23 Mayıs 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Zirai varan Yazan: Muhittin Birgen eçende umumi mağazalarla tica- G den bahi ve bilhassa ziral varan bal dürmüştum. Bazı — okuyu memlekette yeni olarak ismi gi Yi v 'an mesele Üüzerin ziral varanın ne olduğunu ve dan sördular ve mektubla bazı İzahat is- tediler, Ben de bu meseleyi biraz izah elmeği münasib gördü mi geçen varan, ticari varanlara atddir. Ticaret kanunumuz bir nevi «Parçalı bohça» dır. İçine varan sözünün karış- ması, lahminime göre tesadüfidir. Bu- nunla beraber, ziraf varanlar, umum'- yetle her memlekette hususi kanunlara ve hususi bir rejime tâbi olarak konul- muş olduklarından ticaret kanunlarına girmezler. Ticari varan, umumi mağaza- lara giren eşyaya aid olarak bu mağaza- ların verdikleri bir nevi makbuzların bir nevi rehin vesikası olarak elden ele dola- şabilmeleri ve bu suretle malin sahib, yer veya ambalâj değiştirmeksizin her hangi bir para avansına esas teşkil edebilmesi gdemektir. Ticarette büyük bir kolaylık temin eden bu işin tahakkuku için faali- yete başlanımıştır. Yakın zamanda umu- mi mağazaların inşasına başlanacak ve bunlara aid nizamlar konulduktan son- ra, elbet ticari varan rejimi de ihdas edi- lccektir. €© Zirai varana gelinci lerinin -meselâ, bu; lanın, pamuğun- umumi mağazalara gir- meden evvel, daha köyde, sahibinin elin- de ve hattâ tarlada iken bir varantaj ni- zamına girebilmesi için ihdas edilmiş bir rejimdir. Meselâ, çiflei mahsulünü iârâk etmiş, fakat, âcilen —paraya muhtaçtır. Böyle bir ihtiyaç karşısında, bizde #det, malhı hemen rastgelene satmaktır. Bi ahvalde henüz mal yökken bile satış! yapılır. Derebeylik devrine mahsus ola: bu satış usulünden köy ne kadar zarar ettiğini hesab etmek güçtür. Eğer ziral varan usulü tatbik edilecek olursa Ziraat Bankası ile köylü arasında hakiki ihtiyaçlara ve karşılıklara istinad eden bir kredi alış ve verişi münase- betleri vücude gelir ve çiftciyi ezen dere- beyi iktısadiyatı da tedricen ortadan kal- kar, Mahsulünü idrâk eden köylü bunu, me- selâ, köyüne nakledip dam altına koydu mu, Ziraat Bankasına müracasat edip bu mahsule mukabil bir avans alabilmeli- dir. Bu avans için kefil vermesine de lü- zam yoktur. Mahsulü oradadır, Bunu rehneder, Rehin muamelesi için hu bir kanunla basit bir şekil tcad edilmek Iâzımdır. Bu basit şekle göre, evvelü kö- ye en yakın yerde, notere kadar gitmi- yerek ve nöter vazifesini köylerde nihayet at mahsul- rpanın, bak: bu, nahiye merkezlerinde tesis e cek bir heyete gördürerek, mal üzerine « Varan> kotur. Varan bu heyet taralından tescil ve aypi zamanda icab eden yerlerde ilân olunur. Muamele bundan Üzerine varan konulmuş bir mal, bu varan kaldırılmadıkca bir elden diğerine geçemez ve alınıp satılamaz. Bunu biri satın aldığı halde yaplığı müamele kanu- nen müuteber olmaz. Para vermişse, pa- rası yanabilir. Ayni zamanda varanlı ma- l sahibi de gayet basit bir protokol ne- ticesinde muhtelif şekillerde cezalara mahküm olur. Cezalar şiddetli ve bun- ların muhakeme usulleri de basit ve kısa alur. Birçok memleketlerde, üzerine va- ran konulan bir malın sa bu malı varan ahkâmı harieinde ber hangi bir harekete tabi tuttuğu takdirde, derhal tevkif edilmek usulü kanulmuştur. Bd İşte ziraf varan usulü budur. Bizim Ziraat Bankamız, bir aralık bu usulü bizde de ihdas etmeği düşünürken bunu yapmayı memleketin muhtelif yerlerin- de silolar tesis etmek ve varanlı mahsul- Jeri bu silolarda toplamak şartına muallâk olarak mütalea etmişti. Buradaki silolar, Ziraat Bankasınm anlayışma göre, bir hevi Umumi Mağazalar vazifesi görmüş 'Ticaret kanunumuzda, söz arasında is- | SON FOSTA Resimli Makale : Cahil adam ya köle olur, yahud da müstebid, iki münteha- nın arasında yer alması mümkün değildir. İnsanda en büyük meziyet gayılan tesamühü, tolerarsı | muhtemeldir. hem okumuş, hem görgülü insanda bulursunuz. SÖZ ARASINDA Lordluktan maada Dokuz ünvan Taşıyan bir milyoner Resmini gördüğünüz zalın Vindsor lordluğu ünvanından başka dokuz ün- vanı daha vardır. İskoç kralının 19 oğ- lundan birinin sulbünden gelmektedir. İskoç ve Gal'de bulunan kâşanelerinde | verdiği ziyafetler dillere — destandır. | Halka karışmayı sevmeyen, umumi yer | , lerde görünmiyen Lord, her mütenekkiren seyahat eder, ve son ze- manlarda Kardif şehrinin ya: ı teş kil eden arazi ve mülklerini 20 milyon İngiliz lirasına satmıştır. olacaklardı. Bu şekil, varan şekli deği!