19 Ocak 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

Mülk | ram kanu 1 inci sayfada) ide yok değildir. Bazan vatan sever bir rağa tafsilen tekrar edecek değilim. Gü |ferd gibi saf halkı iğfale. çok defa hü- nün icab ettirdiği birçok lüzumlu ka -İviyetlerini gizliyerek memleket havu- nunlar yüksek tasdikinize mazhar ol-İsını ifsada çalışırlar. Lâkin derhal ar- du. Hükümetinize düşen vezife de on-İzedeyim ki. bu güruh için en az müsn. lar: iyi milletimizin nef'ine uyar şe -İid olan muhit Türkiyedir. Hiç yer bu- A kilde tatbik etmektir. Aziz arkadaşlarım, Memleket içinde emniyet ve asayiş memmuniyet verecek bir haldedir. Yap makta olduğumuz müşsheğdeler bize gu kanaati vermiştir: Bütün vatandaş. Jar ve umumiyetle 'Türk yurdunda ya- şıyanlar hürriyetlerinden, şeref ve hay siyetlerinden ve bilcümle haklarından emin ve müsterih yaşamaktadırlar. İdaremizi tamamen asli hukuk pren siplerine tevfik etmiş bulunuyoruz; hü tlere hürmet ve riayet ediyoruz ve bu şart altında memleket içinde ni- zâmı mahfuz tutuyoruz. Büyük Meclisin kıymetli irşadlarm- dan ve feyizli mürakabesinden deima istifade ettiğimiz gibi. tam bir serbes- Jamıyacakları da saf 'Türk kalbidir. (Bunlar ker vakit türlü türlü rivayetler ve iftirelar çıkarırlar, fakat Türklük muhiti içinde istedikleri neticeyi bu - lamazlar. Şimdi de (yeni sermayeler buldular, diyorlar ki: «Hükümet felâketzedelerin yardı - mına vaktinde yetişemedi. milletin ver diği yardımlar muhtaçlara yetiştirile - medi, zelzele mıntakasında asayiş te - min edilemedi.» Aziz arkadaşlarım. Bunlarm nasıl çirkin bir iftira oldu- ğunu siz bilirsiniz. Felâket haberile be- raber alâkadarlıra (o verdiğim emirle kendilerini mümkün olan her yardımı ifa ederek derecede bütün salâhiyetler- le teçhiz ettim. Ve derhal Jüzumu k3- ti içinde çalışan matbumtımızın neşri-İdar para gönderdim. İki vekil arkada- yalındın da faydalanmağa dikkat edi-İsım felâketin ertesi günü zelzele mm- yoruz. Zamanımızda dünyanın bir çokİtakasma hareket ettiler. On gün mü - mem'eketlerinde. dahili nizam ile ka-İtemadiyen dolaştılar. Bütün salâhive!-| bili islif görülmiyen matbuat hürriye. İlerini kullanarak mümkün olan herse- tini, biz o nizamın yardımcısı sayıyo -İv! yaptilar. Merkez de kendilerinin lü- ruz. Ve öyle olmasını temenni ediyo -İzum #österdiği herşeyi yaptı. Hiçbir Tuz. Herkesi, tenkidsiz ve mürakabe -İyere para ve tahsisat s'kıntısı cektiril- #iz idareye imkân veren herhangi bir sistemi bütün zahiri kolaylıklarına rağmen biz, iltifata lâyık görmüyoruz. Çünkü, hedefimiz mes'uliyet mevkiin- de sualsiz. cevahsız hükümran olmak değil. memleketi en emin yoldan refah ve terakkiye ulaştırmaktır. Bu yol, ka- naatim mürakabeli ve mes'uliyet- li demokratik yoldur. Bugüne kadar takib ettiğimiz bu hattı hareketten müşteki değiliz; bilâ- kis pelitikamızın temin ettiği iyi ne - ticelerden memnunuz. Matbuatın bak- lk: tenkidlerine alışkmız. Haklı ve hak- $ız tenkidlerin temyizini ve bunlar hak kında lâvık oldukları hükümleri ver - meyi de milletin daima iyiyi. doğruyu bulan selim hissine terkediyoruz. U - mumi ve hususi menfaatlerin i ih. timaline karşı kanunlarımızın ve mahlbs kemelerimizin kâfi teminat olduğuna kimsenin süvhesi yoktur. Arkadaşlarım, Son zamanlarda bhevimizi, bütün milletimizi müteessir eden zelzele ve seylâb felâketlerinin onulmaz acısını, yani can zavlatını unutamayız. Fakat ne çare ki olmustur. Felâketten kurtu. il izin verdımına ve te - in