18 Şubat 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

18 Şubat Aksarayın yeniden vilâyet olacağı | saraylıları sevindirdi haberi Ak 90 bin nüfuslu ve ileri bir istihsal mıntakası olan Aksarayın tekrar vilâyet olduğu takdirde inkişafının artacağı muhakkak görülüyor Aksarayda pazar yerinde Aksaray, (Hususi) — Son günlerde $33 te lâğvedilen vilâyetlerin yeniden kuru- cağı hakkında Ankaradan gelen haber Aksaraylıları çok sevindirmiştir. Yıllarca vilâyet merkezliği yapan Ak- Sarayın yeniden vilâyet merkezi olmas ihtimali muhitte büyük bir alâka uyan- dırmıştır. Umumi nüfusu 90 bin olan Aksaray. dan vilâyetin lâğvi, ancak vilâyet erkâ- nının gitmesi ve kodratarın azalması ile kalmış, bütün dairelerde eski iş aynen kaldığı gibi gön geçtikçe de artmıştır. İki sene evvel ağırceza mahkemesinin lâğvi üzerine Aksarayın ağıreeza işleri- nin Niğdeye bağlanması halkı müşkülâta sevketmektedir. Esasen at itibsrile 600 kilmotre murabbsi-olan Aksaraydan bir kimse, ağırcezada bir işi olduğu tak- dirde 150-200 kilometre yol kat'ına meç» bur kalmaktadır. Niğde ile Aksaray ars. sında muntazam yo. bulunmaması da hergün başka bir güçlüğe sebeb teşkil etmektedir. Aksaray toprak mahsulleri bakımından en verimli bir kasabadır. Burada istih- sal edilen buğdaylar taşma taşına bit- mez. Vâsi mer.alara malik olan Aksaray- da fazla üreyen koyunlar Aksaraym mühim bir servet kaynağını teşkil ettiği 8 fenni şeraite tevfikan makinelerle İstihsal edilen yağlar müstahsile iyi bir gelir temin etmekt: ve Anksranın yağ ihtiyacını da karşılamaktadır. Aksaray, kayden 160 hakikatte 300 den fazla köyü olan bir kazadır. Kaza her cepheden birçok vilâyetlerden üstün olup Maliyenin 8 aylık vergi tahsilât 309 bin Bra raddes'ndedir. Nüfusu birçok vilâyet. Yerden daha çoktur. Aksarayın bağlı bulunduğu Niğde fle hiçbir bakımdan alâkası yoktur, Aksaray #ktısadi bakımdan en verimli ve başlı başına bir iş ve ticaret kaynağı olup, it- ; halit ve ihracatım Ereğli kazası ile yap- makta ve bazı hus Konyadan temin edilmektedir. Niğde ile kazanın münasebeti ancak idari teşkilât Ve ağırcezaya inhisar etmektedir. iktisadi faaliyet ) yanın iktısaden Aksaraya hağlı Ereğli ve Karapınar kazaları Aksaraya ilhak e dildiği takdirde, buranın cümhüriyet hü- kümetinin en verimli ve ileri bir vilâyet pmerkezi olacağı şüphesizdir. Kemaliyede üç hırsız yakalandı Kemaliye (Hususi) — Sekiz ay ka - dar evvel tüccardan Ahmed Güven'in evine üç kişiden mürekkeb — bir hırsız çetesi girmiş, bir kısım eşyaları çal - mışlardı. Bu arada ayni şebeke kasabe- da birkaç ev daha soymuştur. Yeni ge. İlen jandarma kumandanımız Yusuf bu vak'alara el koymuş, bir müddet sonra hırsiziarı meydana (oçıkarmağa muvaffak olmuştur. Hırsızların çaldık- ları eşyalardan bir kısmı ele geçiril - mişti Tokad vilâyeti dahilinde bulunan Nik- sar tarihi eserlerile şöhret bulmuş bir dır. Bu eserler Bizans, Danişmend Ive Selçukilerden kalmadır. | çeşmesinin üzerindeki resimler büyük bir kıymeti haiz bulunmaktadır. Ne yazık ki bütün bunların hepsi ya- il Kulaktekkes) rda da ihtiyaçlar) si, Çöreğibüyük, Kırgızlar ve Kardeşlerİrindeki kırmızı mermer taş tamamile da- SON POSTA Sayfa $ ) | MESELELER | (Kömür - Demir limanı) nı gi Ceyhan beletiyesi kömür ihtikârının önüne geçti bi bu yılda kış mevsiminin gelmesile ka- sabamızda bir kömür buhranı beşgöster- ekmek kadar mübrem ih- ndan bulunan kömür meselesi- nin kökünden halli ve halkı sıkıntıdan belediyemiz hemen faa- liyete geçerek bütçesinden ayırdığı dev-| var bir sermaye ile Dörtyoldan kömür getirimeğe başlamıştı. Alınan tedbir sayesinde