5 Ocak 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

İkincikânun Askeri vaziyet (Baştarafı 1 inci sayfada) Bardiya müztatkem mevkiinin bir Ge merkez kalesi olmak gerektir. Ge- Yek dış müstahkem muhit ve gerek iç kale, İtalyanlar tarafından seneler. denberi modern usullerde inşa olun- Muşlarmış İşe İngiliz umumi karargühinın 3 İkiğikâmun sabahı yarldığını bi - dirdiği Bardiya radafan hatlı, müs- tahkem dış muhit olsa gerektir. ML sırdaki İngiliz ordusu başkumandanlı. Bn, resmi bödiriklerinde dalma fev - kâllde soğuk bir ciddiyet muhafasa etmiş olduğuna ve verdiği hsberlerde mübaliğa bulunmak şöyle dursun, en Parlak muvaffakiyet anlarında bile daima “alelâğde gskeri harekât 2a - Manlarından farksız bir itidal ve tem 5 Bun haber vermiş olduğu yarma hâ- #ekstinin herhelde opel ciddi ve © - bermiyeti — olması lâzımdır. Bu s8. beble bu yarmanın bir akıbeti olmak! detli bir mücadele cereyan etmek - sis demir Üzere Bardiyanın pek yakında sukut! tedir. Bu mücadelenin başlıca mev-|Çe etmesi beklenir, ollam ve Kapurso müstahkem ar. “ugâh ve mevkilerinden sonra Bar- “iyanın da sukut etmesi ihtimalinin (İKTISADİ TETKİKLER || Amerika - Japon rekabel Bu iki devlet arasında Uzak şarkta bir harb vukuu neden gayrikabili ictinabdır? Yazan: Kasan Ali Ediz Son yıllarda, Uzaksarkta, Ame - rika ile Japonya arasında çok şid- zu, Uzakşarktaki koloni ve pazar- İar, bilhassa muazzam Çin pazar dır. Manmafih, daha Cin « Japon har- yani 1937 yılından, çok ön- Pek fazla olduğunu birkaç defa deli- binden, lerle birlikte yazmıştım Çünkü ha-İce Amerikn ile Japonya arasında Teden gelecek imdadlarla kurtarıla-| derin bir takım mddiyetler mevcud- Miyan hor müstahkem merklin akı-| du. Sonraları cereyan eden bütün beli mikut ve teslimdir. Fakat her ka-| hâdiseler, bu zıddiyeti gittikçe derin Merin, sukut edinciye kadar veya dişi İeytirdi. taraftan gelecek kuvvetlerin yardı «| o Uzakta, Japonya ile Amerika a Me Kurtuluncıya değin, bir muka.İrasmnda, bir yandan bunların i venet deresi (o vardır ki bu öz her! kudretleri, diğer yandan makk ol - wi tarafın bal, kuvvet, tahkimat, t! duklanı müstemlekeler bakımından we ve mübimmatlarına göre değişir. Pökat Bardıyanın içinde, 30 binden tâma İtalyan askerinin bulunmasına V8 8: 8 küometre yarım kutrunda kuvvetli bir müstahkem muhite ma- Sk dloğu sirayet edilmekte olması. DA rağmen onun düşeceğini, hem de Şabuk zukut edeceğini gösteren alâ — Müetler vardı Bü ülümetlerden bir, Graziani'n Tobruk't. göktan toplaması iktara © den kuvvetli bir ordu He sahil boyun- *R Bürdiva üirerine yürüyerek © onu eden İngiliz kuvvetlerini atma. söyle dursun bilâkis İngiliz zırhlı rinin Tabruk'um — oerublarına rek çöllerde cirid oynama. tarı ve şurada buradaki İtsiyan ka. rakellarını Das — Ora. y in dizim maddi ve manevi kuvvetlerden tümarile mahrumdur. Bir müstah - kem mevklin kendi kendini kurtar Masi 120 ancak pek ender Yüki Gas İn müstesna müsad hallere mün . hasırdır ki onların hiçbiri Bardiyada Yoktur. İşte bu da ikinci bir delddi. Üstelik Bardiya karadan İngiliz a. Bir topları tarafından dörülmekte oL duktan başka havadan ve denizden Made bombardıman“ edlebümekte li r bunun için