9 Ekim 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

| Li ğ İ pi & ii | | A, © 0 Büyük Harbin bittiği günlerde Berlinde Neler görmüştüm ? Zaza, sana Bariş i, Resim Büyük Harbde fırınlarda Dün TüŞ bulunuyap, “şbir harb içerinie atıl! N terhis edilen meğlüb askerleri karşıla - Yet için,|mak için Berlinin ber tarafından çiçek - Oğlunu bıyıkları henüz ipek gibi yumu- şak iken cepheye yöllamış olan Osnne şimdi onu tanınmaz bir halde buluyor. 'Tekrar kendi evlâdı gibi kucaklamak - u iddiallerle süslenmiş zafer takları yapıyor; ay Müri Harbin se-İmca Berlinin meşhur Bradebeurgertorsu Harbin Sonunu Me 0 U-İnu çiçeklerle süslüyordu, tan çekiniyordu, Cepheden gelen de bu İçerisinde Umumt| Almanya büyük bir hercümere içeri-|kocaman şehirde, kendisine on dokuz, nesiller için 5 İİ : için fas için | sinde idi. yirmi yaşındanberi öğretilmiş olan şey- yerimi olaileceğine hara sanlı Berlin şehrinde patlak vermiş olanİleri yapmadan nasil yaşıyabileceğini bi- ki kebil olabiyir wi Spartakist ihtilâlini bastırmak için s0s-İlemiyorlardı. Karı kocâsına yabancı, ev- gi? yal demokratlarla bütün eksi inkilâpçılar İlâd yeni gördüğü babasını yadırğayor - özleme el birliği yapmışlardı. Bir taraftan Berli-|du. Dört sene geçmişti, fakat dört senede le Din şimalindeki amele mahalleleri ağır)neler geçmişti? Ğİ gün de bir ie toplarla bombardıman edilirken cephe-| Herkes müteessir, iri elâ-İlerden dönmüş ve hayata, eğlenceye su-|herkes müvazenesizdi. samış İnsanların zevk ihtiyacmı tatmin) Bir takım işsiz, güçsüz ve istikbalde etmek için Berlin şehrinin ogarbındaki ümidsiz erkeklerle dolan evlerden ka zengin mahallelerinde yeni, yeni barlar, |dınlar dişarı kaçıyorlar 've hepsinin: «Biz Ecne ayni Nü yeni veni sefahet ocaklari açılıyordu, |bunları mı beklemiştik?; der gibi bir Berlinin şimal mahallelerinde kan göv-| halleri vardı. deyi götürürken sivil elbiseleri üstüne) Bütün Berlin avunmak, eğlenmek, w nutmak istiyordu. Kimsenin yeni bir hayat kurmıya ce sareti yoktu... Sefalet gündengüne artıyor; kokain iptilâsı bir veba gibi köcaman şehri ka- “na iştirak etmi yete herkes (bedbaht, askeri serpoş geçirmiş, omuzlarına tüfek Ve ben, “| Berlin şehrinin en güzel kızları harbin | sıp kavuruyordu. Öyle bir hale gelmiş ki ralarımı kayg,g © Bünlere ald olan » İtiyacları yüzünden sokağa düşmüş bu-|bu zehri kullanmıyanlar bile, şık görün Yuğunu vdederken iddismin g 8-İlunuyorlardı. mek için, modern görünmek için onu ZE delerimle ispata sesi Berlin büyük bir Avrupa şehrinin bü:| kullandıklarmı söylüyorlardı. Seneler C&- İtin marazi eğlencelerini cephelerden si-|zeçiyordu; Zenci Çarlston krizleri dans Bulgüristar, * nirleri ve bütün mânevi kuvvetleri tü -İ salonlarını dolduran istikbalsiz, idenlsiz! ke ülktetmişi yo inferid olarak m kenmiş olarak dönmüş bulmanlara su-linsan kalabalığını bir sar'a ihtilâcında da Almanyazı SUNU takib eder harlı MUYOrdu. imiş gibi çırpındırıyordu. Allelerde sü Hin cephe 23 Sulh lehindeki eN Polis eğlence yerlerini