vasıtalarımızla koşu - yoruz. mümkün olan herseyi yapıyo - Tuz ve vavacağız. Bu felâket karşısın. da milletin ve hükümetin gayret ve medi. Hükümet ve Kız'lay bütün ve « saitile çalıştı. Tedarik edilebilen çadır. erzak. eşya, ilâç ve inşaat malrsmesi ve sıhhi ekipler gönderildi. Milletin. hükümetin ve Kızılayın yardımları en seri surette felâketzedelere vetistiri! - meğe calışıldı ve çalışılıyor. Muhtelif verlerde sevvar ve sabit hastaneler karuldn. o Bunların tafsilâtmı alâkalı vekil erkadaslarım size arzettiler, Biz. feket pören kardeşlerimize gönlü - müzün İstediği kadar geniş ve (seri yardım yavamadığımızdan müteessi - riz. Bu hizmeti daha Seri ve daha me » nis mikvasia yapmak, vani felâketin anında her vere ve herkese yetismek isterdik. Runw muvaffak oolamadıksa sekeh bizim kusurumuz değil, imkânm darhör, twbiatin o zorluklarıdır. İeinde "umuz sartların ve eltmizde - ki vastelerin verdiği imkân icinde a- zami bizmet ettiğimize ve etmekte ol- duğumuza kaniiz. Zaten büyük heye -| tiniz gibi yüksek bir mürakabe kuvveti Jkarşısında çalışan bir #dare bundan baş kasını yapamazdı. Onün için kalbleri .| miz felâket vüzünden ne kadar muz - tarfb ire, vİcdanlarımız da mümkün 0- lanı yapmış olmak kanaatile müsterih- dir. Felâket mımtakasında asayisin mu. hafazı edilemediği. bir bilezik veya kül pe için kollar. kulaklar kesildiği, u - SON POSTA anılan Milli Şefin etrafında yekpare bir vücud gibi müesanid bir halde çalış mak lüzumuna kanidir. Millet, kendi Büyük Meclisinde gördüğü #zim ve te sanüdle müftehirdir. Hükümetin, sizin de tasvibinize mazhar olan politika - sındaki isabete inanıyor ve onu ken. dine mal ediyor. Bununla iftihar ede. biliriz. Aziz arkadaşlar. Harici siyasetimiz muhtelif vesile - lerle yüksek huzurunuza arzetmiş ol- duğum esaslar ve tasvibinize iktiran e den direktifler dairesinde tabii seyrini takib etmektedir. , İngiltere © ve Fransa hükümetle - rile malümunuz olan kredi ve istikraz- larm müzakeresine memur etmiş ol - duğumuz heyet gerek Londra. gerek Pariste dostane bir hava içinde mesa- isini ikmal ederek buna mütedâir mu- kaveleleri hükümet nama akid ve im za eyledi. y n Sofyada tevakkuf e anım muhterem başve- kili Bay Köse'vanof ile vaki olan gö - Tüşmeleri #ki komşu memleket arasın. daki itimadkâr dostluğun tezahürüne ve Balkanlarda sulh ve emniyetin is - tikrarma Oo matuf mesaimizde şavanı memnuniyet bir görüş birliği kaydedil. mesine vesile olmuştur. Arkadaşlar, İnsaniyet, feci bir harbin ıztırabları devam ederken, Türkiyemiz. maruz Ikalmış olduğu büyük felfiket karsısın- da çok ruhu okşayıcı bir tesanüd man- zarası gösterdi. Resmi ve hususi ellerden bize yanık miş olm ve el'an da yapılmakta bulu. nan yardımlar memleketimize karş! u- mumi bir sempatirin ve bize her ta - rafta verilen kıymetin bir ifadesi ol - İkincikânun 19 nu derhal tatbik edilecek olduğu kadar tahdid etmiyecek şekil « Meclis ruznamesinde bulunmakis 0-İde olmasına hükümetiniz gayret ede - lan m5 korunma kanun lâyihasını İcektir. (Güzel sesleri, bravo sesleri). mürtaseliyet kararile müzskere eyle - Hususi teşebbüsler miş ve mubtelif maddeler üzerinde 88-İ Hrususi teşebbüsleri alâkadar eden çen münakaşalardan sonra mevzuubahs | meseleleri iş muhitlerile görüşüp, ko - kanan lâyibasını tasvib eylemiştir. nuşup ondan sonra mevkii tatbika ko- Bu kanunun müzakeresine başlanır-| yu koymamak meselesinde ne düşün ken heyeti umumiyesi üzerinde söz al-İdöğümüzü sordunuz. Şu