daim, Yanlarınkindenı üstün uçak çi sim ren em bir donanmaya da » Bunca felâketli hez m 27 iâketli hezimet kuyvetlerinin manevi kuv £ bozuk om z #45 bunlar, e ihata terinin de idir. Babu- Giraziari'nin — kendilerini ku 4 isin hiçbi Üeni ve bu hen Dİ Şey yapmadı — görmektedirar. Ölyarın Muka, Bahusan fn, İşte bu sartlarin Rar emeli çok süremezdi, Nia Gilizlerin, muhtemel bir İvan ski gcimeden evvel Bar. #kat için her türlü fedakâr — aa ez iktiza ediyordu. Eğe göre mt tihmin ve mütalealara > ağ gün içinde, sukut e eee man yardım için yaya! Bildikleri söylenen Alman hava kuv - i veri †Bardiyayı kurtarmakta geç almaç ar, Bardiyadan sonra, İngilizlerin Tob. Tuk'a karşı hâreketleri pek kolayla - #icik ve bu maksada Bardiya İn - Giliz kara ordusuna pek faydalı ve Wi. Bm bir isşe ve mühirmat üzeü ola. enter. Çünkü İskenderiyeden kuraya ber türlü harb levanım ve ihtiyaçla. tinin denizden sevki mimkün ola — İspanyada kardan wünaka'ât durdu Madrid, 4 AA) —D.N.B. Dün sabah bütün İspanyada tab- tibat yapan fırtma dolayısile büyük sar vukua gelmiş olduğuna dair Memleketin her taarfından haberler #elmektedir. Biri eşya, diğeti yolcu isen, AÂvila civarında karlar do- sile yoluna devam edememiştir. ni gös! civanda da iki yolcu & armuştur. Gumderrana ve S ww, dağlarında kar. şiddetli Burj” Yağmakta devam ediyor. Kı, Ada münakalit durmuştur. #rrüel civarında bir metreyi Iş Bai gri sıfırın — altında , Bürdiyadaki | İtalyan) uzusta pek geç saldığımı| İçok büyük bir misbetsizlik vardır. Yani Inponya, Amerikaya nazaran İ daha büyük bi kütlesini is - timar etti , iktisadi bakım » dan Amerikaya nazaran çok geri ve çok zayıftır. Japonya ile Amerika, gayri mü- savi inkimaf şartları dolayısile, eski İden sanayileşmiş büyük devletlere nazaran daha sürntl-* sanavilesikle Ti nishette, aralarındaki pddiyet de İ büyümüş ve keskinlesmistir. Japon- ya, çok seri inkisafına rağmen, ik -| bandi bakımdan Amerikaya naza- İran çok zayıf bir halde bulunmakta, ve her sahada menafii Amerikanın menafii ile çatışmaktadır. Burada Amerikanm lehine olan bir noktayı da kaydetmeden pe - çemiyeceğiz: Bir devletin büyük sanayi devleti haline gelsbilmesi izin gereken iptidai maddelerin birçoğu Japonyada mevcnd olmadığı halde merika munrzam sanayini destekli yen iptidai maddeleri dahilden, ken idi memleketinden tedarik etiği hal. / de, Japonya bunların büyük bir kıs- mını hariçten ithal etmek mechuri- yetindedir. Bu serait altında Uzak- sark pazarlarında Amerika ile kar- layan Japonya rekabet edehilmek hususunda çok büytik zorluklar çek mektedir. Amerika ile TJaponyanm muhtelif sanayi branslarındaki kuvvet ve kud retlerini gösteren o mukaveseli ra « İ kamlar, Amerikanın Japonyava na- saran ne derece ileri gitmis olduğu- İnu çok açık bir şekilde göstermek « tedir. Sanayi kudretlerini mukayese Bizim burada zikredeceğimiz yas kamlar, Amerikan ile Jâponvann 1936 yılına «id sanayi mahsulâtını göstermektedir. Japonya 1936 yılmı müteskıb ba sahada herhangi bir istatistik nesretmediği bu yk dan sonraki variyeti tesbit etmek biraz müşküldür. Amerika le Japonyanın iptidai madde variyetleri Sanayi mahsulü Amerika (Ton) (Ton) 48,000,000 42,000 