26 Aralık 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

| | | | öm ame SON POSTA Büyük bir kayıb Türk edebiyat ve mafbuatı en 74 - rif, en olgun simalarından birini daha kaybeti. Edib, tarihçi, tarihi fkraiar mubariri, ayri zamanda kümli bir insan olan üstad M. Turhan Tan öldü. Ve'bu vakıa ile, denebilir ki canlı bir tarih göçtü. Zengin: ve rengin bir hazine şöktü. Hakikaten, Tur-| han Tanım hayata gözlerini kapamasile 84- ki İstanbalan, yeni İstanbula imabak etme. #ini Bilen, eski sark kültürünü pek iy! hag garb kültürü ufuklarına 'da bigâne! kalmamış olan bir enmuzesi, bir kuyruklu; yild hâşmet ve şahaneliğile «kıp geçmi; aluyor. Öyle bir kuyruklu yıldız ki, sayısız eikilerden, binlerce tarihi makaleden, fıkra. dan mürekkeb şaşaalı ve göz alcı bir hâlesi Pe * Turhan Tan için en zarif bir atma idi, de- dim, Teşhisimde yanılmıyorum. Eski İstan. bul #lerdisinin mümeyyiz bir vasfını nef - #inde toplamış olan stad, iddin edebilirim ki, mwbitimizin en güzel, en İnee konuşan. arından biri idi. Renkli, ahenkli ve dalma ir şiir okurmuş gibi konuşurdu. Turhan Tan hatıralar, mesikibeler bazine- si 4€i Tiçbir hâdise yoktu ki, ona zihninde. ki hatırat dosyalarını karıştırtmazın.. Adeta hiç hafwasını yormamış gibi. bu bâdisenin bir esi, tarihin toslü sayfalarında bulur, çıkarır, ve o güzel seyyal ve san'atı üslübu; #le, bire verirdi 'Doğuytan şair olan Turhan Tan, en zeei bir hâdiseyi kaydederken bile, bu ha gör tarafını araştırmaktan | kend'ni alamazdı. Eserlerini okurken, onu ben dalma kuştüyü bir mindere bağdaş ku. Tup oturarak, ya elinde diviti, bütün Bir vecdiie yanlarını yazar, veyabud da © şair ruhunun heyecanlarile sarılmış bir (halde etrafın#ukilere biraz felsefe, birçok tarih, Bir © kadar adebi hatıra takrir edermiş gibi ha. yallmde canlaadırırım. * HAYATI: Asi adı Bamih Fethi olan, M. Turhan Tan, bnadan elli üç yıl evvel, Sıvasta doğ- du (1486). 605 te Sıvasa yerleşmiş bulunan Selman adlı bir Türkmen beğinin sülâlesin. den gen babası Ahmed Fethi Bey, mubi. tinde erlebi bilgisi, arabca ve İarsçaya vw — kufu We tanınmış isinaf müddelumumile- rinden idi. Turban Tan, 1903 te Sıvas İda - disinde üç sena tarih ve coğrafya hocalığı yapmış, 1908 İkinci meşrutiyet inkılâm yı - lata İstanbula gelerek, İstanbul Şebzema.| neti muhasebe başkâtibiiinde £ çalışmıştır.! tir müsabaka imtihanma girerek, 55 Mwesi edebiyat horalığına seçildiği- ni görüyoruz, Fakat bu vazifesinde de pek un müddet kalamıyan Turhan Tan, bili. nemer be gibi sebeblerin “tesirile dahiliye geçmi: ve siraslle Yalvaç, Rema.) de, ii kaymakamlıklarında, Çorum, Kayseri, Üsküdar mutasarrıflıklarında bu . Tanmus, daha soruları da Sıvas meb'usu| olmuştur. | Turhan Tanın matbuat hayatına akılışı, Hiç 4s yeni değilâir. Gençliğinde birçok ga - zain ve mecmailara türlü türlü müstear i - simlerle yazılar ve şiirler yazmıstar. çıkmıştır. 