31 Aralık 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

31 Birincikânn Anadolu Türklerinin tarinmde parlak bir hatırası olan Erzincan, «nice bin mülükün malik olmak için çalıştıkları bir «Bağı İrem misal» bir büyük şehir idi. Seyyah Evliya Çelebi, muazzam Seyahatnamesinde, zamanımızdani Üç yüz elii yıl evvelki Erzincanı şu satır- Marin tasvir eder; Erzincan kalesi, düz ve gönül açıcı ir sahranın örtasındaş taş yapı, mu- bba şekilli râna bir kaledir, eski bir ir. Çepçevre alçacık bir hendeği vardır. Varoştan kaleye bir köptü ile geçilir. Kale içinde ik: yüz wded bağsı bahçesiz evi, bir camii vardır. Kale içi dardır. Erzurum şehri içinde yedi cami ve birçok mescid vardır. Hamamlarının ©» meşhurları Kalem hamamı ile İsken- der hamamıdır. On bir kadar büyük har vardır. Kırk sekiz mahallesinde kırk kadar sübyan mektebi vardir. Erzincan üleması, sülehası, pek çok- tur. Bundan ötürü çocuklarını okutur. lar, talebesi çoktur. Her cami ve mesci- Ma Porasız, pulsuz dersiâmları var- Pei Burularda bütün fenler tedris edi- z Erzincanlılar zeki, reşid, necib, açık i irli; halük; halim insanlardır. Cüm- e leri) €svab giyerler. re tir» di, Eiymezler. ven Erzincanın güzelleri pek çoktur. ii kadınları «Adviye misal» âfife ari arından çarşaf ile örtünürler. A- ei çizme, başlarına dibadan grakçin giyip gezerler.» Si Fzincanın küçük, kârgir bir bedes- ii vardır. Bu bedestende her çeşid e mallar bulunur. . Çarşısında sin sia dükkânı vardır.» in havası güzeldir. Şark em dağ aşırı Erzurum iki konak- a İdi m yağar. fakat üç gün- den anın, yaz ve kış sebzesi eksik ökiie; a hubübatı boldur. Yiye - Serce iz yetmiş türlü nefis armudu sinceye ai Üzümleri, yenisi yeti- ir Me kalır. Zerdalisi, armud Be ve kurusunun beyaz ve sarısı, sek yah dutu meşhurdur.» lar gi m dut kurusu sattık- Eötürürler Yük sar memleketlere de günlük ve eril çeşld dut pekmezini kâsesini al İle terbiye ederler. Bir «E taze hayat verirler.» vala si mesireleri çoktur. Mev- defile ii yük hayvanları ile Er- ni ir. Brzurumu meyva ile Vuran Erzincan şehridir.» esvab <Irök olan E şehirdir. Halkı tü, padişahının memleketlerinden ve kalabalık bir rkçe konuşur. Sokak- kır madeni va; Siri takımları yanılır, Erzincanda Ahi Ni. ARL'R saviyesine indik, bu hilerin p adı kibarlarndandır, bize ği Kemuhten bir manzara 'kemmel surette ziyafet etti.» Zamanımızdan elli sene kadar evvel de, merhum Ali Cevad, «Memaliki Os- maniyenin tarih ve coğrafya lüğatı » adını verdiği eserine şunları kaydet- mişti: «Erzincan dördüncü ordunun mer- kex'dir. Fıratın gayet Jâtf bir vadisi içinde bağ ve bahçe ve çayırlıklar ara- sında kurulmuş olup meyvası gayet boldur. İklimi, ilkbahar ve yazın lâtif, kışın mutedil fse de Temmuz ve Ağus- tos aylarında şiddetli sıcaklar olur. Bi- naenaleyh Erzincanlılar