25 Ekim 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

Birinci Teşrin : 25 Bir Amerikan Amirali... Ingiliz Donanması, Italyanın Akdeniz Faaliyetini Durdurabilir, Diyor mirallerinden Yi tes Stirling, İngi- Uz - İtalyan süel durumunu gözden geçiriyor. Müte- hassıs bir asker gözile tetkik edi- ralin çikardığı ne- tice çok ehemmi- yetlidir, Bu sebep- le, bu mühim tet- kik yazısını oku- Yucularımıza su- mMuyoruz; İngiliz halkı, ge se İmparatorluk ricalinin, «Admi raltys yani İngiliz i NE , 7 — > "saran Habeşler, şi- bahriyesi denilen © esrarıengiz mü- İngiliz donanmasının mühim cüzüleri Süveyş Kanalında âdeta bir İtalyan gölüdür ve bu mınta- | Eritredeki ordusile, kanal vasıtasile o- kadan düşman harp veya tüccar gemi- |lan muvasalasını kesen bir İn, ili filosu lerile tayyare filolarının kolay kolay bütün ihtiyaçlarını şarktan bilâmüşkü- geçmesi kabil değildir. lât temin edebilir, Çünkü tâ Singaporda İngilizlerin Akdenizin ortasındaki |Yeni yapilan üssübahriye ve hattâ A- össübabrileri olan Malta adası da bu Vüstralya denizlerine varıncıya kadar, zl ” S5 it ii bir Kızildeniz ve Hint Okyanusu yolları Bugün Britanya imparatorluğunu bir ara- mıntakanın içindedir. Ozam Le ii rl ER da tutan İngiliz donanmasıdır. Bu silâh Ya| harp çıkarsa İngilizlerin büyük gemile. z m ei kontro Yanlış bir sevkulceyş hareketi ve yahut ta| . ;, buradan çekilmesi ve adanın, bu ul ya tır, başka sebeplerden dolayı buna kifayet et-| 1, ivan mıntakasında taarruza geçecek | Bu hatlar üzerinde inkişaf etmekte miyecek dereceye geldiği gün, bu koca im- | an İngiliz denizaltı gemilerile, tay- olduğu anlaşılan İngiliz plânı, ayni za- Paratorluk ta çok geçmeden parçalanır, a ülhareke ittihaz edil. Anda iktisadi tedbirlerin de tatbikını mi yarelerine bir üssülhareke ikolaylaştıracaktır. Bugün deniz harbin- İngilizlerin plânı mesi ihtimali vardır. - vE İngiliz bahriyesinin, Akdenizde bugün öd ğa ide olsun, kara harbinde olsun, petrolun ! hüdis olan vaziyeti çok evvel düşünülmüş, örünüşe göre... ne kadar büyük ve ne kadar mühim bir ona söle plânlarını en ince teferruatına ka-| (o Görünüşe nazaran, İngiltere, asıl he- rol oynadığını bilmiyen yoktur. dar tesbit edilmiş ve lâm gelen tedbirleri) define varmak, yani İtalyanın, Eritre-| Hele tankları, motörlü vesaiti, trak- alınmış olduğuna hiç şüphe yoktur. Bu plân deki ordularile muvasalasını kesmek İ-| törleri, piyadesi, süvarisi, topçusu ve mucibince imparatorluk deniz kuvvetlerinin | çin, elindeki gemileri önceden tesbit €-| tayyaresi bulunan 200 000 kişilik bir or- bazı sevkulceyş hareketlerine kendimiz de| ilen yerlere dikecek ve İtalyan deniz dunun kiyamet kadar petrola ve petrol yah iyon, ği Ğ kuvvetlerini yukarıda anlattığımız ken- | mustahzaratma büyük bir ihtiyacı var. leniz vaziyeti, İngilterenin di mıntakaları içinde âdeta muhasara | dır. Benzin ve petrolun azlığı, askeri bir surette teşriki mesai *derek, üstünde hiç bir zaman güneş tmıyan itanya İmparatorulğunun selâmet ve emniyetini korumak için ça- İıştıklarına emindirler. Bunun için gece Yatakarında rahat rahat uyuyabilirler. Habeşliler Ve İtalyanlar Karşılıklı Olarak Nasıl Bir Durumdadırlar ? Asıl Büyük Muharebenin Cenup Cep- hesinde Patlıyacağı Haber Veriliyor (Somali) — So- emmi ie ei Moğadisyudan ; mali (Ocephesinin, İtalyan ile