dakikada söy“ mış olan Parti müstskil grup reisi Ali | iyehileceğim şu olacaktır: Hususi te - Rana Tarhan tarafından sorulan sual. | ebbüsleri alâkadar eden kararları 2l lere ve Berç Türker (Afyonun) beya-İmadan önce iş muhitlerinin mütalea- matına cevaben Başvekil Dr. Refik Say larını almanın münasib olacağına kani dam şu cevabı vermiştir: olduğumuz zaman bunda hiçbir zaman cevabları tereddüd etmiyeceğiz. Büyük iş, küçük Arkadaşlarım. evvelâ sayın arkada -İiş mevzuubahs değildir. Mesele iş mu- sım Rana Tarhanın suallerine cevab) hiti #tibarile bunların fikirlerini almak vermek isterim. Anlıyabildiğim kadar| bizim için faydalı olacağına (o kanaat birinci sualleri bu kanunun tstbik mev) getirdiğimiz dakikada bundan hiç çe « kine ne vakit ( gireceği hakkındadır. İlinmiyeceğiz. Ve daima bunların fi - Heyeti celilenizce de malüm olduğu Ü- kirlerini de almayı kendimiz için bir ©- zere dünya vaziyetinin. dünya harb ve)sas bileceğiz. Buna bir kaydı ihtiyati Iktisadi vaziyetinin mecburiyetleri ol- koymak mecburiyetindeyim. O da ka- rinde .durmazdık. Binaenaleyh bugün bu kanunun kabulünden sonra derkal tatbik mevkiine geçmesini tabit ve lâ - m görüyoruz. (Bravo sesleri). Hari- ci, iktıradi müesseselerin dahilde yap - tığı in'kâslar ve bilhassa ihtikârla mü. eadele lüzumları bu kanunun derhal tatbikine #ecilmesi icin âmil oluyor. Hâkim olacak zihniyet İkinci sual olarak buyurdular ki. bu kanuntını tatbikinde takib edilecek ve hâkim olacak zihniyet nedir. Bendeniz buru şövle anladım. Kanınun tatbikstında takib edece - ğimiz plân bittabi kanunun ihtiva et - tiği muhtelif mevzuların birbirlerile olan alâkasını ve tatbik İüzumuna te. mas ederek bu esaslı program hazırlan- dıktan sonradır &i, kanunun tatbikatı. na #eçeceğiz. Aksi takdirde kanunun mak itibarile bu insani tesanüd bir de jtatbikma #eçmek fayda yerine mazar- hüsüsi alâka mahiyetini haiz bulunu -İrat verir. Binaenaleyh evvelâ muhte - yor Wf veesvzuları nazarı dikkate israk ve hassasiyeti müvazi ve birbirini tamam İmumi müfettişin çapulu men için ken- Jar bir halde tecelli etti. Ve böyle de.İdi elile yüz adam öldürdüğü yolunda- vam ediyor. Hükümet kendisine düşen İki amiyane rivayetler bu memlekete vazifevi takdirdeki dikkatini, milleti -İzarar vermek istiyenlerin ne kadar adi miz de aramızdaki milli tesanüdün sa. vastalara tenezzül edebildiklerini gös- Mwmiyat ve azametini gösterdi ve gös- İTİ aga yük Meelisimizin, eok asil bir ke le teşekkül eden milli yer - dim komitesinin davetine, bütün vatan | dır. Böyle şeyler vaki olmamıştır ve; S€ve seve iştirak ediyor. Dün | olamaz. Zaten zelzele haberi üzerine| evlâdları de bir vesile ile arsettiğim gibi vatan yüksek mefhırmunun en can verici tek manzarasına şahidi 7 badladın günden © dün oomrlarağ mill vardım di gelen berrüü vekünu 2.156.956 in si miş, ayni teberrünt da tamamen tasnit edilememekle beraber yarım milyon parçayı çoktan aşmış ve halen devam etmekts olan iase mevaddı yekünu da yarına intifa istismar etmek teren delillerdir. Arkadaşlarım, Bımların hepsi yalandır ve iftira » ilk aldığrmız tedbirlerden biri de o mn| takanın insıbat kuvvetini arttırmak o). mustur. Orun için oralara derhal as - İker ve #andarma gönderdik. Arkadaslar, Fena propasanda bu kadarla kalmı - vor, divorlar ki felâket bundan ibaret| değildir. Tekrar zelzele olacek. seylâb| olacak. baska felâketler gelecek; hatta Şe ye seylâb pibi tabif hâdiselerle etmek ancak gayri meşru e - inellerini