16 Ağustos 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

Hert hakkı mahfuzdur. OSMANLISALTANATI GÖÇERKEN (Mütareke devrinin tarihi ) » Yazan: Ziya Şakir A N.o116 ——— 16/8/35 « — Hıristiyan Komitecilerin Aralarında Kararlaştırdıkları Plânlar Vardı.. İzmir felâketi ve Yunan lı- tilâsı için yapılacak metinglere ehemmiyet verilmesi, ve bunların büyük tezahürat ile hiç olmazsa üç gün devam etmesi için Musta- fa Kemal Paşanın gerek İIstar- bul ve gerek Anadolunun her köşesine gönderdiği gizli haber- ler, Rum ve Ermeni komitecileriy- le hürriyet ve itilâf rüesası tara- fından haber alınmış, Ordu Mi« | fettişi Mustafa Kemal Paşa, hal- kı heyecana getiriyor. Anadoluda- ki bütün Hıristiyanları katlettire- cok) sözleri, korkunç bir vaveylâ uyandırmıştı. Ermeni patriki, der- hal Ingiliz mümessilliğine müracaat etmiş; (Sivas) şehri cıvarında toplanan —Ermeni — mültecilerile ( Aziziye) kasabasındak! Ermeni- lerin katliâm edileceğine dalr haber geldiğini söyliyerek bunun önüne geçilmesini rica eylemişti. Halbuki bütün bunlar, 1Itilâf kuvvetlerini Anadoluya taslit et- mek iİstiyen Hiıristiyan komiteci- lerin kendi aralarında kararlaştır- dıkları pilânlardan başka bir şey değildi. Fakat saray ve babiâli, Htilâf devletlerini - ve bilhassa İn- gilizleri - memlekette kökleştirmek için daha meşam vasıtalara mü- racaat etmektelerdi. Ayın 2d üncü günü, Yıldız. sarayında içtima eden (Şürayı saltanat ) da, hiç bir karar verilmeden — padişah tarafından o İçlimaa — niha- yet — verdirildiği halde, — (Tür- kiya »- havas - royter) ajansı vası- tasile bir haber neşrettirilmişti. Bu haber de, şundan ibaretti: (Zatı hazreti padişahinin Yık- dız. sarayı hümâyununda küşat buyurdukları Şurayı saltanat da, heyeti umumiyenin fikri, (Türki- yenin fikri, (Türkiyenin tamami- yeti mülkiyesini muhafaza şartile düveli muazzamadan birinin ml- zaheretini temin merkozinde) dir.| Halbuki - yerinde, — tafsilâtile arzettiğimiz — veçhile- o içtimada, muhtelif meslek ve zlimrelere mensup mühim şahslyetlerden,söz alan yirmi beş zatın hemen kâf- fesi, (Türkiyenin tam bir istiklâ- kadderatının bu (fevkalâde şüra)- ya tevdijni İstemişlerdi. Yalnız bir tek şahıs, Yalnız Hürriyet ve itilâf fırkasının hatibi Adanalı Zeynelâbidin, (İngilirz himayesi)ni talep etmişti. Şimdi hükümet, bu tek şahsin bu talebini umumileş- tirmiş; ihanetten başka hiç bir mana ifade etmiyen bu teklifi, ajansla neşrettirmekten çekinme- mişti. î ş Aym zamanda sarayın ve Ferit Paşanın en mergup gözdelerinden olan ve Sait Molla) ismindeki gah- sa da, Anadolu belediye reislerine garip bir - telgraf çektirilmişti. Türk milletini ebedi bir esarete sürüklemek isteyen Sait Mollanın bu telgrafı bir tek satırla hulasa edilebillrdi. O da? ( Bütün millet, Istanbulda te- şekkül eden (İIngiliz Muhipleri Cemiyeti ) ne iştirak etmeli; ve müştereken, İngiliz müzaharetini talep etmeli.| Tayalyesinden ibaretti. O ta- '© |Tihte Sait Mollanın şahsı, bir hayli hem güzelliği, hem de mit devrinde, jurnalcılığın bütün leva ve fesadı. İçinde yetişmiş ve İttihatçılar devrinde de - ken- disine yüz verilmediğinden - dal- ma mühalefete yeltenmiş olan bu adam, mütarekeyi müteakip bir- denbire slyaset sahnesinde enda- mını &erzetmişti. Abdülhamit devri vükelâsın- dan ( Şeyhislâm Cemalettin Efen- di) yi akraba — olmak dolayısile saray mensupları arasında da az çok tanınmış olan bu Sait Molla, siyaset sahnesine ayak atar at- maz, gerek Padişah Vahdettin ve .gerek Damat Ferit Paşa tarafın- dan, tam kendilerine lâyık bir eleman telâkki — edilmiş; artık o günden itibaren bütün ihanet fırıldakları bu adam vasıtasile | çevriltilmişti. Salt Molla, yalnız saraya âlet olmakla iktifa etmemişti. O; İn- giliz hars ve politikasının İstan- bulda revaç bulduğu glnden