30 Nisan 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Resmi otomobiller İçin Meclis münakaşalar oldu Ankara 29 (Hususi) — Büyük Bllet #elisi bugün Dr. Mazhar Germenin baş. aalığında anarak matbuat kanunu » Ba bazı fıkralar ilâvesine aid kanunun inci Müteak i dak üesseselerle deviete aid idare tketlerde, menafii umumiyeye hâ » müzekeresini yapnışı beh müzakeresine geçilen v Teler € Btalara Tinde r kanuna ek lâyiha üze- biler söz almışlardır. na geçen toplantı yi- İihda müzakeresi esnasında verilm ş olan oldu Ma işaret eden hatibler, bu takrirler ve Umumi heyette izhar edilen arzuya uy» Mun olarak o bütçe enci teşkil #dilmiş bulunan komisyonların uzun tet. sonunda vüârdıkları esasları izah i#ylemişlerdir. Hatibler encümenin bilâhara bu esas - i* bir tarafa bırakerak 'âyihayı ol 0 i Umumi heyete sevketm'ş olmasin bunı istemişler ve nakil vasıtalarının yid ve mürakabesi ve tasarrufı. üze - Binde israrla durmuşlardır. Fncümen mâ, en verilen izahatta enciimenin dahili İzamnâme ve taamüle göre yeniden bir hun Jâyihası hazırlamak hususunda me dizini salâhiyettar bulmamış o'duğu. , Kâydetmiş ve müzakerelere mevzu ü ii eden noktaf na ra karşı cevab erilerek umumi heyetin hakem olduğu My ilmiştir. Ve müzakereler sonunda Yihanın evvelce verilmiş olen karar dai Tesinde ve bütçe müzakeresinden evvel MI zımnında encümene geriye veri Mesine aid takrir rey? konularak kabul İlmiştir. Meclis Cuma gömü toplanacaktır. Müzoksrelerin tafsilât ninde mi daireler ve müesseselerde bu -| Res, undurulacak nakil vasıtaları hakkındaki una ek lâyihanın bugün Meclis umu- sapı eyetir de müzakeresi çok hararetli sözü ağ e ZELMİŞİR. Bu münasebetle ılk tir kiz Mehmed Aldemir (İzmir) de - birçoi, “öksek meclisiniz bu memlekette Nba, saltanatları devirdi. Fakat yıllar i üzerinde çırpındığı, titrediği hal, & deviremediği tek bir saltanat vardır. Day 2tomobil salta i bir “diliye Vekili yerinden; «Hayir, öyle E sey yokle Mehmed Aldemir devamla: Mi Bu lâyiha ilk geldiği zaman Refik “e arkadaşım otomobil kanununa İlişik IB cedvelde tadilât yapılmasını tek'if ği ve heyeti umumiye bu ârzüyu ka - di ederek lâ rı bütçe encümenine Röndermiştir. aç yün evvel gazete - *rde bazı haberler okuduk; resmi oto » Mobiller tahdid ediliyor, diye... Biz bu winçle bütçe encümeninin kararını ve ükümetin teklifini beklerken e'imize ve I i otomobillerin tah kis mevcudlara ilâve e. mesi teklifile karşılaştık. Bütçe ene minin mazbatasında Avrupanın birçok i leket'erindeki resmi nakil vasıtala - Vaziyetini tetkik ettiğinden bahsedili. Yal Biz her işde ve bilhassa iktisadi da. arımızda mutlıka Avrupayı taklid et. «mecbur değiliz. Bizim kendi bünye- pize göre hususiyetlerimiz vardır. Mem- dey hattâ en müstesna yetlerimiz Ya kazaları ve nahiyeleri birbi rine bağlı. İş Yollarımız vokken sahillerimizde iş m vapurlar mahdu iken bu olomebil Yayıpa daha ne kadar devam edecektir. iyi yobi da arın otobüsle gitmeleri şahsi oteri - Me » temsil ettikleri makamın otori - bet Ni sarsıyorsa onlara muayyen bir üc. Vermeli