000 149,000.000 — S0ooy) (Formora dahsi) "Taş kömürü Petrol «Bon Posta,nın edebi romanı; 53 Amerikada fazlasile mevcuddur. A-| Japonya| Çi SON POSTA Demir 25,000,000 700,000 (Kore dahil) 31,000,000 2000000 48,000,000 © 5,008,00ğ Bakır 600,000 78.000 Amerikanm Japonyaya nazaran İ iktisadi sahadaki bu sarih tefevvu - İ kuna rağmen, Japonya daha Man - guryanın işgalinden de önce, Uzak- şarkta ve Büyük Okyanusta muaz- zam bir müstemleke imparatorluğu- na sahibdi. Aşağıdaki rakamı) ponların Büyük Okyanusta m. dukları müstemlekelerin, nüf kınından, Amerika müstem)-kele - | “ İrinden iki buçuk defa daha Kalaba-| henüz İâyıkile Arerikaya bağlan - "Ilik olduklarını göstermektedir: f Büyük Oleyanusta Amerika ile Japonyamın müstemlekeleri Amerika © Taponya Büyük Okya. © 13,000000 36,600,000 nustaki mü temleke nüfusu Böyük Okya- 208.00 nustaki müs. ( İtemleke arazisi murathaı) murathan | Hele Japonların Mançuryayı iş - gel edişlerinden sonra Amerika ile i Japonya arasında mevend olar ikt- isadi farklarla, bunlar müstemleke mikdarı ve bur: nüfus farkı daha ziyade artmış bu- İunmaktadır. Cünkü yalnız Mancur- zisi 1.5 milyon kilometre| olup, bütün Japon arazi » i mislinden fazla tutmakta - “Amerkenn A yad-ki A menfaat'eri Birleşik Amerikanm Büyük Ok ya- musu çevreliyen sahada © büyük İ menfantleri vardır. Asyanın sark ve canubu sarki havalisi Amerikanın halâtında büyük bir mevki isra! et - mektedirler. Amerikn bütün itbelât. nin 96 25 sini buralardan yapmak - tadır. Bu rakam, hiç de azımınnacak | bir rakam değildir. Cünkü Ameriks- nın cenubi Amerikadan olan in ithalâtmın *© 25 gimi tet- İ i da, maktadı, Amerika Çinden mika; Felemenk Hindistanından kauçuk ve kurşun: Japonyadan ipek ithal etmektedir. | Diğer taraltan Asyanın şark ve cenubu şarki havalisi o Amerikanın ihracatında da oldukça mühim bir mevki işgal etmektedir. Amerika ihracatınm “5 14,4 ünü bu bavaliye yapmaktadır. Amerikanın 1938 yılında Asya- nın şark ve cenubu şarkısından yap- tığı ithalâr, O(Bütün © ithalâtmın 196 24.6 m). Çinden ? 24 Japonyadaa 09 Filipindn 15 48 Felemenk Hindistanından: “© J5 İngiliz Malayasından 37 Bunu karşılık Amerikanın 1938; yılında bu yerlere yaptığı ihincat da şudur: (Bütün ihracatının Şe 14,4 ü) ine « Japonyaya v4 Filipine « 2,8 | Felemenk Hindistanına 1.09 İngiliz Malavasma “0,3 Nakleden: Muazzez Tahs'n Berkand Biliyorum, — biliyorum © Se- Bm, beni o artık © sevmiyorsu - nuz da ondan... Bunu bana bir de- fa daha söylemek hakikaten Tözüm: suzdur. Bu, vaziyeti değiştiremez. Bir insan aşkla sevmediği bir ka - dınla bir dam altımda yasamağa tahammül edebilir; bahusut 6 kadı. na karş bir nefret hissetmeme... Biraz evvel bunu söylemi vle ise sizinle iki arkadaş, olarak kalalı — Nesrin altında yaşamağa 2 cak. nem sizinle bir demi razı olmya- İer siz ona, benim sizin için olacağımı an * sizin karımz ol - Itında kal - sadece bir arkadan İatır ve neticeten duğumu ve nikâbığız al dığı müddet beni yanınızdan w - zaklastırmağa hakkınız olmadığın izah ederseniz. bu müşterek hayatı | kabul edecektir. Selim, bana itimad ediniz, büyük srkımızdan kalan kırıntılarla mes'ad olabiliriz. Bu tecrübeyi yapmağa rüzt