşist hareketi bir; k .. . .. k .. / omünizm çoküyor ! 1 hareket addedilen Sovyet komü - lzmin diğer (ezadıarının tasfiye Başar | LA Baş emmeli var: Yeni dünm memleketler ve ğer yerlerindeki a - ceki dünya memleketleri. tezad teşkil ediyor mili bir hareket olarâk başlıyan pollar ve yarı metrepollar; müs.| Mussolini yerine bir Komünistlender dolay. dünyanın birçok Metrepollar arasında bir üçün. /leri pe ak mı idi?) yette diğer P ketlere yol açtı. tını olmıyaniar. tağist elemanın tasfiyesinden sonra|o memleket bundan bir dördüncü tezad var: Serma - ürecekti? İtalya dışarıdan | Wi hareketini davet ali rejim İstihsal vasıtalarmdan mahrum o-Jbir Sınıf kavgası olsun... Fuka: bulkaya imtika etmek istidamı gös. gına kapitalisı rejimin hayatına olması, o kuvvetli Ol -İzadı dünya ihtilâl: için kâsi gel - sinin ayrı ayrı keskinleşmesi birbi| te o0un içindir k İtalyaya daşıst yapıları ihtilâl hareketlerine de yecek haie gelmesidir ki, dünya |de, sosyalizmi de içine alar: bir ce. | çarpışması mahsulü olduğunu gö- tilâlleri d Kapitalizm; İha «liberalzim>, ikinci safha «cr. olmasından değil, ayni zamanda ğurmüş, sün zün: tasfiş 1 de kapitalizm sisteminin içm-| “Türk ininlâbı, bir kıt'a ve müs- sında diğer tezadlar"da meydana jr de 3 İsinit ve iü tezadız Alman arekfi ise bir? devam! içinde besleyip (yetiştirdiği başarma inn - (portreler) Gerek yerli ve gerek yabancı | çe alli birden iade farklılık te - en sadik yardimcisi dostu, arka. Telefon ve radyo nedir bilmiyen bir imparatoriçe Japon İmparatoriçesi Çin - Japon harbinden de haberdar değil! Sözün Kısası Kahve ma'fiş, fiş, Müfiş/ E. Ekrem Talu G Fr hafta İztanbuldu idim. di yemekten sonra alışmış v5 uğum sade in yerine bana bir bardak hayretle yüzlerine balta vr yok, kusura bak » ma) dediler. — Hamiya, dağrtıyorlarmış? bali Men k. Hattâ kapımıza, a deli nin » okluğu gibi bekçi e mı? — uk. Buraya sira gelmeden kahve Fükenmiş, ” p — Deicnise. dedim, siz kahve ma'fiş yani fiş ile kahve umerken, «kahve müâtişe cevabile karşılandı- niz?! Gülüştük İle velâkin ertesi sa. bah tirvakiliğim tutte. Mübnreğin yokluğu yüzünden akşama kadar somurttum. Ve bu bana mükenmel bir ders oldu. Şimdi arak haftalık seferlerimde, Bem de bir takım açık göz tren yolculırı gibi yanımda bir iki pişimlik kahve taşiyacağım. Zima gene, gelecek tevziatta da İstanbu. İm bazt semtlerinin mabrum kalas cağmi anlar gibi oluyorum. Gazetelerin birinde okudum: Kur- ru kahveciler şimdi yeni bir usul © Çiy kahveyi kaynatarak suyunu El ve sonra Bu Zaruret insena neler öğretiyor! Neden bulunmuyor, yahu! Kahve. nin suyu mu çıktı? Deiğimiz vakit esnafın yüzümüre dik dik bakma. sınin sebebini şirdi anliyorum. üsindlerimez kaknosuz yapmanın da sarrmi Okeşfetmişler. Nerede ise teneffüs ettiğirciz bavsya bile hile ketacakler. Tevelkeli des il: Hasidir memlekete bir dirhens kakao girmediği halde ortalık, doğ taş çikolata? , Geçenlerde, hanimin - pardon. bayanım - biri çikolatacıların bu marifetinden olmuş ola * cak ki, otobüs derek yerinde, akla- rın camekâni önünde Ler ter tepi » merek, münimini parmağile çikola- talari gösteren çocuğuna: — Evlâdim! Kaka o! Yenmez deyip, avutmiya çalişiyordu Yedodaki güzel ve muhteşem yeşil sarayın duvarlarına yaklaş mâya cesirot eden herhangi bir kimse, dah: on kildmetre mesafe. de, gere gündüz nöbet bekiiyen bassa muhafızlarının şiddeti Oh. tar ve mümarnaatine uğrar. Bütün bu külle, teyakkuz, gözleme eyük selen güneşin ölmez ilâhesi> Sa Majeste Jxpon imparstoriçesi Na- 'gake içindir. hürri. marsulâtiı fintlarımı hiç o değilse! bugün için makul hadler dahilinde! muhafaza edebilmiş olmayı mürakabe komisyomunun nolğa olarak Eerinleek bu! a Re ie rak genişletme: il alam Ekrem Uşukiygil ilasla telif kabı “İbetler e ee leyi ni deği ayni cinsten ibaret deği ayni dünya görüşüne maile deği İdir. Bunların içinde kapitalist İümyenin kendi içinde doğmuş bir tezadı olan sınıf antagonizmi, ko - İaylikla bir hal çeresi bulan, sus- turulabilea, tel!i kabul eden mahi. yet aldığı halda, dığer tezadiar er. İk sistemin ,kendi şartları ul etmiyor. Bir mem. Jeketie amelenin istediğini gerek patran ve gerek devlet hakir ns- taha kavuşturdu mu & hilille alâkası ktidarn &mele eline geçmesi vesaire gibi lâflar ci sosyalistler, kame | yanlar ve bunlar dayandıkları 3- wele teşkilâtları tarafından terke. dilmâş, sürülmüş, hakaret görüş. tür, Çünkü sml davası ve onun Vine temin etti mt ve)” ta ve bi i. Bugünkü harbe d tezadır. birden; el hir inkilâb ve Te. yi mahiyetini almaktadır. Sımtf Hareketi deyince bunu zm, âlemşümu? bir sis-İmarksiştlerin andığı manada edemedi. Bi -İmutlak çekilde mülkiyetin aley - peenaleyi bütün dünyada kapi -İhinda, mutisk gezilde iztiksalin is ati birleşemediği gi.İve mübade'eni yalize cd'İme- bi, proleteryanm da o menfaatlsriİsi, gahsi teşsbbüsün yetine kollek. ni olamadı. Bundan m da (Arkası sayfa 7 sütun 3 te) İSTER iNAN, İSTER iNANMA ! Çok acele bir iş için Yeşilköye ş tedik. gan bir insaflı anlat. gitmek icab eti, trenin owzunem | tı. Söylediği şudur bir tatil yaptığı santlerd: idi. — «Sizin gidip "sada kalaca. Otomobille gitmeyi düşündük | ğınız muhakkak. Hiç değilse ve bir utomobil araştırmaya gi- | müşte treni tercih (oedeceksiniz. riştik. Bulmak ne mümkün! Halbuki biz çalışan otomobille - Hakika'te otomobil vardı. Si- | rin azaldığı gündenberi gidiş dör ra ile bekliyordu, fakat Yeşilkö- | nüş seferleri yapmağa alıştık. ye gitmeğe raz! clan yoktu Avdet mferinda müşteri bulamı. Nihayet sebebini anlamak is - İ yucağımız yerlere gitmiyoruz.» İSTER INAN, İSTER INANMA ! 2 Fakat bun -İtae: yesi Tarr da içine nlan yepyeni bir ŞeY-İğim hari Nipponun spor sahaları yetine kavuşmuş. çer neş'e. K çığlıkları İle 3spon kadınları dileri kali ya w nayi ve titar€ nizmasını idare ediyorlar. Gazete okuyor, sinemaya giriyor, ada ighzetelermi takib ediyorlar. Fakat Bu kız ve kadmlarlz hiç birisi Sa Majeste gibi ilâki bir kaynaktan, sulbdan ga'memiştir. sna mahsus kırk cariyesi vardir. Saray erkânmin en birinci ve matlak vaz'fesi kraliçenin haricâ âlemle oian irtibat ve elâkasın ve bu hususta icab eden tedbirle. ri almaktır. Kraliçenin yalmz bir efendisi vardır: İmparator Hirohito. Kra. liçenin bütün düşüncesi impara- tor olmalıdır. İsterse güneş, Mur. İsiki, çiçekler, kuşler ve güzel ko. kular hakkınd düşünebilir. Fakat barlardan başka hiçbir | melidir, vr hiç kimse de, onunla! ğer mezmlarn dair görüşemez. Kraliçs her zamam, gayet ince sarayındaj” tamamile kesilmesini temin etmeklli Kakao. amma, bildiğiniz lâtif; leziz marında değil. Zaten ihtikârin burma gireli her meta hakkında ay” mi sözleri tekrarlıyabiliriz * ler giyer. Takmdığı biricik cevher de şok kıymetli bir » Kraliçeye hitab ede” Diğer bütün ziyaretçiler apesk kendisi konuşmaya O başladıktar sonrz söz söylemeğe (mezundur. lar. Bu ziyaretçilerin de, ecdadi en aşağı iki bin senelik olan f& milyada olmaları Tâzrmdir. Kraliçenin yanına pe bir güat€“ te, ne de mecmua sokulmaz. Tele- fon nedir bilmez. Radyo görmüs değildir. Japonya dört senedi” (beşinci seneye yeni Bastı) Çin il8 harbdedir. Fakat kraliçenin bur dan haberi yoktur. Avrupa müt“ hiş bir csagın ateğlerile Kasıp ww rulmask! Bunu bi ne mes'ud insan kraliçe arator, veliahd. bü tün ya sek aristokratlar, uşak ve medi; meler ye hasasımın, bu GİPİ maddi hakikallerle bozulmaması: na engin bir itina gösteri Zi İra Yedo sorayının vi'ksek ları içinde ancak güzellik ve si rin ulv? manzarıs. kükünedir. (Arke sayfa 7 sütun 2 de) TAKVİM