'Tanın dünya edebiyatına ve bilhassa Türk ve Osmanlı tarihindeki derin araştır. maları, malümat ve vukulu, kendisine yep- bir çığır açmaya, ve edebiyattaki #iiglai ve san'sttaki ihatası dn tarihi roman rev'inin en temiz, en özlü şekillerini vermeğe vesile olmuştur. “Yazı Memin'a âzad kabul etmez mensub. larından olan, bunu da on beş yıldır, matbu. st hayatından bir gün bile olsun uzak kal, "mamaklı isbat eden, kendi şubesine dahil bütün yerli ve ecnebi megriyatı takib »den, bu kaynakları araştıran, edib ve torihçi M. Turban Tan, muasır 'Pürk edebiyatının en pürüzsüz seslerinden biziydi. Türkçeye bak- kile hâkimdi, Üslübu canlı ve seyyaldı. Fi . Kirleri, vuzuh menşurundan geçmişti, Beki mesliden olmakla beraber tam bir sarahatie ve asla sunliğe düşmeksidin yazmasını 'bİ-|çeri girmişler, Osmanla kızı Halimenin lirdi, Denebilir ki-en verimli çağında ebedi. yete göçmesile, Türk edebiyatı en kuvvetli direklerinden birini kaybetmiştir. Hoy Pasın Pirliğinin tebliği Basın arkadaşlarına, Türk Basın Birliği İstanbul makası te- isliğinden: Türk matbuatının “değerli erkânından ve birliğimiz azalarından güzide muharrir DM. Turhan Tan (Samih Fethi) dün aramısdan İebeğii olarak ayrılmıştır. Türk matbuatının hemen ber vadisinde mümtaz bir şahsiyet olarak hizmet eden ve nihayet bire tarihin derinliklerinden engin bir kütüthane bedi ye seden .dağerli arkadaşımızın bu vakitsiz zİyal karşısında bütün irfan Âlemimizin ie. essür duyduğundan eminiz. Cenazesi bugün #nat 12 de Kadıköyünde, /Cevislikte “oturdukları maliye müfettişi Bay İbrahimin evinden kaldırilarik 18 te Ka. dıköy iskelesinden motörle Sirkeciye getiri- lecek; we maalaref son defn cenazesini beşyi edecek olam Ankara caddesinden geçirilerek Beyazıd camisine götürülecektir. Orada na. mam kılındıktan sonra Ed'rnekapıdaki Se. hidliğe nakli ve defnedilncektir. Bütün arkadaşlarımızdan cenaze mera - siminde bulunmalarını rica ederiz. J Mcsele'er (Baştarafı 1 inci sayfada) sıhhı tesisatı cami oldukları, hikeni, izim- yevi ve bakteriyolojik tasıjları itibarile de tam bir temizlik içinde bulundukları nkhat heyetinin raporile tesbit edilmiş bulunacak ve bu sular her üç ayda bır umumi tahlile tâbi tutwacaktır. Memba suları, etrafından içine kiçbir şey sızmıyacak şekilde mazbur bir hezi- ne veya güleri ile kaptaj yapılacaktır, Su, 'kaptaj hazinesinden su kaplarına, doğru- dan doğruya akıtılacaktır, Bu hususta kova, Defneli, Taşdelen, Karakulak, Kanlı- Sırmakeş, Hamidiye, Çubuklu, |, suyunun mekliye masralı ziyade olduğu için © su da şehirde pahalı satılan sular- Bu suları şehirde tedarik etmek hem ko. aydır, hem de ucuzdur. Halbuki Beledi- 'ye sıhhiye heyetleri bütün memba sula- rını muayene, bunlarm membalarım tet. kik etmiş ve Hünkâr, Taşdelen, Defneli, Kocataş, Çağlayandan maadası olan su- | Havayazile zehirlenen | Belediye, bir türlü bu işin içinden çıka- mamaktadır.“Bu suların şehir içinde tev. zii meneğilse İstanbulda su buhranı baş- Il, «Pasas, #Pasazadeler., oKrallar avliyen| lyacaktır. Suların içilmesine müsaade o- Türk. İsimli eserleri vardır. Bu eserlerden İlunsa bu da sihhi bakımdan mahzur'udur. Piçle Gine Bi Marrem Saltan garr' teri tarafından yunansaya, Hürrem göre yup'ı Bulten, Akından oOAkına franmesaya, gene e m? e Hürrem Sultan almancaya cevriimletir. olan su sahiblerinden biri de Belediyedir. Yuks.nda işaret ettiğim gibi, üstad M. Tur,| Belediye, henüz Hamidiye suyu çeşmele- yenç kız ,, Evvelki gün Beşiktaşta genç bir kızın ölümile neticelenen feti hir zehirlenme hâdisesi olduğunu yazmıştık. Hâdisenin tafsilâtı şudur: di Beşiktaşta Valideçeşme mahallesinde Abacılâtif sokağında Lüks gazoz fabrika. sında çalışan ve ayni yerde bir odada ya- tıp kalkan Osmana, evve'ki gün 13 yaşla rındaki kızı Halime gecevi babasının ya, e geçirmek üzere misafir