olunuz Sekm, — Ben razı oluyorum Nesrin. — Fakat cesaret edemivorru « nuz, annenizi üzmekten korkuyor - İ sunuz. | — Zavalh karın o kadar ıztrab İ cekti öyle sonsuz bir şfe kat gösterdi ki... — İster misiniz gidin onu göre * yim, vaziyeti izah edeyim, ona yak arayım. — Sizi kabul etmez. Hâdiseler erakk geldi. Cebinden bir e ei — Gazetede kısa bir makale var... — Gazete bu, içinde makalenin kısası da olur, uzunu da... — Sana okuyacağım. — Oku bakalım neymiş? — Merak ettim d. — ye — Dinle, serl, hali> merak enin 4 Kadiköy Merak edecek hikâye... e in «Birçok yeni binalarımız plânsız yapıldıkları için munttal bir vazi - yette duruyor.» *İ — Merak ettim, plânarz bina ya- pılir rm. Yoksa, evvelâ binayı son- Ta plânı mı yapıyorlar? Anlamamıysın meraklı. ma- barrir, plân kelimesile, inşa plânı - ni kasdetmiyor. plân kelimesini da- ha şürrellü müânasma kullanmış. meraklandırdın ya, be- Evvelâ şümullü mâ- nada bir plân, ondan plânı gelir. İnşaat daha sonra: le... Yukandaki rakamların tetkik ve mukayesesinden anlaşıldığı üzere,| Çin, Amerikanın ithalât ve ibraçatın | da nisbeten ehemmiyetsiz bir mevki işgal etmektedir. Çinin 450 milyon nüfusa malik olduğunu da nazarı itibara alacak olursa, bunun, Japon-| ya, Filipin ve diğer yerlere na-| zavan Amerikanın . dış tcaretinde daha ehemmiyetsiz bir rol oynadığı. nı görürüz, Fakat buna reğmen, bu vaziyet, Çinin Amerika için o ehermmiyetsiz bir pazar olduğunu iddin etmemize imkân yoktur. Bilâkis bu hal, Çinin madığını, Amerikanın bu muaszam pazardan henüz çok şeyler bekle - mekte olduğunu göstermektedir. dermek için yapılmaz — Fazlasına aklım ermez. — Hele biraz daha okuyalım: «Kadıköy bali, oranm hal ihü - yacını gidermek maksadile inşa o - İunmustu.» — Merak ettim. — Merak edecek ne var? Hal binası, garaj ihtiyacım gi - ya, elbette hal ihtivacım gidermek O maksadile insa olunmuştur. — Hele okuyalım: «Fakat bir. defacık bile istimal Amerikanın Japonyadan farkli olarak Çinde, ne herhangi bir «nüfuz mıntakası>, ne de İsırali altnda bu- lundurduğu herhangi bir sahası yok- tur, Bu da şu basit sebebden ileri gel! mektedir: XİK inci yüz yılın yarı a, Amerik £ ediy edi Amerika dahili iş! E pazardan mürekkeb! isin erenlerin 05; lde eyi ki ben $ - Binaenaleyh o 7a Uzakçarı : nüz es mnişti, P:z:r srayan Amerika Fakat bi rilerini, . dişleri arasında mek suretile yu- D's'e imal edilen deriler muşatırlar, Giy. Eskimo ka- . kir dikleri elbiseler, dinları, avlarmış iğne bu derilerden yapılmaktadır. gün artik vaziyet kö - künden değişmiş bulunuyor. Ame-| rika son 20-25 yil içinde, sanayi ba- kınımdan, dev adımlarla inkişaf et-! ti. Dünyanın “en muazzam ve en modem sanayii Amerikada kurul - du. Bu muazzam sanayi, bir yan- dan iptidai madde pazarlarına ih -| yaç gösterdiği diğer yandan! satış pazarlarına ihtiyaç o gösterdi. Amerika sanayii için akciğer, ve kalb vazifesini gören bu pazarlar te- min edilmeden Amerika sanayiinin yaşamasına imkân tasavvür edile « mezdi. Hâdhseler bu zarureti ortaya attıkları andan itibaren Amerika da, büyük bir enerji ile koloni peşinde| koşmağa başladı. Tabii bu keyfi - yet, Amerikanın Uzakşark siyaseti - nin de kökünden değişmesine