30 Nisan 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

SON. POSTA Halid Ziya Uşaklıgil amk Âyan, Eb usa, muvafık, muhalif | herkes benimle meşguldü En meşhur adam - Çekiçle örs arasında - Ne karar vermeli idi? - Ahmed Rıza Beyin © evinde bir içtima - Talâtın sitemi - Saray sigaraları - Barışıyoruz - Verilen söz Meanleketin en meşhur adamı ben o- rulmuşa döndüm. Ru, nasil oldu? Nasıl Juyordum; âyan ile sadrazam, matbuat oldu da bizlerden gizlendi!.. ile meb'usan, muvafık muhalif herkes: . Anlaşılıyordu ki sorguya çekiliyor.l O Nihayet onları yalnız bırakmak mü benimle, daha doğrusu, şahzımlu değil, is. dum: — Sizden rica etmiştim, sadrazam-| nasib olacağına hükmetlim, Müsacde fs mimin etrafında deveran eden bir csas dan ve Tevfik Beyden izahat almamızı! şedim, Ahmed Rıza ile Talât beni tesvi meselesile. iki vazifenin içtima edip ede- söylemiştim, Onlar cereyanı hali benden 41... mag ENİ z ö z e 4 e ettiler. Talât kapıya kadar geldi: — Ha. miyeceği suali'e meşgul idi; ve Bittabi iyi bilirler, İlid Ziya Bey, dedi; bizden bir baber al bunun hakkında bütün kalemler, bütün! — Evet, dedi; fakat bir kere de sizi, ç).5. yerimizden kepidermiyerılan diller durmadan işlerken, sayfalarla ya. dinliyelim. zi al çinde Sai 59 © alar yanılır, saatlerce nutuklar irad edi.) Anlattım. Hep, maznunun ifadesini) bi lirken bu kasırganın merkez noktasını dikkatle dinliyen hâkimler (ciddiyetile > Mm Syn dedin pi an ben teşkil ediyordum. Ası) dikkate şayan 'süküt ederek dinliyerlardı. Bon bitirince | <7» *İZi pek çok severim, sizin temsil| cihet sadrazamın nokta nazarında ısra Talât ayağa kalktı ve tabakama elini v. | *(18'9İZ akideye de pek ziyade merbu. rile âyan üzasını arkasında sürükleyen | zatarak: — Hele şu saray sigarslarından tum. Lâkin ben sarayda etrafın husu-| zevatın savleti idi, ve ben bu iki kuvve. içelim! dedi, Gene alaya başlıyordu, an. metlerile muhatım. Aynile Hürriyetiebe. tin arasında, örsle çekiç srasında kalmış; laşıldı ki hiddeti geçiyordu. İlâve etti; diye tepesine dikilen, her türlü rüzgâr. vaziyette idim; öyle ki çekiç örse her) — Evet, sadrazamla Tevfik Bey de böyle lara maruz bakımsız, desteksiz bir ağaç inişte darbesinin aksi sinirlerimde, daha söylemişler, Şimdi?.., gi $enan, günden güne artan karaciğerin! Düşündü ve gülerek: — Şimdi ne ya- sancıyan hastalığında hükmünü !cra 8- pacağız?... (saraya dikilen ağacın kendiliğinden mey. diyordu; herkes görüyordu. elbette.” fâ5' Ben biraz sinirlerime mağiâb olarak | Vâ verdiğine şahidiz; dedi. Ve ilâve ede. kat herkesten ziyade ben görüyordum Xi ayağa kalktim: — Siz, dedim; hâber alır Tek tekrar sordu: — Va'dediyap musu- manen ve cismen hasta idim. almaz beyninizden vurulmuşa dönmüş. nuz? Hünkâr ses çıkarmıyor, başıma böyle sünüz, O günden sonra da ben, her sant | — Evet! dedim ve ayr'ldm. bir iş açtığına mahcub duruyordu; dost. biraz daha şiddetini artıran bir buhran| İki üç gün sonra Ahmed Jar bir kelime söylemeğe cesaret edemi- içinde kıvranıyorum. Öyle bir berzah geldi ve hülâsaten şunu söyl yordu, yalnız sadrazam saraya her geli. içinde ki arasından nasıl sıyrılmak lâzım rar verdik, sadrazamın ve Said Halimin şinde bana hukuki, nazari ders verirce- geleceğine