itibaren, bütüm varliğını İngiliz- lere raptetmiş; İngiliz (Entellijen Servisi) nin Türklere karşı işlet- tiği hain ve katil maklinenin bir manlvelası halini alıvermişti. (Ingiliz! Muhipleri Cemiyeti) nin ne Suretle teşekkül ettiğini yazmıştık. Bu — başlangıcında, Ingilizlere kargı zahiri bir tema- yül göstermek süretile İngilizler- den gelecek zararları tahdit ede- ceklerini zanneden safdil ve ga- filler; arası çok geçmeden Damat Ferit Paşa ile Sait Mollanın birer darbesile bu komedi sahnesinden çekilmişler; mevkilerini büsbütün bu ikl şahsa teslim etmişlerdi. O günden sonra (İngiliz Mu- hipleri Cemiyeti); artık Türkiye hudutları içinde Ingiliz siyasetinin bütün ibtiraslarını tatbik ve icra | için katil bir icra makinesi vazi- fesini deruhte etmiş, bu vazife- dekl fGmiriyeti de bizzat Salt Molla deruhte eylemişti. Sait Mollanın Anadolu Bele- diye reisliklerine çektiği telgraf, derhal Mustafa Kemal Paşanın nazarıdikkatini celbetmişti. Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa da —bütün belediye reislerine | birer telgraf çekmiş; (Sait molla Imzasile Istanbuldan çekilen tel- grafnamenin) fikirleri karışık si- yasi mecralara tevcihindeki mah- zuru İzah etmiş; ve sonra da: ( Arkası var ) [ Spor : Istanbula Nefes Aldırmalı ! ( Baştarafı 1 inci yüzde ) kalelerin kaldırılmasına taraftar- dır. - Bir şeyin tarihi kıymeti - diyor, herhangi bir şekil ve tertip ile meselâ plânlarının tesbiti veya resimlerinin — yapılması, mimarl üslüplarını tahlil edici eserler ya- zılarak emniyet altına alınır ve tesbit edilir.. Bunlar yapıldık- tan sonra bu tarihi varlıklar ortadan kalkmış dahi olsalar ta- rih bakımından biİr zarar sayılmarz. Istanbulu bu kadar çirkinleş- tiren ve ebediyete kadar mamu- riyetini bir emrimuhal — haline getiren bu kaleler ergeç mahvo- lacak, ortada yıkık taşlarından ' i kal : W mabariyetk Ve salletla ” m| başka birşey kalmıyacaktır Şehir bu kalelerden sağlamlı- ğını muhafaza etmiş olan bir kısmını elinde saklamak suretile Üst tarafını yıkıp kendi mamuri- yetine bir an evvel kavuşmak hakkına maliktir. — Güzel lâf amma dostum, şehre bu hakkı kullandırmıyorlar, değil yıkmak, battâ bir karış yerini iİşgal etmek için bile... — Lüzum ve icabı takdirinde bunların kaldırılmasinda tereddüt edilecek hiç bir sebep yoktur. Görmüyormusun Bizans surlarından Demirkapıdan ta Balata kadar ortada tek bir taş kalmış mıdır. Bunun sebebi çok aşikârdır. Şehrin faaliyeti nerelerde daha fazla temerküz etmiş İse tarihi kıymetli ne olursa olgun İnsanlar bunları ortadan kaldırmışlardır. Bugün bu surların ortadan kaldırılması mümkün olmasa bile birkaç yerinden delinmesi, şehrin sıhhati namına İüzumludur. Bu delikler nefas delikleri olacaktır. Gülhane parkının şehrin en uzanıp — giden | güzel teneffüs yerl olduğunu kim inkâr edebilir. Hangi Istanbullu bu güzelim parkın havasını otur- duğu yerden ciğerlerine doldur- maktadır, hangi Istanbullu pençe- resinden bu doyulmaz manzarayı seyredebilmektedir. Bunlara bu parkı çepeçevre çeviren kale davarları engeldir. Bu duvarlar yalnız buna değil, şehrin Sarayburnuna doğru akma- sına da manidir. Bunun için bu kaleleri : 1 — Ebussuut caddesinin kar- şısına İsabet eden kısımdan, 2 — Sultanahmet caddesinin karşısına rastlayan iki bürç ara- sından, 3 — Devlet matbaasının yanın- dan Gülhane hastanesine doğru, 4 — Çatladıkapıya devam eden caddenin duvara dayanan kısmından derhal delmek — ve şehre hava, teneffüs — delikleri açmak lâzımdır. Şehir başka türlü bugünkü — boğuntusundan kurtulamaz, Sailt Kesler Gazetecileri Kongreye Davet İstanbul Basım Kurumundarı İstanbul Basın Kurumu kurultayı ikinci fevkalâde toplantısmını 16 Ağuz- | tos 1935 cuma günü saat d de Ku- rum merkezinde yapacaktır. Bu top- lantıda mevcut Üyelerin sayısı çokluk