Habe şistan arasında bü- yük bir muharebe- ye sahne olacağı tahmin © edilmek- tedir. . Buraya vâsıl o- lan malümata na- — maldeki mağlâbi- İtalyanların asıl iş gördükleri yerli Askarılar, İleri karakol O bismetinde İtalyanlara bu cephede büyük bir dar-| mil uzunluğunda olan yolun kısmı aza» be vurmak için hazırlanıyorlar. mı çölden geçtiği için, bu yoldan yapi» Her gün Adisababadan cephane lan nakliyatın intizamını temin etmeli yüklü kamyonlar Harrar'a hareket et-| hayli güç bir meseledir. mekte ve buradaki Habeş orduları ku- Merkezi Habeşistanda mandanı General Nasibu da bu cepha- | O Merkezi Habeşistanda, Mavi Nil ile neyi katır kollarile cepheye gönder: | Habeş yaylasının garbindeki dağların mektedir. arasında bulunan Vallo mıntakasında Kotu kabilesine mensup binlerce |da Habeşlerin büyük bir faaliyet gös“ Habeş cenup cephesine gelmekte ve |termekte oldukları söyleniyor. Eski (120,000) Habeş askerinin başında | Habeş muharebelerinde mühim tahşi- bulunan Ras Desta da, Garahei'deki!dat merkezleri ittihaz edilen Desic ve Habeş kuvvetlerine iltihak etmek üze-| Magdala şehirleri de bu mıntaka dahi- re sıkı bir yürüyüşle cenuptan ilerile- (lindedir. mektedir. Görünüşe nazaran Habeşler | o Habeş harbiye nazırı Ras Muluge- İtalyan ileri hareketine karşı asıl bura-|ta ile Ras Geta Getaciu ellişer bin kişi» da büyük mukavemet göstereceklerdir. |lik kuvvetlerle bu havaliye doğru ileri. ı lemektedir. wallo mıntakası hayati hoktai nazarından fevkalâde ehemmiyetli olduğu için, harp filen başlayıncıya kadar harp gemilerini ötl birakmak kab'iyyen doğru olamazdı. Çünkü bir çok amatör er- kâmharplerin zannettikleri gibi, harp za- manında büyük donanmaları ve yanların- daki muavin gemileri binlerce mil uzunlu- #undaki mesafelerden aşırarak bulunmaları | icap eden yerlere gönderilmek kolay bir! #ey değildir. Gazeteleri tetkik edince ... İngiliz gemilerinin harekâtı hakkın- daki gazete havadislerini tetkik eder- sek, bunların yavaş yavaş, sessiz, sada-! *ız bir surette ve önceden hazırlanmış Plân mucibince kendilerine tahsis edi- mevkileri tutmakta oldukları anla- #lır. Henüz sansüre tâbi tutulmıyan bu haberler, her gün İngiltereden hareket *den bir kaç zırhlı, beş altı kruvazör ve Yahut sekiz on denizaltı gemisinin Ce- belüttarık Boğazından geçip Akdenizin ğu taraflarına gitmekte olduklarını bildiriyor, İngilizlerin kendi sularından #yırabilecekleri bütün gemiler kendile- rine tahsis edilen yerlere ya vâsıl ol- Muşlar ve yahut ta olmak üzeredirler. Deniz sevkulceyşinde zaman mühim âmildir. Onun için İngilterenin de, müdafaa tertibatını bitirmeden Cenev- fenin vereceği kararı, eli kolu bağlı bir | halde beklemiye vakti yoktu. İngiliz donanma gemilerinin derhal yerlerine Bitmesi ve harp çıktığı takdirde, İmpa- | Tatorluğun muhtelif aksamı arasındaki | kıymettar ve âdeta İngilterenin can da» Marı oan münakale yollarını açık bulun- durması, bunların selâmetini temin et- mesi lâzımdı. Bir harp başlarsa... Bugün bir harp başlarsa, buna, Uluslar kurumunun kararlarına rağmen | Habeşistanı istilâ etmekte israr eden| talya sebebiyet verecektir. Harp ve nakliye gemilerinin serbestçe Afrikaya #İdip gelmesini temin için de Akdenizin Jarkında ve Kızıldenizdeki yolları açık bulundurmak istiyecektir. 