24 Aralık 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Ü ĞEZ Hergün İndi fiki, Ma'şeri fikir Yazan: Muhittin Birgen vvelki gün İstanbul belediyesi- nin bazı projelerinin yeniden « hiç değilse - «konuşma» Mevzuu olmuş bulunması üzerine yazdığım bir maka « lede bizde her şeyin «şahıs» tan iba - ret olduğunu, memlekete aid her mese « lenin şahıs değiştikçe, bütün mahiyetini değiştirebileceğini söyküyordum. Bugün de, gene belediye sahasında, bu mesele- nin ayrı bir misalini göstermek istedim. * Geçenlerde İzmire gitmiştim. İçinde dö- küz sene oturduğum bu şehirde meğerse büyük bir inkılâb olmuş: Sokak isimleri ortadan kalkmış, bunların yerlerine bir takım numaralar gelmiş. Galiba #i bin- den fazla mumara! İzmirliler telâş içinde kakları tanımak için İzntirlile- ler arasında elde etmiş oldukları bütün bilgileri Uferinden bir sünger ge- çirilecek ve sonra bunların yerlerine bir ftakım numaralar öğrenilecek. Bir taraf « tan bu yeni malümatı edinmeğe çalışır « larken. öbürz taraftan 'da söylenip duru- yorlar, Neler söyliyebileceklerini tanmin elmek kolay olduğu için bunlardan bah- &e lüzum görmüyorum. Asıl meseleye ge- Acaba, sokak isimleri neden kaldırıltı? | Neder dolayı bunların yerine ıumın)ıı-' kondu? Bu işi yapan İzmir belediyesinin relsidir. Elbet kendisince geyet maknl ©-| lan bir veya bir çok sebeb vardır ki bu| yolda bir karara teşebbüs etmiş bulunu. | yor, Moselâ, bana sorulsa, ben bu vsule rauhalif olurdum: — Kwvelâ, — sokakları istmle öğrenmek, hafızanın çalışması ba- kımından daha çok kolaydır; saniyen, sokak isimleri bazan tarihçi için çok mü- him birer vesika olur. Salisen, bu Isim- leri herkes öğrenmiş ve alışmış olduğu için, bir Hizumu olmadıkça, bunları de- Biştirmekte fayda değil, zarar vardır. Rabian, bu değiştirme ile şehrin imazı arasında hiç münasebet yoktur; hamisen, bazan memlekete hizmetleri olan insan- Jarm isimlerini sokaklara vermekle in - sanlara kadirşinaslık yapılmış - oluyor: memlekete hizmetleri dokunanların hey- kellerini Yapmıyoruz; hiç olmazsa &6 - kaklarımıza bunların isimlerin! verebi « Biriz. Hatbuki vefasız bir sünger, İzmir şeh- rinin sokaklarında isimleri görülen hül « tün eski insanların hatıralarını silip yok etmiş. yalnıt. müstesne olarak, cümhu - riyet devrine aid bir kaç isim muhafaza etmiştir. * Bugünkü Türkler arasında, bu dün « yada pek çok dolaşmış insanlardan biri olduğum hâalde ben numaralı - sokakları yalnız Amerikada gördüm. Amerika ta - rihsiz bir memlekettir; Amerika şehle - Jeri muayyen bir hendese içinde ve mü- Resimli SON POSTA Norveç darbı meseli.. — Kral Borisin kızına İştiha nasıl Temin edildi ? Bulgaristan kralı Börisin beş yaşında- ki kızı iştihadan kesilmiş, ve bir türlü yemek yemez olmuş. Bunu gören br - hası, saraya sekiz fakir çocuğu davet et- iş, öğle ve akşam yemek , kizie ın da oturduğu masanın üzerini enval türlü yemöklerle donatmış. Çocuklar ke- mali iştiha ile yemişler, halbuk! kraha kızı ağzına bir lokma bile koymamış. Fa-| kat, üç dört gün soönra çocukların şapır- tılı yeyişlerine dayanamıyan prenses, ye- meğe başlamıştır. Şimdi iştihası düzel - miştir. — — Bereket versin