istihsal için her yolun ka - pandığırı #ören bedbahtlarm, şüpbe - siz ki kendileri de inanmıyarak, yapa bilecekleri harekettir. Herkes bilir ki ibii hâdiseler, tabi kanunlara tabiâir. kendi menfaatlerine mağlüb, bazen da memleket dre kuvvetlere ölet olan. “Jar bulunur. Bu yadigârlardan bizde, ve süsli - Tu insanlara. müsaadenizle. bu kürsü » den Türkiyenin derin teşekkürlerini i- fade edeyim Aziz arkadaslarım. Haf'alardanberi üzerinde el birliğile calştığımız ve buzün kabul buyurdu. ğunuz milli korunma kanununa da te - mas etmek isterim Kanunun gayesi yalnız. Türk vatan- dasının sıkıntı çekmemesine ve Türk müdafaa kuvvetlerinin fevkalâde hal - lerde ve (o seferberlikte en iyi şekilde tanzimine ve idaresine matuftur. Hü - küme'inize verdiğiniz bu vazifeler ya- pılrken. bunların gene en iyi şekilde görülmesi için. verdiğiniz salâhiyetle- rin de en dikkatli bir surette kullanı)- masmın İüzumuns kani bulunuyoruz. Hükümetiniz bu vazife ve salâhivetler kendisine verirken. Büyük Meclis ta- rafmdan gösterilen ibtimarndan ne ka dar memnun ise, kendisine gösterilen itimâda da müteşekkirdir; ve o itimaa ze'tisi buhranm. memleketimizde vâki iktısad! ve ticari akislerini zamanmda karşilamak bizim için ne kadar hayati bir mesele ise, bu buhranlardan isti - fade etmek istiyecek olanların (fena fikir ve hareketlerine karşı koymak da o kadar lüzumlu bir harekettir. Biz, ba yatıa bu halleri görmüş ve acılarını çek miş bir nesiliz. Tabiatlarımız da ona tekrar müsaade edecek kabiliyette de- ğildir. Huzurunuzda bu kanunun tat - biki kendilerine tevdi edilecek her sı « nf memura ve gene bu kanunla kendi hakları müdafaa eğilecek olan her va- tandaşa. ayni zamanda, hiç gevşemiyen bir azim ve dikkatle, vazifelerini yap- mâlarını ve baklarını aramalarını hö- tırlatırım. Ancak bu karşılıklı müra - kabe ve dikkat sayesindedir ki. kanu. nun tayin ettiği iyi hedele vâsıl ola - biliriz, Arkadaşlarım. İntihab dairelerinizin ihtiyaç ve du- rumlarını sıhhatle ve neş'e ile getirme. nizi en samimi hislerimle dilerim. Medis müzakeratının tafsilât Ankara 18 TA.A.) — B. M. Meelisi bürün Refet Csmtezin başkanlığında »- İtovlanarak rüznamede bulunan med - deler Üzerinde müzakerede bulunmuş ve bu &rada bazı daireler bütçelerinde münskele vanılmasına aid lâyihalarla gedikli erbaşların maaşlarına aid ka - lâyık olmağa çalışacaktır. Dünvanın ar), Bu dost devletlere, bu yüksek ruh- İbumierın birinin diğerile olan alâkasını #nde tutarak hükümetçe hazır - Gör İlenacek bir plân dahilinde bir prosram harırlandıktan sonra kanunun tatbiki. na #ecmiş olacağız. Hikim olacak zihniyet dediler: Bum bilhassa çok mühim gördüm. Vatandeşm mümkün olduğu kadar nor- mal havatını örselemiyecek şekilde ol- masına dikkat etmek bizim için bir va zifedir, (Bravo sesleri). Ve gene iş sahibi vatandaşların nor mal sâvlerini ve karanelarını eümikün Finlerin yeni zaferi (Baştarafı 1 inci sayfada) Sovvet kıt'aları, millerce mesafeye püskürtülmüştür. Tidningen gazetesinin Stokholmda- 'ki muhabirine göre. Rus başkumandan- İni Mildiriyorlar. Ruslarm doğu cephesinde Kitela'da ki rie'etleri münskale ve yiyecek fik - danma atfedilmektedir. Mesterin Helsinkideki muhabirinin busün bildirdiğine göre, şiddetli rüz - gârlar devam etmekte ve soğuk Rus tavyarelerinin famliyetine mâni olmak- tadır. (AA) Sovyetlerin yeni bir hezimeti Helsinki 18 (A.A.) — Rus kıtaatının büyük bir hezimete uğradıktan ve 40 bin kişi ve mühim miktarda mslzeme