7 Aralık 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

Maarife yapılan SON POSTA hücumlar haklı mıdır ? “ YAZAN Kâzım Nami Duru ki ik, haftalık gazeteler, mecmua ,,, mâarif meselesi tutturmu, ki bu) erüyorlar, Ne oluyor? Sanırsınız e #mlekette maarif gamına hiçbir l, ye. er; he sistem, me program, ne u kil Zİ bilhassa istikrar, Ne kadar vo- Üeğizti > 9 kadar program, usul, kitab <5. Maarife hücum edenler arasında, bi saçını sakalını değirmende 8- . Bana her tü «Kuzum K nımızdaki mekteb- ği di? Biz bu sorarlar gün o hocalar, o kitablar, o tal Ar mı?» Onlara gülerek cevab & da, izmdoleun ki bügün dün değil- na hiç iken bugün varız. Bug'inün Kanda Mmekteblisi dünün darülfünunlu- Me. daha bilgindir bence, tar ütiyetin ilânından sonra id Berkay e evvel. Ahmed Mitat Ef! NE önün Selâniğe gelmişli. Olimpospala- Miyop deki sandalyalardan birinde otur ta, © Hakikaten üstadımız olan bu Ban, Ermek, kendisine hürmetlerimi| dür, efedim. Konuşmağa başladık 06 dolaşa Darülfünuna ilişti. H 2, burada tarih mi i olduğunu, karşısında 'an tarih kadar bir tarih mecbur kaldığını bana söyledi. ei hücum edenler Taa en hiç biri mutlak tay, | Dİ Methetmiyor; «o vaki: bir si dı, lan gram, bir usul, bir kitab var-| Sone p, POE. Bari meşrukiyetin ilâimsme e oldu mu? Olmadı der mr hakikati inkir etmiş olurum. İh Efendini ük nz de teeyyüd etti: Altı senelik a *ebler, iç eenelik liva idadileri, teni nelik sultaniler, Bu, Fransız sis- Maşayş mr ayni aynine taklidi idi. Maş, , Jet Orijinal bir sistem kurama Ni, » SÜYkÜ üç rubu asır Fransız kükü- tik p, > Tülan adamlar, memlekete an- Meleği #İstemi olduğu gibi tatbik edebi- Meziyek Bu, onların kusuru değil, belki ia, , Yette, hiç olmazsa bir sistem Yücud bulmuştu; fakat halkım nde liva idadilerini, suk kaldı. Meş- arasın- başarmak © iste Ge, , yet kazandı. İk, İüriyet, böyle bir maarif Ka » « Milliyetçi ve halkçı olan bey “£ Cümhurtyeti, orijinal bir sis Ysk etak lüzumunu anladı. 1927 de » ötöle umigue) şeklinde bir Mi emi kundu, Bunu iddia edil ala erkal m almadı; çünkü Kin b Ort tahsili altı yılık bir LE ie memlekette yoktu. Cümh Ne çene, bugüne kadar süren bir Eee Edi. Liseler müstesna olmak ü- Ms, 9 Programlarını pedagoji ilminin Mutalarma göre tertib etti, Prog- hi » "Bemleketin muhtelif muntaka- tatbik edilebilecek bir yum! Bu programlara göre kitab- Vİ Veya adapte ettirdi, İlk mek- Mekteb hocalarını yeni progra- adapte ettirmek için bir dısıra, kurslar açtı. hakikatler nasıl inkâr edile- meb'ug arkadaşlar Ayısile keyfiyetten tö-) miri yet maarifinde istikrar) 5 uy ymetten düşük oldu- €der? Bir edebiyat kitabı, . mz ağa halde içindeki fa Bir muallimin yal Ni okutup bu kitabı okut- MA pe * ÖĞünmesİ, onun çok dar Ng lü olduğunu gi de birz ebesine, kendi kitabından | okutmuyor ve onlara der-| bir bibliyoğrafi ermiyor. tenin tedris usulünde baş- afi vermektir; hele zengin ma İd, “be im olaki a) i luk Közem Nami Duru elde mevcud kitablarm hepsini gözden “ İgeçirmelei, talebesine tavsiye etmeliydi Bugünün mekteb kitablarında eksik- yanlışlıklar