19 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Çekoslovakyada hazırlık Harice gitmek istiyen Çekoslovak erkeklerine hududlar kapatıldı (Baştarafı T inci sayfada) FECİ ANLAR z Prag, 18 ÇALA.) — B. Hodza, radyo ile Beşredilen nutkunda ezcümle demiştir kİ: «Hepiniz tarihimizin en feci anlarını Yaşamakta olduğumuzu hissediyorsunuz. Memleketimiz yeniden çok tehlikeli su- :;tı- tehdide maraz kalmıştır. Sulhül kur- 'mak için her şeyi yapalım. Diğer memleketler için yalnız sulhü kurtarmak mevzuubahstır. Bizim için ise, ondan başkta memleketimize lâyik bir is- fikbal temin etmek mevzuubahstır. Bi- zim tarihimiz, Çeklerle Almanlar arasılk da bir anlaşma vücüude getirmeği istih- daf eden bir mesai silsilesidir. Şimdi va- zifemiz, bu anlaşmayı tahakkuk sahasına İsal etmektir. z Daha fena bir vaziyet tahaddüsünün ö ancak hususi örfi idare sayesinde Reçebildik, Hükümet tarafından ittihaz edilmiş olan fevkalâde tedbirler, zaruri Böründükleri müddetce mer'iyet Mevki- inde kalacaktır. Hükümetin siyaseti üze- rine çöken iki nevi mes'uliyet vardır: 1 — Devletin otoritesini temin etmek Tâzımdır. 2 — Alman meselesinin halledilmesin den tevellüd edecek bütün netayici idrâk etmek muktezidir. Bu sebebden dolayı Müzakerelerde bulunmak istiyoruz. Plebisit meselesi Çekoslovakya kendisine düşen bütün va- zifeleri yapıyor. Diğer memleketlerin de 0- nü taklid etmesi Jâzımdır. Çeklerle Almanllır arasındaki — münasebetler — yeni kavgala- ra mahat vermemelidir. Plebisit biç bir şe- Yi halletmez. Hepimiz bu kanaatleyiz. Ple - bizit, taydalı olabileceği yerde — yapılmıştır. Füer Çekoslovakyada plebisit — yapılmasına lüzem görülse idi, sulh konferansı Dü ha evvelden yapardı. Pakat plebisit Çekos - Kabul edilemez. Çünkü halihazır- Ankarada güreş müsabakaları bitti Ankara birinci, İstanbul ikinci, Kastamonu üçüncü geldi Ankara, 18 (Telefonla) — Türkiye Gre- ko - Rumen birinciliklerine bugün Şehir stadında devam edildi. Güreşler büyük bir kalabalık önünde yapıldı. Güreşlerde Adliye Vekili Saracoğlu da vardı. Neti- celor şunlardır: 56 kilo: Birinci Niyazi (Ankara), ikinci Vahdettin (İstanbul), “üçüncü Hüseyin Yalçınkaya (Kastamonu), 6L kilo: Birim- ci Mehmed Oktay (İstanbul), ikinci Mus- tafa Beton (Ankara), üçüncü Abdullah bulunmuşlardır. Bür'at- askeri kıl'alarla polle müf - rereleri derhal zırhli etomobillerle vak'a mâ üne getmişlerdir. İki gümrük — memuru ::.l-l._ınm;ıçw. Bahada Almaayada yapılmış el bombası parçaları bulunmuştur. Ayni ha- bezlere göre mütecarizleri tamamile — teşhis etmek imakânı hasıl olamamıştır. Çekoslovakya için ölüm saati Berlin, 18 (A-A.) — Eyalet gazeteleri beynelmilel vaziyete ve Südetler mesele- mak te taleb edilen Amerikada 5468 [lniversileli arasındi_ı birinci gelen gencimiz sesleri yükseliyordu,, İzmir, (Hususi) — Amierikanın Florida Üniversitesinde gazetecilik tahsilinde bu- lunan Ziya Nebi isminde İzmirli