1 Aralık 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
Ruslar Finlândiyayı ateş yağmu (Baştarafı 7 inci sayfada) Sabah erken Helsinki üzerinde u * ç : bir Sovyet tayyaresi, halka hitab «den binlerce beyanname attıktan son- sa uzaklaşmıştır. Bu beyannamelerde başvakil Ka » jender ile Mareşal Mannerhaym'ın va- zifeden çekilmeleri taleb edilmekte, bu tslebin İs'afı ile sulhün avdet edeceği. aksi takdirde Helsinki'nin bombardı » man edileceği bildirilmektedir. Öğleden sonra on üç Sovyet tayya- resi, Helsinki ve diğer mühim şehirler üzerinde uçarak birçok bomba atmış. lardır. Yarım sgatten fazla süren bu bombardıman neticesinde muhtelif bi- malar harab olmuş, bir haslane'tama- men yanmış, İelsinkideki teyyare mey danı ve şimendiler istasyonu hasara uğramıştır. i YANGINLAR Bombardımanı müteakıb payitahtın muhtelif semtlerinde yangın çıktığı n& göre, Sovyetlerin tutuşturucu bom- balaretkullandıkları anlaşılmaktadır. Bombardıman neticesinde © vukubulan insan zeyitı hakkında resmi malâmat mevcud olmamakla bersber, 200 ölü 2 yaralı olduğu tahmin edilmekte - dir. Hava hücumuna müvazi olarak, Sov yet danınma ve kara kuvvetleri de ha- rekete geçmişlerdir. Kronşlâd üssünde ki ağır batarydlar Finlândiya sahille- rini şiddetli bir top Ateşine tutmuşlar. Donanma ise Tibahi ve Fiskor mın » takalarında ihraç hereketi yapmış ve Fin körfezindeki adaları bombardıman etmiştir. o ÜÇ KOLDAN Diğer taraftan Sovet kara kuvvet - Jeri de üç koldan Finlândiya üzerine rımadasını İşgal etmiş ve buz Üzerine ya- ni serbest bir denize yegâne Finlandiya mahreci olan Postamo limanını ele geçir mek istemektedir. Ayni zamanda Sovyetler deniz cephe- «sinden de hücumu geçerek Leningradın anahtarı olan Peskari adasına bir ihraç hareketi hazırlıyorlar, Diğer taraftan Sovyet kıtaatı fabrika. Jarı ve hattâ hastüneleri de bombalamak bozmaya ' suretile Finlandiya gerilerini Çalışmaktadır. Daha ziyade Zig'rld batına benziyen Mannerhelm kattı 40 kilometre kadar İmtidad etmekte ve hududun diğer 60 ki- İometresi Suvonto İle ve Ladoga gölü ile tebii bir şekilde himaye edilmiş bulun- maktadır. Bu hat beynelmilel gerginlik- tenberi pek ziyade lamir edilmiştir. Fin- landiya ordusu, Finjandiyanın daimi su. retle temas halinde bulunabileceği İsveç tarfamdan temin edilen mükemmel bir çeliğe malik bulunmaktadır. FİNLÂNDİYA CÜMHURREİSİNİN BEYANN MESİ Finlandiya Cümhurreisi Kallio bugün bir emirmame neşrederek, memleketin hali harbâeolduğunu ve Maroşal Man- perhaymın başkumandan tayin edildiği- hatları harab olmuştur. Bu sebeble mu- ni millete bildirmiştir. Mareşal Mannerhaym 72 yaşmdadır. HARİCİYE NAZIRININ SÖZLERİ Diğer taraftan hariciye nazırı Erkko da şu beyanatta bulunmuştur: «— Sovyet istilâsı karşısında, elimiz- de mevcud bütün vasıtalarla kendi ken- dimizi müdafaa etmekten başka çaremiz yoktur. Maahaza, şerefli bir anlaşma için herhangi bir şansı ihmal etmiyeceğiz» 3 SOVYPT TAYYARESİ DÜSÜRÜLDÜ. Londra, 30 (Huvusi) — Sovyet tayya- releri bu akşam Helsinki üzerine yeni bir akın daha yapmış ve şehri tekrat bom- bardıman etmişlerdir. Pin hava dafi bataryaları derhal faal$- yete geçerek düşmam uzaklaşmağa mec- bur etmi bir tayyare döşürmüşlerdir. Öğledi ilk hücum es- nsnnda'da iki Sovyet tür, Şehrin mühlet semtlerinde çim yangınlara ve mütemidi bombardıman- Yara Tağmen balk itilsi ve soğukkan'ılır #ını muhafaza etmektedir. *HRAC HAREKETİ PÜSKÜRTÜLDÜ Bu akşam Helsinki