bulunabilir; eskiden bunların daha fahişleri vardı ya, Neye o kitabları okutanlar, durmuş olmaları lâzım gelen eksik yanlışlıkları haber vermemi. Ben, bun- ları görüp sahi #mirlerine bildiren öğretmenler de tarıyorum; tabların bu ihbarlara göre tashih edildik- b lerini de biliyorum. Herkes bunü yapma- dıysa ve eksik, yanlış kitab kaldıysa, vazamın veya bastıranın mıdır, y abı okutan, belki de o yanlışları ta'ebesinin özünde güya tashih edip te göğü veya yalnız kendi kiti İ banı, sanki her türlü eksislikten, yanl: İıktan pakmiş gibi okutmakla böbürlenen limlerin ği) Keyfiyet ve kemmiyet, dile kolay len bir iddiadır. Halkın mekteb talebi nünde Maarif Vekâleti şaşırmış bir hal dedir. Bir gün Hasan Âlinin yanında dim; bir meb'us arkadaş gördüm ki filâ kaza merkezinde bir orta mekteb açılma- sı için ısrar ediyordu. Bu merkez, 250 bin üfoslu bir mımtakemen ortasında idi; amma ilk mektebleri, her yıl ancak 27 mezun veriyordu! Falan yerde orta mekteb açılması için e tek tek meb'uslar değil, bütün br intihab dairesi meb'usları birden Vekâ- lete mürâcaat ederler; hatti Cümhuriyet Halk Partisinin kaza ve v leri bu yolda kararlar al Evet, ilk ve orta mekteblerin hemen de, bir sınıftaki talebe sayısı 60, 70, hattâ 80 i buluyor; çifte tedrisat yâ- pıldığı ha'de bile sınıflar çok kalabâl; olmaktan kurtulamıyor. Pek âz mektet bina var. İşte benim inlihab dai khksar yet kongre- lar. nimet © lebenin miktarı altmıştan fazladır. ebi: Biribirin dört evde açılmıştır; burada da sınıflar kalabalıktır. Bu bki kaza merkezi, birçok vilâyet merkezlerinden büyük ve işlekt Buralarda orta m ki-| açılmasın ma? «Bina yoksa açılmasın» diyemezsiniz; hü- kümet halkın ısrarlı isteklerini talmin etmek mecburiyetindedir. Bu mecburiye- ti keyfiyet adına nasıl kaldırırsınız? Yu- karıda bahsettiğim iki mektebi dersle rinde, teneffüs'erinde ve mütalealarmda gördüm. Genç müdürlerinin, çalışkan İmuallielerinin gayretlerini takdir ettim. balık sınıflarda bile iyi öğretmen- I muvaffak olduklarmı gözle rimle gördüm. Yirmi beş, otuz ta'ebelik bette gerçekleştirmek ist fakat bilhassa mali sebeblerde; bu , sınıflar e ediğimiz ideal de- ştirme çok ağır o! gerçe yor. gi katlerden te lmeli? h sistem istikrarı var, proğ- itwb'ar kararlı. Bü me- yanda bina, muallim, ders levazımı, yar- zalesine çalışılmıyor mu diyeceksiniz? Haksızsımz. Beğenmediğiniz şüra, bun- lar için birçok şeyler söyledi, birçok &â- rarlar aldı; fakat bunların bugünden Ya- İrma yerlerine getirilme'eri kolay değil - dir Bir de disipli | in mese'esinden bahsedi j kü eskiden bu rozması nu pek nlarım, Bugün disiplinden ahsedi elbette bunu kasdetmiyor- tar, On'arın disiplinden maksadları redir acaba? Bunun hiçbir yaz: tâbirince - <efra tarifini görmedim. Bence kevni bir disiplin oldu am da bir disiplindir. Tali siplin cezalarının gösterildiğini, tatbik e ini söylüyorlar, İ bence düsiplin ceza verm tilmed en sonunda mektebden iardetmek değil- dir. Disipim mekteb gibi hiyerarşize ol mmişbir camlanın kendiliği zaruretin den doğar. Bu, vardır. Buna aykırı hare