bir Türk genci parlak bir muvıliaîlyet kazanmış- tır. Üniversitede açılan yıllık tez konku- runa , 16 millete mensub 5468 genç ara- sında iltihak eden Ziya Nebi <921 de baş- hyan büyük Türk ihtilâli» mevzuunu se- çerek en güzel tezini hazırlamış ve birin- ciliği kazanmıştır. Taamül mucibince Zi- ya Nebi, tezini 20.000 kişilik bir gençlik kütlesi buzurunda okumuş ve birincilik altın kupasını törenle almıştır, Ziya Nebi'den İzmirdeki ailesine gelen bir mektubda şu satırlar nazarı dikkati etlbediyor: X “Atatürk adı geçtikçe alkış| © Mümkün olsa da şu Fransa ile Almanyayı bir başbaşa bırakıverseler... Yazan: Selim Razıp Emeç lman - Çek münasebatının Av - rupada hâsıl ettiği tehlikeli du- rum etrafında hâlâ bir çok tahminler ya- piliyor. Ekseriyetle Südet meselesine bir hal şekli bulunup bulunmıyacağını istih- daf eden bu tahminlerin bence çok dar ve kısa görüşlü mahiyeti bu davanın bütün heyetile nazarı dikkate alınmamasın - dadır. Filvaki orta Avrupada metbuu Çek devletile iyi geçinemiyen, hattâ on- dan ayrılmak arzusu İzhar eden — bir sine tahsis ettikleri makalelerde «Düğüm noktası», <Tarihi dakikalar» gibi başlız- | lar koymaktadırlar. Gazeteler bu süretle Çekoslovak meselesinin halledilmek üze- re bulunduğunu telmih etmektedirler. ’mılerin Nurnberg'de söylediği nutuk - tan sonra cereyan eden hâdiseleri gözden geçiren gazeteler, geçen hafta u_rfında yirmi sene Avrupayı ve bütün dünyayı endişe içinde yaşatan' bir sistemin sukut ettiğini kaydetmektedirler. Koelnische Zeitung'a göre 12 mart |19388 de Avusturya Almanyaya İlhak (dildiği zaman Çekoslovakya için ölü saati çalmıştır. Bu gazete diyor ki: «Milli mefküre mukavemet — edilemez bir kâinat hâdisesi, bir tabist kanunu mahiyetini almıştır. Üç buçük milyon Südet kardeşlerimiz bu kuvvetin cazibe- İ sine kapılmaktan kendilerini kurtaramaz- lardı.» * Prag, 18 (AA.) — Aş'da cereyan eden hudud hâdiseleri gece vukua gelmiştir. Muhacimler sahada hiçbir yaralı terket- |medikleri için bunların nereden geldiği İhenüz taayyün edilememiştir. Buna mu- kabil Almanya istikametinde firar ettik- leri tesbit edilmiştir. Tahkikata başlan- © 'mış ise de hâdisenin cereyan ettiği şerait araştırmaları büyük müşkülâta — uğrat- dacilerine benzer bir takım yeni meseleler | maktadır. ihdas edilebilir. Çekeslovakya gimdiki gee - ginliğin içinde sulh uğrunda çalışmak isti - » ü Erkekler harice gidemiyorlar Prag 18 (AA) — Memleketi terketmek datiyen erkek Çekoslovak Çek - Macar hududundan geçmesinin me - nedildiği salâhiyettar bir membadan te - yid edilmektedir. Çek - Polanya hududuna golince, hükümet makamları buradaki kon- trolü tağviye etmekla iktifa etmişlerdir. Hududda bir hâdise — Aş'da Büdel arazlsinde vokubulduğu salâhiyet - bildirilmektedir. Prag 18 (AA) bit hudad hidisesi far bir membadan Alınan malümüta 4 danan 150-200 kişi Aş şehrinin yeni OU © lezinde gümrük binasına bir baskın Bursada seller mühim tahribat yapîlv_ Bursa, 18 (Telefonla) tivarında hlr:ıç gündenberi devım_ekt Fiddetli yağmurlardan dün gece Göl ği Te faşmış, seller husüle getirmiştir. larin yüksekliği bazı yerlerde 2 n.