olarak gel- mi ir, Baba kız, beraberce yemeklerini ye- dikten bir müddet sonra uykuya dalmış. lardır. Dün sabah fabrikaya gelenler, Os- manın geç vekte kadar odasından çıkma» masını uyuduğuna hamlederek kendisini uyandırmak üzere kapısını da, içerden ses alamamıslardır. | Bu vaziyetten şüphelenen fabrika müs. ,tehâdemleri, kapının sürmesini kırarak i- renksiz ve baygın bir halde yatmakta o'- daklarını görmüşlerdir. Derhal keyfiyetten zata haberdar edilmiş, yapılan muayenede Halimenin havagazinden zehir'enerek öldüğü ve Os- manın da baygın bir hale geldiği anla- şılmıştır. Osman tedavi edilmek üzede ce'bolu- nan sıhhi imdad otomebili'e Beyoğlu has, İtanesine kaldırılmış ve zehirlenme hâdi- | sesinin ne suretle vukubulduğu araştırıl- mıştar. "Yapılan tahkikat; sokakta patlıyan ha. Yagazi borusundun çıkan kesif gaz taba- "kalernm bina dihfline girerek odada ya- tan Osman ve Halimeyi zehirlediği neti. cesini vermiştir. Havagazi şirketinin bu kabil işleri kontrol vazifesile müke'lef müstahdem- lerinden Mevlüd, zabıta tarafından va- (kulanarak hakkında takibata başlanmış. | vr. Mhteferrik © Ekmek bakkallarda 20 para fazla fiatla satılıyor Belediye gelis muavini Lütfi Aksoy, dün #1 rınlarla ekmek satan bakkal dükkünlarını| Jtettiş etmiştir. LO Aksoy bakkal dükkân - (larında ekmeğin Trınlardan 20 para fazla. İsinn, yeni 10 buçuk kuruşa satıldığını tesbit etmiş, kepfiyeti karalara tamim etmiştir. Kömür nakl y* masrafı azaltılacak İ Belediye ve belediye kooperatifi tarafın - dan karalarda sömikok ve Karabük koku sa tuş gübeleri açıldığı yazılmıştı. Kömürlerin daha ucum satmam için belediye nakliye masrafını azalimağa çalı - #acsk, bu suretle ton buşına 80 kuruş bir & cuk temin edilecektir. Saracoğlu ile Stalin arasında taati olunan te graflar | Ankara, 25 (A.A) — Stalinin doğumu- nun 60 ıncı yıldönümü münasebetile Ha- riciye Vekili Şükrü Saracoğlu ile muma. ileyh arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur: Ekselans B. Stalin Moskova Ekselânsınizın doğumunun 60 ıncı yıl sasundaki hararetli dileklerimi mekle bi'hassa bahtiyarım. arzet. Saracoğlu » )Türkiye Hariciye Vekili B. Sarocoğuna B. Vekil tebrikâtınızdan dolâyı teşek- iyi | kür ederim. | Sialin Millet Meclisinin dünkü toplantısı İ Ankara, 25 (A A.) — Büyük Millet | Meclisi bugün Dr. Mazhar Germenin baş- kanlığında toplanarak muamele vergisi! kanununun ikinci maddesinin «c» fıkra- isındaki tasirhaneler ve tasir fabrikaları kaydının hudud ve şümulü hakkındaki İktısad Encümeni mazbatası ile belediye vergi ve resimleri kanununa ck kanun lâyihasını müzakere ederek kabul eyle. miştir. Mület Meclisi, damgı resmi kanunu- nun bazı hükümlerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bazı hükümler eklenmesi- ne dâir lâyihanın birinci müzakeresini yaptiktan sonra Çarşamba günü toplan. mak üzere içtimaa nihayet vermiştir. İzmirde üzüm fiatları İzmir, 25 (A.A) — İzmir kuru meyva İ ihracatçılar birliği üzüm stokunun azal. ması ve flatların yükselmesi odölayısile ihracat için yeni bir satış fiatı tesbitine karar vermiştir. rini silah etmemiş, istifade edilir şekle koymamıştır. Bu sularm satışım menet mek bir bakımdan kendine de zarar ve. Alina Membalarında Belediye zabıtası talimat. İrecektir. Sıhhi şekle konamıyan memba|kik edilirse, suları hakkında ne gibi mwameleye teves- sül