karar vermek imkânı yok. Bu Sai i Mine: kendi Jetihadim milatiyor ve benli o ŞE y muvafakatları da alındı, (Said Halim fır- kağan kral DAlyOrduğ kararı ben alamıyorum. Onu siz bana ka relsi bulunuyordu; zamanı gelince MEM ez lin de Ks sireblür? telkin ediniz. Ben bu iki vazifcden birini, Minkârdan da müsaade alacağız. Siz ma. e “* hattâ ikisini hemen terketmeğe hazırım. i K Üç hafta, beş hafta... Nihayet bir karar : beyn başkitabetinden istifa edeceksiniz; almalıydı. fakat nani? İki vazileden bi. ani diyelinden şüphe edilemiye- fakat künkâr, yeriniz? bir başkasını in. rini terkederek... Hangisini? İkisinde de ra ya ei söyledikten Sonra tihab edinciye kadar sizin gene bu me © bünkârı gücendirmek. hususile sadruza. ln konma) ve muriyeti idare etmenizi âyandan istiye. mi mağlüb mevkiine koyarak kırmak Ki ik sal Sa * İcek. Bu müddet zarfında âyan içtimalar e yar Bm rs ak eg — cd germ rm Ziya Bey, mutekid. olmüşt.. Dinledim, bu bir campromis | fidarel l maslahat için kabul edilen sureti tesvi. © ziyeti devam ettirmekti. a Nihayet, vukuat alınacak kararı bana | — Daima! diye cevab verdim ve an. ni telkin etti. iladım ki Talâtla barışmışız. Gezindi. sa- sz e A e Bir gün Ahmad hizla fölefs'aldu, ray sigaralarndan bir tane daha | aldı, JztUYMA Ce e Kenar saptar BE beni o akşam için yemekten sonra evine etrafına, daha ziyade Ahmed Rızaya bak. ei d m A am davet ediyordu, Bu devetle mesel» ara, ti; sonra pek cide, bana söyle gp AY karşi apk “sında bir irtibat olacağına hükmederek birinden, ne ötekinden. Hele ikisinden?! Said Paşa hep davasını isbat için vak. hemen icabet ettim. Ahmed Rıza yalnız Ne münasebet? Düşmanlara bir müzaf- tile kendisinin âyandan olmakla beraber © eğildi: Talât, Hacı Adi), Hayrizdeelki ki feriyet vermek Hiç “işimize gelmez” Ba; Abdülhamidin başkâtibliğini o uhtesinde üç fırka azası daha,.; On'ar yemek yo. kelum, elbette bir tesviye sureti bulaca, | cemettiğinden o bahsediyordü. o Buna: — Eski hikâye!,. diyorlardı. Bunun pek! enin aklına dedi. Anladım ki heyeti vükelâya girmek için hevesi vardır. O, hemen cevab verdi: — Fakat biz| “ASAN ve mişler, kahve ve sigaralarını içmekte Bız. idiler. Ben yemeğe davet edilmemiştim, . Bana aid mesele burada kesilmiş oldu, | Yenisi de vardı, o hiç k bundan istidlâl etmek lâzım geliyordu ki Ondan sonra şuradan buradan bahse ge- | gelmiyordu. benden evvel kendi aralarında görüşmek | çildi. Herkesin neş'csi yerine gelmişti. Abdülhamidin son yıllarından başhıya- istemişlerdi. İBen yalnız karaciğerimin hain deheiile,|£ak Sultan Reşadm ilk aylarına kadar Talât derhal başladı. Zaten diğerleri rini duyuyordum. Saidi Paşadan bahso-|Nuri Bey hem âyândan idi. hem hazinei bu mücadele esnasında hep sustu'ar.lundu, Talât onun mukavemetine, keskin | hassa nazırıydı. Şu halde? Söyleşen yalnız Talâtla ben kaldık, He. zekâsına, yıpranmı iŞ azmine hayran| Buna da: — Bâtıl makıs.ün aleyh 'ol. — Azizim, senin âyan oldu. idi. Hattâ bir aralık: — Böyle bir sadra.