5 Ocak 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

VATAN EVİ CAĞALOĞLU No 32 TELEFON; 24136 TELOGRAF: VATAN İst. PAZAR 5 2. ci Kânun 1941 BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN VATAN YARIN GAZETEMİZ SAYFADIR. Fiyatı:_şrKuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Teşrii Masuniyetin Ref'i Meselesi Ana yasamızın on yedinci maddesinin delâlet ettiği mâna şudur: Masuniyet ancak, umuma ait hakların tesirli bir surette müdafaası gayesine hiz- met edebilir. Kanunlara ve vatandaşların hakkına karşı şahsi bir imtiyaz halini alamaz. Yazan : AHMET EMİN YALMAN kında mahkemelerden gelen her |talebin isti: suürette — redde- dilmesinin ve işin devre sonuna bırakılmasının bir sebebi de Bü- eçen gün Büyük Millet M, Ş | üç n b teşrii. masuniyetinin ref'i hakkın- da bir münakaşa oldu. Fakat bu münakaşa, işin can alacak yerle- rini aydınlatamadı ve bir netice- ye bağlayamadı. Bizce mesele, filân ve filân mebus hakkındaki filân davanın bugün mü, yarın mı veya hiç bir Zzaman mı görülmesinde veya gö- yük Millet Meclisi dahili nizam- |namesindeki bir fıkranın Anaya- |sadaki ruha ve —nizamnamenin kendisindeki esaslara uygun ol- mamasıdır. Bu fıkraya göre, mu- ayyen memnu fiillerin haricinde- ki suçlarda: «İhzari encümen, ta- a Vi * Sa. $ sü. i de rülmemesinde değildir. İş açıkça e ddğr. Dlk BK T İngiltereden İthal Edilecek | Eşyanın Listesi Hazırlanıyor , | Bir Komisyon Bütün İhtiyaçlarımızı Tesbite Başladı Bunların Süratle Getirtilmesine Çalışılacak Ankara, 4 (Hususi muhabiri- mizden) — Bugün Hariciye Ve- kâletinde Umumi Kâtip Numan Menemencioğlunun reisliği altın- da Ticaret Vekâleti Müsteşarı Halit Nazmi Kişmirin ve muhtelif Vekâletler mümessillerinin de dahil olduğu bir komisyon top- lanmıştır. Bu komisyon İngiltere- den getirtilecek olan her türlü malzemenin tesbitine çalışmakta- dır. Toplanmalarına fasılasız 0- larak devam edecek olan komis- yon, gerek halkımızın gerek dev- let müesseselerimizin bütün ihti- yaçlarını tesbit ederek Türkiyede. ki İngiltere Ticaret mümessilliği- ne bildirecek ve bu malzemenin B ' Harp Vaziyeti süratle geç i için icap eden tedbirleri alacaktır, Öğren- z diğimize göre mühim — nisbette Yazan . hernevi malzemenin bulunacağı | bu sipariş listesi tesbit edildikten sonra Hariciye Vekâletinde — İn- giltere mümessilleri de hazır bu- lunduğu halde son bir-içtima ak- dedilerek istenilen —malzemenin teslimi ve sair teferruat görüşüle- cek ve katiyet kesbedecek olan liste İngiltereye gönderilecektir. sudur: Teşkilâtı Esasiye k muzun. Türk vatandaşlarına ver- diği haklar ve kurduğu demokraî si-prensipleri yaşar bir halde mi f bulunacak, yoksa şu veya bu noktada lâfızda mı kalacak? | Anayasamızın altmış — doku- | zuncu maddesine göre Türklel | kanun nazarında müsavi ve bilâ- |j istiina kanuna riayetle mükell_ef- tirler. Her türlü zümre, sınıf, aile, fert imtiyazları mülga ve memnu- ür. Yetmiş birinci maddeye gı"i_re de can, mal, irz, mesken her tür- lü taarruzdan masundur. : Bilhassa mi“etin.