26 Şubat 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
» - & Sağat T arihî_l etkikler : Darüssuade Ağaları tderun ricalinin en büyüğü sayılan darüssuade ağalarının en aranan vazifeleri, renkleri gibi zaman zaman değişmişti Gazi; inın — isrini göstermedi. Üçüncü padi *n itibaren Osmanlı memleke- den iyiye büyümekle tebeddül mış, Yıldırım kattığı alâyişle ikliğini bir parça daha tevsi işti. hci Murat; Edirnede şimdi en- dan eser bile kalmamış olan ir sarayın temellerini attırır - tabiatile kendi - ve etbamın hu yatında olduğu gibi devletin i hayatında da bir tebeddül ine sebep olmuştu. Fakat Os- |* hanedanında tam manâsile sa- 'yatı İstanbulun fethinden son- üdat ve Bizans saraylarını tak- telif suretile Fatih tarafından olunmuştur. Mehmedi saninin terkettiği sarayla babasının idine bıraktığı saray arasında kabil olamıyacak kadar bü- bir fark vardı. B B t AM der ikiye| ** uhdesine tevcih ettirdi (1). : Biri memleketin idaresine| Mehmet Ağa bu tarihten sonra| ferlerle geçen oğlu Kanuni ifa ede-| tumi hizmetler, diğeri padi -| dokuz sene yaşadı. Hayatı müdde -| miyeceğini anladığından kendisi se- namına nisbetle| akağalar meyanindan intihap edi- #ğu devletin başında bulundu - |lirdi. üddetçe hususi ve resmi haya - delikle geçti. Oğlu Orhan da takip ettiğinden inın her iki safhasında bir de- Yazan: Mehmet Zeki ğ K rinden bir çok rical yetişmiş olan Saray teşkilâtını ihtiva eden (A- tâ tarihi) nde bu bapta şu malümat mevcuttur: «Fatih Sultan Mehmet Han asrı ahiri âlisinden başlıyarak Beyazıdı sani ahdi samisinde teessüs eden ve enderunu hümayun man - sap ve memuriyetlerinin kâffesinin mafevki itibar olunan (Kapı ağa - hğı) memuriyeti yüz elli seneye ya- kın cümlesinin âmir ve zabiti ve bilâmum mesalihin mercii ve Mu « radı Han salis asrından olan do - kuz yüz doksan tarihine değin (Da- rüssüade) ağalığı dahi bü memuri - yetle ak ağalardan olan hazinedar- başı ve saray ağasının ilâvei memu- riyeti mabehüliftiharı iken şehriyârı maali âsar asrı âlisinde Dersaadet- te Çarşamba pazarı semtinde cami ve mektep ve sebil ve çeşme ve ha- mam ve İsmail geçidinde bir kale binasına muvaffak olan eshabı eh- lâsarının seyyiatından addolunan Tuna kenarında İsmail geçidi nam mahalde ihdas ettiği kale ve kasaba için halk diltenk olup fevtine ta - rihler demişler: Reft ez âlem an belâyi sene 999n Mehmet Ağanın vefatı üzerine inhilâl eden Darüssüade ağalığına gene zenci hadımağalarından eski saray ağası (Server Ağa) tayin e - dildi. Ancak «taşra halkile saray ta- kımının ülfet ve ihtilâtını ihlâl ve inkitaa sebep olmak» töhmetile az zamanda azil ve yerine gene akağa- lardan saray ağası Bosnalı (Hacı Mustafa) Darüssüade ağalığına nas- bolundu. Hacı Mustafa ağanın me- muriyeti üçüncü Muradın vefat ta- rihi olan bin üç senesine kadar de- vam etmiş, ve cülüs akabinde me - siyah ve Amerikada en makbul, yemek oldu! Londra ile Neıvyorkta kurbağa ayağı bulundurmayan lokantalar iflâs ediyor, bu yüzden adeta bir kurbağa sanayii vücude geldi bir kurbağa tarlası ve muriyeti hitam bularak Darüssüade ağalığı tekrar zenci ağalara geçe - rek bu tarihten sonra siyahiler uh- desinde devam edip gitmiştir. Vaktile her memuriyet için usul ve nizam konulduğu gibi «büyük ağan tâbir olunan Darüssüade ağa-| lığı için de o veçhile usul ve nizam vazedilmiş idi. (Atâ) diyor ki: «Da- rüssüade ağaları Silâhtar ağa ve Ba- büssaade ağalarının velhası sarayi hümayun ricalinin kâffesinin ma -| fevkinde ve saray usulünce sadareti uzmaya ve meşihati