| maz; derlerdi elbette, z beynimden vu- zamla çalışmak ne büyük bir zevktiri. O eve avdetimd, - m meseleyi Dersler her hafta. inşaat meydanındâ, Bernar'ın kendi yazıhanesinde verilmek- te idi. Hemen her zaman baronla Jak, ikisi de verilen dersin teknik ve fenni tafsilâtına merakh : olduklarından, bu — derslerde hazır bulunuyorlardı. Esasen müstakbel pilot, yakında teh- Nikeli rolünü oynamak için lâzım olan ar- zuya tamamile malikti. Gerek kendi em- niyetine, gerek mermi nakil vasıtası içe- » risine konulması mukarrer muhtelif fi- zik kayıd makinelerinin istimal tarzına | : in giddetle alâka duymakta idi. İden, ilim mahfillerinde bu aralık bahse- da değillerdi. tai l i 4 Fakat böyle bir iş hakkında son daki- |cimeğe başlandı. | Maamafih bir gün geldi ki «Son Postavnın edebi tefrikası; 40 di ADAM ör ME EDE FAHRI OZ > Kirayı artıran dükkân sahibinin muhakemesi neticelendi İdd ia makamı suçu sabit bularak suçlunun milli korun- ma kanunu hükümlerine göre cezalandırılmasını istedi Kira ihtikârı şapmak suretile Milli ko- runma kanununa muhalii hareketten suç- Yu Dragomir Komandarefin duraşmasına asliye 4 üncü ceza mahkemesinde dün devam edilmiştir, Dünkü celsede suçlunun Tahtakâlede. ki dükkânında kiracı ve hâdıscde muh - bir olan David Mizrahi 939 yılı bedeli| icarına aid 8 aded bono ile 9ğ9 senesinde yapılmış bir buçuk yıllık bir kunturat ibraz etmiş ve: — Bunlar tetkik edilirse, Dragomir Ka. mandârefe hiç bir boreum kalmadığı &n- laşılır, demiştir. Suçlu, geçen celsede yeni kunturatta yazılı kira bedeline nisbetle adedi fazla olan bonoların, Davidin geçen yıldan ka- lan borcuna karşılık olduğunu söylemiş - tir. Mahkeme, muhbir tarafından ibraz olunan bonolar ve kunturatı tetkik et « miş, filhakika böyle bir borça rastlana « mamıştır. Suçlu da, dünkü celsede Davidin öde- mesi lâzım ge fakat kondisinin ver » 8i 17 Bralık bir tenviriye ve tanzifive vergisi makbuzunu, müdafaasına delil olmak üzere mahkemeye ibraz etmiştir. Ancak, bü makbuz tetkik cdildi; tarihinin duruşma günü olan di rih olduğu görülmüştür. Müteakiben müddetumumi Necati Kü. tükçüoğlu mütaleasını gerdederek. ez - cümle, demiştir ki: Poliste: Bir çocuk barutla oynarken yaralandı Burgaz adasında oturan 16 yaşlarında Ce- lâl adında bir çocuk dün nereden tedarik ettiği anlaşılamıyan barutu delikli bir de - mire doldurup oynarken, barut birdenbire ateş ulmış ve bu inflâk neticesinde Ccül ellerinden yaralanmıştır. Yaralı çocuk tedavi edilmek üzere hasta- neye kaldırılmıştır. Dün iki semtte yangın çıktı Dün Usküdarda Selimiyede Eczane soka- Bında Hasana ahd Üç katlı ahşab evden ve Beyoğlunda Ferldiye cnddesinde 20 o sayıh “Todoriye ald evin alt katından yangın çik- mış, ber ikisi de mahalli itiatyeleri tarafın. dan süratle bastırmıştır. ma bütün tafsilât ve ihtimalâtı ile hikâ. ye eitim, Onun isabeti o muhakemes'ne ison derece emin idim. Ve böyle haya'f bir meselede hayat ortağımın reyini al- mak gayet tabii idi, İkimiz bir noktada ittifak ettik. He. men yazı odama çekildim ve kararın ne. ticesini ihtiva eden müsveddeyi yazdım. Halid Ziya Uşaklıgil AŞKA İNANMAYAN N * ANSOY Yazan: Jorj Delaki «— Maznun Bulgar tebaasından Dra- gomir Komandaref milli korunma kanu- nuna muhalif olarak, tahtı tasarrufunda bulunan dükkânı 94$ senesi için muhbir Davide beher ay için bedeli 20 liradan kiraya verdiği halde; ayni şahsa 25/4/9440 günü yaptığı kunturatla mezkür mahalli kiraya verirken, kira