4 » Bu havalinin haritasına göz gezdir lirse, İtalyanın, toplu bir halde bulunan | deniz kuvvetleri ve üssülharekeleri ka- tada bulunan hava kuvvetlerile, Akde- hizi ikiye böldüğü görülür. | Asıl İtalya, Sardonya, Sicilya ve, Trablusgarple tahdit edilmiş olan saha altına alacaktır. harekâtı yavaşlatabilir. Fakat büsbü- İngiltere, büyük bir filo için tehlikeli tün yoksuzluğu, bu koca orduyu meflüç bir üs olabilecek maltadan vazgeçmek- bir vaziyete getirir ve sonunda da müt. le beraber, Akdenizin Cebelüttarıkta biş bir mağlübiyete düşürebilir, ve Süveyşteki iki kapısını sımsıkı muha-| o Bugüngü donanmalar seyyardır faza edecek! İ Mütemadiyen seyyar bir halde bu «| Cebelüttarık boğazına bazı tahtel- Tunması icap eden bugünkü deniz kurvs | bahirler, tayyareler ve kıymeti barbi» vetlerinin de çok miktarda petrola ih» yeleri kalmıyan bazı ufak tefek harp tiyaçları vardır. Bugün petrol ve benzin gemilerini tahsis ederek burası düşman istihsal edilen başlıca memleketler, A» gemilerine ve düşmana silâh, cephane merika, Rusya, İran, Şarki Hindistan veya erzak taşıyan gemilere karşı ka- ve Balkan memleketleridir. Çanakkale | panacak, herhangi bir taarruz ihtima- Boğazı kapandığı takdirde Rusya İtak line karşı, karada da küçük bir kuvvet yaya petrol göndermiyecektir. Süveyş | bulunduracaktır. İkenalile Cebelüttarık boğazı kontrol e- İngiliz donanmasının en büyük kann |dildikçe mm andan ve A Akdenizin doğu tarafarında, İskenderi- merikadan petrol gelemiyecektir. ye ve Süveyş kanalında bulunacak ve Binaenaleyh Akdeniz İngiliz donanma. İtalyanın Afrika ile olan başlıca muva- sının kontrolu altında bulundukça İtal. salasına bir sed çekecektir. ya, petrol ihtiyacını ancak Balkanlar. BİRDE Rİ dan temin edebilecektir. Mi İlerenin | İngiltere ise, donanması için lâzım Siyasi o. em ra gerim olan petrolu, Iraktan, İrandan ve kana: Süveyş kanalını yaş ee“İln şarkındaki diğer memleketlerden ee Emile Filme kolaylıkla temin edebilecektir. v — — alilkü> Süveyş Bu şerait altında petrol bulamıyan mile! Mon ü za, |İtalyan deniz ve hava kuvvetleri Akde- kanalının sulh m A Mr nizde âtıl bir halde kalacaklardır. manında da e ve e Manmafih İtalyanların, karadaki üs ketin harp ve nda Fakat |lerine istinat eden. hava kuvvetlerile, bulündurulması süreli le İngilizlerin bu hakimiyetini kırmıya ve nizin bu yam biz Balya Cebelüttarık boğazını açmıya teşebbüs nanmasının ma ta Süveyste etmeleri ihtimali de vardır, harp yi ei gi ne hayli Cebelüttarık ve İskenderiye sözl iye kâfidir. İtalya ile bir taraftan Cebelüttarık ve em. Gü bu suretle |diğer taraftan İskenderiye arasındaki sikdi dl için, anları, sönhasa mesafe hemen hemen birbirine müsavi te Yeni 1, anlattığı. olup takriben bin mil kadardır. Trab- re m be pir 6 e. İusgarptan havalanacak İtalyan tayya- miz talyan İl Gelen haberlere |releri Misir ve Süveyş kanalı için büyük çirmesi icap 4 bir tehlike teşkil edebilirler, iliz babriyesi bu sevkul- : ey eyi zorluk çekmeden ve İngilizler, deniz yolundan vazgeçe. in I etmek üzeredir. rek donanmalarını Akdenizin doğu ta- mi Paralramake bu hazırlıkla-|raflarında tahşit etmekle, ihtiyat petrol rma ancak filen harp ilân etmek sure- stokları da bittikten sonra İtalyanların tile mâni olabilir. harp ve bomba tayyarelerinin işe yara- Ümitburnu yolu maz bir hale geleceğine kani bulunmak. Şayet İngilterenin