radyosu tarafın- dan bildirildiğine göre Yin kıtaları, muh- telif mıntakelarda ihrac hâreketi yapmış ,, İneticesinde yıkılmıştır. vyaresi düşürül. İ ge ” SON POSTA avarlan! | Türkiyenin İngiliz havadan kıtaatına hediyesi Londra, 30 — Resmen bildirildiğine göre, Türkiye iliz kıtaatına tevzi edik mek üzere denizden, runa tuttular olan Sovyetleri püskürtmüşle İ i Ra Payitahtı top p EK tutan Sovyet dos | yilir, RE ie nanmasina karşı da sahil bataryalar: şid- detle mukabele etmişlerdir. Kerelia mın- takasına ihraç edilen iki Sovyet tankı tahrib edilmiştir. Fin kıt'aları her taraf- ta cesurane bir mukavemet göstermekte. dirler. BOMBARDIMANDAN ÖLENLER Bu akşamki bombardıman esnasında yeniden 40 kişinin öldüğü ve 114 kışinin yaralandığı tesbit edilmiştir. İlk bombar. dıman esnasında da zayiatın 200 kişi ck! duğu teeyyüd etmektedir. Bunlardan ço- ğu kadın ve çocuktur. Düşman tayyarelerinin muhtemel skı- nını karşılamak üzere, bu gece Helsinki sema'ar: projektörlerle tenvir edilmişti FİNLÂNDİYA TEBLİĞİ Helsinki, 30 (A.A) — Hariciye neza. reti mafbuat bürosu bu akşam radyo ile| bir resmi tebliğ neşretmiştir: | Tebliğde, Sovyet kıt'alarının harb ilân edilmeksizin hududu geçtikleri, muhtelif noktalarda i'erledikleri fakat püskürtük dükleri ve Ladoya gölünün şimalinde iki Rus tankının tahrib edildiği bildirilmek- tedir. Helsinki birkeç tayyare taarruzuna uğramış, kadın ve çocuklar da dahil ol mâk üzere bazı ölümler olmuştur. Lathiye yapılan hava hücumu 4 kişi. İnin ölmesine ve 13 kişinin yara'anması- na sebeb olmuştur. Hangö adasında müteaddid kimseler yaralanmıştır. Tayyareler muhtelif noktalarda demir, yollarına taarruz etmişlerse de bu taar- ruzlar neticesiz kalmıştır. Rus filosu sahilin muhtelif noktasını bombardıman etmiştir. Finlandiya kıtaatınm maneviyatı çok iyidir. Hesinkide fen mektebi bombardıman hisarındadır. Sigaraları askerlere tevzie memur di- rektör demiştir ki: Bu sigaraları asketimiz iki memleket arasında mevcud samimi arkadaşlığın bir nişanesi olarak kabul edeceklerdir. MA) e Hangisi doğru? (Baştarafı 1 inci sayfada) ri meselesi, münakaşaları, dedikodularile Kadirşinas bir zümrenin arkasından ittiği bu haklı dava bir kar parçası g'bi, san'at muhitlerinden ve 79 Tik bir üstad hoca sergisinden o kapı dışarı edilmesini hir türlü hazmedemi- yenler arasından yuvarlandıkça l mütalea ve münakâşa olmaktadır. Okuyucularımız Iki gündür devam e- den neşriyatımızla meşeleniü esasını öğ- rTenmiş bulunuyorlar, Fakat bugün mese- Jatabilmek için, bunu kısaca hülâsa etme- miz icab ediyor. İddialara göre, merhum ressam Hali- mamıştır. Halbuki ressam Halil sene Türk resmine hizm; bir üstaddır. Onun « ine dolayısile şahsına yapılan bir hürmetsizlik o mev- zuubahstir. Ayni hürmetsizliği osan'ata karşı yapılmış addetmekte de bir hela yoktur. Meselenin hakiki içyüzünü oaydınlat- maları için kendilerine müracaat ettiği- imiz jüri azalarından ikisi, Bürhan Top- yetmiş etmiş büyük haberdar olmadıkların. söylemişler, İs- tanbul mel salâh Cimco;, üstadın e hiçbir eseri arzedilmediği, bina- enaleyh red hâdisesinin mevzuubahs ol- madığı cevabını vermisti. z Bir taraftan red hâ sinin vukuunu Iddia edenler, diğer taraftan haberdar ok mad iyliyenler ve üçüncü olarak ta, ü sergive hiçbir eseri gelmedi- ğini ileri sürenler meseleyi çetin bir saf- hara sürüklemiş bulunuyorlardı. Hepsi de jüride aza olan bu zevatın birbirinden haberi mi yoktu? İdraki en