bedeline 7 lira zam yapmıştır. Ve ken ni cezai mesuliyet. ten kurtarmak için bir yılık bedel kıy » metinden fazla bono tanzim etmiş ve âli. nan tertibat sayesinde meşbuden yöka » lanmıştır.» İddia makamı, neticeten suçu sabit ve müdafaayı gayri varid bularak Dragomis rin 3790 numaralı milli korunma ksnu - nunun 30 uncu maddesi delâletile, 58 :nel maddesine göre tecziyesini istemişlir. Duruşma, müdafaa için, başka güne bi. rakılmıştır. Hatay şilebi kaptanı hakkında tahkikat yapılıyor k Müsaadesiz olarak kara sularımız hâ « riine sefer yapmak suretile milli korun» ma kanununa mnhali? hareket eden Har an, | tay şilebi kaptam Osman hakkında adli tahkikata devam olunmaktadır. Diğer taraftan müddetumumilik adli tahkik ve takibat devam etmekle bera » ber. işilebin sefere çıkmasına müsaade etmiştir. Kültür işleri: Tahsil çağındaki çocukların sayımı tasnif ediliyor Evvelki gün İstanbul Vilâyeti dabilinde ük vahsi çağındaki çocukların tesbiti “için yapılan sayımın tasnifine dün başlanmış - tar, Maarif memurluklarında her ilk mekteb. den seçilen öğretmenler sayım fişlerini te. kik etmektedirler. Öğretmenler münavebe ie çalışarak sayım İşini bir kaç gün içinde bi. tireceklerdir. Sayım neticesi İstatistik U mum Müdürlüğüne bildirilecektir. Ilik okul okuma kitabları için Birkaç yıldanberi ilk okullarda okutulen ve muayyen müddezi biten okuma kitabla « rinin yeniden yazılması için bir müsabakâ açılmıştır. Maarif Vekâleti ilk okul progra. mındaki mevzularla ve bayat bilgisi dersile alâkalı her sini! için ayrı olmak Üzere açi. lan $ elldlik bir okuma serisi müsabakası Mayısın 6 sında başlıyacak ve Martın sonun. da tamamlanacaktır. Müsabakaya girecek - ler 6 Mayis akşamına kadar Maarif Vek letine müracaat edeceklerdir. Müsabakada birinciliği kazanacak kitaba 2500 lira ikra. miye verilecek, 3 yıl müddetle Jik okullarda ökutulacaktır. heyeti umumiyesi bütün memleketlerde. ki insanların gözleri önünde beliren bir pazıl'ın (**J parçaları gibi terekküb edi. yordu, Bilhassa aya kim yolculuk edecekti? bunu düşünmek herkeste dehşetli bir heyecan uyandırıyordu. Yuvarlak makinenin sathı üstünde, hem bu derece hayatı istihkar eden. hem de bu derece soğukkanlılıkla ve akla İile patlıyacak olan bu meşhur tecrübe- lenin ne olduğunun kendileri de farkın- ve tarihte daha geriye giderek, Üli'ten fbargunlak verici cesarete sahib olan bir İKopernik'e, Kolomb'dan Teze'ye, e Altın adam bulunabileceği imkân dahilinde işin ne ol. | Post'un (91 muzafferine kadar denizle- | görünmüyordu. kaya kadar kat'i bir sır muhafaza edebil. | O Vaktâ nazari bir sır saklanabilir, hattâ © meği düşünmek safdillik olurdu. Bu bir hangarda gizlice stratosfer balonları kamyonların. mekinelerin. malzemenin techiz etmek te mümkündür; fakat payı- © ve İşçilerin gidip gelişi ebedi surette gö- tahtın en fazla 50 kilometre ötesinde kâz © 26 çarpmamak imkânsızdı. Jin, içerisine kimseyi sokmadıkları ve dı. ik Biç şüphesiz, tecessüsü uyandırmamak Şardan sıvaları üstünde 3 metre irtifam. © için kabil olan bütün ihtiyatlar alınmıştı, daki harflerle şu temin edici içtimai se- © Madeni parçalar, makinenin aksamı, hâ. beb «umumi metalürji ve makine inşası sılı imali lâzım gelen her