sebe biyet verdi. Amerika gerek Çinde, gerkse Uzakşark müstralekelerinde daha faal bir rol oynamağa başladı. Fakat burada karşımna rakib olarak Japonya çıklı. İşte bu andan itiba - zen, Japonya ile Amerika ar: şark pazarları üzerinde hakir, nüluz tesisi için şiddetli bir müca- dele baş gösterdi, hayvanların de- Bir erkek okuyucum diyor ki: iptidat şartın kızla erkek arasmda his, fi- ğini temin etmek üyormunuz, fakat bu üç kaydı ayni zamanda temin ede- mezseniz ne yaparız? Bu noktayı süküt ile geçistirmişsiniz. | Halbuki benim anl aradığım da bu. Sevdiğim bir İz var, hissen ve fikren beraberiz, fakat aramızda menfaat birliği yok. Buna mukabil hiç sevmediğim bir kız var ki, onunla evlendiğim takdirde bütün menfaatlerimi bir Uzakşarkın her bakımdan ve bil) tahtada temin o edebilirim. Fakat hassa mal ihracı bakımından en bü-| hislerimiz ayrı olduktan başka fikir yük pazari, hiç süphe vek ki, Çin -| seviyelerimiz arasında da uçurum dir. Halbuki Çin, bir hayli zaman| var. Buna ne dersiniz?» önce, İngiltere, Almanya, Çark) Bu erkek okuyucum beni söyle Rusyası ve Japonya arasında bir! diklerini hülâsa etmeye icbar ede- ihracat pazarı olarak, nüfuz mınta-| cek kadar uzun yazmış nm kalarna taksim edilmi; bulunuyor-| rağmen vaziyetinin en mühim nok- du. tasım müphem bırakmıştır. İşte Amerika XIX inci yüz yılın! o Sevdiği genç kızdan o bahsedre- sonlerile KX üncü yüz yılın baslan-| ken. aralarında menfaat birliğinin saçlarında Cinde kendisi için U bir) olmadığını kaydetmiş. (Devamı 8 inci sayfada) Menfaat birliği olmumak başka, rin, hastalık oahlikmi (değiştirdi, beni hırçın yaptı, uzun zaman ya - — Ona yazabilir miyim? Mektubunuzu okumaz. Onu burada bekliyeyim ve seldiği zaman onunla konuşmağa alışayım. Ben gider gitmez gelecek leğil mi? — Hayır onunla burada konüş- mayın, Aranızda geçecek her söz bana dokunur. Bu teesstire taham- nül edemem. Henüz hastayım Nes- rin, daha nekahat devresine bile gir medim. : — Anlıyorum Selim arın ben de bu vaziyete bir care bulmağa <alımyorum, Belki de müşterek dos- turmoz olan Hulki snnenirle görüse- bilir, onu Tazı etmeğe calısır. Bili - vorsunuz ya © eski zaman kadınıdır, silenin seref ve haysiyetine o karşı mek titiz davranır ve bir bosanma Javasının bir sile icin pek hos bir sey olmadığım düsünür. - Acaba Hul kiden rica etseniz onunla konuşur mu? — Belki annem onu dinlemeğe muvafakat eder, amma siz bu ka - yarımıza bir gön pişman olmıyan -| öyle zamanlarımda sizin tesellinizi Zınızdan emin misiniz? kabul edemiyeceğim. Bazr dakika — Sire şunu itirafa mecburum Nes-İlar beni bu hale soktuğunuzdan do- artacağını hissediyorum. Benim gibi rl EE genç için ayla ide vi yatakta yatmak, sokağa çıkamamak ne demektir biliyorsunuz. Bazı günler ihtimal vaziyetimi sü- künetle | muhakeme edebileceğim amma öyle günlerim olacak ki ha- yat hakkında hazirlediğim projele- ti düşünerek ömrümün mahvoldu - ğunu, gençliğimin harab olduğunu keseceğim. O zaman etrafında o - lanlar benim şikâyetlerimi dinliye - cekler, huysuzluklarıma göğüs ger - mek mecburiyetinde kalacaklar, Fe- »a huylu, suratsız, sinirli bir insan olacağım. Otuz yaşında iken bir ih- tiyar havati yasamak