müsbet ve müs essir netice elde edilmiş ve bu. suretle kömür buhranı da kalmamıştır. Şimdi ise piyasada belediye kömürün) kilosunu yüz paraya satmaktadır. | Samsun çocuk esirgeme kurumunun faaliyeti Samsundan yazılıyor: Şehrimiz Çocuk Esirgeme Kurumu, yedi yıldanberi rels- liğinde bulunan birinci sınıf vali müte- kaldi Ali Rıza Özütürkün başkanlığında faydalı bir şekilde çalışmalarına devam etmektedir, Kurum yalnız mektebler - deki yoksul ve yetim çocukları değil, Samsundaki ans kucağında bulunanlar - dan 12 yaşına kadar olan yavruları bü- yük bir şefkat ve itina fle himaye etmek- | tedir. Bunlara süt, ekmek, sıcak yemek, İelbise, ayakkabı vesatre o vermektedir. Son üç ay içinde kurumen 260 çocuğa 7045 kilo ekmek, mektebli 120 çocuğa 10800 kap sıcak yemek, 3 çocuğa elbise, 115 çocuğa ayakkabı ve çorab, 5 çocuğa süt bedeli vermiş ve nakdi yardımlar yapmıştır. Not — 22 İkincikânun tarihli gazete- İ mizde Sivüs Çocuk Esirgeme Kurumuna aid yanı Samsun, başlığı ile çıkmış, bu yüzden de bir yanlış aonlamıya sebeb ol muştur. Özür diler, düzeltiriz. gelmiştir. Üst kısma kısmen uçmuş ve alt Jena kesme taşların büyük bir par-| çası meçhul eller tarafından sökülerek türülesüştür. Tekkenin kapısının #ze- gılmak üzeredir. İleri sürüldü. Fotograf Kardeşlerçeşmesin; göster- mektedir. Üzerindeki resmin bir tarafın- Aksarayın iktradi ve idari bakımdan | vaş yavaş harab olmak üzeredir. Melek-| da bir kız çobanın koyun sağdığı, diğer ehemmiyet ve vüsati gözönünde tutula- gazi türbesinin karşı tarafında bulunan | Kulaktekkesi, bugün çok harab bir hale tarafındaki resimde ise gene bir çobanın koyunların: otlattığı görülmektedir. ——— Pazer Ola Hasan Bey Diyorki: sw Hind efsanelerins göre kadın ve yılan birbirine çoz yakın mehlüklar- miş. ». Buna da sebeb kadının yılan yu- murtasından çıkmış olduğuna inanma- teri imiş, i Çatalağzında yapmak doğru olur mu? i e 4 Ae aa Tar şe er i Ceyhan (Hususi) — Her yıl olduğu gi- Çatalağzının seçilmesinde ileri sürülen esbabı mucibe ve diğer limanlarda bulunan kusurlar Yazan: A . Denizeri İTİN ka Dünkü kısmın hulâsası Kömür istihsalâtımızın artırılmazı ve bun- ların sevkinin ai için bir kömür lima- nına ihtiyaç vardı Bunun için ötedehberi Ereğli limanı düşünülüyordu. Karabük fab- riksa kurulduktan sonra bir kömür !ima- Dile veraber $ir demir limanı da kurulması Muharrir bü mukaddeme ile, kömür ve de- mir ması olmak üzere ele alınan Çatalağ zın, ve Karadeni reğli, Amasra Ilmanlarını birbirlerle mu - kayese ediyor — (Yazı devam ediyor) Limanlar arasında mukayese Ereğli kömür havzası aşağı yukarı, Zonguldak ilinin bugünkü ( hududları içinde, yalıdan içeriye doğru 1-6 kile metre kadar uzanan sahil boyu mın - takasından ibarettir. Bu çevre içinde kömür ve demir için bir liman yapmak zaruriyetil üz yüze bulunuyoruz. Kömür ve demir için tek liman mı lâ-| m, yoksa ayrı ayrı liman mı? Tetkik edelim: Kömür ve demir tahmilât ve nakli - yatınm bir limandan yapılması, şüp «- hesiz daha çok arzuya değer, Ancak bunun için verilebilecek hüküm, eko- nomik şartların icablarına tâbidir. İleri sürülen fikirleri şu suretle hü- lâsa edebiliriz: Kömür imraratı ve demir fabrika - ları nakli in tek liman lâzımdır. ik bir mendirektir ve ihtiyaca elverişli bir şekil vermek kas bil değildir. Amasra limanı dardır. Ereğli Ilmanı uzak ve masraflıdır. Çatalağzı; kömür madeninin müte - kâsif bulunduğu bir mıntaka ii dir. Hem demir ve çelik fabrikalarına ve hem de Ankaraya (daha yakındır.