29 Mart 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

Mareşal — mektebin hatıra defterini lnza ediyorlar SON POSTA —,.— vablarını verdikten sonra bu defa da, bundan on sene evveline kadar İstanbula gelip temsiller veren ecnebi truplar hak- İkındaki' suailerimi okudu Muhtelif zamanlarda İstanbula ge- len ecnebi truplardan hangisi rağbet kazandı ve niçin? na, hemen hepsinin halkın celbettiğini söyliyebilirim. o Bunlardan nuşulan ecnebi lisanı fransızcadır. ranın, Brünonun, Aleksandrin, Pro vostrun, Hüget Dülfonun sükseleri pek lerine © kat, bütün n büyük oldu. Sesil Sorelin lan tehacüm harikulâde idi; bunların üstüne çıkan ve fevkinde olan san'atki ile Şarl Buayenin beraber oynadıkları defa olarak bir sesli film çevirmiş ve İs- tanbu'da gösterilmişti. onun Şarl Büayö ile beraber, Ani Halkevinin resmi küşadında bulunduk- tan sopra İstanbulda temsiller Bini almıştı, halk, Maribel ile Şar) Bus yeyi görmek için saatlerce yileğ kapı sında bekliyor, galeri biletini alen fakir talebeler ve gençler, erkenden gelip yer- lerini alıyorlar, hattâ öğle veya akşam | yüksek san'atkârların oyunlarile alâka- iktifa İdar olur ve sade bu ihtiyacın. tatmin i- yemekleri ölarak bir sandoviçle derek oyunları seyre — Ecnebi piyesleri arasında klâsik'er | Bazılarmın aradığı çev, mi, modemler mi daha çok se — İkisi de... Türkler ara gızcayı bir yesin bütün inceliklerini haki pek çok kimseler tanırım. Bunlardan bir Fransız tiyatrosu müdürü Bay Arditi, Türk tiyatrosu hakkındaki suallerime ce-| liyorsunuz. Artistlerin en Ş9K|trupun fenni kisımlarile onun. idari kı-| Fransız grupları balkı daha çok cezbetti, sebebi de malâm: Türkiyede en çok ko- Fransız komedi trupları arasında Tie- kumpanya oldu, O zaman Maribel, ik Bunü müteakıb vermesi | İmemlekette adetâ artistik — r hâdise ha-| aym <a? ta ? CE TİYATRO J Komedi Fransez Türkiyeye gelirken Fransız tiyatrosunun 30 senedir tiyatro ile meşgul müdürü Arditi ne diyor? Yazan: Muazzez Tahsin Berkand — Bu temsillerin, Türk ye Fransiz|nadığı oyunu gördüğünü etrafındakilere devletleri arasında kararlaştırıldığını bi-/ilân etmek... hepsi Komedi! — Yakında başka ecnebi tiyatro trup- Fransez san'atkârlarındandır. İlarının Türkiyeyi ziyaret etmeleri ihti- Temsiller esas itibarile takarrür ettik-| mali var mıdır? ten sonra Komedi Fransesin murahhas! — Bugün için böyle bir şey mevzuu - İazası Bay Emile Bourdet Ertuğrul Muh- bahs değildir. sine ve bana birer telgraf göndererek; Beni bu kadar büyük bir nezaketle kabul etmiş olan Bay Arditinin kıymetli srmlarile de benim iştigal etmemi rica | vakitlerini aldığıma müteessir olduğum Ecnebi truplardan pek azı müstes-İetti, Bu talebi, evvelâ Türk hükümetini, |halde gene son bir sual sormaktan ken- rağbetini | saniyen senelerdenberi münasebette bu-|dimi alamadım lunduğum Komedi Fransezi memnun ets| — Otuz seneye yakın bir zamandanbe- mek için kabul ettim. ri Türkiyede tiyatro ile iştigal etmekte — Biletler pek pahalı değil mi? siniz. Bazı hatırlar söyler misiniz? — Evet... Fakat hasılattan kimsenin | Çok hassas bir mevzun temas etmişim menfaati yoktur. Bu, yalnız artistlerin | gibi muhatabım ciddi bir tavır âldi: ve dekorların nakliye ücretlerinin bir| — Hatıralar... Bunların arasında çok kısmını “bile kapayamıyacaktır. Birkaç | tatlıları olduğu İyi dek Tarlari da var, temsile aid dekorların ancak iki vagonda Sara Bernardan başlıyarak bugüne getirilebileceğini nazarı itibara İç ar. Fekat bunları size hemen şimdi Paristen İstanbula kadar ne kadar büyük 'aı ağa imkân yok. Biraz durup dü- masraflar yapıldığını tal edersiniz. e dönmeli, Maamafih, biletlerin pahalı olmasına yim. başka bir sebeb daha var: Binanın kö) — Birkiç hatıra olsun hemen söyliyo- çüklüğü ve bilet miktarının azlığı... E-İmez misiniz? ğer Şehir tiyatrosu büyük olsaydı, bitta-| | Alelâcele bir iki kel öylemek» bi bir veya iki balkonu, galerileri ve muh gen bir şey çıkmaz. Fransız trupunu kar- telif mevkileri olacak ve biletler de herl giyayım, artistlerle mülâkatlar İkeseye elverişli olabilecekti. Yerler mah-| çı sizi onlarla görüştüreyim, ondan son- dud olunca bittabi fiatlar yüksek oluyor.