ketler olmasaydı, cezalar ta dilmez- di. Şu halde ne isteniyor. İstenen # vuzuhla ifedesi lâzımdır; yoksa uluorla öz söylemek ya demagoji yapmaktır, yâ- i özem Nami Duru Bir marangoz fabrikasında yangın çıktı Dün akşam geç vakit Ce İ Cevada sid marangoz tabrikasuda yan - gın çıkmış ise de, itfaiyenin vaktinde mü le söndürülmüştür e le yakılan mumun eilâ te birdenbire par'amasından çık - ıpaşada kesilmesi sine Altı eroin kıçakçısı yakalandı Emniyet Müdürlüğü memurları dün İşehrin muhtelif semtlerinde yaptıkları tarassud ve takip sorunda 6 eroin ka ös yakalamağa muvaffak olmuşlardır. O ın, Cafer, Necib Bekir namı di - ğer Reşad, Hikmet ve Hüseyin sdındaki kaçakçılar suçlarını itiraf iye beşinci ceza mahkemesine teslim j k- ĞMLNE ZAMAN, NASİL? Bu resim, bir beden terbiyesi mektebinin önünde alınmıştır. Mekteb müdürünü talebesi arasında göstermektedir. Fakat mekteb müdürü kimdir, resim nezaman, afniz olmadığı için muallim, nasil alınmıştır? Hafszanızı yoklayın, bulamazsanız 8 inci sayfamıza bakınl dımcı kitab eksiklikleri var. Bunların |” ve çocukları, | eyin anifatura tüccarları toplanmış- lar, bir kısım manifatura fiat larında yüzde yirmi tenzilâ sıra karor vermişler. yapılma - Toplanan ve bu kararı veren tüccar- ların hüsnüniyetleri ve kararlarındaki| samimiyetten tamamile eminim, fakat zihnimi kurcalayan bir şey var: Her şe iyin iyisi bulunduğu gibi tüccarın da İmunsifi, insafsızı bulunabilir. İnsafsız, Imunsife nisbetle yüzde beş de olsa ge ne hayli yeküna baliğ olur. Bu yüzde beş, acaba kararın otatbikinde kendi menfaatlerine hareketlerde bulunmı - sacaklar mıdır? * içlerinden biri, mağazasın. xi demini toplayıp, katarı on Tâ şu tarzda bildirebilir: karar verdik, bugünden atura fiatlarında yüzde yirmi tenzilât yapacağız Derhal işe başlayın, etiket fiatlarını yüzde elli ar- tıracaksınız. Mağazaya bir müşteri ge. lir, manifatura alacak olursa, bedelini ni fiat üzerinden hesablar, ve yüzde yirmisini tenzil edersiniz. Anlaşıldı m:? * Meselâ içlerinden bir başkası yüzde yirmi tenzilâtı, münhasıran mağazs - sında bulunan çürük, modası (geçmiş itibaren manif - Manifatura ucuzluyor mu? i manifatura fiatlarında yüz - tenzilât vardı? il rmi tenzi» ben sizin güzel hatı « rm'z için yüzde otuz da yaparım Cevabını verdikten sonra, müşteri « nin önüne, bu çürük, modası geçmiş manıfaturaları dökebilir. Na Meselâ daha bir başkası da daha baş- ka türlü hareket edebilir: — Hani mamifatura fiatlarında yüz- imi t vardı? enin yüzüme hayretle bakar: atura fiatlarında yüzde yir. mi tenzilât m: var?,. Ne gezer Siz, 'k zam olmadığıns şükredin. Canım, gazeteler yazdı, tüccarlar toplanıp karar vermişler, — Hayır efendim, eğer böyle bir şey olmuş olsay biz de bilirdik. biz de tüccarız. — Peki amma gazeteler yazdı... Siz gazetelerin yazdığına ne ba * karsınız! * r bunlar olmıyacaksa, manifatu - racıların manifatura fiatlarında yüzde yirmi tenzilât yapmaya karar verme - Teri çok iyi ve çok hayırlı bir hareket - menifsturanın flatlarında yapar, Gelen müşte: 1876 da yanılan bir bisik'et 1876 