olunacağı Belediyenin düşündüğü me- selelerden biridir. Karadenizde yeni hir facia (Baştarafı 1 inci sayfada) «Kızılırmak» vapurunun Sinob civa - rında Feryadburnu mevkiinde battı - ğın: bildirmiştir. Liman riyaseti, dört beş gündenberi Kızılırmaktan hiçbir haber alamıyan Türk Şilepçilik Şirketini vaziyetten haberdar etmiştir. Şehrimize gelen malümata göre Kı - zilırmağın battığı çok garib bir tesa - düf neticesinde öğrenilmiştir. Funda bir avcı tarafından haber verildi Sinob civarında yabani ördek avina çikmış olan bir avcı sahilde bazı tahta parçalarına tesadüf tetmiş, bilâhare dikkatini toplayınca bu tahta parça - larının bir geminin muhtelif aksamı ol- duğunu hayret ve dehşetle görmüş keyfiyetten derhal Sinob Liman Riya- setini haberdar etmiştir. Liman meisi bu ihbar üzerine bir heyetle birlikte derhal vak'a mahalli - ne gitmiştir. Burada yapılan esaslı bir tahkikat ve tetkikat neticesinde filhakika gö - rülen tahta parçalarının yeni bir gemiye, eKizılırmak» a ald oldu- ğu tesbit edilmiş, keyfiyet derhal tel- grafla Mıntaka Liman Reisliğine bil - dirilmiştir. Batan şilepin evsafı «Kız'lırmak» vapuru eski Denizyol- ları acentası tarafından Türk Şilepçi - lik Şirketine satılmıştı. 4500 tonluk o- lan vapur bir defasında, 40, bir defa - smda 60 bin olmek üzere 190 bin W- Talık tamir sörmüştü. Şilepçilik Şirketi bu gemiyi en İyi ve en sağlam bir gemi olduğunu gözü- nünde tutarak bilhassa Karadenizde tuz nakliyatına tahsis etmiş bulunu - yordu. 'En son olarak Camaltından tuz yük- levip Karadenizdeki muhteli? iskelelere hareket etmişti. Facia nasıl cereyan etti? Yapılan tahminlere göre, fırtma €s- nasında yolda bulunan vapur müthiş bir tipiye tutulmuş, ve en yakın lima- na sığınmağa çalışmıştır. Geminin çok eski ve tanınmış bir kaptan olan süvarisi Hasan Şakir bat- mak tehlikesine karşı bir tedbir olmak üzere vapuru baştankara etmek iste - miş ve geminin Totasım karaya çevir. miştir. Fakat fırtınanın ve dalgaların tesirile gemi kayalıklara sürüklenmiş, nelicede facla vukubulmuştur. Vapurun 20 kişilik mürettebatından hiçbirinin kurtulmadığı sanılmakta - dir. Bugüne kadar mürettebattan hiç- Facia kurbanları Vapur mürettebatının isimleri ŞU Hardır: ! — Süvari: Hasan Şakir 2 — İkindi kaplan Yusuf Mehmed, 3 — Birini içarkçı İbrahim Yeşilkaya, 4 — İkindi İçarkçı Şevket Hasan; 5 — Güverte 19” tromosu Mehmed Memiş, 6 — K imici Hekkı Memiş, 7 — Resul Mi 8 — Hurşid Ömer; 9 — Hasan İsmil 10 — Ali Mustafa, 11 — Makine 095 tromosu Refik Kaya, 12 — Yağcı Rifat, 13 — Ateşçi İsmail Salih, *$ 7 Hasan Muharrem; 15 — AW İsmail 16 — Numan İsmail, 17 — Loti Me? med, 18 — Kömürcü o Mehmed Al 19 — Hasan Ali; 20 — Necmeddin A” durllah. Batan şilepin içerisindeki hamle” beraber kıymetizin 200 bin Tira oldUğ” söylenmektedir. Muhtemel kaza sebebleri Alâkadarlardan bazılarının söyle lerine göre, Karadenizde vukubulafi çok karaların yegine âmili fırtına İf” Karadenizde bazı yerlerde fenerlef we Tunduğu halde, birçok yerlerde iğ bazı tehlikeli kayalık mmtakalarda bir fener yoktur. Kaptanların fırtınsi çok manlarda vapurları kurtarmak için yar defa müracaat ettikleri çare, baştan etmek olmakta, fakat fenersizlik bu pi retleri facislarla neticelendirmekteği”” «Kızılırmak, şilepinin de ayni battığı tahmin edilmektedir. Son vaziyet Sinob, 25 (A.A) — Fırtınanın ei #inden adanın