plânı bu merkezde | tadırlar. ise, İngiltere, Akdenizin doğusundaki | Ötedenberi olduğu gibi | İngiltere, filosunun ihtiyacını temin edecek olan |düşmanlarınm yollarını kesmek için yi- nakliye gemilerinin de Akdenizden de-|ne müthiş silâhının, deniz kuvvetlerini; Ras Desta ordusu İtalyanların Dolo taraflarındaki en müsait yolları kesmiş olmaları Ras Des- tanın harekâtını biraz yavaşlatmışsa da bu kuvvetler daha içerideki yolları ta- kip ederek mümkün olan sür'atle yü- rüyüşlerine devam etmektedirler. Ras Destanm ordusu, Habeşistanın en iptidai muhariplerinden müteşekkil olup kuvvetli süvari kıtaatına malik- tir. Son zamanlarda İngiliz somalisin- den kervanlarla, Habeşistana bir çok silâh ve cephane kaçırıldığından bu a8- kerler en modem silâhlarla mücehhez- dirler. Habeşler, Dolo'da bulunan İtalyan kuvvetlerini püskürtmeğe hiç teşebbüs etmemekte ve Garrahai civarında ya- pılması muhtemel olan kat'i muharela- lere iştirak edebilmek için mütemadi- yen şimale doğru koşmaktadırlar, Su meselesi gayet münbit ve yüz binlerce kişiyi besliye- cek kadar zengin olduğu için, sevkül. ceyş noktai nazarımdan son derece €- hemmiyeti haizdir. Merkezi Habeşistan kuvvetleri Ha- beşlerin en esaslı askeri teşkilâtı olup buna imparator ordusu denilmektedir. Yakında imparatorun, bizzat, bu ordu- nun kumandasını deruhde edeceği zan» nediliyor. Tigre darumu Şimalde Tigre cephesinde mühim harekât olmadığı gibi bugünlerde olma» sı da muhtemel değildir. Ras Seyum, !kuvvetlerini Makalle civarında tahşit "etmektedir. İtalyan tayyareleri her gün uçuşlar yaptıkları halde, Habeşle» rin bu dağlık arazideki harekâtı hak- kında müsbet hiç bir malümat alamı- yorlar. Makalle, Tembiyen ve Birku- tan taraflarında Habeş kuvvetleri bu- Somali çöllerinin başlıca kuyuları |lunduğu haber veriliyorsa da bunların Garinhai'de bulunduğundan ve bura: | miktarını tesbit etmek kabil olamıyor. da Habeşistanın her tarafına muhte-| Yolsuzluk zorluğu Mf yollar ayrıldığı için, bu noktanın) | İtalyanlar karşılaştıkları en büyük sevkülceyş itibarile çok büyük bir e-İzorluk, yolsuzluktur. Yavaş yavaş ve hemmiyeti vardır. sistematik bir tarzda (Vin İngleze) de- Habeşler bir çok tahkimat yaparak | dikleri yolu, yani Lord Napier'in 7868 burasını âdeta müstahkem bir kamp)de Habeş kralı Teodora karşı yaptığı haline getirmişlerdir. İtalyanlarm Har.) taarruz esnasında Magdala'ya gitmek rar üzerine yürüyebilmeleri için evvelâ! için takip etmiş olduğu yoldan ilerile- bu müstahkem mevkileri zaptetmeleri| meğe mecbur kalacaklarını tahmin edi- lâzımdır. yorum. Tekrar başlıyan yağmurlar, İtalyan- — Daily Mail — ların, Habeş takviye kıtaatı gelmezden | *ssssssemnrossrassanı mene evvel Garrahaiye doğru ilerlemelerine mini lm. been TAKVİM kumandanı General Grazinni, Trablus-|| 31 28 4 Ermeni Hizir garp ve Bingazi seferlerinde bulundu: | | d > m ğu için, çöl muKarebelerinde oldukça Arabi 1304 | Rumi 1351 öbe edilmiş, usta bir kı nr 25 Recep Tel Teşrin 12 Burada İs dn oilla l Erhat JEsei | asa Vakit İKuani JVanaii nakliyatta çekileri müşlcülâttr. İtalyan || Güne» | 105/6 32| Akım 641 )11 55 Yata i), Ümitburnunu dolaşarak gelmelerini | yapacağı sessiz, fakat dayanılmaz taz- caba edecektir. Filhakika, İtalyanın | yıkına güvenmektedir. 13 — | 17 16 Öğle | 1s) isa ikindi M2! 442 936,14 S5İ imsdk