ı?h ıibib 81:3_ u__ DEYTROYER prensiplerin khakl ekçi 4 yaptığı mebusların, kendi kendi- lerini imtiyazlı bir sınıf veya züm. re mevkiine koyacak her türlü hareketlerden titizce uzak — dur- maları demokrasinin en - tabii itaplarındandır. ”y Evet, Anayasamiızın on yedinci Meclis dü%üü= filta- leasından ve beyanatıl ve Meclisteki rey ve mütaleasının ve bey ecijelllkricind irad ve izahından mesul değildir.» Kendine intihabından evvel ve sonra suç isnat edilen bir mebu- sun maznünen isticvabı veya tev- kifi ve yahut muhakemesinin ic- rası için umumi heyetin kararı lâ- zımdır. Fakat bu maddenin aradığı —-Kekrar Hücum Edildi FHedefler Ateş Denizi FHaline Geldi BirÇok Yangınlar Çıkarıldı Londra, 4 (A.A.) — İngiliz Hava Nezaretinin tebliği: gaye, bir mebusa şahsi bir imti-| — Dün gece İngiliz bombırdı-. yaz vermek değildir. Mebusun, man tayyareleri Bremen endüstri milletin haklarını kendi kanaati mıntakasına taarruz etmişlerdir. dairesinde tam bir surette koru-| Rüyet şartları iyi idi, Hedefler.z ması için geniş fırsat vermek ve büyük ve orta çapta müte_ıd:!.ıı fikirlerinden dolayı takibata uğ- bombaların isabet ettiği görülmüş ramasının önüne geçmektir. Bir bir çok yangın bombaları atılmış- | h DELEN KALESİ İBaRDiYAL YY gUNN Bardiya'ya karşı İngiliz tazyiki mütemadiyen artmaktadır. Temsili resim Libya'da sahne olan mevkileri gösterm<«te dir. BREMEN'E/ BARDİYA'NIN İk'nci Müdafaa Hattı Yarıldı 2 Günde A'ınan Esirlerin Sayısı 8000 6 İtalyan Şehri Bomb.landı Bardia müstahkem hatlarına ve o- radaki müdafilere karşı dün — sabah başlamış olan İngiliz taarruzu de - vam etmektedir. Alınan haberlere göre taarruz - şiddetini arttırmıştır. Bardianın ikinci müdafaa hattı da * mebusa isnat olunan bir suç kar- | tır. 14 ü çok büyük olmak üzere şısında Meclis umumi heyetininî 18 büyük kızıl yangın çıktığı gö-! teşril masuniyetini refetmek — ve rülmüştür. Beyaz alevli yangınlar etmemekte salâhiyet sahibi olma- | ise sayılamıyacak derece fazla ol- sının hikmeti de ancak ve an_cak mebusun fikir ve söz hürriye- tini, sırf milletin hakları bakımın- dan korumaktır. Yoksa mebusa şahsi bir irhtiyaz vermek ve her Türk vatandaşı için mahfuz olan esas hakları bir mebusun hatırı. için bozmak değildir. Eğer Ana- y gayesi, buslar hak- kındaki her türlü takibatı istisna- sız surette durdurmak - olsaydı Meeclisin umumi heyetine salâhi- yet vermeye lüzum görmez, «sa- dece mebuslar hakkında hiç bir suretle takibat yapılmaz.» derdi. | Bu vaziyet karşısında umumi heyet, bir mebusun teşrif masu- niyetini refedip etmemek kararı- ni verirken bir tek ölçüsü olabilir ki o da açılacak davanın, mebus- luk vazifesinin iyi niyetle ve mil- letin haklarını koruma gayretiyle ifa edilmesinden ileri gelip gel- mediğini araştırmaktır. a bir Türk vatandaşının keyfi su- rette ihlâl edilmiş bir hakkı ve âdi suç yolunda bir l'ıırekeî yar- sa, mahkemeden gbıjle_n 'be!'u l':l' suniyetin ref'i talebinin basmaka lıp bir şekilde reddi suretiyle bu halffar ihlâl edilemez. Öra Meclisin böyle bir yolu bile bi- le ğ ve şlara ait hakların mebusların lfhıne dıı,ı'î- lini terviç ettiğini düşünmek bile hatırımızdan geçmez. Fakat hepi- miz insanız. Yâranlık ve lrk!dîş' lık gayretinin bazan hiç farkında olmadan tesiri altında kalu'ıı.' oksa