ıemyi bulmuştur, Köprü civarında gellerin isti- ina mâruz kâlan bir değirmenle keres- beikan harab oi mameyr Vapurdan düşen - bir âu dalgalar arasında kayboldu Evvelki gün saat 20 de limanımızdan B:ındu'myı hareket eden Bursa vapuru, İmralı açıklarında fırlmnaya tutulmuş, Vapur dalgaların tesirile yalpa yapmağa aşlamıştır, Bu sırada güverte yolcula- bidan . 45 yaşlarında Mehmed e;?'ıhnlz birlikte denize yuvarlarınış ve da arasında kaybolmuştur. ,V“P“' dürarak denize düşen yolcu 8- ım"n"“! ise de bulunamamış ve vaplı” RiNA dolayısite dün saat 12 de Bandır Tva muvasalât edebilmiştir. VEFAT İ Uzunköprülü tüccar Hasan Tahsin 5n Ten, dün gece saat 23 de tedavi edik Mekte olduğu Beyoğlu Fransız hasta: hesinde - Saat Sonra Bdi İrnekapısında — makbereye G:medlı“ehin pi vefat etmiştir. Cenazesi bugün d Varnaya, muhr! Ba N de huîınîden kaldırılacak ve VAST “Yazid camiinde namazı kılındıktan Südetlerin nümayişi Drosd, 18 (AA) — Südet Almanları partisi yarın akşam Dresdde sergi sara- yında Alman arazisine iltica eden Südet yatandaşlarınm | A ymanları için bir nümayiş tertib edecek- tir. Südet meb'uslarından Sandner ve Sebekovski nutuk söyliyeceklerdir. Lehlerin talebi Varşova, 18 (A.A.) — Millli birlik ko- mitesi kabul ettiği bir karar suretile Çe- koslovakyada yaşıyan Polonyalılara mil- letlerin kendi mukadderatlarına hâkim göre, el bornbaları kul- | L D hakkının temin edilmesin! iste- . ingiliz filosu şehrimizde (Baştarafı 1 inci sayfada) bu sabah limanımıza gelmiştir. Filo saat 9,10 da Selimiye açıklarına gelmiş ve 21 pare top atmak süretile şehri selâmla- miştır. Selimiyeden bu selâma âyni su- retle mukabele edilmiştir. Filo yoluna devam ederek Dolmabahçe açıklarına muvasalât etmiş ve gene 21 pare top atarak Cumhürreisi Atatürkü selâmlamıştır. Filo limanımızda bulunan yemiler ta- rafından selâmlanmış ve Dolmabahçe a- çıklarında demirlemiştir. Filonun rvh— katinde bir müdldettenberi Ege denizin- de manevralar yapmakta olan donanma- yaıza mensup muhriplerimiz de hmanı - mıza gelerek Dolmabaliçe önlerinde de- mirlemişlerdir. İngiliz filosu komutanı Amiral, — saat 11 de Dolmabahçe sarayı zıhtımına çıka- cük, burada askeri merasimle karşılana- caktır. Mütad ziyaretler yapıldıktan son 80 da vali tarafından şereline ra saat 13 j ıPır)mtelec bir ziyalel verilecektir. Amiral yarın saat 10 da merasimle â. bideye çelenk koyacaklır. Filo 28 eylüle la kalarak, bundün sonra kru- Kat BZ “bler de Burgaza g- Kruvazör Yarnadan sonra Kös- ığdın Akdenize çıkacaktır. Elâgöz Ankara 66 kilo: Birincı Feridun Akunal (İzmir), ikinci Said Soğancı (ân- kara), üçüncü İzzet Kılıç (İstanbul), 72 kilo: Birinci Celâl Atik (Ankara), ikinci Faik