ve bu süretle memleketin hoş ediği bir mevzua nihayet verilme « ir. Ne benzinini çıkarabildiğimiz ve İn e memleketimizd? yapabildiğimiz o. Krobi Ri ip topladığı bir devirde şuraya bu- deği, vererek israf yoluna gitmek doğru Iş br Bu bakımdan lâyihanm muhte. Ye,” encümene verilmesini teklif edi » ger. (Doğru sesleri, alkışlar). der 'emal Akçın (Afyonkarahisar) — Ben dö, zin mevzuu döviz mevzuudut, Ve bu iy mevzuunun daniskası olduğu için “Ye Vekilimizden istirhamda buluna. im. Bunda tasarruf lâzımdır, zira ben- Ge £* petrol mevzuudur. Umumi Harb - emansonun söylediği şu sözü ha ir damla petrolün, bir dam. bir Fransız kanı kadar bizce the Mmiyeti vardır», Bunun icindir ki bu hez l üzerinde durmak lâzımdır. Bir Bı, ya daha isaret edeceğim. &teş düşmüş olhanın içersinde hükü - Me, ** milletçe alınması icab eden.tedbitleri M radyolarımızda haykırın dürürken,! “telkinatla- balunurken kendimiz tâ — <n müessöşelerde bulunacak nakil va »| ıp, | Hükümet, tarafından İleri herkesin hurda demirleri bi- SON POSTA Panamada bir ihtilâl teşebbüsü Meydana çıkarılan bir silâh deposunda birçok Alman mitralyöz ü bulundu te hararetli memeliyiz. Lâyihanın encü- klif ediyorum. - “Bendeniz bü faarrufu Uma mene iadesini Emin Sazak (Eskişehir) otomobil işinde hasls değilim. Verinceye âdar düşünmeli, Verdikten sonra; «Vay sen bu araba ie gunu taşıdın, bunu gets din!» diyeceklerden değilim. Ancak bugün bulunduğumuz devir hakikaten naşiktir. Bu kanunu olduğu gibi kabul edersek efkânı mumiye üzerinde fena bir tesir yapacaktır. İDiyecekler ki: «Demek Meclisi Ali oturmuş, ahval ve şaralti düşünmemiş, İngiltere tada bir defa et yetken, Almanya hafteda bir defa süt içerken Maliye Vekilimiz döviz yü- İzünden iki büklüm iken motör smünasebetile İharioe verdiğimiz milyonları aşıyor. Demek K! bizim mümesetllerimiz işin farkında değil. lerdir.» Bülçe encümeni arkadaşlarımız her zaman çatmak mtırarında kalıyoruz, bu sefer de gücüme gitti, çalmak değil de... | Bir ses: Kavga et a gizli bir silâh deposu keşfet miştir. Depoda Alman mitralyözleri de bulunmuştur. Birçok tevkifat yapılmışsa ât verilmemektedir Bir ibtilâl suikasdi hakkında s0 manlarda Par iola z: görüşmeleri yenilen başlıyor Londra 20 (A.A) — Royter ajansının resmen öğrendiğins göre, Lord Halifaks İtalya büyük elçisi Bastianini ile iki mem leket arasındaki ticaret münasebetleri hakkında görüşmüştür. İngiliz - İtalyan ticaret münasebetleri hakkında Mart ayının bidayetinde in - kıtaa uğrıyân dostane görüşmelere tek - rar başlanması bu görüşmenin mevzuunu teşkil etmiştir. Emin Sazak (devamla) — Nasi kavga ede. yim, urkadaşlarımdır, bine verdikleri esba'ı İmucibe mazbatasını okudum. Orada teklifin; xelmesini istemişler.