| Şu halde limanın burada yapılması da ha muvafıktır. İ İddialara göre bu limanları bir da - ha gözden geçirelim: ZONGULDAK: Zonguldak mendi - reğini - büyük bir liman haline Kal - betmek- yukarıda işaret edildiği gibi imkânsız değildir. Bunun için eskiden yapılmış bir proje de vardır. Ereğli Ki manmın yapılması (tasavvuru ortaya çıktığı sıralarda Ereğli şirketi tarafın- dan Zonguldak limanı için teklif edi- Buksu deresi mecrasına çevri 2 — Mendireğin boyu -Ba kametine doğru. 100 metre kadar uza tılacak. 3 — Şimdi Soğuksu semtinde kömür yıkama fabrikasının bulunduğu mev * kinden mendireğin uzatılan kısmının ucuna doğru 100 metrelik bir rihtim yapılacak ve bu rıhtım üzerine seyyar ykleme öâletleri konacak. 4 — Liman en büyük gemileri ala - cak kadar derinleştirilecek, 5 — Limanın yükleme < kabiliyeti, günde 10 bin tona çıkarılacak. Hasan Bey — Bu efsanenin bir haki- kat olabileceğine bugün inanilabilinir Baksana kadınlar yılan derisinden el- diven, şapka, ayakkabı giymeye bayı- hıyorlar. inde -İv Bu projeye göre yapılacak (limsh bütün tehmit vasıtaları yenil: ii» mek ve âstileştirilmek (o surefile. 6-7 milyon arasinda tahmin ediliyordu Bu projeye göre, yıkama fabrikasıns dan çıkan kömür doğrudan © doğruya rıhtımdan yükleniyor, Gelikden gelen hava hattının bir kolu limana verili * -| yordu. Bu suretle çarşı içinden geçen eki diğer Zonguldak, E-İ$ de bulunan Be - do, Zonguldak lima in ıslahı ve is « teminin talbiki suretile günde 10 bin ton kömür yükletilmesini taahhüd e - debileceğini bildirmiştir. Lüzum görü- Şimdiki mendireği 100 metre kâdar uzatmak, bu suretle mendireğin dışın da tabit derinliği 30 kademi bulaca « gından fırtınalı — havalarda da büyük emilerin içeri girmeleri imkânı elde edilecek, Bu ıslahın bir buçuk iki milyon lira ile temin olunabileceği anlaşılıyor. Zonguldak 9090 püfuslu bir şehir . dir, Küçük tepecikler arasma sıkışmış, küçük bir vadinin denize açıldığı dar arazi üzerindedir, Bununla beraber li“ man etrafında müssid arazi elde et - mek imkânları mevcuddur, Kömür iş- tığı ünkü siklet (o merkezi Zon manlara rinden limana kadar nakl az olan bir lime Zonsu'd kâsüf et hir. Liman, sonra yulruz ran bu va mahkürdur. doğması için etle istihsal, bir servet vardır: B Çatalağzına çeki on yıl içinde milyonlara yavaş sönmeğe bir çocuk ak gibi doğup bü kurban et * cak budur, Şu kadar işaret edi gözleri birdenbire Ereğli zıma çeviren Banka zihniyetidi ka hesabına dayanan bir menfaat u « ğuruna binlerce halk ve memleket men faatine tekâsüf ve tecelli ettiği mamur bir şehri feda e: lemek, ş bir vadiden, praktan iba- ret olan Çatalağ i ve yen şehir kurmak icin ve servet kayna; şehrin hays ve öaha üstün şartlar mı mevcud?... Mükayese, bunu bütün bir vuzuhlsa sözönüne gerer. Ereğli Gelelim Ereğli limanına: Ereğli, 3,5 kilometre kadar uzun'uk- ta ve 12 kilometre murabbamda «Ba ba» yarım âdasile Şimali ve Çengel» burnu, Alaplı, Akçakoca kavsile cenir bi ve cenubu garbisi kapalı bulunan ta bit bir limandır, Limanı çevreleyen a razi her ti tesisatı — istiab edecel genişliktedir. Ereğlide yapılacak büyük bir limanır 7 milyon raya mal olacağı anlaşılmış” tır. Ereğli; 6 bin nüfuslu bir kasaba - dır. Karadeniz kıyılarının güzel hava. sile, bol suyu ile, dalma bir göl kadar sakin denizile, essiz plâjile Zonguldak ve tabii hinterlandına giren şehirlerin yazlığı olabilecek kabiliyetleri, tabiat buraya bol bol bahşetmiştir. Burada liman “yapıldığı takdirde, yeniden bir şehir vücude getirme masrafına ihti - Bu Uman Zonguldak şeh- istihsal merkezle- ine ve Zonguldağı uzaktır. Büyük kazanç ihtiraslarını çekecek âmil “atalağzına nisbetle pek azdır. Ereğ nin ber bakımdan hinterlandı geni; “Arkası var)