Meclis, bu esaslı meseleyi #uurlu ve vicdanlı bir münakaşa- olursa — varacaği an geçirecek ârarın, Anayascamızın Tuhuna Yüzde yüz uygun olacağına ŞÜP- hi €miz yoktur. |muştur. Müteakıben gelen €şrii masuniyetinin ref'i hak- tay- yereler hedeflerin bulunduğu sa- hanın bir ateş denizine benzediği- ni görmüşlerdir. Tayyarelerimizden biri yolunu kesmek istiyen iki motörlü bir düşman tayyaresini püskürtmüş ve hasara uğratmıştır, Düşman topraklarında ve düş- man işgali altında bulunan top- raklarda başka hedeflere de ta- arruz edilmiştir. Butün bu harekâta iştirak eden tayyarelerimizden yalnız biri üs- süne dönmemiştır. y Ş iki gün içinde 8000 esir almışlardır. Bardia müdafilerinin yirmi bin kişi- den mürekkep olduğu ve bu adedin büyük bir kısmının dua tayyare ateşi donanma bambardımanı ve süngü ile imha edildiği nazarı dikkate alınırsa Bardia müdafilerinin adedinin yarı yarıya inmiş olduğu anlaşılır. Bardin- nn yakında düşeceği tahmin edildi- ğine göre şehri müdafaa eden on bin İtalyanın da esir edilmesi muh- temeldir. - Radyo gazetesi - Artı. yor Londra, & (A.A.) — Orta şark va- ziyetinin asıl mümeyyiz sıfatını İn- giliz ordusunun gün geçtikçe artan ***(Dovıııı: Sa, 4, Sü. 1 de) M. Şevki Yazman Libyadaki vaziyetin garabeti gözden kaçamaz. İngilizler Bar - diayı muhasara etmişler, — topla düşürmiye çalışıyorlar. Bir gün düşmesi mukadder olan bir yer için cebri hücum yaparak zayi- at vermek istemiyorlar. Öte yandan ordusunu Tobruk - söri -harekâta A'manyada Münalaale Güçleşmiş Berli .den B Je Giden Bir Yolcu 30 Defa : ren Değiştirmiş Londra, 4 (A.A.) — İyi ha- ber alan muhtelif membalardan Londraya gelen haberlere göre Almanyada münakale şeraiti çok güçleş...iştir. Berlinden Bale'e gi- den bir -->lcu 30 defa tren değiş- tirmek mecburi- etindedir. Yolcu trenlerinin adedi normal zamandaki trenlerin yüzde 30 u nisbetinde azdır. Otobüs servis- leri de büyük bir nisbet dahilinde tahdit edilmiştir. Bir yerden di- ğer bir yere gitmek çok müşkül- dür, Hususi otomobiller benzin- sizlik yüzünden kullanılmaz hal- cedir. Bu haberler, İngiliz hava hücumlarının Almanyadaki mü. nakale sartları üzerinde tasavvur edildiğinden fazla tesir yaptığını zannettirecek mahiyettedir. Kızılayın Yardımı Ankara, 4 (A.A.) — Türkiye Kı- zılay Cemiyeti umumli merkezinden: Edirnede su baskınına uğrıyan va- tandaşlarımıza yardım yapılmak ü- zere şimdiye kadar 10.000 lira — ile çamaşır ve yünlü eşya gönderilmiştir Valinin Matbuat Mümessillerine Ziyafeti Doktor Lütfi Kırdar, Gazetelerin Bir İrşat Kuvveti Ve Enerji Kaynağı Olduğunu Şöy Vali ve Belediye Reisi doktor |P Lâtfi Kırdar, Taksim Belediye gazinosunda Parti ve matbuat ğr- ÇA u & ziyafette Vali muavinleri, Beledi. © kânına bir ziyafet vermiştir. ye erkânı ve Parti vilâyet idare heyeti azalariyle matbuat erkâni hazır bulunmuştur. Doktor Lâtfi Kırdar bir nutuk söylemiş ve bu 'gibi temasların matbuatla olan temasları arttırdı- ğgını zikrederek demiştir ki: — Eğer iki senedenberi yapık mış faydalı işler varsa bunlar müşterek ve ahenktar mesaimizin semeresidir. İstanbulda gazete fazla oldu- ğu için murakabe de o nisbeıte[ olmaktadır ve gazeteler