| Arkadaşlarım, bunu Meclis yapar, büküme- tin yapacağı iş değildir, hükümet kendi müs teşarına ve müdiri umumisine karşı çıkışır, elinden arabasını alamaz. Meclisin encüme. ni ise dairelerin ihtiyaçlarını tesbit ederek ir karara varibilir. Mesele hakikaten mü. himdir ve ayıbdır. Ne vakit motörü kendi. miz yapazsak ve ne şaman bol petrolümüz olursa o zaman herkese otomobil veririz. Başvekile, Meciis Relsine verelim. Vekillere de 2 şer bin Tiralık birer Fonl otomobil ala- ım, müsteşara gelince, günde dört defa oto. mobile binse ellişerden iki lira eder. Bir gün de çocuklari binse nihayet üstüste ayda 75 lira eder. Yayan gidetse, üstelik sıhhatini de kazanmış olur. Para da cebinde kalır. Bu) gibi makamlar ayda maktu olarak 60 Jira.| dan 120 liraya kadar tazminat verilmesi du- ba münasio olur mütaleasındayım. Bundan sonra Refik İnce (Manisa)—- Res. mi otomobil işinin bugüne kadar geçirmiş olduğu sahaları uzun uzadıya izah etmiş ve hâdisenin tasarruf bakımından büyük © hemmiyetini tebarür ettirmiştir. Refik İnce lâyihanın doğrudani doğruya #nilletin para. larına Meclis namına twürakabe gözünü, tet- kik gözünü açan bir ihtisas encümen! bulu. nan bütçe encümenine ikdesini ve Meclisin arzusunâ göre lâyihanın tadilen tanzln € - edilmesini, bütçenin gelmesinden evve) umu- ml Beyete sevkinin teminini istemiştir. Ahmed İhsan (Ordu) — İçinde bulunduğu. muz zamanda israf ve lüksün en büyük ci . payet olduğunu söyliyerek resmi arabaların tahdid edilmesini istemiş ve bu işten temin edilecek tasarrufun milli müdafaaya tahsi, sini temenni etmiştir, İ Ziya Gevher Bili (Çanakkele) — Hu. garunuza nollarımla geklim, Ve bu notları bütçe encümekinin bir aralık hazırlamış bu- lunduğu, faka huzurunuza geslemediği pro. jenin arkasına yasmış bulunuyorum. Bu o- tomobil işinden hakikaten yorgun ve bezgi. nim. Bütçe encünteninde hükümetle ka lıklı konuşarak esisli bir proje hazırlandı. Bu proje 14 maddelikti. Bu proje hazırlandık - A sohra evime mutmain olarak döndüm. Ve rahat bir uyku uyudum. Fakas Meclla u. müumi heyetine projenin başku şekilde gön - deriidiğini görünce İki gündür uykularım kaçtı. Binaenaleyh arkadaşlar bütçe encü - meninin hazırlamış bulunduğu projeyi hu - zarunuza bir an evvel getirmelidir. Bu mil letin otomobiline binen insanları yalnız iş için hinmiyorlar. Bu sene dahi ihmal ve is ran devamina riza gösterirsek bu fakir mil letin kesesinden yapacağımız bütün israfla. rın vebali sizin Üzerinizedir. Bundan sonra bütçe (Encümeni namına mazbata muharriri Salâhatlin Yargı (Koca. eli) kürsüye gelmiş, ve resmi otomobiller 4. nin encümende nasıl görüşülmeğe başlar te li il nba böRöii dee Sah bli pp ie rüğmen 10 ve gencimiz sep « eylediğini ve meydans getirilen projenin pe. eye gitmiştir, Pi otlarımız ve erlerimiz den umumi heyete sevkedilmediğini geniş) İRSİlİZ balıriyeli ve tayyarecilerile teş - larada izah etmiştir. Neticede tasarrufu te | Fiki messi etmekledir.» min edecek şekilde otomobil kanununda de. 5 İstanbul treni Etimes'udda yapılmasına dair Refik İscenin bir takriri okunarak kabul edilmiş ve lâyiba bu : > bir çocuğu öldürdü Ankara 29 (Hususi) — İstanbul muh. bakımından bütçe encümenine İade olun - KL telit treni bu sabah Etimes'uda gelirken Yunan Kralının isim günü (| dört yaşında İbrahim isimli bir çocuğa Atina 90 (A.A) — Kral Georgesin isim | SerPmış ve ölümüne