şey, baron ta- teşebbüsü: cümlesi okunan yüksek du. rafından da kontrol edilerek ayrı ayrı varlarla çevirdikleri cesim bir inşaat ye. parçalar halinde demirkanelere, fabrika- rinde yapı'makta olan işleri gizlemek Jara sipariş olunmuş ve montaj, ayrı ola- kabil değildir. rak vücude getirdikleri malzemenin ne (o İmalâthanenin işgal ettiği sahanın ge. için kullanıldığı metalürji imalâtçılarına nişliğine göre hüküm vermek lâzımsa, hiç hissettirilmeden meydanda yapılıp burada -iki üç bin ameleye iş bulunduğu “bitmişti. i İtasavvur olunurdu, halbuki içerisinde en “ fazla yüz kişi çalışmakta idi; fakat birin- Fakat denildiği gibi, ne ateşsiz duman./ci derecedeki ameleler. üzerlerine ke. he ör ız ateş olur; İşte birkaç ay|penkler indirilip kat'i bir sr muhafaza. .gönra bütün dünyada müthiş bir gürültü!sına tâbi-tutulmuşlardı ve esasen mese. ie "çıkışı, Lindberg'in muzafferiyeti duğunu söylemek iktıza etti. zira her şe. rin, toprakların, yıldızların bütün büyük| Maamafih onu bulmuşlardı, Bu, asil ye rağmen mesele bildirmeğe değerdi. kâşiflerinin macerasi bunun yarında hiç ve munis tavırlı henüz genç bir adamdı Önce bu, Enstitü azalarının o gevezeliği mesabesinde kulmışlardı. İçlerinden bi./ve bütün bu neşriyat gürültüsü kendisi, sonunda nezaretlerde fısıldaşıldı. Matbu, 'rinin, kendisini, hayatı pahasına büyük ni şaşırttığından tecrübe günü gelmeden ata yapılan bütün tebligata rağmen, ga-.bir cesaretle fişekli bir arabanın içine şahsından bahsedilmesini istememişti. zeteler, gizli kapalı kelimelerle, ilk ba. | hapsederek kürelarzin havası Gışına çı.! OSonra şu haber herkesi coşturdu: me. kışta çılgınlık sayılacak, fskat tahakku. kacağını ve bir daha yeryüzüne dönmek ğer bu anda ifşa edilen inşaat mühendisi ku takdirinde, meçhulât âlemine girmek ümidi olmadan, sastte 30.000 kilometre Mösyö Bernar, yalardanberi, o adamın için şimdiye kadar hiçbir insan teşebbü, süratle yıldızlar arasındaki mesafeler kafasına bilmesi lâzım gelen > malümatı sünün vermedigi bir merakla dünya Jortasına atılacağını öğrenen insanlar ade. | tıkıştırıp duruyormuş: yolculuğu esma kârı umumiyesini heyecanlardıracak a. tâ heyecandan çılgına dönmüşlerdi. sında, yıldızlar arasındaki durgunluktan lan bir projeden bahse başladılar. Pek sıkı tutulduğu bilinen sedler ara- | istifade etmesi için yapacağı manevrâ. Daha son zamanda Belçikalı fizik ali, Isından birer birer dağılan haber kırıntı. lara onu alıştırmış; ayın cazibe mıntaka. mi Pikar'ın ilk defa olarak stratnsfer'e herkesi yavaş yavaş harikulâde bir |sına varınca makineyi nasl tersine çevi. yahud recek ve tekrar kalkm el ge tayyareci Blerjo'nun Manş'ı ile ek şekilde o seyyarenin toprağına nas uyanan heyecan ve takdir; Dee inecek, bep bunları ona öğretmiş! Daha. toprakların: araştıranların, o keşşafların, ex FAvlelay ov) ilk denizaltı gemicilerinin, ilk baloncu. ların halk kütlelerine saldığı coşkunluk; jları, meraka düşürmeğe başlamıştı. Hakikat parça parça meydana çıkıyor, (9) Altın post «Tolson d' or): Yunan bu. rajesine göre, bir ejderha tarafından zapte- dilmiş olan bir post ki, Jazon ve Argonotlar tarafından elde ediliyor. (**) İngilizce puxele: kesilmiş resim paf- çalarından şekil yapma oyunu.