telâkki âdileceğinden sayın Üyelerin ber halde gelmelerini dilerir. Galatasaray Takımı Seget Şehrinde Pazar Ve Pazartesi Günleri Türkiye Yüzme Birincilikleri Yapılacak Galatasaray takımının birkaç maç yapmak üzere Macaristana gittiğini biliyorsunuz. Takımlarda yer alan arkadaşımız bize bu spor seyaha- tinin —İlk mektubunu — gönderdi. Mektup şudur: Seget, (Macaristan) - (Özel) — Istanbuldan yirmi günlük ilk olarak bir Avrupa yolculuğuna çıktık. Seyahatte acemi olmak hiçte İyi birşey değildir. Antrenör ve Vamık bize, yapacağımız yol- culuk hakkında uzun boylu malü- mat vermeye başladıkları zaman biz Karadenizin — çoşkunluğunu duya doya kulaklarımız dolduğu için denizin ne halde olacağını tayfalara sorup duruyorduk. Nete- kim boğazdan çıktıktan pek az sonra sağa, Bsola yalpa vurmaya başladık. Hepimiz de renk atmaya baş- ladı. Yemeye inmek üzere idik. Antrenör, — Gündüzün — kardeşi Vefahir sallantıdan Ürkmeye baş- ladıkları için güvertede kalmaya mecbur oldular.. Bu sallantı bü- yük rahatsızlık vermeden saba- ha kadar devam etti. Cici Nec- detin leylâdan başlıyan şarkıları bizi yatma zamanına kadar oya- layan yegâne eğlence oldu. Sabah deniz sakinleşmiş, bü- tün arkadaşlar neşe içinde kah- valtı etmiştik.. Saat tam 12 de İstanbulun ünlü yüzücülerinden birkaçı bir arada Köstenceye varmış, ilk Işimiz de trenin hareketini öğrenmek ol. muştu. 3,50 de trenimiz hareket | ettiği zaman otuz saat sürecoli yola hazırlanmıştık, Bu, bizim için çok meşakkatli bir işti.. İlk seyahatr (çıkmanın neticesi'Bükreş istasyonun? geldiğimiz zaman birbirimizi kay« betmek Üzere olduğumuzdan anse laşıldı. Gece 24,30 da ilk gide- ceğimiz şehir olan Segete hareket ettik... Bir haylı süren yolculuk- tan sanra Segete geldik. Istaz« yonda bizi selâmladılar, büket verdiler. Biz de onlara bu suretla mukabele ettik. Ruvayal oteline yerleştik ve İdmanımızı rahat bir şekilde yaptık... Sol muavin: İbrahim Türkiye Denizcilik Birincilikleri Türkiye denizcilik federasyonu tarafındae hazırlanan — Türkiye yüzme birincilikleri önümüzdeki Pazar ve Pazartesi günleri iki gün devam etmek Üzere Moda banyolarındaki- havuzda yapıla- caktır. ! Müsabakalara: Kocaeli, Anka«- ra, İzmir, Bandiırma, Samsun, Trabzon, Çukurova ve Istanbul mınlakaları — yüzücüleri — iştirak edeceklerdir. SÜsküdar Kız Ertik « San'at » Okulu Direktörlüğünden : 15/8/1935 den başlıyarak Okula GECELİ ve gündüzlü taızayellabacaktır. GECEL[ ücret üç parlide alınmak üze- re 200 liradır. İIşyar çocuklarından yüzde on eksik alınır. Okula ilk ve orta okullardan diplomalı olanlar girebilir. Orta oku'u bitirenler iki senede diploma alırlar. Yazılmak için PAZARTESİ ve PERŞEMBE günleri dokuzdan beşe kadar okula baş vurulmalıdır. ıı4551" el FBüyük Serbest Güreş Müsabakası Amerika'daki müteaddit güreşlerile ün alan ve pederini gör- mek üzere memleketimize gelen Dinarlı Mehmet pehlivanla yina lce Amerika'da bulunmuş olan ve halkımızca da sevilen Mülâ- ;::ıe;:hlivan arasında Türk Hava Kurumu namına 18/8/935 Pazar günü saat 16 da Taksim stadında Amerikan usulü serbest güreş yapılacaktır. Aynı zamanda Federasyon tarafından amatör güreş- çiler arasında bir seçme müsabakası tertip edilmiştir. Seçme müsa- bakasına tam saat 14 de başlanacağından bilet sahiplerinin bu amatör güreşlerden de istifade etmek üzere saat 1 de stadda bu- lunmaları rica ediliyor. Mevki biletleri Hava Kurumu Istanbul Merkez şubesile Istan- bul Piyango Müdürlüğü ve Galatasaray sırasındaki Piyango satış kişelerinde satışa çıkarılmıştır. Seyircilerin rahalsız olmı; arak görebilmeleri için sureti raahsusada tertibat alınmış ve lam bir inzibat temin edilmiştir. Biletler mahcut olduğundamn acele temin edilmesi muhterem yurtdaşlardan rica edilmektedir. * 4794,, Te VC İ Ü Ai 1 ö vazsi l V ' b