sebebiyet vermiştir. günü, bugün bütün Yunanıstanda bağış.) BU yüzden tren Ankaraya üç buçuk saat lik tezahürleri ile kütlanmıştır. Tezahü , | teahhurla gelmiştir. İrat bilhassa Atinada parlak olmuş ve a. Hay, saraydan büyük kiliseye giderken ihararetle alkışlanmıştır. Büyük kilisede bu münasebetle bir âyin icra edilmiştir. Kral ve başveki!l Metaksas, ortodoks paskalyası münasebetile, Alına garnizo. nu kışlalarına giderek sübaylar ve erler ile bayramlaşmışlardır. Bu merasim de büyük tezahüratla karşılanmış ve alkış - lanmıştır, me ingiltera isveçi şiddetle protesto etti Londra 29 — İsveç makamları İngiliz istihbarat nezareti tarafından hazırlanan «Haberler bülteni. nin tevziini dün me- netmiştir. Bu bülten harbin başlangıcın. danberi Stokholmde dağıtılmakta idi. Londranın dip'cmatık omahfellerinde Stokholm hükümetinin Almanyanın te - şebbüsü üzerine bu kararı ittihaz ettiğin- den şüphe ed edilmemektedir. İngiltere Stokholm hükümeti nezdinde şiddetli protestoda bulunmuştur. Tuna üzerinde yüklü iki vapur batırıldı Slovak hududu 29 (A-A.) — Havas: Çeko-Slovak ajansı. Bratislava Jima < nında Tuna üzerinden Almanyaya giden iki vapurun battığını haber vermektedir. Bunlar hububat yüklü 500 tonluk «Prens yüklü bir Rumen vapurudur, Hâdisele - rin sebebi sabotajdır. Avustralya Başvekili İtalyan miletine, niçin dövüştüğümüzü bilmelisiniz, diyor Sydney 29 (A.A.) — Sydney radyosun. da italyanca neşriyatın açılması müna - sebetile Avustralya ( başvekili OMenztes İtalyanlara hitaben bir nutuk söyliyerek ezcümle demiştir ki; hu hâkim olmalıdır. İtalyan milleti belki bizim; niçin, Alanya ile harbde olduğu. muzü öğrenmek fstiyordür. 'Biz-Avustral yalılar İngiliz milletin: dahildir. İngil, tere ile yaşıyoruz. İngiltere ile öleceğiz. Biz de hürriyetimizi seviyoruz, Hiç dahi göndermek mecburiyetinde değiliz. Bugün Hatıralar arasında YAZAN Üstad Halid Ziya Uşaklıgil (Bugün 68 ncı sayfada) iş geçen Cuma gecesi yapıla -| 'ngiltera - italya ticaret «— Aramızda daha iyi bir anlaşma ru-| şüphesiz Avrupa kıt'asına bir tek asker | italyanın Berin sefiri değişti İtalyan matbuatı bu hâ diseyi Alman - İta'yan ittifakında bir inkişaf telâkki ediyor Roma 29 (A.A) — Vatikan nezdin deki İtalya sefiri eski halk kültürü na - Ş , ALE © Amerika harbe girebilir mi? | iz Yaran: Selim Ramu Fmeş merikan - matbuat neşriyatı yakından takih - e ği zaman görülür ki * kalmak ta harb yapı zrı Dino AMieri, Bernardin> Attoliconun | mak kadar güç bir seydir, Harbin baş. “(yerine İtalyanın Eerlin selirliğine tayin la edilmiştir. Attolico da Vatikan nezdinde|7: JHalyayı temsil edecektir, ! Ro İtalyanın Berlin büy elçi İtalyan gazeteleri tarafından, Roma Berlin arasındaki münasebetlerin, İtal - yan Alman ittifakı çerçe lâmlanmaktadır. Roma gazeteleri, Alflerinin Berlinde birçok sağlam dostluklara malik olduğu. nu tebarüz ettirmekte ve Alfterinin Ber- lin büyük elçiliğine tayin: Alman . İtal. yan tesanüdünü daha ziyade fazlalaşı » racağını yazmaktadır. Bulgaristan ve Balkan sulhü Bulgar Hariciye Nazırı “ İstikbalde de Balkan ailesinin dürüst bir azası olacağız ,, diyor Bofya 29 (A.A.) — Hariciye nazırı Popol. gazetecilere beyanatta buluna - rak Bulgaristanm halihazırdaki nizaa karışmak arzusunda olmatlığını ve komşularile olan münasebetlerinin Bal kan memleketlerinin hakiki menaftin. den mülhem bulunduğunu söylemiştir. Nazır, demiştir. iki «— Komşularımızı tehdid eden ya- ikm bir tehlike görmiyorum. Fakat, ii tikbalde bir tehlike kendisini dahi, Bulgaristan Bal! ailesinin dü- rüst bir azası olarak, komşularının va- ziyetini vahimleştirecek ve Balkanla - rn refahına İüzumlu karşılıklı itimadı sarsacak hiç bir harekette bulurm:'ya-! caktır.» Bulgaristan Tunadaki konirol birliğine girdi Sofya 29 (A.A.) — Bulgar hüküme- İt kendi arazisi haricinde kontrol ie - rası için zaruri olan müsellâh gemilere | Aleksandr» ile mühim miktarda reçina| sahib olmamakla beraber Tuna nehrin-| İdeki seyrisefain Kontrolüne istirak et. mesi için Macdristan tarafından yapı - İşh teklifi kabul etmiştir. Kanada ve Amerikada inşa edilen yeni İngiliz tayyare'eri Nevyork 29 (A.A. )— Newyork Herald İTribune gazetesine Montrealden bildi . riliyor: İngiltere, Amerika ve Kanadada inşa edilen ağır bombardıman tayyarelerinin hava yolile nakli için tertibat atmaktadır. .Tayyareler Terre - Neuvede Ratties hava meydanından uçarak merhalesiz 3200 ki. İometre katettikten sonra İngilterede ka- raya ineceklerdir. Birçok «I.ookheen» ve «Hudson» tayyareleri munzam benzin ihazineleri ile techiz edilecektir. Sabahtan Sabaha a 29 (A.A) — Havas, Alfierinin liğine tayini duğ esi dahilinde, | İinkişafı için mühim bir hâdise olarak se. şıcındanberi Amerika devlet adam'a. arafından yepılan beyanatlarla bera- Amerikan hâdiseleri İtefsire tahsis e yeni dünya efkârının sari ie bul nu gi upa » yaseti alâka, dar eden bir tezah Diğerine göre ise mesele, bitaral'arlı muhâribler ve A. merika arasında münasebetlerin tanzimi bakımından kale a" k gerektir. Çün. İkü Amerikayı alâkadar eden işler husu- si mahiy rdirler ve bunları nazaran memleketlerinin dahili v> harici siyasot- leri ayrı ayrı idare olunmak icab eden mevzulardır, Fikirlerin bu inkisamı kar. şısında karmakarışık bir vaziyetin mey. na geldiğinden şüphe edilemez. Ame. rika işte'böyle bir derdii hava içinde ya- i samaktadır. Muamafih heyeti umumiyesi itibari'e resmi Amerikanın müttefiklere- meyval olduğu şüphe götürmez bir hakikatlir. ira mevcud kansate göre Almanya gar- bi Avrupa medeniyetine karşı isyan et, miştir. Bu eniyet ise üç esastan te. rekküb ede Hıristiyani ahlâk (etik), Tuhulfen ve bak üstünlüğü. Bu üc mefhum garba has mevlüdat sayılmaktadırlar. Simdiye kadar hicbir kıla hırist'yani ablâkla ilmi hürriyet ve hak kutsiyetini nefsinde toplamış tek bir cemiyet mev. dana getirememistir. Amerika için uğu- Yunda kan dökülebilecek o'an yegâne me. deniyet budur, Mazmaefi bu kanaate rağmen Amerikanm kesif halk kütleleri, memleketlerinin Avrupa harbine karış. masına taraftar eğillerdir. Maruf müte. fekkirlerden -David Lawrence aşağıda. ki. esasları