yaz mevsimini, hiç olmazsa Temmuz ve Ağustos ayla- rını civar tepelerdeki lâtif ve sulak köylerde geçirirler.» «Erzincanın 23,000 nüfusu vardır. Sehrin yirmi kadar camii ve mescidi 4 medresesi, 4 kilisesi bir askeri rüşdi- vesi, bir mülkiye rüşdivesi, lüzumu ka- dar ilk mektebleri, 1300 dükkânı ve mağazası, 8 hamamı, bir kışlası; bir hav pisenesi, bir baruthanesi; askere ald bir ibadefhanesi ile bir debağhanesi vardır.» «Erxincanda-ihram seccade, hamam takımları dokunuf; demir ve gümüş ve bakır takımları yapılır» * Evliya Çelebi Erzincana' Kemah Üze- rinden gitmişti; Kemahı şöyle anlatir: «Kâlesi, eski Kayserler binasıdır Kalesinde beş yüz neferi ve bir dizdarı vardır. Kemah civarındaki tuzlada kar» dan beyaz, Kırşehir tuzundan lezzetli tuzu olur ki çok meşhurdur. Bütün Türkmenistandan Bingöl vaylağına çı- kanlar tuzlarını hep bu Kemah şehrin- den alırlar. Bu şehrin de ince ve sağlam çadır bezi meşhurdur. Eşi bir memle- kette yoktur. Rumelindeki Drama be- zinden âlâdır. Halk: «Kemahın bezi, Erzincanın cevizi, Bavburdun kızı» diye darbımesel et- miştir. Kemah kalesi dibinden ür suyu #kar. Bütün bu Kemah halkı ka- tık peyniri tabir eder peynirler yapar- Jar. «Kalesi beş köşeli şeddadi bir bina- dır. Kıble bakan bir demir kapısı, onun|tarihi Türk şehrinin felâketini de gör-İmen mühtelitin son dakikalara kadar de- İcerisinde de iki kat kapıları vardır. B!- SON rOSTA rzincandan Kemahtan yargelir ağlamahtan,.. Meşhur Macar takıvı Ferenç Macarların meşhur Ferençvaroş takımı dün ilk maçını İstanbul muhtelit' ile yap- İt. Havanin fenalığına ve dühuliyenin artlırımasına rağmen mâçin uyandırdığı alâka Taksim stadına kalabalık bir se - yirci kütlesi toplamış. (Hasılat: 2000 li- radır.) Mutad merasimden sonra maça başlan- dı. Oyuna baüşlıyan muh derhal Macar kalesine inmiş ve sağdan bir kor- ner vuruşu kazanmıştır. Kalecilerinin de ettiği topu kapan meşhur Şaroşi ka - lemize kadar inmiş ve bü tehlike güç'ük- le uzaklaştırılmıştır. Macarlar yüksek klâslarını gösteren mükemmel paslarla oymuyorlar ve topu kolaylıkla istedikleri istikamete sevkediyorlur. Fakat yorgun ve bezgin bir ha'leri var. Buna mukabil İstanbul mühteliti cidden enerjik ve seri | bir oyun çıkarıyor. Kalemiz bırkaç kor - ner tehlikesi atlattı. Melih mütemadi ofsayd kalıyor. 20 uncu dakikada dafaamızın yaptığı bir favul cezası ta - kım aleyhine golle neticelendi. 20 met - reden siki bir şüt çeken K. Şaroşi Ma - imiz rirci kapının iç yüzünde sağ ve solda 'kişer tunç toplar vardır. Üçer kantar ağırlığında gülleler #tar.» Şaşılacak şey, bu topları bu yalçın kaya üzerine nasıl çıkarmışlar? «Bu iç kalede toprak örtülü altı yü; kadar ev vardır. Bağsız ve bahçesiz-|carların ilk golünü yapmış oldu. dirler. İçerisinde Kara Yakub oğlunun) Bu gol muhleliti oldukça sar ve İbrahim Çelebinin hanelerinden!carların hüküm, fakat fazla fantezi başka bahçeli ev yoktur. Beş tane buğ-| çan oyumu devam ediyor. 