gecenin muny-| künet ve huzur kalmamıştı; köşe başla - düsu da artik sirayet, etmiş, Alm; bü-İ yen bir saatinde kapatıyordu. Fakat işi-/rında kadın elbiseleri giyen mariz deli - tHiyordu, harbe nihayet a tiyorduk ki muayyen saatte barlar ka -| kanlılar fabişelerle rekabet ediyorlardı. Büşalık ve içinde siyasi br 4, Jpandıklan sonra, hatta idarel örtüye -|iprkek kılığında dolaşan mütereddi ka - Ağlik, sinde hiç açılmadığı zamanlarda bile,|dinlar genç kız kandırmıya bakıyorlardı. Cephede ge Kizlukla Ve * mü gizli sefahat yuvaları harbin bitişini tes'id| Sahtekârlik, cinayet, hırsızlık, serserilik bnbile çar Fİ kayb 2 e etmek istiyenlere eğlencelerin en akla) kocaman Berlinde en çok görülen şeyler Ve dört a e ükenmiş di gelmezlerini takdim ediyordu. Gece yarı- | olmuştu. Yaşamış teş ve Şebirler-İsi bir taraftan milli müdafandılar sokak| Ve bu koskoca şehirde yalnız bir istik- Tarsa e elerin her pps içinde | başlarında kurulmuş barikadlardan ;Jböle inananlar, yalnız bir göyeye ve fik)” — ei Ye İhtiyacı ia? © -İ«Buradan geçmek yasaktır!» diye bağı -Jre bağlanabilenler kendilerini kurtara - Alman mihleçi Tır, köşe başlarında bombâlar patlar, ta-| biliyorlardı. srt ne harbin son senel bancalar atılırken, bir başka köşe başın.) Bu felâket devrini son senelerin mali Zaffer Al De leri, ne de da paltosunun yakasını burnuna kadar|iktisadi Kararları, ve işsizlik daha kor - » Böyle salarınn Parige mu-İörtmüş, şapkasmı gözleri üzerine çekmiş|kune bir hale sokmuştu. Alman millete, bir galibiyet dayi eni |bir siyah gölge kadın veya erkek yolcu -| Atlâk sukutu ve tereddi günden güne man milletini, DE Bun kulağına: e güzel Berlin şehrini harab ediyordu. Bu ve »— Gece lokali, kumar kifbâ, çıplak(biçare insanların iyi bir hayata kavuşmı- kavuşmak a danslar, poker, bakara, kokain!» ya hakları vardı. i deni-| Diye eğlence, sefahet ve rezaletin çe- * şidini verebileceğini Asldıyondu. Rosci| Bu halleri yakından görmüş, yakından | Lüksemburg'un, Lidbknechtin sularının |duymuş ve yakından işitmiş olan insanlar kanallardan çıkarılıp cenaze merasiminin |için bu harbin neticesi hakkında ancak yapıldığı gecede en pahalı kürkler ve|tek kanset olabilir: mücevherlerle süslenmiş bir kadınla e-| Bu harb İster gelibe, ister mağlüba vindeki san döşeği satmış olan bir gençlolsun gene uzun bir müvazenesizlik dev- birlikte karanlık bir sokağa dalıyor, ka- ri getirecek, içtima hayatın nizamı alt canlık bir kapıdan bir bodrumu doğru gi-Jüst etmekle kalmıyacak, kitlelerin ahlâ- diyorlar ve orada kendileri gibi, avın -|kı üzerinde kötü ve ruhiyatı Üzerinde inak istiyen, yaştmak istiyen, yaşamanın | marazi tesirler yapacaktır. © ne esmek olduğunu anlamiyan kırmızı * Milletini, >z7: harb Dp il bü solgun çehreli sarhoş çiftlerin o -| Evet, müdafaa harbi dalma Yürumlu Aliya 2 lili milena İle Aslanın âramnda bir yere) mukaddes olarak kalacaktır. Akat bir kovuluyor, bir bibi |lişiyorlar, ve kendilerine vâdedilen -eğ-| aruz harbinin onu y. ne ka - İpli taraf-İlenceleri sabahlara kadar uykusuz bek-)zandırdığını anlamak değildir. Bir avuç toprağın bu kadar pahalı olduğu Ne cepheden dönen, geride kalanı, ne|bir devirde yapılan miresyedilikleri be geride kulan cepheden döneni anlıyordu.