|,. size bazı tiyatro kKatıralarımı anlata — Ecnebi truplara rağbet gösterilme- 1 vâdediyorum ve bu hatıraların sinde başlıca sebebler nelerdir? sri alâkadar edeceğine eminim. — Bunlar muhteliitir. Bir kısım halk gençleşmeli- hazırla Nazik muhatabımı daha fazla meşgul emek için kendisine teşekkür ederek görmeğe gider medi Fransez artistlerile zel bir mev- zudur; kimisi bildiği bir güzel ko- nuşan kimseleri dinlemek için tiyatroya İkoşar, kimisi dekoru, tuvaletleri meraj çin tanınmış artistleri utların biringisini yatın fakat sözüme nihayet verm bulunmaktan ken- | edi Fransez ar gder. İtistleri Ankaradaki temsillerinden sönra Burada Bay Arditi sustu. Bir şey SÖY-| Boruta gidecekler ve sonrâ Parisc dön- kümete bir temennid dimi a'amıyorum: Ku çoğu hattâ klâsikleri ezberden bilirler ve|lemek istediği halde söylemediğini anla- | mek için tekrar İstanbuldan geçeeekler- oyun oynanırken kelime kelime takib e- dım ve israr ettim, Gülümsedi. miş. O zaman, fırsattan istifade ederek, derler. Bunların arasında, modern Fran- ikleri, esprileri İzur yok: Her memlekette olduğu gibi bu-İbe matinesi rica etmek kabil değil midir? siz operetlerindeki ii bir Fransız kadar zevk ve lezzet'e âinle-|tada da bir kısım halk vardır ki yip anlıyanlar da pek çoktur, — Önümüzdeki Cuma akşamından iti baren Komedi bulda ve Ankarada ve hakkında bazı izahat verir misiniz? a — “Hamle Amerikada sinema kralı sıfatı ile yüde-| dilen meşhur prodüktör Adelph Zukır Şekspirin «Hamlet ini filme çekeceğini geçenlerde bildirmiştir. ilecek temsiller «Hamlet» filminin emsalsiz ve kusur- #uz bir eser olmasını arzu eden Adölphe! ukor bu hususta bir senaryo yapılma- nı muhtelif milletlere mensub yedi 8€-) aryocudan taleb etmiştir. Prodüktörün maksi gün muhtelif memleketlerde ne suretle İ gösterilmesi lâzım geldiği hakkında bir fikir edinmektir. Muhtelif milletlere mensub senaryo” İcuların «Hamlet» filmi hakkındaki pr6- jelerini aşağıya yazıyoruz; AMERİKAN: Bir Amerikan senaryocusu evvelemir- de san'atkârları seçmek ile işe başlamak» tadır. «Hamlet» Gary Cöoper, Tşrone Power veya Orphelie rolü Deanna Durbin, Polonius rolü iç Jdolphe Menjou. aryosu şudur: Danimarka sa k bir gece müsameresi. Şar süzikhol numaraları, renkli pe-| riler vesaire, eskirim numaraları, İNGİLİZ ) i . letin ivacı: eserinden ilham alınma - İngiliz senaryocusu Şekspirin eserinelını tavsiye tamamile riâyet eylemektedir. Hamlet pi- yesinin muhaverelerini aynen ipka eyle- meği tavsiye etmektedir. Frânsez tarafından İstan-İyatro ile, ne san'atkârla, ne mevzula, ne kârların seçimi ile başlamaktadır. SASİ .İbelie rolü için: Corinne Luchaire, Polo 49 nius rolü için Ralmu'yu münasib gör - mektedir. — Düşündüğümü söylemekte bir mah- | kendilerinden bir iki temsil ve bir tale böyle meşhur artistleri görmeğe, sade gösteriş yapmak maksadile gider. Bunlar ne ti- * Tashih — Dünkü yazımızda Bay Avditive atfedilen sözler arasında yapılması muta sayver tiyatronun (15000) Kişilik olması te. de dekorla meşgul olurlar! Gâyölen ken-| mennisi geçmişti, Bu rakamın bir sıfın faz. dilerini göstermek ve filânca artistin oy-İladır. Tashih ediyoruz, İNEMA t,, filme çekiliyor Izuunu Freud nazariyesine uydurmak is- temektedir. Rus senaryocusu «Hamlet, $ modern bir dram olarak telâkki eylemektedir. Bu senaryocuya göre bu filmin modem kor ve elbiselerle oynanması icab eylec mektedir. ZENCİ: Bir zenci senaryocusuna göre Hamlet eserinin kahramanı olan Danimarka pren sinin zihniyetinin tam manasilş zenci zihe niyetine uyduğu görülmektedir. Bundan dolayı büşrolün bir zenci san'atkâra ve » rilmesi icab etmektedir. Bu senaryocuya göre mevzuun modemleşlirilmesi lâzım gelmektedir. Şekspir FRANSIZ: ni senaryocusu «Hamlet: mevzuu Fransız senaryocusu dahi işe san'at -|nu tamamile benimsemekteğir. Bu geriar- yocuya göre Japonlar tarafından beğ irles Boyer, Op- nilmesi için «Hamlet sı icab etmektedi Hamlet rolü için: C e pek az tadilât olphe Zukorun neye | Faks Senaryo olarak dâ meşhur Fransız mu- rlerinden Jean Sarment'nin «Ham- z meşhur prodüktör ta - flemektedir, alır bu meşhur erin filme çekil kkındaki haberler hitlerinde büyük re olduğu bütün dünya sinema "Alman senaryocusu «Hamlet» mev »-|bir alâka uyandırmıştır. ALMAN: