16 Ağustos 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
Hert hakkı mahfuzdur. (Mütareke devrinin tarihi ) Yazan: Ziye Şakir SON POSTA OSMANLI SALTANATI GÖÇERK Seget Şehrinde Hıristiyan Komitecilerin Aralarında | Pazar Ve Pazartesi Günleri Türkiye —©— Yüzme Birincilikleri Yapılacak : Kararlaştırdıkları Plânlar Vardı.. Izmir felâketi ve Yunan le- tilâsı için yapılacak metinglere ehemmiyet verilmesi, ve bunların büyük tezahürat ile hiç olmazsa Üç gün devam etmesi için Musta- fa Kemal Paşanın gerek Iİstam- bul ve gerek Anadolunun her köşesine gönderdiği gizli baber- ler, Rum ve Ermeni komitecileriy- le hürriyet ve itilâf rüesası tara- fından haber alınmış, Ordu Mi- fettişi Mustafa Kemal Paşa, hal- kı heyecana getlriyor. Anadoluda- ki bütün Hiristiyanları katlettire- cek) sözleri, korkunç bir vaveylâ uyandırmıştı. Ermeni patriki, der- hal Ingiliz mümcecsslilliğine müracaat etmiş; (Sivas) gehri cıvarında toplanan —Ermeni — mültecilerile ( Aziziye) kasabasındak! Ermenl- lerin — katliâm edileceğine dair haber geldiğini söyliyerek bunun önüne geçilmesini rica eylemişti. Halbuki bütün bunlar, Itilâf kuvvetlerini Anadoluya taslit et- mek iİstiyen Hıristiyan komiteci- lerin kendi aralarında kararlaştır- dıkları pilânlardan başka bir şey değildi. Fakat saray ve babiâli, Etilâf devletlerini - ve bilhasan İne gilizleri - memlekette kökleştirmek İçin daha meşam vasıtalara mü- racaat etmektelerdi. Ayın 24 üncü günü, Yıldız. sarayında içtima eden (Şürayı saltanat ) da, hiç bir karar verilmeden — padişah tarafından —© — içlimaa — niha- yet — verdirildiği halde, — (Tür- kiya » havas - royter) ajansı vası» tasile bir habor neşrettirilmişti. Bu haber de, şundan ibaretti: (Zatı hazreti padişahinin Yık dız. sarayı hümâyununda küşat buyurdukları Şurayı — saltanat da, heyeti umumiyenin fikri, (Türki- yenin fikri, (Türkiyenin tamami- yeti mülkiyosini muhafaza şartile düveli muazzamadan birinin mü- zaheretini temin merkezinde) dir.| Halbuki - yerinde, — tafsilâtile arzettiğimiz — veçhile- o içtimada, muhtelif meslek ve zlmrelere mensup mühim şahslyetlerden,söz alan yirmi beş zatın hemen kâf- fesi, (Türkiyenin tam bir iştiklâ- le mazhariyeti; ve milletin mu- kadderatının bu (fevkalâde şüra)- ya tevdüljni istemişlerdi. Yalnız bir tek çahıs, Yalnız Hürriyet ve Wilâf fırkasının batibi Adanalı Zeynelâbidin, (lugiliz himayesi)ni talep etmişti. Şimdi hükümet, bu tek şahsin bu talebini umumileş- tirmiş; ihanetten başka hiç bir mana ifade etmiyen bu teklifi, ajansla neşrettirmekten çekinme- mişti. Aymı zamanda sarayın ve Ferit Paşanın en mergup gözdelerinden olan ve Sait Molla) ismindeki şah« #a da, Anadolu belediye reislerine garip bir - telgraf çektirilmişti. Türk milletini ebedi bir esarete sürüklemek isteyen Salt Mollanın bu telgrafı bir tek satırla hulasa edilebillrdi. O da? ( Bütün millet, Istanbulda te- şekkül eden ( İngiliz Muhipleri Cemiyeti ) ne iştirak etmeli; ve müştereken, İngiliz müzaharetin! talep etmeli.) Tavsiyesinden ibaretti. O tar rihte Sait Mollanın şahsı, bir hayli miyet kespetmişti. Abdülha. mit devrinde, jurnalcılığın bütün leva ve fesadı. içinde yetişmiş ve İttihatçılar devrinde de - ken- dislae yüz