ülyaya salis itibar olunan bir mansabı celili mu- teberdir. Bu memuriyeti celile ha- remi hümayuna dair olan hususatın kâffesinin nazırı ve enderun ve bi- runda selâtini iffet rehin hazeralı dairei aliyelerindeki haremağaları- nın âmiri müstakillidir.» Darüssüade ağalarının — başlıca ihi büyük kurba « ğayı elinde tutan bir genç kız Kurbağa, göze çirkin görünen, sesi kulağı ür- malayan bir hayvandır. Böyle iken bu hayvan son zamanlarda birdenbire şâh« ret ve ehemmiyet kazandı. Çünkü u- zun ve sağlam olan arka ayaklarının çok lezzetli olduğu keşfedildi. Kur - bağa yemek bilhassa İngiltere ile A- Amerikanın Luoisiana ülkesi yu - muşak ve iri kurbağaların bol bol ye- tiştiği bir yerdir. Yukarıda Yda - işaret ettiğimiz rağbet ile beraber buranın halkı da, para kazanmağa başladı. Bu Amerika ülkesinden sonra A- merikanın şimalinde de kurbağacılık aldı, yürüdü. Buradaki kurbağalar, | dünyanın diğer yerlerindeki kurbağa- lardan daha büyüktür. Hattâ bunlara liyet ve haysiyet ve dirayetten (Ha - taifülhiyel ile Darüssüade ağalı - iki hi bifa eden Beklk bî_düçmodi. ine — (Birün), un) deniliyor, ve her ikisi (Babiâli), sonrakine( Ba de) ünvanı veriliyordu. aei -|süncü cildinin elli dördüncü sahife- #örüldüğü yerlere nisbetle ev -|Sinde «Darüssüade ağası Mehmet «|Ağa Habeşülasıl olup dokuz yüz doksan senesi hududunda yolile ağa. imi hizmeti ifa ile mükellef |H makamını kendi dirayeti icabın: Mövlet 4 a daret |S ihtira eyledi. Zira müşarüniley - ».i"-"l ci ı.lıinıılmı.elindyedıkl)ır&uüı- unduğu binaya ve Avrupa - hükümeti merkeziyenin he- de ağalığı hizmeti kapı “ağalarının ve hazinedarbaşı olanların idaresin- e na nisbetle (Babiâli) de idi. Agayı müşarünileyh padi - bln"ıuüade ağası idi. baki kalıp (Birun) lâfzı ter- ve saray teşkilâtı meya da (Enderun) tâbiri yalnız bi sarayında lâfzan mevcut şahın mizacına muvafık harekât ib- raz eyliyerek müsteşarı umuru dev- let oldukta zatile bu makam teşkil olundu. Asrında bulunan mirmiran- beş Tavaşi Mehmet 'Ağa) imali !e-' Hayrullah Efendi tarihinin on ü-|da mevalii ülemadan müfettiş hizmet ve memuriyetleri harem iş - lerine nezaretten ibaret idi. Aneık saltanatla hilâfeti birleştiren Ya -| işlerini saltanatı muharebeler ve se-| * işlerine ait hususi hizmetler. |tince padişah nezdinde itibardan ferde bulundukça haremeyn hizme- tinin Darüssüade ağaları huzurun - ve haremeyn muhasebe kaleminden | muhasebci, mukataacı, ruznamçe - ci, başhalife ve yazıcı efendiler ha- zır oldukları halde çarşanba gün - leri rüyet edilmesini kanun ittihaz etti, ve bu suretle Darüssüade ağa-| larına yeniden bir vazife tahmil et-| miş oldu. Hattâ bu komisyon - için hususi bir daire bile ayrılmış idi. E- | dirnekapının haricinde, Hâs ahır tarafında ve Set üzerindeki kasır bu komisyonun toplanma yeri idi. Haremeyn evkafı nezareti Da - Ükünmda) he Teğlapı ea :::;kııiıi ılıü;ırilııilcylıiı çirağ-|rüdsüade ağalarına tabiatije diğer H Ayikolyüden itil e andır» diyor. kapıdan üçüncüsüne alem ol- mevcut bulunmuştur. Mide hastalığından vefat eden Mehmet Ağanın cenaze alayında mi hi lerin ifasile mü -| devlet erkânı padişah iradesile ha- D ha Biran Gakllita vakiei £T bulunmuşlar, ve naşını Fatih #örülen ihtiyaç üzerine vü - camii hatiresinde hazırlanan mak- Btirildiği gibi padişahın bi - bereye tevdi eylemişlerdir. v n örm di teş- Selânikli müverrih Mustafa E - | C tebeddüle|fendi ağanın vefatını yazdıktan $ır. n ricalinin en büyüğü (sadrâ-| *ÖZleri de l &n de:u:m;-iml' in eııl ;:k.:l_* lâki kalil ve kesir füruht olunup Bd ü üçüncü Mu- | ** takarrübü sebebile hak ve nahak |ların âmiri idi. ana gelinciye kadar, içle- sonra şu mühim ve dikkale şayan sözleri de ilâve ediyor: «Cümle em- vakfına ilhak olunmak buyuruldu (1) Atâ tarihi cilt - 1, sahife 159. bir vazife de tahmil ediyordu. O da sürrenin ihracı idi. Senede bir de - fa çıkarılması saltanatın levazımın- dan sayılmış olan sürre gönderil - mesi işi evkaf ve maliye nezaretle - rinin teşekkülünden sonra Darüs - süade ağaları her iki vazifeden affe- | dilmişlerdir. Darüssüade ağaları harem hiz - metine memur teberdarlar ile bal - tacıların nazırı olan baltacılar ket- hüdasının, haremi hümayun nöbe- tinde bulunan zülüflü Mehmet Zeki kurbağa azmanı denilse yanlış olmaz. Bunlar içinde bir kilodan fazla ağır o- lanlar bulunuyor. Amerikanın kur - ğını Babüssüade takımından tefrik| vuzun bizzat rüyet ettiği haremeyn . Pağası bol yerlerinden gerek memleket dahiline, gerekse Avrupaya yapılan sevkiyat âdeta bir kurbağa sanayii vü- cuda getirdi. İşleri güçleriğ kurbağaları tutmak, temizlemek, arka ayaklarını ıyıımık) bunları teneke kutulara yerleştirmek, sonra bunları gemilere, şimendiferle - re doldurup Avrupaya sevketmekten ibaret olan şirketler türedi. Dünyada kurbağalar kadar — velüt bir hayvan yoktur. Çünkü bir çift kurbağadan, 10,000 kurbağa — peyda oluyor, Bunların her biri de yetişti mi, bu kadar kurbağa çıkarır, Kurbağacılar yalnız Amerikada tü- remedi. İngilterenin ötesinde berisin - de de bir sürü kurbağa tarlaları vücu- do getirildi. Bu tarlaların dört yanı, kurbağanın sıçrayıp atlayamıyacağı parmaklıklar- la çevrilidir. Kurbağalar her gün bu tarlalardan toplanmakta, bunları si - pariş eden lokantalara götürülmekte- dir. Londrada her lokantanın yemek lis- tesinde muhakkak, kurbağa ayağına tesadüf — edilir. — Çünkü halkın kurbağa bulunmıyan lokantalara git - memektedir. Kurbağa yemek listelerinde az za - manda et, ekmek, sebze kadar ehem - miyetli bir mevki kazanmıştır. Hülâsa yakın zamana kadar kurba- galardan tiksinen medeni insanlar, baltacı - şimdi tam mânasiyle ona dadanmışlar- dır. Genç kızlar, yakın zamana kadar merikada taammüm etti. I yüzde doksan dokuzu bunu istemekte, || |kurbağanın sıçraşmalarından — korkup kaçtıkları halde artık kurbağaları ba- caklarından tutarak ve gülümsiye gü- Tümsiye mutfaklarına taşıyorlar. Kurbağalar yüzünden geçimlerin temin edenlerse gün geçtikçe çoğalı yor. Kurbağanın başına gelen bu ma cera, pek kısa bir zaman evvel şüphe yok ki kimsenin aklından geçmezdi. Kurbağaların haline mi acımalı, yoksa onların yüzünden geçinen in - sanların ekmek yeyebilmelerine mi se- vinmeli?, Gümrüklere 23 memur alınacak Gümrüklere 23 memur alınacaktır, Bu memurlara verilecek asli maaş 1000 ile 2000 kuruş arasındadır. Bu memurların en az lise tahsili görmüş olmaları şarttır. Eğer talip çok olursa aralarında müsabaka imtihanı yapıla- caktır. Bu hususta vekâletten mezu - niyet istenilmiştir. « Son Posta 4 İstanbul Gelir ve Para BORSASI “.25 -2.1936 'Türk Devlet Borçları Tira ©f 5 Hazine B. 65,50 Dahili istikraz 93,00 Â Lira 95 75'T.B. 1 23700 Üo 1T BYL 73 05 ©9 15'T. B. 11192.80 Srsennn S | Lira Saş00 Anadolu Tyefl 43,90 Anadolu M. — 47,49 Tdra ) İst. Tramvay 2160 Bomonti 765 14T53 A. Çimanto — 10,25 Krt. LOT.L. içini 62100 ıı Liret 100143 1206 — || Dolar NAKİT Krs net ım,ıııl 1 Mark 124,00|| 20 Drahmi 620 | 20 Leva 1s5 P 20Ley Kredi Fonsiye V88L senesi 1903 | n 10100 | Gayri » 9050 | Altan soo0|| Mecidiye » 16,25 9SK 60,00