- dir, belki de bankalarca tatbik edilen &- lelâde cavans sür marşandiz: usulünün başka bir şeklidir. Ziraââ varanda şart, mahsulün gene sahibi elinde kalmasıdır. Halbuki bizim bürokratik Ziraat Ban- kası fşi bu şekilde düşünemez. Böyle dü- şünecek olursa köylüye kolaylık olur. Ziraat Bankasının hesabı şudı «Köy- iye kolaylık göstermek iyi; fakat, ben de mal ve emniyet bakımından rahat et- meliyim.» Bunun için, banka bürokrasisi, köylüye kolaylıktan ziyade kendisine em- niyet tarafını düşünür bir makine olmuş- tur. Halbuki, bütün memleketlerde bu dediğim şekillerde tatbik edilen varan u- sulü Ziraat Bankasına, malın siloya nak- Hndeki emniyet kadar emniyet verme- ğe kâfidir. Fakat o der ki: «Bir emniyet daha fazla olursa bundan ne çıkar?» Doğ- rudur, bir şey çıkmaz, yalnız çektiği müş- külât sonunda köylünün canı çıkar! Muhittin Birgen zaman |, göNÜEMEMEMen eee ere eee erN,, | Hergün bir fıkra ; edi ülke prensinin sarayı Bakırköy, akıl hastalıkları hasta- nesine eski bir dostunu ziyarete gi- den biri, kapıdan girince ük vastla- | — Affedersiniz, dedi, -burası nk'lg hastalıkları hastanesi mi? ğ — Ne münasebet, burası yedi ü prensinin sarayıdır. Eski dostunu ziyarete gelen birden- ? bire şaşırmıştı: — Ajfedersiniz, dedi, yar şirml Ve geri döndü, kapıdan çık:p güti. Ş Boşanma cennetinin Kapıları hkapanıyor Binlerce Ametikalı erkek ve kadın arı kadınlar veya — erkekler evleni korkusu altında tit - dirler. Bu korkuyu veren Ma- dam M fn"i Rabensandur. Kocasile iyi geçinemiyen madam Amerikada bo - şanma cenneti denilen Renoya gide - rek boşanma kararı almıştır. Nevyor - kun en maruf avukatlarından olan ko- cası bu karar aleyhine Nevyork mah- | Xemelerine müracaat ederek boşanma kararını bozdurmuştur. Avukat mah - |xeme huzurunda Reno şehri ve ahi İsini şiddetle takbih ederek «Reno ev - k kı iyetile alay eden bir tİ isi de boşanma işle- rile yaşayan ardır» demiştir. Şim- di Amerikada boşanma cennelinde bo- şananların, boşanmış addedilmemeleri hakkında bir cereyan vardır. Zabıtanın himayesindeki köpekler Peşte zabıtası köpekler için yeni bir |? kanun çıkarmıştır. Bu kanüna göre kö- |pekler dörder defa hükümet baytar'arı tarafından müayene edilerek sıhhatte oldukları tasdik — edilecektir. Umumi mahallerde ağızl z köpek gezdiril - b başı mesi şiddetle menedilmiştir. Bir köpek iki aylık olunca behemehal hükümete haber verilecektir. Köpeklere fena mu- amele edenler şiddetle cezalandırıla - hıktan küçük köpe kat'iyen memr caklardır. Altı a |bekçilik ya: yapılması da memnu bulunmaktadır. Köpek sa - hibleri senede 15 selin vergi verecez- lerdir. Kürt köpeklerinin vergisi 25 se- lindir. 300 lira ile Milyonluk işlere Girişen bir delikanlı İngiltere bankasında çalışan bir me - mur, hergün sabahlan akşama — kadar para saymaklan bıkmış, — biriktirdiği 300 İngiliz lirasile emlâk alım satımı- | başlamış. Beş sene içinde 5 milyon liz liralk işlere girmiş, büyük | Transatlantik gemileri satın almaya te şebbüs etmiş, bir keresinde de 80 mil- yon İngiliz liralık bir adaya talib ol - muştur, 80 bin İngiliz lirası değerinde bina- |lar kiralamış olan bu eski memur niha- yet iflâs etmiştir. Şimdi de haftada 30 |Ura parâ kazanmaktadır. Yukarıda resmini gördüğünüz deli- nlı: «Bütün çevirdiğim bu dalavere- leri