|şeriyet ilelebed tel'in edecektir. Alman may Kayzer, olarak tan Vaymar Yasi Partiler *İdeğildir. Tahlil veya tentidine kalksam, me Sayfa 5 (EDEBİYATI) Peki, o halde neyi münakaşa ediyoruz ? .. (Kâzım Nami Duru'ya) < £ 1 JAAŞİ Kânm Nami Daru e arimizda açılan edebi münakaşanın kapandığını sanıyor - dum, Fakat aziz stad, sevimliliği muzlplik- le denk düşürüyor, durup durup yeni bir cepheden hücumin Insanı şaşırtıyor, yabud şaşırtmak istiyor. Yalmz şu var ki, hakika- ben sevkli olan bu fikir oyununda ne o, ne de ben.bocaliyacak kadar acemi değilizdir. Nasıl ki kendileri aramızdaki ibtlân kendi tabirlerile «bütün fazlalıklarından tecrid» ot- tiklerini iddia ederek söze başlarken bile ilk silâh olarak sadece zekâlarını ve nüktelerini seferber etmişlerdir. Yani demex istiyorlar ki Ealid Fahri mili edebiyatımız vardır, ya - hud yoktur davasını lüzumsuz tafalâr ile ka- rıştırıyorlar, ben ise tasfiye yapiyorum, me- #eleyl özüne getiriyorum. Evet, bunu demez istiyorlar amma; İnce punto İle iki urun sü- tum aşan *makelelerinin ilk sütununu bu meseleye doğrudan doğruya temas etmiyen başka bir mevzua hasrediyorlar. Bühassa, Osmanlı dili denen dille kültürlerini yapan- ların bugün de en güzel türkçeyi yazdıkla. rını isbata kalkıyor ve diğer taraftan, asır - larca unutulmuş ve bugün halk dilinde kul- lanılmıyan kelimeler icad etmenin sağlam ve tabi! bir öüb ortaya koyamadığın: bildiri. yorlar. Neticede, ilsanın sar'eleşmesi gayri ta- bil ifadeler yaratmak demek olmadığını an- latinak istiyorlar, Bu suretle şu hükme va- rıyorlar: «Türklüğe en çok yabancı saylan Divan edebiyatını bile ben, yukarıda yazdı - &ım gibi, Türk edebiyatından sayıyorum. A- rabdan, Acemden yığın yığın kelimeler, ter- kısım edebiyatçılarımızın bazı eserlerle b mevzulara sx çok lemas ettiklerini benim id din edişim, Kâzm Nami Duru sladımızı ise bunu da kabul etmeyişleridir. Kendile - İrinse, böyle bir temas hiç vaki olmamıştır, edebiyatımız mili! reatiteden tamamile mah- rumduri İşte benim fazla haksızlık buldu. Bum taraf bufasıdır. Niçin ben mutlaka bu fikri kabul edeyim? Niçin edebiyatımızda milli mevzulara hiç dokunulmamış diyeyim? Niçin hiç değilse Yakub Kadrinin, Akagün- dürün, Reşad Nurinin, Mamud Yesarinin, Sadri Ertemin, Sabahaddin Alinin bazı € - serlerin! olsun görmiyeyim? Bu isimleri ge. çen makalemde de zikretmiştim, Yenilerini sıralamağa lüzum görmüyorum. Yalnıe Da - tıram beni aldatmıyorsa şunu da demiştim ki, bütün bu nümuneler kâr: değildir, ede - biyatımız bütün kuvvetile ve daha derin, dn- ha köklü bir surette anayurdun içine dnl - malı, bize oranın hayatımı, insanlarını, düy- gularını, levhalarını ve nihayet bugünün, bu mes'ud rejimin bütün hususiyetlerini getir - melidir. Evet, ben de bunları