ki. aldırmıyorlar; eski u- sul, gene birbvirlerine sokakların isimle- rini söylemekle meşgüldürler, Eğer kar- şılarındaki tarif edilen semti tanımıyor- Ba, gene ceki usul «sağlık» veriyorlar: Caddeyi geç, sola sap, karşına gelen fırı- nın yanından sağa dön, elli adım kadar.. V.B. Bir kaç belediye azasına bu işin iyilik- ayyen bir zamanda, bir hamlede kurul- mMmuş mamtrelerdir. Bunum için mevelâ, New-York şehrinde numaralarla dolaş - mak, numara ile adres vermek gayet ko- Taydır. Binaenaleyh orada bunun faydüsı vardır. Anlatayım: New-York beyzi bir plân üzerine kurulmuş bir şehirdir. Bu şehrin ortasında uzun kuturlarla birbirine mü- wazi bir kaç büylik cadde çizilmiş, sonra da gene birbirine müvazi bir takım 80 - kaklar'a bu kuturlar, büyük caddelere &- mud olan sokaklara muntazam mesafe - lerle taksim ediltvermiştir. Adresinizi ve- receğiniz zaman evvelâ size en yakın o- lan büyük caddenin adını veya numarası. m verirsiniz. sonra da sokağınızın smlui söylersiniz. 0 zaman adresinizi bulmak için en kolay işareti vermiş bulunursu - nur. Garib tarafı: New-York şehri, saha iti- barile de, nüfus bakımından da İzmirden elli defa büyüktür. Halbuki, sokak nu- Maralarının adedi, eğer hatırımda kal - diysa 700 ü geçmez. Halbuki İzmirde, iki bin kadar numara olduğunu söylüvorlar! Bu kadar külçük bir saha üzerinde bu ka- dar çok numara ile sokak bulmak — bir Marifettir. ben bir yabancı sıfatile New.York sehrinde sokakları ne kadar kolay bulabildimse, İzmir şehrinde doe- kuz sene oturmuş bir Türk sıfatile de bu- gün orada o kadar müşkülâta-uğrarım! * İzmirde iken dikkat ettim: Şehirliler bu inkılâbdan kâmilen — müştlekidirler. lerini anlıyamadığımı söyledim: — Sanki biz anladık mı! Dediler. Şu halde, bu inkıilâb neden oldu? Şehirli muhalif, belediye Hazazı bu işin muühassenatını anlamamış, neden doö- layı isimler kalkıp yerlerine numaralar gelmiş? Sebeb gayet basit: Belediye reisi bu in- kılâbı faydab görmüş. Şunu ilâye ede « yim ki, benim muhalif oluşum, İzmirli - lerin muhalif oluşları, bazı belediye aza- sının bu fikri müdafaaya bile lüzum gör- memeleri, yapılan işin mutlaka fena, be lediye reisinin mutlaka <haksız» olmasını tcab etmez. Fakat, bu kadar muhalifi ö- lan bir «inkılâb> nasıl tahakkuk eder? Bu sualin cevabı da basittir: Çünkü, ben yokum, biz yokuz, şehirli yok, bele- diye azalarından hiç olmazsa benim te - sadüf ettiklerim yok, belediyenin mühü. rünü elinde tutan rela var, İş büyle olunca <«nasıl oluyar?» diye hayret etmeğe kimsenin hakkı olamaz. İSTER hasretmişlerdi. ya Alman - Fransız paktını, yahüd da Ak- deniz ihtilâfini merak edip inceliyorlardı. Tecessts hissi- miz kabardı. Bu yazeteleri bir kenarda İSTER İNAN, Gazeteleri okurken bıir tesadüf dikkatimize çarptı: «İstanbulda sabahlı ukşamlı dokuz tane türkçe gazete (- kar. Bir gün başmakalelerini okumak istedik, bir tanesinde yoktu, fakat geriye kalan sekizi bu sütunu dış siyasete | Hergün bir fıkra İş böylesile evlenmektir : Gayet çirkin karısı olan bir erkeğe, $ y İ i İ [ Çirkin kadımın kacası, arkadaşına ; tstihfafla baktı; cevab verdi: i — Senin karın gibi karı ile herkes ! evlenir