kolay m1? — Öyle günlerinizde sizi teselli etmeğe çalışacağım Selim. — Zavallı Nesrin, size hepsini söy- İemeğe mecbur oluyorum. ayır, takta kalımam bu halimin büsbütün | ö Karşısında , Plânsız inşaat | madıla; — Olur ya, belki eskimesin di ye kullanmamışlardır. «Şimdi bu bina, belediyen kamyonlarına, çöp arabalarına, | faiyenin arazözlerine yağmurdan 1 per vazilesini görüyor.» — Biraz evvel, hal binası gari ihtiyacını gidermek maksadile inş olunmaz, diyordun... Yanılmışsın yanılabiliriz. kenarındaki bu binadan belediyeni daha başka türlü ve halkın menfi atine daha hizmet eder gayeler hi susunda istifnelesini bekleriz.» — İşte bu yazı da bu kadar, Mı rak etim. Daha başka türlü nas istifade edilebilir? — Merak mi ettin, ben bunu 8 Ba evvelce de söylemiştim. Bu bi büyük fayda temin edilebi erak ettim; niye kullan r? — Merak ettim, nasl? — Bina olduğu gibi kalmalıdır — Bunun faydası? — Binayı görenler, plânaz $ yapmanın neticesinin böyle olaca ğını anlarlar, ve plânsız iş yapmak tan vazgeçerler, — Merak ettim. mu? — Meshur sözdür: «Anlayana sivrisinek saz, anlamıyana davul zurna az» derler. oAnlamıyana iş yaramıyan hal binası şöyle dursun, bütün bir şehir hal binam tarzında ise yaramaz insantla o doldurulmuş olen dn gene nafiledir. İri İtü Anlayan olu | Bunları biliyor mu idiniz ? 7 Kilise otomobil Amerika da, <Broklinde bir rahib 1922 senesinde bir ki- ği ise © otomobil $ yaptırtmış — ve bu kilise ötomo- bil içinde bütün Amerikayı do - menfaat zaddiyeti olmak gene baş kadır. Farzedelim ki, bu, fakir bir gel kızdır, erkeğin de serveti yüke birleştikleri takdirde geçirecekleri lâlk yıllar güç olabilir. Bu bakımdan aralarında menfaat birliği yoktur, | Fakat bis, fikir birliği, hele e irade, iman olduklan sonra bu yokluğa zevkle karı koymak mümkündür, genç erkeğe bu genç kızı tavsiye ederim, hayata bir defa gelecektir ve hayatta bir defa seve- cektir, aşksız, sevgisiz geçen bir ha- İyat ive bir çöldür. Servet, menfaat bu çölü bir bahçe haline getiremez. Yalnız menfaat birliğinin olmama m, menfast zdeliveti halinde ise © zaman vaziyet değişir, ve bavat bir. bahçe değil, bir cehetnem olur. Va diyetin hususiyetini bilmek İâzrm. — Sizi haklı görüyorum. Fakat hak kuvvete dayanmadıkça mana ifade etmez, sirde ine kuvvet yok- iyorum. Belki de sert sözler söy- ler, size setvab cektiririm. hatta af. zi görmek bile İstemem. Ben de bir ki eski shhatli günlerimi, gençlik e- mel ve arzilarımı, istikbal hakkın - da beslediğim ümidleri hatırlıyaca » öm. O vakit bir çılgın gibi ne yap- tığımı bilmiyeceğim, omüvazenemi kaybedeceğim, asabi, hodbin. kıs * kanç bir mahlük olacağım, etrafım- m. — Ben sizi tedavi edeceğim Se- lim, — Öyle günlerimde annem beni yalnız birakmıyacak. tadan kaybolacağım, sıramı ceğim. — Pekâlâ, istediğiniz olerm. Sa » yed bir gün o hayata tahammül e- sizce ynı Böyle bir ümid kapısının mevcudi yeti bu tecrübeyi yapmak cesareti ni bize verebilir. (Arkası var) tur. Sabretmek ve ünütmek gerek. | TEYZE layı size kri içimde bir kin taşı - insanım, bir melek değilim, Elbette | daki shbatli insanlara hasedic ba anlıyacağım ve istikbalden ümidimi) kacağı ğ — O halde ben bir gölge gibi or