37 nci dakikada day ambarı vardır ki, içerisi Sultan|soldan parlıyan bir hücumumuzda Şeref-| Selim zamanındanberi pirinç ve darı ile Fikret kombinezonu ve Fikretin kalenin doludur! (Yani yüz yıldanberi...) Gö- yakınından attığı şütle beraberliği ka - renler bugün barmandan gelmiş de/zandik. Bu golle bizim takım canlanfı, ambara konmuş sanır. Bu iç kalede üç | Üst, üste akın ve 40 ncı dakikada Şeret cami, sekiz mescid vardır. «Bey camii» | muhtelitin ikinci ve galigiyet golünü gavet büyük ve eski camidir. Bir taş | yaptı. Macarlar buna 42 nci dakikada sağ minaresi vardır. Öbürlerinin minareleri | açıkları Vasıtasile cevab verdiler. Vazi - tahtadır. Kalenin. imalinde Şehidler) yet 22 oldu. 4 üncü dakikaya kadar kulesi üstünde bövük, küçük otur iki |devam #den bu vaziyeti Adanın bir fa- kö top vardır. Kapıdan aşağı, kavmdan vülü bozdu. Atışı yakabyan Macar soliçi İstanbul muhteliti Maca takımını 5 - 3 yendi varoş ile İstanbul muhteliti bir arada libiyeti temin ediyor. Son düdük çaldığ vakit maç İstanbul muhtelitinin 5-3 gali biyetile bitmiştir. Oyun İstanbul muhteliti hakikaten — yüksel bir kıymet taşıyan F. T. C. ye karşı bi güzel neticeyi almakla tekdir ve tebrik hak kazanmıştır. Merkezi Avrupa kupa sinin iki defa galihi olan ve daha dü Yugoslav takımlarını 8-2 ve 8-0 gibi far larla yenen Fereçvar: $3 mağlüb etmek büyük bir iştir. da Macarların yol yorgur'uklar mur deryası halinde şamamalarını da göz Ö Futbolümüzün Macarl madığı muhahkkaktır. Filhakika maçta F.T. C, zaman, zaman p: yunları, mahirane hareketleri V rile kiymetlerini isbat ettiler. ikinci devrede baştan savma bir oy gösterdiler. Muhtelitimiz de süratli w bilhassa ikinci devredeki hesabi ve mü, tazam paslı oyunile bu galibiyeti hel etmi şoldu. Macarlar: Palirkaş - Dr, Soyka, Pol gar - Hamori, K. Şaroşi, Hazar - Şuhay| Yakob, Dr. Şaroşi, Kisseli, Getvay. İstanbul muhteliti: Cihad - Faruk, Ad nan - Musa, Envar, Feyzi - Sa'âheddir Buduri, Melih, Şeref, Fikret, Hakem: Adnan Akın. Macarlar ne diyor? Maçtan sonra Macarlarla görüşen bi arkadaşımıza kafile reisi Dr. Foth şur lari söylemiştir: «Bizimkiler ilk devrede iyi oynama la beraber yorgun ve bezgin bir oyu çıkardılar. Türk takımı bilhassa ikin devrede güzel bir oyun çıkararak gal biyeti hak etmiştir. Toprak saha V lar kesme su yolu ile tâ aşağı nehire İnen su yolu vardır. Muhasarada su alınıp susuzluk giderilir. Asağıda da birbirine vakın üç aded sarnıç vardır. Bi cek sudur, biri kireçli sudur, tuzlu sudur. «Kemah sehrinin güzelleri pek mes- burdur. Ahal'si garib dost, dindar, ha- lük adamlardır. Bu şehrin dağlarından sonbaharda Selvi denilen bir kus gelin bostan ve