azizim, asıl iş böylesile evlen- j tmektir. v Sabıkalı banka Direktörü Amerikanın 6? milyon İngiliz lirası sermayeli ve 105 senelik meşhur şirköl- lerinden birinin reisi olan Donald Kosten, Nevyork polisi tarafından tevkıf — edil- miştir. Bu adamın yirmi beş sene vvel bir dolandırıcılık yüzünden hapse girmiş olan sabıkah Filip Musika olduğu mey-' dana çıkarılmıştır. Sabkalı direktör Ce- nubf Amerikaya müteveccihen bareket etmek üzere iken New Orleans'ta tevkif edılmiştir. Sabıkalı bu sefer mühim bır silâh kaçakçılığı ile zan altında bulun- makla beraber, ayni zamanda tevkif edil miş olan şirket muhasibi ile birlikte şir- | ket defterlerini tahrif etmek, borsayn sahte beyanname vermek suçu ile itham orunmaktadırlar. Ayağile adalet kapısına gelen suçlu İngilterede şahadetlerine müracaat edilmek üzere istintak hâkimliğine gel- meleri icab eden iki suçlu — hırsızdan biri! vaktinde mahkemede görünmüş. Arkadaşının hazır olmadığını görünce: — İzin verirseniz, gidip — bulayım!. demiş. Hiâkim de yarım saat İzin ver - miş. Ve yarım saat sonra da, ilk suçlu arkadaşını yanına katarak hâkimin hu- zuruna çıkmıştır. —— Madem ki olmuş. demek olabiliyormus. Relki iyi, ve hattâ çok iyi olmuştur; 'belki, benim mı bu işdeki modern isabeti anlıyamıyacak kadar eskimiştir; belki İz- mirliler inkılâbın bu hamlesini takib e - demiyecek kadar süratli bir kafa hareke- ti yapamamışlardır. Bunların hepsini ka- bul ederim. Fakat, buna müukabil, hep birden şunu da kabul etmeliyiz ki, bu yapılan inlılâb, sırf bir şahsf içtihadın eseri olmuştur. Öyle bir eser ki, günün birinde belediye reisi değişecek olursa, belediyenin kasasına, numaraları tekrar isimlere çeviren yeni bir masraf kapısı açması çok muhtemeldir! Muhittin Birgen 'STER saklıyarak dört gün İNAN, ISTER Dünganın En güzel Giyinen kadını * Amerikada yapılan bir müsabakada, Hükem hüyeti en güzel giyinen kadınları seçmiştir. Bu sşeçime göre Vindsor düşesi ikine) gelmektedir. Derece alanları ya » zıyoruz: Birinci: Madam Antenon Patino, İkinci: Vindsor düşesi. Üçüncü: Kent düşesi. Dördüncü: Baronez Öjen Raçild. Beşinci: Ağahanın eşi. Madam Patino bir Burban prensesidir. Kocası Bobira da dünyanın en zengin ve en büyük hazinelerinden birinin varisi- dir. Resim prensesin resmidir. Londra radyosu iflâs mı ediyor ? Malf tehlikeler karşımında bulunan Londra radyosunun iflâş etmek üzere ol- duğunu İngiliz gazeteleri yazıyorlar. Radyo idare heyeti, yeği müdürün riya- seti altınde toplanarak radyoyu kurtar- mak ıçin çareler aramaktadırlar, Bu ça- veler arasında yarım milyon İngiliz Jira- WXık istikraz tasavvuru vardır. Geçen sene radyo idaresinin 3 buçuk milyon İngiliz |Brası varidatı olmuştu. Halbuki buna mukabil a buçuk milyon İngiliz lirası masrar edilmiş. ihtiyat akçesinden — bir miktar para sarfedilmesi mecburiyeti hâ. 8l clmuştu. Gül kokusu saatleri durduruyor mu? İki Fransız bilgini, uzun araştırma- lardan sonra gül kokularının saatlerin Jişlemesine tesir ettiğini, leylak ve di - |ğer çiçeklerin ise hiçbir tesiri olmadı- ğını keşfetmişlerdir. Gül kokusu, kadrandan nüfuz ede- |rek, saat makinesinin içinde bulunan |yağ terkibini