Büken (İstanbul ncü Beslen Ki- sinbay (Bursa), 79 kilo: Birinci İsmail Yılmaz (Kastamonu), ikinci Rızık Öz- demir (İstanbul), üçüncü Adil Yener (An kara), 87 kilo: Birinci İbrahim Tutvur (Bursa), ikinci Ali Demirkaya (Kastamo- nu), üçüncü Dursun Yılmaz (İstanbul). Ağır: Birinci Murad Merd (Kastamonu), ikinci Şerif Ünal (Bursa), üçüncü Osman Duman (Ankara) oldular, Puan tasnifi şöyledir: Ankara 12 puanla birinci, İstan- bul 11 puanla ikinci, Kastamonu 9 puan- la üçüncü, Bursa 6 puanla dördüncü, İz- dir 4 puanla beşinci oldular. Müsabakala- rın sonunda Çoban Mehmedle Şerif Ün- &l serbest güreş gösterişi yaplılar ve çok alkışlandılar. Adliye Vekili Saracoğlu ta- rafından kazananlara madalyaları veril- di. .. Mussolini cezri hareket edilmesini istiyor (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) mucibesi bizi Macarlara, Polonyalılara, vesair milletlere bağlayan dostluk hissin- de mündemiçtir. Size söyliyeceğim şey- ler, İtalyan demekten ziyade Avrupai di- yeceğim bir zihniyetten mülhemdir. 'Tarihin ortaya attığı meseleler, ıztırab verecek derecede bir mahiyet aldığı za- man, kabulü zaruri olan hal suüreti, en sade, en mantıki ve en cezri olan hal su- retidir. Biz, faşistler, bu hal suretine totaliter hal sureti diyoruz. Halihazırda Avrupayı tehyie etmekte olan meseleye aid hal su- retinin bir tek ismi vardır: Büyük Çekoslovakya olmak isteyip de bu gün bünyevi toşettütü meydana çıkmış olan memleket dahilinde kalmağa kbar - edilmiş olan bütün mitletler için plebisit.. fakat baş- ka bir şey daha söylemek lâzımdır: Öyle bir an gelir ki, hâdisat bir çağın baş döndürücü hareketine — benzeyen bir sür'at alır. Binaenaleyh Kargaşalıklara — meydan verilmemek isteniyorsa, ne yapılacakaa ça - buk yapılmalıdır. «Uçak bir sulh elçisi» gibi Londradan Mü- nihe gitmiş olan Başvekilinin bu cl- heti nazarı itibara alması lâzımdır. Zira ber teahhür messlenin hallini tacil etmez. Belki meş'um müsademenin vukuuna — sebebiyot verir. e Bahsettiğim sureti hal, Moskovanın mü- cadelesine rağmen Avrupa milletlerinin ka). bine nüfuz — etmektedir. Bu son saal muslihane bir hal suretine varılmasını mennl edelim, Gene temenni edelim ki, şa- yed bu ethet mümkün olmıyacak — İse, barl ihtstâf mahdud ve mevzll kalsın. Fakat biy- 'e olmuyacak olur ve Pragin lehine veya a- leyhine ethanşümul mahiyette bir cepha te- sekkül edecek olursa, İtalyanın alacağı mev- Kün şimdiden intihab edilmiş olduğunu bil- moek Jâzımdır. YAHUDİ MESELESİ Bözü Yahudi meselesine nakleden B. Müussolini, tcab eden tedbirleri alacağını söy- lemiş ve İtalyanın bu meselede ecnebi mem- Jeketlerin telkinlerine ittiba etmekte oldu - Şunu İddia eden kimseleri hafif akıllı diye tavsif etmiş ve «çünkü Yahudilik 16 sene - denberi bizim en büyük düşmanımızdır. de> valştir. A'manlar memnun Berlin, 18 (A.A.) — Müussolini'nin Tri- yestede söylediği nütuk Almanyada pek büyük bir