bir irşat kuvveti we enerji kaynağı olmık-'ylldönümü münasebetiyle matbu-| anlarından biri olduğunu tebarüz YA atın. kendisine verdiği ziyafetten | ettirmiştir. tadır. Valinin dün geceki Vali bundan sonra geçenlerde, tanbulda vazifeye başladığının ledi. 1 M | ziyafetinden bir intiba dolayı teşekkürlerini bildirmiş ve bunun vazife hayatının en tatlı ta topladığı söylenen Grarziani ise öylece duruyor. Bu müstahkem mevziin imdadına yetişmek — için hiçbir niyet göstermiyor. Bunun mânası da açık: Grazlani tekrar Bardia hizalarma kadar ilerliye- cek cesareti kendinde bulamıyor. Aksi takdirde Tobrukta topladığı kuvvete burada mahsur bulunan en az iki tümeni de katarak mey- dan muharebesi vermiye savaşır. O halde bundan sonra Libyada İngilizlerin hiçbir şeyden çekin- meden istediklerini yapmalarına intizar edebiliriz. Zira çok uzun sürmiyeceği muhakkak olan Bar- dia sükutundan, yani Grazlani - nin elinden tekrar iki fırkası da alındıktan sonra şimdi bir iş gö- remiyen İtalyan ordusunun o Vva- kit neye kıyam edeceği sorulabi- Hir ve tahmin olunabilir. Artık kat'iyyetle amhyoruz ki, Libyada öyle 300-400 bin kişilik bir İtal- Yal; iı%HŞayı: 138 başı rütbesini haiz bulunan Yunan prensi Piyer Arnavutluk phesinde bir kıta başında vazife görmektedir. Resim prensi bir İngiliz generalile birlikte bir subay grupu arasında göstermekte- dir. Prens Piyer harp başl: evvel İstanbulda iki, üç ay kal- Yüz & İtalyanlar “Arnavutlukta Tutunmağa Çalışıyorlar Avlonya ve Tepedelen Gerisinde Yeni Bir Hat Yapıyorlar Londra, 4 (A.A.) — Atina- dan gelen mevsuk haberlere gö-ı re, İtalyanlar Avlonya, Tepede- | len, Klisura kasabaları düşmanın | eline düştüğü takdirde yeniden | daha gerilerde tutunabilmek ü-| zere de müstahkem bir hat tesi- | sine çalışmaktadırlar. Avlonya- nın ziyar yalnız askeri bakımdan değil, iktısadi cihetten de son de- rece mühimdir. Filhakika petrol kuyuları bu mıntakadadir. Ve petrolü denize nakleden borunun ucu da Avlonya limanında bit- mektedir. Arnavut petrolü İtal- yan kuüvyveti yokmuş. En çok 12- 15 tümetlik bir kutyet varmış kiî rap edilmiştir. kâtr da bundan az ümitli değil- | dir. Bütün müşkülleere — rağmen | Yunanlıdar — ilerliyorlar ve İtal-| yanları fena bir duruma sokuyor- lar, İtalyaya gelen Alman hava kuv vetlerinin çok fazla olacağı tah- min edilemez. Zira Almanlar ka- ti neticenin almacağı İngiliz cep- hesinden fazla hava kuvvetleri a- yırırlarsa çok güç vaziyete dü - şerler, Bu gelen küvvet olsa olsa | İtalyanların çok düşük — mânevi kuvvetini yükseltmek veya riva- yet edilen dahili hoşnutsuzluk ve ihtilâl fikirlerine bir baskı va - zifesi görmek içindir. Aksi halde Almanların şimal cephesinden bir sürü kuvvet getirip Akdenizde ha- rekete geçmeleri İngilizlerin ek- meğine yağ sürmek demektir. RUZVELT İngiltereye Bir Mümessil Gönderiyor Vaşington, £ (A.A.) — B. Roose- vek, Amerikanın Londraya tayin e- deceği büyük elçi taayyün edinciye kadar, eski ticaret müsleşarı Harry Hopkings'i şahsi mümessili olarak İngiltereye göndereceğini ifşa etmiş- tir, B. Roosevelt demiştir ki: «Hopkings, İngiliz hükümetile te- ması idame etmek üzere İngiltereye gidecek ve sesmi sıfatı olmiyacak - tır.