değiştirmekte, bu da sa- ati durdurmaktadır. İNANMA! sonra gelen âyni tarıhte çıkmış Fransız, İngiliz, Alman ge- zeteleri ile karşılaştırdık. Elimize gelen 9 Fransız. T İngiliz, 3 Alman ve iki İtalyan gazetesi arasında başmakalelerini dış siyasete hasretmiş sadece 3 gazete vardı. Bu vaziyette bize öyle geldi ki Türk gazeteleri beynelmilel siyaset ile a siyaseti doğrudan doğruya yapanlardan, içinde olanlardan daha fazla alükadardırlar. - İNANMA|T Sözün Kısası Yazı Çok Olduğu için Bugün Konamadı Filistinde asiler pul bastırdılar | (Baş tarafı 1 inci sayfada) ünvan verdiler: «Milli Filistin hükümetiâ dediler, Bu ünvan ile kâğıdlar bastırdılafı Şimdi; resmi muhaberelerini bu tarzdâ başlıklı kâğıdlar üzerinde yapıyorlar. Diğer taraftan, rivayet edildiğine gö * re, kendişine bu Ünvanı veren ve bu t0ft kilâtı vücude getiren hükümet; diğer Af rab devletlerine müraenatle - kendisiniii fülen ve hukukan tanınmasını taleb eö miştir. Ciddi ve kanlı müsademeler oluyor Kudüs 23 (A.A.) — Nablus civarın! İngiliz kuvvetleri o mıntakayı çeteler © den temizlemeğe devam etmektedir. gilizlerle çeteler arasında bugün yeni * den iki müsademe olmuştur. Dün göce Arab çetelerinin sığındığıtl öğrendiği Burine şehirini İngiliz kuvvett leri muhasara ederek ziya bömbalarını!f ışığı altında müsademeler olmuş ve bil müsademeler öğleye kadar devam et * miştir. Her iki taraftan 15 ölü ve bir çoli yaralı vardır. Cenine -'Nablus yolu üzerinde bir İdt giliz zırhlı otomobil devriyesi taçlardali örülmüş bir maniaya rastlamış ve bu ©8* nada da civarda mevzi almış olan Arab” ların baskın ateşine uğramıştır. Her taraf takviye kuvvetleri aldıklarından BU müsameme çok ciddi bir mahiyet etmiştir. Müsademe devam ediyor. Diğer taraftan Nablusta Gdündenbetl grev hareketi fiilt bir mahiyet almıştırı Bu grevin sebebi dağa kaldırılan 6 İngi” liz hâdisesi üzer'no İngilizler tarafındati alınan tedbirlerdir. Şehre İngilir takviyt kıtantı gelmiş ve bunlar Arabların tü * fok atoşile karşılaşmıştır. İki İngiliz 89 keri ve üç Arab ölmüştür. ! Umumi grev Kudüs 23 (A.A.) — Asi kumandaf* lık. tarafından Filistin şehirlerine Y $ pıştırılan bir beyanname, son albd hareketleri ve kıtaatın Kudüs bölge * sindeki icraatını protesto umumf grevi intaç etmiştir. Grev ha * Teketi şimdiye kadar büyük bir miyeti haiz olmamakla beraber, hi met nizamı muhafaza - için lü: tedbirleri almıştır. Bulgaristan teslihat için yolî sene bütçesinin üçte birini tahsis elti (Baş tarafı 1 inci sayfada) faslı '7 milyar 732 milyon 754 bin Jevadifk Müuhammen varidat, bu masrafı tam olar râk kapamaktadır. . Bütçede millf müdafan için: Kara Of düsuna bir milyar 923 milyon 673 Nn!"' va, hava kuvvetleri için 266 milyot bin leva, deniz kuvvetleri için 42 milyolf 572 bin leva ve mecbür? hizmet kadrtifl İçin 127 milyon 280 bin Jeva, yani cera'li $ki milyar 360 milyon küsür leva " edilmiştir. ; Bu yekün. utmum bütçenin W" rine yakmdır. ç Kat Müvazenei umumiyey€ bağlı bütçelerde değişîld, Ankara 23 (Hususi) — 1938 müvılj tmumiye kanununa bağlı bütçelerin v zılarında değişiklik yapılması hakkınd” ki lâyiha Mecliş ruznamesine ılmdly TAKVİM EisinerkAnun