memnuniyet tevlid etmiştir. Pı.zır akşamı çıkan gazeteler bt nutuk- tan bahseden makalelerine şu şekilde baş. lıklar kaymaktadırlar: «Düçe müdahale ediyor,, yeri Almanyanın yanındadır.e #İtalyanın el Südet Almanı ve onunla beraber Çek dev- leti ekalliyetlerinden bir kaç yüz bin Macar, Lehli, Hırvat vesaira davası mev- cuddur. Fakat işin esası bu değildir. Or- e— Beni muvaffakiyele sevkeden, tiğim mevzuun cazibesi idi, Amerikalılar, enerji ve hareket hazırlı- kil etmektedir. İlk madde kaynakların - dan mahrum bulunan bu kütlenin garbi Avrupa üzerindeki müddeaları, bugünkü vaziyete göre, sona ermiştir. Şimdi göz- lerini şarka diken ve ancak o taraftan daha büyük bir sempati ile kargılarlar. Tezimdeki «Büiyük Türk Şefi Atatürk 19 mayıs tarihinde Samsuna ayak bastır eümlesinin 20.000 göncin toplandığı Sa- londa topladığı alkışları ben, büyük he- yecanımla, kelimelerle ifade edemiyece- ğim. Atatürk adı geçtikce, sanki kendi kl;ıî;::;:ie;i:îıhîlâî;îmîîheççî:w- ülkemde, İzmirimizde imiş gibi, yakın, lovakya, Almanlığı İendidi ş.'_' î":h; tanıdık sesler mütemadiyen alkışlıyordu. düşman - bilen Fransanın .ı';:: dikidir. Şunu da ehemmiyetle tebarüz ettir- Cermenlikle hini İacette '“km k: ibeb; mek isterim ki, üniversitemizde mevcud | , dcn dolayı çarpışmak v,ıd “t'ind:ebn altmış kadar Çinli 'genç, Lisi ve nküab lunan Çekoılışvîyînhınnî:n kendi : hareketimizi en fazla ı_l_kıqhyınl.u Arâ- | gile hemhudud bulunmamasından dolayı sındaydı. Bu gençler, müsabakadan son- daha yakın müttefikler aramış ve bul - l';h:_':;'“'“' bir ziyafet verdiler. taki- A A L D a el atarken Ö- z hakkında, yeni Türkiye hakkında (nünde Çekleri bulması tabil idi. O Çek geniş ölçüde malümat aldılar. Anlıyorum | 4, 215ti ki Alman hududu üzerindeki se- ki onlar, M talihlerinde büyük Türk | ,, esinin büyük bir kısmı Almandır, ve askeri zaferini bulmak ümidile böyle bir| ,,, Almanlar, 1918 de kendilerine ":H ç tecessüs göstermişlerdir. leceği vâdedilen geniş muhtariyetten gimdiye kadar mahrüm edilmişler ve bit- tabi gayri memnun kalmışlardır. Şu hale göre dava, bir kaç milyon Südet Almanı- nın mukadderatı meselesi olmaktan zi - yade istikbalini şarkta arıyan. Cermenli- Diğer mf;'nm Hühı:tnu;t ğin genişlemesine mâni olmayı vazile mny.—nıyıınlhlllu .h“ı'h Cüe b_lleıı hııı devletlerin bu hususta ileri 04.000 kişiyi hulmuıtıırs ldı. Bumııhh w“w'" sürdükleri vetodur. Demek oluyor ki da- birbizina, yaklağlıtınsık Almanyaya Tti va, © bizim bildiğimiz ezeli Almanlık - €h eden bütün eli silâh tulan Südetlerin Fransızlık davasıdır. İngilterenin bu bah- gönüllü kıt'alarına alındığını veya bu| © Karışması bir parça da coğrafi bir za- kıt'aların Südet olmıyan anasırları da ih- FUuLtlec ÇD RimanbğadmeaBilii Gağ tiva ettiğini İstihrac etmek mümkündür.