senesinde yapılan bu üç tekerlek. Wi bisikletin iki arka tekerleği çift çem - ber'i olarak yapılmıştı. Çemberler ara - sna çubuklar konulmuştu. Bu çubukla - rın özerine bırakılmış köpekler ilerledik. İçe bisiklet te yürürdü. * Çek imza makinesi Amerikada her şeyin bedeli çekle öde- zebilir. Kasabdan alınan eti, bakkaldan İalman öteberi için bile çek verirler. Bir İ kimsenin haftada çekler üzerine atâ- cağı imza o kadar fazladır ki. bunun için çek imza makinesini iead etmişlerdir. Ve çek verecekler ceblerinde evvelden ma- kineyle imzalanmış çeklerinden istifade 6 Gene bir yaş Farkı meselesi Bir genç kız, Bayan «7. S. beni tekrar bu mevzua döndürdü, yazdığı imektubda diyor ki: — Talibim benden iki yaş küçük bir genç. Kadınların erkeklerden çabuk yıprandıkların, çöktüklerini odüşün- dükçe red cevabı vermek istiyorum. Fakat onun yanında büyük görünme- diğimi sandığımı da hatırımdan çıkar mak kabil değil, Sonra başkaları onun benden küçük olduğunu bilmiyorlar. Boyum orta, tipim minyon, sıhhat ba- kırından kendimi hiç ihmal otmiyo- TUM...» * Esas kaide malüm: — Kadın erkekten daima bil küçük, hiç değilse yaşça ona olmalıdır. Fakat mazeret halinde bu kaidenin dışına çıkılamaz mı, hele kiz erkekten ancek bir iki yaş büyük 0- lunca bu knide unutulamaz mı? Bura- sı başka bir meseledir. Bir eile tanırım, kadın kocasından dört yeş büyüktür, fakat teşekkülâtı muştur. Burada ceb kelimesi, tir. emel İetüsi | Bunları biliyor mu idiniz? Elektrikli ceb treni Bir İngiliz mü - hendisi uzun ça - lışmalardan son - — ra elektrikli bir Na Seb Lreni yapnlı » AR ya muvaffak ol- © - mecazi mânada kullanılmış değildir. Tren bir sigara kutusuna girecek kadar küçük - tür. Gerek lokomotifte, gerek vagon - larda büyük trenlerde bulunan her şey mevcuddur. Lokomotifin en yüksek kısmı on üç milimetredir. Lokomotifte t4m tertibatlı ufak bir elektrik motörü vardır. Vagonların sayısı üçtür. Mü » hendis bu treni tam iki senede yapmış- tır. * Vaşington kimin malı? Amrika payitahtı olan Vaşington, A - merika parlâmentosuna jahil kırk sekiz devletin de arazilerinden hariçtedir. Par- lâmentoya dehil hükümetler arasmda bir miüsavatsızlık ihdas edilmemesi için bu- ve geçirdiği hayatın tarzı kendisine kocasından hiç değilse beş yaş küçük görünmek imkânını vermiştir. Bunun aksini kimse bilmez, bu bakımdan or tada dedikodu ds yoktur ve aile tama- men mes'uddur. Okuyucum kendisinin genç görün- düğünden, genç görünmeye devam €- deceğinden emin görünüyor, bu, iyi bir noktadır, erkekle arasındaki yaş İar- kırı kimsenin bilm. K daha iyi bir noktadır, fakat üldir, hakikati delikanlının da bilme" mesi ve nın da sakla- ün birinde meydana çıkabilir ve teh- likeli olabilir, me zemini açtıktan sonra kendisine biraz da ferahlık vermek isterim. Kadının erkekten çabuk yıprandığı, çabuk çöktüğü idâlası son 25 si yeline gelinceye kader bir hakiköt bugün bile bazı köylerde gene haki kate yakın sanılır, fakat şehirlerde, hele müreffeh aileler arasında öyle de- ğildir. Etrafınıza bakınız, tetkik mev- awunu iyi seçerseniz görürsünüz. TEYZE