geniş bir in- sanın içinden kolay kolay çıkamıyacağı bu çetrefil iş, nihayet hokkabaz kutusu- na döndü, Fakat kutular kırka yaklaştı, hakikat kâl& anlaşılamadı. Zira, dün ken- disile konuştuğumuz jüri azasındın res- sam Nurullah Berk te bambaşka bir mi talenda bul wıştur ve genç san'atk! rın söyledik'erini evvelkilerle telif etmek veya birinden diğerine İntikalle meseleyi karine ile halleylemek imkânsızdır. Nu- rullah Berk te şunları söylemektedir: Yeni hir nokta «— Helil (Paşa) nın tabloları devlet resim sergisine alımmadı diye neşriy yapılıyor ve hücumlarda bulunuluyor. Fakat bence bu hücumler jüri heyetinin kabahatini tesbit etmekten değil, nesil İ kavgasını tazelemek arzusundan çıkıyor. Maarif Vekâletinin hazırladı devlet re- sim sergisi talimatnamesinde bir madde var; bu maddeye göre; bundan evvel bir sergide teşhir edilen bir eser sergiye ko- nulmaz. Sergiye getirilen Halil (Paşa) nin resimleri evvelce açılan bir sergide teşhir edilmişti. Talimatname nazarı İti- bara alınırsa bu tablolar sergiye kona- mazdı, Fakat biz bu tabloları reddetme- dik, Kendisine son bir hürmet nişanesi olmak üzere resimlerden bir tanesini ser- giye astık. Yoksa Halil (Paşa) nın eser- lerini beğenmediği! için koymadığımız iddiası yanlıştır. Eğer bir tekim eserler reddedilmiş ise, bu serginin daha Mİ kemmel olmasına gayret etmemizden doğmuş bir berekettir. Nitekim gençle- rin de eserlerinden reddettiğimiz çok ol du. Ben böyle bir ihtiyarlık - gençlik me- Meb'usan ve Ayan meclislerinin bu.| selesi örtaya köri : doğru bulmuyo- gânkü toplantımndı hükümetin sıyaseti | vur. Esasen izah im hâdise de böyle tasvib ve itimad beyan edümiştir. İbir noktai nazarla hareket edilmediğini “Tekrar bugün öğleden sonra, Helsinki» | göstermektedir.» h; hfellerinde dölaşan bir riva.| Dikkat edilirse Nurullah Berk ile, Bay İyete gö owyetler, Fin hükümetinin | Selâh Cimcozun sözleri arasında şayam çekilmesi işin, müddeti yarın sebeh (bu) hayret bir tezad vardır. Biri üstadın hiç sabah) saat 3 te biten bir ültimatom vere |bir eseri bize arzedilmedi diyor, diğeri miş ve aksi takdirde Helsinkinin amansız iki tane geldi, birini alıkoyduk, cevabini bir surette bomhardiman edileceğini bil | veriyor. dirmişlerdir. Doğrusu bu iddialardan hangisi doğ- Fin resmi makamları bu rivayeti tek-|ruğur: Meselenin sa ketilmadık doğru zib etmişlerdir İşekli hangisidir, cidden merak ediyoruz. Horekede iki treni çarpıştı, | ölü var (Baştarafı 1 izi sayfada) Bu çarpma neticesinde lokömotif yoldan çıkmış, beş marşandiz vagonu biribirine geçerek üstüste yığı'mış, parçalunmıştır. Çarpışma esnasında marşandizin gardö- İfrenlerinden beş çocuk babası Geyveli Ali Rizanın beyni patlamış, kalası yam. yassı olarak feci bir şekilde ölmüşlür. Trendeki yolcular du büyük bir telâşa düşmüş, hepsi de uykularından fırlsmış- lar, sadme İle vagon kenarlarına çarpmış lardır. Hafif surette yaralananlar olmüş- (tur. Vak'a yerine İzmit ve Geyveden ımdat trenleri gelmiştir. Gebze Müddelumumi- si Se Hükümet Tabibi keşif yapmışlar. dır. Vak'anın samaforun açık olması yö- zünden vukua geldiği anlaşılmıştır. Ma- kinist Ekremle hareket memuru Rahmi Ve 13 numaralı katların Şeftreni All vaka nm suçluları olarak tevkif edilmişlerdir. Müsademe neticesinde birçok telgraf direkleri yıkilmış, teller kopmuş, telefon | hâberat iki üç saat inkıtan o uğramıştır. Ankara ekspresi, Diyarbakır posta treni, İstanbuldan gelen Toros ekspresi ve pos. ta da Gebzede kalmıştır. w Saat 7.10 da İzmitte kalan yolcular trenlerden birine binerek Herekeye ke- dar gitmişler, bürodan aktarma ile İstan- bula geçmişlerdir. a En s01 vaziyet (Bastarafı 1 inci sayfada) Yeni kurulacak olan kabinenin Sovyef- Jer'e bir anlasma zemini bulabileceği teh- min edilmektedir. Bu bsber, henüz başka kiçbir membâ- dan teyid edilmemiştir. - balya sigara göndermiştir. | mekte ve adeta günün meselesi halinde lenin vâsıl olduğu yeni safhayı İyice an- lin tabloları devlet resim sergisine alın-!« rak ve Çallı İbrahim böyle bir hâdiseden|" - Daladye parlâmentoda Fransanın harlı hedefle Parıs, 30 (Havas) — Meb'usan mecli- sinde Döladye, hükümetin beyanname- sini okumuştur. Bütün meclis tarafından hararetle al kışlanan başvekil cephedeki askeri vazi. yeti izah ederek havada İngiliz - Fransız tayyarelerinin ekseriya faik olan düşman kuvvetlerini daima mağlüb ettiğini, de- nizlerde müttefik donunmaların hâkim bulunduğunu ve Almanyanın bu suretle hemen hemen iktihamı imkânsız zorluk- latla karşılaştığını, karadan bir karış Fransız toprağının muvakkaten dahi ol- sun düşman eline geçmediğini kaydetmiş, barış için alicenab gayretleri hiçbir za. man eksik olmamış olen Reisicümhur Ruzvelti ve Amerika milletini tazimle yüdeylemiş, barışı kurtarmak için gayret sarfeden Papa ve Mussoliniden hara- retle bahseylemiş ve müteskıben Hitler siyasetini tenkid eyledikten sonra komü- a. İnist partisi aleyhinde çok sert ithamda bulunmuştur. Fransanın harb hedefleri Başvekil müteakıben harb hedeflerine geçmiş ve ilk şartın Fransanın emmiye- İtini zaman altına #lmak olduğunu kay- deyledikten sonra ezeümle şöyle demiş- ir: — Fakat bu eniniyetin iyi teşkilâtlan- ması ve devamlılığı temin edecek maddi yanması lâzımdır; Bu em- (Baştarafı 1 inci sayfada) Finlândiyaya taarruz edeceklerine i - nanmak istemiyorlardı ve Amerika » nın tavassut teklifi kabul edilecek sa - mıyorlerdi. Amerikd devlet adamları - Fi ı Amerikaya doğrudan doğruya tevcih edilmiş bir tahrik mahiyetinde olmasından dolayı bilhassa artmakta - Gir, Amerikanın tavassut teklifi reddedildi Moskova 30 Amerika sefareli matbunt mümessillerine yaptığı beys- notta Amerika maslahatgüzarının bu- gün 12 den biraz sonra hariciye komi- ser muavini Potemkini ziyaret ettiğini söylemiştir. Maslabatgüzar hükümetinden aldı - ğı emir üzerine, Rus-Finlândiya ihti. IMfında Amerikanın tavassutunu teklif iletmiştir. z Amerik# maslahatgüzar: ile Potem - kin arasındaki mülâkat oh dakika sür. müştür. Maslahatşiizar hükümetinin no tasını vermiş, Potemkin de bunu Mö- lotofa bildireceğini vödetmiştir. Maahaza, tavassut teklifinin redde - dildiği anlaşılmıştır. Cemberlayn'in sözleri İ Tondra 30 (A.A.) — Avam.Kama- rasında beyan#tta (o bulunan başvekil Cemberlayn Finlindiya ve (o Sovyet hükümetleri arasındaki ihtilâftan bah- seğerek su beyana'ta bulunmuştur: Bir küçük millete karşı tevcih e. öllmis olan bu taarruz İngiltere Kral. İik hükümetince büyük bir teessüfle karşılanır. Bunun neticesi meydeh - dadır. Yeniden birçok azablar, ıztırab- lar ve birçok tahribat karşısında kala- cağız. © Londra, 30 — Royterin öğrendiğine göre, Sovyetler Birliği - Finlandiya ihti- lâfı muslihane bir surette halledilmediği takdirde, İngiltere bütün vaziyeti yeni. den tetkike tâbi tutacaktır. Berlin, 30 (A.A.) — Rus - Finlandiya ihtilâfı hakkında salâhiyetiar OAlman mehafilince beyan