| Çek bir Fransanımn yerine hâdisatın ken. Neşrettiği üçüncü telgrafta Alman is. disine Mmınlıan komşu getirmesidir ki tihbarat bürosu Provolibu'da çıkan ma-| Siltereyi ürkütüyor. Yoksa başbaşa bi kale bakkında tefsirlerde bulunmakta ve| "Attlacak bir Almanya ile Fransa, dün- Çekaslovakyayı umumi bir harb çıkar- yayı rahatsız etmeden, kendi davalarını mak istemekle itham etmektedir. (A.A.) | Oktan halletmiş olacak ve zaman zaman nüksedip umumt huzuru selbeden kro - Henlaynın beyannamesi nik buhranlara sebebiyet vermemiş ola Berlin, 18 (ACA.) — Alman istihbarat| “klardı. Eğer mümkün olsa da, eski za - bürosunun bildirdiğine göre Henlayn bir| Mandaki gibi, bu iki milleti kapıp koyu- beyanname neşretmiştir. Beyannamede| Vefseler ve sonra karşılarına geçip seyre bilhassa şöyle denmektedir: dalsalardı, dünyanın başı çoktan dinlen - «Südet Almanları, bolşevik derebeyle- miş ve kalbi rahata kavuşmuş olurdu. rinin zuülmü henüz üstünüzden eksilme- Selim Ragıp Emeç miştir. Çek hükümet adamları mittalyöz- ——— lerle, toplarla ve tanklarla Südetlerin hürriyete karşı olan aşklarını söndürmek Bnm an ada istiyorlar. Neticede tarif edilmez iztırab- lara katlanmak lâzım geliyor. Fakat KrEnN nn eee âSkeri hazırlık kesmeyiniz ve bu imtihandan muvaffaki- yetle çıkınız. Yüz binlerce Südet vatan- B daşı gönüllü kıt'alarına kıydednmekıı-ıri;uxm # (AA.) — Rador ajansı bildi- dir ve memleketin Çek boyunduruğun- Z l :ın kurtulması için hayatlarını tehlikeye unx::mn"h::ı hııılnd.ı 1 rmıehuı akk ıîıvı-ı ı n sasile a 8 kararname Kral Karol tarafından imza u beyanname gnlıüuu_ kıt'aları yük- edilmişti. Bu kararnameye göre, kadın - sek kumandanlığı ıııuhür:ı taşımaktadır. lar yapabilecekleri işlerde kullanılmak Diğer cihetten Hese bugün hudud civa- |özere gerek münferid olarak ve gerek :ı'yırıt etmiştir. gBo İaatayanı sınıf sınıf seferber edilebileceklerdir. e Bükreş, 18 (A-A.) — Rador ajansı bil- diriyor: Mühimmat ve silâh yüklü tren- lerin Romanya topraklarından — geçtiği hakkında bazı mahfellerde ve matbuatta kaydedilen şayialar alâkadar mahfeller tarafından kat'i surette yalanlanmıştır. Südetler 45 bin kişilik bir ordu teşkil etliler (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) e Landra, 18 (A.A.) — Fransız nazırlari- le mesal arkadaşları, akşam — yemeğini Fransız sefarethanesinde yedikten sonra başvekâlete dönerek İngiliz meslekdaşla- rile müzakereye devam etmişlerdir. Prag, 18 (AA) — İngiliz heyeti Lord Ransimen ile Madam Peto'nun Londraya âvdet ettiğini bildirmektedir. İngiliz kon- soloshanesinin İngiliz tebaasına Prag'ı | erketmeği tavsiye ettiğine dair verilen (baberler asılsızdır. Çek - Alman hududu fizerinde bulu- lnın Şeb, şehrinden telgraf çeken hususi ——— — müuhabirlerinden biri Karlabad ile hudud arasında sükünet hüküm sürdüğünü bil- dirmektedir. Yalnız bazı barikadların altına bomba- lar konmüştur. Fakat bu mıntakada ne askeri kıt'alar, ne de tanklar ve toplar görülmektedir. kendi ihtiyaçlarını tatmin edebileceğine, laya ee VA ni e dd