istiyorum, hat- tâ geçmiş devirlerin acıklı hayat safhalarını ör bütün çıplaklığı ile teşrih eden kalemler istiyorum. Maamafih bunların bazılarını gösteren yazıcılar dün de vardı, bugün de var. Yalnız bu kadar yetmez. Bize dalgalar değil, bütün bir engin Vizım... Anayurd mev- zıranda bütün bir Okyanus! > Mademki geçen yazımda da izah ettiğim üzere benim fikrim de bü Boktada üstadın. me rağmen, o e | Xİ Eni me yürüyor, 9 halde anlamı - debiyatın di ve mefhumu dA Türktür © | Jane bas BEKA YER? TEE RA Ri rik ole | ie bn nümuneleri de inkâr edece- ei Salk ataman soclurmna doğru 90 mf ğime, üstad l0tüf buyursalar da bunların tenrifeyi kaydetmeden geçmiyorlar: «Ne ye- e zl mere yam Pa ni bir dil ii ve dil ihya edi-| man, edebiyat sahiline düşen birkaç tekneyi si e si de wn e, | C2eiki de bir hayli tekneyi) takdirle bir kö £ ya, ikinel cevablarını birakir, eman 1 akma, atar müuakayamızaa doğra | Oyna çk Simdi e rene Ge ei bre ar mayşelmm Ke Ml iz. Yokum şimdiye kadar sahiline bir ilsan meselesidir. Demek oluyor ki, sevgi! üz. maa eki MZ Ma Mr nebe tadımız münakaşa mey?yunu «bülün fazla”! ye az yolcu taşıyan Asin ve saral BET lklarından tecridi etmeğe ne kadar çalış -| i v salar, gene kendi taşkın fikirleri buna kolsy yığım mmdır? İşle behim itiraz ettiğim nok: ri $n eadece budur, Yoksa üstadın diğer bütün kolay imkân bırakamıyacaktır. Değil mi ki İfaslatırları her yandı yaratan bühassa ken- | Okirterine le re m dileri oluyorlar! Manmafıh bu lisan mese - le, pek haklı olarak söyledikleri gibi, Ebedi Şa Lipa sibel yo | 00 MANfüeki ve ME gel mer DENE | hayatları inkilâbı canlandırasak olan roman İve tiyatroların temelini teşkil etmelidir. Yal, mız bunun için heyecan kadar yüksek bir tek nik lüzumunu da bir an unutmamalıdır. Mü- eavib yeni üslübkürler harleinda bugün bi. Jetin minnet ve sükran hizlerlis bağlı oldu. dlğimiz, konuşturur dilden aykırı yar | ga mmakaz odur Mv pa ee İlara pek Tastlarmıyoruz sanırım. Eski türkçe odin etim kelimeleri Cvelev ki unutulmuş olanlar da) | verme e giri e un dü araştırıp ortaya koymak meselesine gelinee, yüklüğü kadar üç e adir. Man - tamamile başka bir iştir. Türkçenin a - mafib orta san'stkârlar bu mevzuda ne yar-. ie b vfram:ş olan servetlerini araş. | salâr gene de zayıf bulacağı. Çünkü, Ba, tırmak işidir. Dileler bununla uğraşırlar, ke- mevmuda beğeneseğimiz eserler, yalnız we Timelerin o menşelerizi, köklerini bulurlar. ser mertebesine yükselecek olanlardır. Ne milli Yüşate geçirirler. Anıma bunların hangi jmutin 6 romancıya veya tiyatro muharrir). 