ileri sürerek bunun sebebleri- ni izah etmeve calısıyor: Ameleye göre: Amerikanın harbe girs mesi, ameleve faz'a meseisine mükabil fazla ücret temin eden ve Wavnor adı ve. rilen kanunun velev muvskkat olsun. in. tal edilmesini intaç edecektir. Bir defa tatbik mevkiinden kalkacak olan ve asır. lar süren bir mesai mahsulü ölan bu ka- nunun bir daha kale alınmaması da mümkündür. İş adamalarına göre: Harbin i'ânı, fi- atların tesbitini doğuracaktır. “Kâr nis, betleri azalacaktır ve serbest mesaj, bin. netice diktatörlüğe davanabilen bir kon. trol altıma girecektir. Bunun bir diğer neticesi de Mister Rooseveltin ücün'ü defa Cümhurreisliğine intihabı o olacak- İtir. Serbest Amerika, sır? prensip baki İmindan buna taraftar değildir. Ziraateflere göre: “Gecen harbde mah. sul fiatlarının hükümetre nafka” tbt tulmasından doğan acı nefice'er! görmüş olanlar, veni hir harbin Amerika için bir felâket olacağını dü üvorlar, Fabriketörlere o Amerikanın bita. raf kalması mühimmat ve silâh fabrika- ları için Amerikanın harbe girmesinden daha kazanc'ıdır. Amerika harbe girerse #atlar kontrol altına alınacaktır. Bu ih- #imal, bütün mamüu' eşva işi yapan mües. seseler icin varidiir. Malivecilere- nöre: Bu muhit, vere'le. rin mutlak surette artara$ı düsüncesile harbe girmevi istemivarler. 1933 denbe. vi ki mislini hulan Amev'ka düvunuü- mmivesi miktarını. artirmak (suretile doların fatira kahilivetini azaltacaktır. Cimheriyetei'ere öze: Amerikanıh harbe #irmest 1040 int“habatında fırkalas rının behemsha! mağlübiyetini intaç e. decektir. #Mavnrm 1 İnei enefnda ber Ke Kuvvetli cemiyet terbiyesi içinde yetişenler şaka bile olsa yalandan nefret eder. ler. Ahlâkçıları, din ulemasını işe karıştırmamak şartile yalan olgun bir cemiyetin Tuhuna yabancıdır. İsviçre, İngiltere ve İskandinavya cemiyetleri yalandan ydan görmüş kadar tiksinirler. O cemiystlerde yalan söylemek ayıh ve çirkinden daha ağır sayılacağı kibi birine lâtife tarsında yalancı olduğunu söylemek te hakaret sayılır. Ticaret emindeki meşru yalanlar de yalanın yeri yoktur. Buna karşı tırlar, müslesna olmak üzere üstün garh kültürün. zihinler de şüphenin elim azabından muaf. Fakat yeni harb garbin bu en mütekimil eemiyetlerinin ahlâki salâbetini boza. cağa benziyor. Çünkü (yalan) artık line geldi. Ağırbaşlı İngiliz nasırlarını çok sinirlendirdiği (Sip Con Saymon) gibi çek temkinli otoritelerin resmi ağızlarında geçer akçe ha. görülen bu yalan imalât bir devlet adamını o kadar müteessie etti ki son nulkunda bu resmi yalanları alçakça tertib edilmiş birer tahrif vesikası ola. rak tavsif etti, Yalan şüphe yok ki zekânın iğrenç düşmanıdır. Kültürlü cemiyetin red kai harbde hileyi meştu görenlerin ahlâk cephesinde derin bir çedik açacağı itiyad ile makbul olmuşlardır. Tarihte fulsun merguh ve mahsullerinden biridir. Gurur ve haysiyetin ve nefret ettiği bir hakaret unsurudur. Fa. yalanı da buna katmaları yarınki cemiyetin benziyor, Çünkü en merdvd hareketler fahişenin şayanı hürmet görüldüğü devirler olduğuna unutmıyalım.