Feryad burnu Gi! dik kayalıklarla muhet sahile çarpanı batan Kızılırmak vapurunun üreti dından iki tayfa adanın fenere ge tika yolu kenarında ölü olarak muştur. Deniz biraz sükünet bulduğ” den motörlerle kaza mahalline gi | taharriyata başlanmıştır. Büyükndada parçalanmış bir sandal bulundu Dün Büyükadada Yürükâli plâjı if rinde kayalara çarparak parçalaamı$ sandal bulunmuştur. » Üzerinde 6461 rakamı yazılı olen saodalın Kiza add oldağu vve e Ski nasıl uğradığı zabıtaca al Zonguldakta meb'us'arın tetkikleri Zonguldak, 25 (AA) — Mev kikatta bulunmak üzere buraya # olan meb'uslar demir ve çelik sena, zerinde de tetkikatta bulunmak içi” ör bir haber alınamamıştır. rabüke gitmişlerdir. # Boşanmalar (Baştarafı 6 ncı sayfada) beraber yaşamışlar, vatana birçok çocuk yetiştirmişler, Onlar ayrılmak, başan - mak için değil, yuva kurmak, cemiyet teşkil etmek için evlenirler, mütekabilen kendilerini birbirlerine vakfederlermiş.. Bugün erkek sukut etmiş kadınların e - linde bir oyuncak olmuştur. Birçok er - kek arkadaşlarımın bu vaziyete taham- mül edemiyerek kendilerini rakıya, se fahate vererek intihar ettiklerini bilirim. Kadın nasıl koca istiyor; 1 — Bütün kazancını karısına verecek ve çok para kazanan bir erkek olacak. 2 — Kadın kocasının vazifesine bak - mıyarak, isterse İstanbulda, Ankarada, Avrupada oturabilecek. 3 — Kadın ne isterse muhakkak ola - cak (bütçe mevzuubahs değil). 4 — Kadın her istediğile arkadaş ola- bilecek, onunla gezecek, eğlenecek, her yere gidebilecek... 5 — Kadına «nerede idin?» diye sorul. mıyacak. Elbette böyle olmıyan karakterli ka- dınlarımız da mevcuddur. Fakat ekseri, niçin artıyor » mıya kalkar ve muvakkat bir zama 0 kocasından ayzılır. Sinema, sokak, #89 gibi umumi yerlerde erkeklerin ö nı göz ucile takib eder, kulak mi İlur, Büyüklerinin rızasını istihsal ei jden gençlerle tanışır. İşi vlan ker. Muvaffak olamadığı takdirde yl” nin (Sihamı kâza) si gibi küre a dırmıya başlar. Erkek için li mağrurdur, mehfaatperesttir, nesi İsizdir, der. şüphesiz bayanlarımız (e mağrur ve vefasızdırlar. Bence yeri kek, erkek olamıyacağı gibi, het gö” da kadın değildir. Umumiyetle “if şeytanla insan arasında kurulmuş lir rüdür. Hele biraz güzel de ols3 di üzerine bir diktatör kesilmeğe gl Aile reisine karşı olan vazifesini 3 der. Bazan erkek, gürurunu le vi na alarak, tabinlin âciz kıldığı mahlüklara yalvarmağu kalkışır. çaresi fak olamazsa, e'bette başının şe dbukmak mecburiyetinde kahır. Erk Be aa yollara sörükliyeh, saadetini “9, ma, mevcudiyetinin sönmesine veren onlar değil midir?» yete.» © |. Karakurum (adresinin neş - Cevab'ar sağ ini i ii | © Eskişehir, teğmen K. ani boşanmalar hakkında-İve İstanbul Galata, hukuk di ki mütaleslarını takib ettim. Erkekler için | Yorgaki Effimianidise: een pek zalimane ismadlarda bulunuyorlar.) — Değer'i mütaleaları ihtiva trafı Muharririn açtığı ankette mevzuubahs 0. tubunuzu aldık, Anket, fki teğ 5 gir” an yalnız erkek değildir. Kadın da xeüş |da münakaşaya mevzu olmakta nel terektir. Mahkemelerdeki dasyalar tet -Jenaleyh bunların dışındaki pöf t kadınların o haksızlıkları İneşretmeği düşünmemiştik. Kai deri meydana çikar. Esasen kadın cinsi saati birçok in mektib alıyoruz. Sizi saatine uymıyan bir mahlüktur. Ortada meyanda ve memnuniyetle yö bir şey yokken küçük çocuklar gibi darık redeceğiz.