cesaretime medyunum» demekte - dir. Bir arı kadar küçük kuş Kuş mütehassı&ı bir İngiliz, Samooi adalarından Avrupaya şimdiye kadar bilinmiyen çok garib bir kuş getirmiş- tir. Yeşilimtrak rengi bulunan bu ku- şun vücudü ancak bir arı kadardır. Av rupanın iklimi bu garib kuşun yaşama- sına müsaid olmadığı için İngiliz âlimi kuşu yaşatmak için fevkalâde tedbir - ler almıştır. Kuş daima üstüva hattı sı- caklığında bir muhitte yaşatılmakta ve tazyik — edilmiş — süt ile — beslen - mekledir. Bu kuş iki saat bile — açlığa tahammül edememektedir. İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Von Ştoyben vapuru ile Türk sularına 500 kişilik bir sey- | yah grupu geldi, kısa bir müddet İstanbulda kaldı, buradan Mudanyaya gitti, Bursayı gezdi. İSTER Bir arkadaşın yaptığı hesaba göre bu 500 kişilik grupun üç gün zarfında memleketimize bıraktığı para adam başına sadece üç liradan ibarettir. İSTER İNAN, İNANMA! |Bundan sonra büdeenin Mayıs <3 Sözün Kısası Yazı Çok î)-;d—ugu İçin Bugün Konamadı Büdcenin müzakeresine bugün Mecliste aşlanıyor (Baş tarafı 1 ünci sayfada) masraf büdcelerinin âma çizgileri hakkift da ve mali politikamızın seyri İn! etrafında uzun beyanatta” bulunacaktif” vm het |hakkında açılacak müzakerede - bifi hatiblerin söz alacakları ınlaşı)maklıl“' Yarınki toplanlının nlarında İ büdeelerinin — müzakeresine geç.unı* Meclis hergün toplanmak suretile V icab ederse öğleden evvelleri de toplötf tılar yaparak hafta sonuna kadar BJ 988 büdcesi, gerekse bu' büdce ile aN kalı diğer bazı vergi kanunları ve ge kalan mülhak büdceler üzetinde göl melerini tamamlıyacaktır. Her dairenin büdecsi görüşülürket * dairenin Vekili yeni büdeesi hal tenvir edici izahat verecek ve Vek)le*# alâkadar eden işlere dair beyanatta nacak, sorulacak suallere cevablarını VE recektir. Büdce görüşmelerinin sorulll Başvekil Celâl Bayarın Bayar kabiüttk nin birinci büdeesi münasebetile Hl melin üzerinde durduğu ve duracaği lıca memleket meselelesine 'dair bir yanat yapması ihtimali kuvvetlidir. Yeni kanunlar Meclis yaz tatiline girmeden eWJ elinde bulunan ve bu tuplam.dn ması matlüp olâan 30 dan fazla Kaft lâyihasını görüşerek neticelendireöii Vekâlet bir ihtimale göre — Hazirab — 20 sine doğru fualiyetine fasıla VvETE cektir, e ' | — Meclis son celsesinde —mutad yolkl 1 İkinciteşrin toplantısı yerine de Birinciteşrinin 20 sinde inplıg sad Cumhuriyetin 15 inci yıluıdl ne* İşir ve tatbiki mutasavver bazi ' projelerinin 29 Bınu:ıteçnndın nı temindir, _â' Yeni meb'us seçim kanunu —— Büyük Millet Meclisi bu Jantısında hükümetin hazırlayıp distne takdim edeceği meb'us — S&7 Kkanunu projesini görüşecektir. M'w san kanunu) eski olduğundan hüküMü kanundaki nisbetler değiştirilmek SÜğ İretile Meclisi teşkil eden bugünkü 'ts adedinin nüfusun çoğalması n (Baştarafı 1inci sayfade) '” ve Türkiye tezine muvalık olarak af Sünni Türkün diğer her hangi bif y at seçim İistesine ya—ıl:ımıyatlî“” ») 'yı karar altına alacaktır. Bundan Meclisde müzakere ve kanun olmasi son çalışma yılı olan İkinciteşrin *E, tatbik edilmekte olan (İntihabı heri yenilenecek ve bir ihtimale f: sebetile artmaması temin yanu tarafmdan almman kararı n-“*' altına almıştır. _i,/ Antakya 21 — Anadolu hususi muhabiri bildiriyor: j Antakya şehrinde tesell muamel * aktif 23 mayısta dört büroda başlana€ " İskenderun ve Kırıkkanda yapıldığ! bi burada da evvelâ isimleri ndMM resince büro relslerine verilen ııt".' kayıdlk müntehiblerin tescili YaP* İtar, Kâayıdlı olmiyanların - tescil “"Htv Ağlakyaya: merbut nahiye ve İÖf tescile başlama tarihi komisyoncü dan 3 odılecck’ /Altılar muhteliti Iulııflu“" 4-0 yendi y Ankara, 22 — Şehrimizde bulunar, tanbulun Altılar muhteliti bıll“:k stadyomunda oldukca kalal raklı kütlesi önünde Ankara İ hafızgücü ile yaptığı ikinci karf yı 4-0 kazandı. s ; BAA L ı z g roRERE 3 -