olunduğun» söre, Al- manya seyirci vaziyetten & naz, hı sweile ki şimali sark! Avrunetı devletleri kendi menfaetle: ali ar eden m8s6. lelere Almanyanın karışmasını isteme» diklerini beyan etmislerdir. Bundan başka, Alman mehafi'i Rusya- nın Baltık denizinde serbest bir mahre- ce malik olması Mtiyacını tamamile tak. dir etmektedir. Bu talebi büyük Pötro- danberi bütün Rus siyasetçileri ileri sür- İmüşlerdir. Çünkü bu zaruri bir vaziyot- İsi. Rusyanın bu menfaatleri ile alâkadar İolmak üzere şu cihet te hatırlatılıyor ki, İBüyük Harbden sonra İngilizler müle. addid defalar Baltık adaları hakkında a- nin hiddet; nefret ve infialleri bu toar-| rini izah etti ıniyetin Avrupanın bütün hür milet İrine, tarihleri ve kültürleri itibarile jile bakkı olan bütün milletlere #9 bulunması lâzundır. 1 Barış hedef ve şartlarından aleni # rette bahsedecek saat henüz gelmenliğiz Bu barış ancak umumi hatları iti tarif edilebilir. Bu umumi tarif ise g9 İngiltere tarafından, gerekse Fransi rafından alenen ve resmen yapılmığ & Yunmaktadır. Barış ve enaniyet istiyo İlk iş: Harbi kazanmak Fakat evvelemirde lâzım olan ş0Y bi kazanmaktır, işte bütün enerjiler zin istihdaf edecekleri gaye budur. mizde yunlurun Almanya tera” tehdid edildiğini üç defa gören vardır. Bunu bir kere daha görm azmettik. Dasdyo meb'uslar tarafından 8 İuzun uzun alkışlanmışlır. Başvekil, harb zamanına tam salâhiyetler kanununu meclis& © miştir. Meclis müteakiben 1940 bütçi 7 Kânurüevvelden itibaren mü resini ittifakla kabul etmiştir. Paris 30 — Tam salâhiyetler XX nu meclis tarafından 175 reye 315 revle kabul edilmiştir. 189 karşı 309 rey ile de itimrd kazan” tır — hnerikanın tavassut tektifini Sovyetler dün reddettiler | Amsterdam, 30 (A.A.) — Berlinde Jâkalarını göstermişlerdir. Taya gelen haberlerden anlaşılıyor * tık Almanya Finlandiyayı kendi bırakmaya karar vermiştir. Birçok manlar Hitlerin Stalin nezdinde Sutta bulunacağını zannediyorlar: Almanya Rusyaya karşı teahhüdi fazla ileri gitmiş olduğundan böyl€ müdahalede O bulunamuyaca£ g Türk - İngiliz iktisadi müzakereleri (Baştarafı 1 inci sayfada) sonra da Maliye Nazırı Sir Con İ Müstemleke Nazır Eden, ile gö” tür, N Londra, 30 (A.A) — (Havssi saat 16.30 da Londraya muval Türk ekonomi heyetinin reisi B: * Meremencioğlu bugün hariciye-M ne giderek Lord Halifaksla ik 89 sini yapmıştır. B. Menemencioğlu müteakıbe gi bazı hükümet azasını ve ez&i Stanley, Sir John Simon ve Edeni eylemiştir. . Türk heycii, muhtelif ne; lâkadar eden birçok meseleleri re edecektir: Bunlar geçen 8X anlaşmaya taallâk eden İngiltet pılan veya yapılması tasavve” yi diler, Türk müdafsası istikraz!» bi tcüret ve mali meselelerdir. Dün neşredilen hazırlar 7 namesi bu meselelere bir tane maktadır: Filhakfika malüâm olduğu 02099 Almen ticareti çok ehemm müttefikler tarafından Alma! alınan omukabelebilmisil yapacağı menfi tesiri telâfi Türkiyenin yeni mahreçler 9 etmekte idi. Buna biraen İürk ihracatından bazılarının * ne risbette yapılabileceğini d€ decektir. İngiltere hü in. yaya karşı. alınan tedbirlerle yetine indirilen darbeyi tahtif VS kün veya muhal her şeyi yapı” dan mağ bulunmaktadır. Başvekil Karbür, (Baştarafı 1 inci Başvekil yarın sabah $ nacak demir ve çelik fab kiklerde bulunduktan sonra © guldağa gidecektir. Doktor Refik Saydam Z0” ar mür istihsal vaziyeti ile e ji meşgul olacak ve galib bir > bu tetkikleri önümüzdeki P92 ne kadar devam edecektir.