kaybettikten sonra Salla'dan geri çe - kilmiş oldukları teyid edilmektedir. Sovyet tebliği Moskova 18 (A.A.) — Tass ajansı - nın bir tebliğinde şöyle denilmekte - dir: 17 İkincikânun tarihinde bütün is - #kametlerde kesif kollarınm fasliveti görülmüştür. Topçu faaliyeti. hafif ol. mustur. Sovvet tayyareleri, birçok keşif uçuş Yeri yapmıslar. demiryollarını ve as - keri hedefleri bombardıman etmişler - dir. Hava muharebeleri esnasında 11 Finlând'va tavyaresi düşürülmüstür. Finlândivada hava kuvveti Londra 18 (A.A.) — Finlândiya el- çilik erkânmdan biri dün burada yap- tığı bevrnatta Rusyanm son zamanlar- da hergün Finlândiyaya 300, 400 ray » masaydı bü kanumun tedvini için üze -İyuni veynhnd bu gibi mütaleaları al « mayı ve ne vaktinden evvel, ne de vak tinden sonra bırakmamayı kendimiz i- çin sar edinecefiz. Sebebi de vaktinden evvel alınması iş rmihitini mutszarrır edebileceği o gibi, İ vaktinden evvel alınmaması da iş muhi- İni tekrar mutazarrır edebilir. Bu nokta nazardan mümkün olduğu kadar zama- Jrmda ve kabil olduğu kadar fazla iş mu- İhitinin fikrini sormak bizim için vazife ifa ederken kolaylık teşkil edecektir. Sayın Bere Türker arkadaşımızın hak- kımızdaki güzel temenni ve hislerinden dolayı çok teşekkür ederim. Büyük bir yük ve büyük bir vazife Hükümet üzerine tekrar büyük bir yük, ayni zamanda bir vazife ve mecbu- riyet alıyor. Bunu yaparken “'den geldi- gi kadar ne içtimai ve ne de iktisadi ha- yatımızda bir tezelzül yapmamasına 001. şacağız. Bundan emin olabilirler, Çifçi we köylü hakkındaki temennileri ayni 7a- manda bizim de temennilerimizdir. Ay- ni şekilde bunları gözönünde bulundura- cağımızdan emin olsbilirler. Maruzatım bundan ibsrettir, (Alkış'ar). Başveki'in bu Beyanatım takiben 0- kunmaya baslanan maddeler oözerinde barı hatiblerin mütsleaları dinlenmiş ve kanun kabul olunmustur. Meclis mesaisinin Martın 18 ine kadar tehirine dair verilen bir takririn tasvib olunmasını müöteskıb Başvekil Dr. Refik Saydam sık sık sürekli alkıslar'a korşt- lanan ve metnini ayrıca bildirdiğimiz be- wanatta bulunmuştur. Sovyet Rusya ve Romanya (Baştarafı 1 inci sayfada) Bu makalede Romanyaya Sovyetler Bir liği e bir karşı'ıklı yardım paktı sktet- mesi teklif olunmaktadır. Filhakika siyasi mehafilde kaydedili- yor ki, Moskova tarafından Baltık mem- leketlerinde ve sonra Finlândiyada giri- ya hakkındaki niyetleri de Baltık mem- leketlerile yapılan anlaşmalardan mülk hem olsa gerektir. Demek oluyor ki, Sov- yetler Birliği Romanya ile yapacağı kar- şılıklı yardım paktı mukabilinde Bese- rabyayı istirdad etmek ve Romanyada sağ'am askeri noktalar elde eylemek fik- rindedir. Böyle bir hal Macaristan için tehlike teşkil eder. Alâkadar iki memleket mat- buatında Macaristan ile Romanyanın münasebatlerinin iyileşmesi ihtimalleri nin mevzuubahs edildiği hir sırada bu c- bet hesaba katılacak bir unsur teşkil eder. (AA) İktısad Vekili şehrimizde Ankara, 18 (Hususi) — İktısad Vekil Hüsnü Cakır bu akşamki trenle İstanbu- la hareket etmiştir. a ma amaa yare ile taarruzlarda bulunduğunu v8 muhasemat başladıktan sonra gelenlef de dah'l olmak üzere Finlândiyanın bü taarruzlara karşı koymak için elinde ancak 150 tayyare bulunduğunu söy “ lemiştir. raerarenaemmesmamssesenssasasanaasssaamasammmaması Günde yüzlerce kurban veren millet. Jerden örnek alarak, harb ve sulh İçin iyice hazırlanmamız İâsımdır. Kurban - arım Hava Kurumuna vermek, bu bâ- sırlğa iştirak etmek demektir.