dağlarma konar. Kemah halkı bunları avlavıp tüvlerini yolun tuz İle salamura ederler. Kış vakti yer- ler gayet Tezzetli-kuştur.» * Errincan ve havalisi, pek cok büvü adamlar yetistirmis bir vurd kösesidir | Geçmiş asırlarda isimlerinin sonuna: «Erzincan» diye memleketlerinin adı ilâve edilen birçok san'atkârler ve âlim- ler görülür. Zamanımızdaki büyvükleri- mizden general Osman Nuri, sayın âlim Ahmed Tevhid Erzincanlı, seneral Kâ zım ve büyük elçi Hamdi Kemahl'd'r- Jar. Birkaç gün evvel ölen İstanbul ko- mutanı general Halis Bıyıktay da, Er- zincanın eski büyük ailelerinden «Bı- vik oğullarınm» güzide bir evlâdı idi. Ölümü vakitsiz oldu. Fakat, yetiştiği medi. R. Ekrem Koçu üçüncü gol'erini yaptı ve Macarlar bi - yol yorgunluğu da aleyhimize olmuş rinci devreden 3-2 galib çıktılar. tur. Diğer maçlarda iyi neticeler ala İkinci devre ızı söyliyebilirim.» Meşhur Di Takıma Esad girdi. Muhtelit derhal va-! Şar: de; Türk futbolcüleri arasınd ziyete hâkim oldu. Macarlar her topa koş- çok iyi elemanlar olduğunu, sol mü muyorlar. Gevşek bir oyunla vakit geçir-| vin, merkez muavin ve hücum battı meğe baş'adılar. Muhtelitimiz seri bir O-Jmızın sol tarafını beğendiğini söy yunla ve sağlı, sollu akınlara âdeta tek! lemiştir.» kale oynuyor. 14 üncü dakikada Bodori-| nin şütü Macar kalesini altüst etti ve t9P| İlk makında muhtelitimize mağlâ karışan kalenin içinde... 3-3 berabere Vâ- olan Ferençvaroş, bugün ikinci maçı ziyete yükselen muhtelit cidden güzel OY |ikinci bir İstanbul muhteltile yapacal pamağa başladı. Bu esnada çıkan Melihin |. Maç 14,30 da gene Taksim stadı İyerine Vefalı Hakkı girdi. Yorgun vâzi -|da yapılacak, müsabakayı Refik Os yette olan Macarlar favuilü oyuna kA “İman idare edecektir. Bugünkü mal gıyorlar. Fikretlen güzel bir pas alar Sa-) muhtelitin şu şekilde çıkacağını: öğret lâhaddin demir gibi bir şütle 32 nei da-|,.. . kikada muhtelitin dördüncü ve galibiyet) almüğ Alie Hirletor İbtibimie) golünü yaptı. Bunun arkasından Cihadın| 4, Nobar, Celâl - Fabri, Filip; Hak birktiç güzel kurtarışını seyrediyoruz. O- Cihei (La) Diren yun güzelleşti. Bilhassa Esadın hessblı Mi ssügiliği ve güzel oyunu göze çarpiyor.. Muhteli-|, > timizin seri ve hâkim oyununa Macarlar |'© ancak favu'lerle karşı koyabiliyorlar, 86 ncı dakikada Şerefe yapılan favulü Salâhaddin çekiyor... Sıkı bir vuruşla top beşinci defa Macar ağlarını buldu. Bu avantajı vaziyeti elde eden muhtelit hâkim younunu.devam ettiriyor ve Ma- carların hesablı ve teknik oyununa rağ- Bugünkü maç hakkak olduğundan müsabakanın ç hararetli geçmesi muhtemeldir. ” Matbuat maçı tehir Zzcnas Bugün”muhtelit F.. JE eden Mat evvel yapılması iğleri maçı, görüle buat - Vefa Şehir edilmiştir. lüzum üzerimizin devamı # uncu “ayağı «Spor.» vam eden oyunu nihayet bu güzel ga-