1eri bugün yaşar, hnngileri yaşamaz, 9 cihe. ne ki, günün birinde istikbale kol atacak o- 4 tayin edecek bir tek hakem sadece zaman-|lan bu eserleri #ofuracaktır. Fakat o çün dır, Bir de, türkçeyi İyi yazan #an'atkârların | usak mıdır? Ben buna hayır diyemiyorum. ayreti.. Onlar bam kelimelerin yeniden ih-| Bu şuurlu Türk gencliği elbette yakında O li san'atkârı, (niçin san'atkârı, bilkla san'at - yasına İmkân yerebilirlere» ne mutls! O va- kit, halk ta o kelimeleri kullanmağa başlar, | kârları demeliyim) kendi bağrından çıkara- san yeni Ifade vanlaları kazanmış otur. Dİ. İ caktır. Bugün yazılmış olanların bir tek hu- de türkellği, en kestirme şekli iie ben) sustyeti Ise, teknikten ziyade gönülden doğ - büyle anlıyorum. Bu böyle olunca da, bun -İmuş iddinlarıdır. Kâzım Nam! Duru dn bu- dan şikâyet edilemez, bilükik memnun ola -İnun böyle olduğunu kabul ettiğin göre ar- tık aramızda tam bir anlaşma hâsıl oluyor nur, Kânm Nami Duru stadımız da, mest- Tenin bu noktasında benimle ve birçok ede-İ demektir. Bümem, ben öyle görüyorum. Pa - kat gene de fikirlerimi sarahatle aplatama.. da müşterek düşünüyordur sam - re dımaa, kabahat sadece benim zayıf ifademde seleyi kendim de yeni bir çıkmaza sokmuş 0- Yasağım. Yalnız şu kadar söyliyeyim ki, ts - tadın da pek haklı olarak şikâye ettikleri a- a Şu veya bu şeklide | aranmalıdır. Gelelim asık davarnım. « Şa vera N Hall Fahri Ozansoy Yuan münakaşasının. açık türkçenin. sas - vünüsüzeröüesükezes0sisn südksestsneimesizemez! manleas nn «Tanziriste veya eEdebiyatı bu davamıza münasebeti Dişçi mektebine iki asistan alınacak Üniversite Diş Tababeti okuluna ye - niden iki asistan alınmasına karar ve - rilmiştir. Bunlar çocuk hastalıkları ve cocuk bakımı kliniği ile protez asistan - lığı için alınacaklardır. Mekteblerde askerlik desrleri z Maarif Vekâleti, bütün okulları yeni .İbir emir göndererek, askerliğe hazırlık » dersleri muallimlerinin esas vazifeleri - Doğrusu şaşırdım. Ben hangi frengin”söz -İnin aksamaması için askerlik ders seat- varil mülhem olmuşum ve mülhem oldu-İlerinin mümkün olduğu kadar ax günle- ğumu © makalemnin bengi yerinde söylemi -| ve tahsis edilmesini bildirmiştir. şim” Bütün makalede, sadece. bir Pransm z kadın romaneımnın bir romanından kısaca Tarih Kurumu neşriyat sergisi bahsedilmiştir. fakat konferahsımın mev Sİ yeyazıdda Türk ve İnkılâb eserleri müze ve kütübhanesindeki Tarih Ku - ayu dn 0 kadının romanından alınmış de - gildir! Üriad, aeaba başım birizinin konfe - n rumu neşriyatı sergisi bugün açılacaktır. Sergide Tarih Kurumu tarafından şim- ransıni benim konferansın e mi karıştır - dılar? Bazan, iki © muharrirle münakasayı diye kadar neşredilen bütün eserler teş hir olunacaktır. ayni samanda girişmek insani böyle yanl ya sevkedebilir? Pakat bilmem bu erek benden başka bir yazıcı le de kalem mü. nakaşaları var mıdır? Sonra şunu da sorarım: Niçin o konfe - ransımın parçaları kendilerini tatmin et - memiş? Ben de aynen kendileri sibi mini snevzulardan ilham alınmasını, Anadolunun Polisi tahkir eden kadın Sirkecide Çorum otelinde, sivil polis memurlarından Sâbriyi tahkirden suç- baştan buşn roman, hikâye ve tiyatroda teh- a Müzeyyen adımda bir kadın dün hak- Mi ve tasvir i, içtimai bütün hum. | kında tanzim olunan evrakla meşhud siyetlerile güsterilmesini istemiyor muyum? suçlar ywüddelumumiliğine teslim edil - Aramızda yegüne ihtilâf noktası, sadece, bir | miştir.