> Amerikada, Hopkings kadar Reisi cümhurla sıkt teması olan kimse yoktur. B. Rooseveltin, hafta içinde yeni Londra büyük elçisinin tayinini âüyan meclisine teklif edeceğini söyle mesi yeni tahminlere yol açmışsa da hiçbir isim ileri sürülmemektedir. Yapıyor Vaşington, 4 (A.A.) — B. Roose- velt, 200 ticaret gemisinin inşası hak kındaki programı bildirirken demiş- tir ki: «Hâlen © kadar çok vapur bat . maktadır ki, harp sonunda ve belki de daha evvel vapur yokluğu hisge- dilecektir. Hükümet, — istikbal — için muhtemel bulunan bu Yokluğa karşı koymak için tedbirler almayı kendi- sine Vazife bilmiştir...» XX (Devam: Sa, 4, Sü. 2 de) yanın halihazırda yegâne daya- nabileceği bir dir, onu el- |kanlarda mıştı ve Prenses Piyer hâlü şehrimizde bulunmaktadır. — İtalyanlara Göre 12 Ada İçin İngiltereİleAn- laşma yapmışız. Bulgaristana Yapılan Diplomatik Tazyikın Sebebi Londra, 4 (A.A.) — Müsta- kil Fransız ajansı bildiriyor: Times gazetesinin diplomatik | muharriri, B, Hitler'in, memleke- tine göre tabiye değiştirerek Bal- kargaşalık çıkarmaya uğraştığı hakkında deliller mev- cut T-tel A ; btad Ti Her şeyden evvel B. Hitler Arna. vutluğa ve Trablusgarba bir kaç hava filosu göndererek İtalyanla- rın maneviyatını yükseltmeye te- şebbüs etmiştir. Bu suretle İtalya gittikçe Alman himayesine — gir- bunun da üçte biri şimdiden ha- den kaçırmak İtalya için ölçüle-l miyecek derecede büyük netayice Arnavutluktaki Yuman hare -| mal olabilir. Yeniden Esirler Almdı Atina, 4 (A.A.) — Yunan| başkumandanlığının dün akşam | neşrettiği 69 numaralı tebliği: | «Keşif kollarımız ve topçu kuvvetlerimiz, mahdut faaliyette bul r, Tarafımızd esir- ler alınmış, 2 top ve sair rnllıe-: me iğtinam edilmiştir, | Atina, 2 (A.A.) — -Gecikmiş. tir- Umumi Emniyet Nezareti ta- rafından | İkincikânun neşredilen resmi tebliğ: Memleket dahilinde hüküm sürmüştür. Salâhiyettar makamlardan alı- nan mütemmim malümata göre İtalyanların Ayasaranda'dan ka- çarken götürdükliri rehineler ara. sında eşraftan 15 Yunanlı daha | bulunmaktadır. Bunların arasında | doktorlar, tüccarlar, muallimler, mühendisler ve Yunan konsolos- hanesinin bir kavası bulunmakta- | dır. Bunların akıbeti meçhuldür. | | akşamı | sükünet Bundan sonra B. Hitler Bulga- ristan üzerine diplomatik bir taz- yik yaparak belki Yı İ doğu şimalinde Alman nüfuzunu arttırmak istemektedir. Bulgar Başvekili B. Filov'un Viyana'da ne görüşeceği bilinmi. yorsa da Bulgar Kralı Baris'in ar- zusu — Bulgaristanın bitaraflığını | idame etmektir. j Romanyada ise Alman faali-/ yetinin alâmetleri daha aşikârdır. Eski Alman polisi şeflerinden Meş'um von Killinger'in Fabtici- — ous'un yerine elçi tayin edilerek Bükreşe gelmesi larla G ? tethiş hareketiyle aynı zamana te- sadüf etmiştir. Alman tazyikı Ro- — manya üzerinde artmaktadır. Buna mukabil Türkiye bütün tehdit ve davetlere karşı metane- İtalyan —matbuatı Türkiyeye açmıştır. Giornale d'İtalia si, Myıeyı, 12 Ada h Sa. 4, Sü. ? 4€ tes Mtx:—_ı El enseden tuşa götürüyor! Totaliter — Ben tüy sıklet zannettim, meğer ağır - sikletmiş, — Demirmuhafız. — imâ b t yap l ü 4 D