verilmediğinden - dal- ma mubalefete yeltenmiş olan bu adam, mütarekeyi müteakip bir- denbire siyaset sahnesinde enda- mini erzetmişti. Abdülhamit devri vükelâsın- dan ( Şeyhislâm Cemalettin Efen- di) yi akraba — olmak dolayısile saray mensupları arasında da az çok tanınmış olan bu Sait Molla, siyaset sahnesine ayak atar at- maz, gerek Padişah Vahdettin ve .gerek Damat Ferit Paşa tarafın- dan, tam kendilerine lâyık bir eleman telâkki — edilmiş; artık © günden itibaren bütün ihanet fırıldakları bu adam vasıtasile Çevriltilmişti, Salt Molla, yalnız saraya #let olmakla iktifa etmamişti. O; In- giliz hars ve politikasının İstan- bulda revaç bulduğu günden itibaren, bütünm varliğını İngiliz- lere raptetmiş; İngiliz (Entellijen Servisi) nla Türklere karşı işlet- tiği hain ve katil makinenin bir manivelası halini alıvermişti. (Togiliz! Muhipleri Cemiyati) nin ne Suretle teşekküil ettiğini yazmıştık. —Bu — başlangıcında, Ingilizlere kargı zahiri bir tema- yül göstermek — süretile İngilizler- den gelecek zararları tahdit ede- ceklerini zanneden safdil ve ga- filler; arası çok geçmeden Damat Ferit Paşa ile Sait Mollanın birer darbesile bu komedi sahnesinden çekilmişler; mevkilerini büsbütün bu ikl şahsa teslim etmişlerdi. O günden sonra (ingiliz Mu- bipleri Cemiyeti); artık Türkiye hudutları içinde lngiliz siyasetinin bütün ibtiraslarını tatbik ve icra için katil bir iera makinesl vazl- fesini deruhte etmiş, bu vazile- dekli MGmiriyetli de blirzat Salt Molla deruhte eylemişti. Sait Mollanın Anadolu Bele- diye reisliklerine çektiği telgraf, derhal Mustafa Kemal Paşanın nazarıdikkatini celbetmişti. Bunun Üzerine Mustafa Kemal Paşa da — bütün bolediye reislerine birer telgraf çekmiş; (Sait molla kmzasile Istanbuldan çekilen tel- grafnamenin) fikirleri karışık si- yasi mocralara tevcihindeki mah- zuru İzah etmiş; ve sonra da: ( Arkası var ) ea — Istanbula Nefes Aldırı&lı ! ( Baştarafı 1 inci yüzde ) kalelerin kaldırılmasına taraftar- dır. * Bir şeyin tariht kıymetl - diyor, herhangi bir şekil ve tertip ile meselâ plânlarının tesbiti veya resimlerinin — yapılması, mimarl Oslüplarını tahlil edici eserler ya- zılarak emniyet altına alınır ve tesbit edilir. Bunlar yapıldık- tan soora bu tarihi varlıklar ortadan kalkmış dahi olsalar ta- Yih bakımından bir zarar sayılmar. Istanbulu bu kadar çirkinleş- tiren ve ebediyete kadar mamu- riyetini bir emrimuhal — haline getiren bu kaleler ergeç mahvo- lacak, ortada yıkık - taşlarından başka birşey kalmıyacaktır. Şehir bu kalelerden sağlamlı- ğım muhafaza etmiş olan bir kısmını elinde saklamak suretile Ost tarafını yıkıp kendi mamuri- yeline bir an evvel kavuşmak hakkına maliktir. — Güzel lâf amma dostum, şehre bu hakkı kullandırmıyorlar, değil yıkmak, battâ bir karış yerini işgal etimek için bile... — Lüzum ve icabı takdirinde bunların kaldırılmasında tereddüt edilecek hiç bir sebep yoktur. Görmüyormusun — uzanıp — giden Bizans surlarından Demirkapıdan ta Balata kadar ortada tek bir hı( kalmış mıdır. Bunun sebebi çok aşikârdır. Şehrin faaliyeti merelerde daha fazla temerküz etmiş İse tarihi kıymeti ne olursa olsun İnsanlar bunları ortadan kaldırmışlardır. Bugün bu surların ortadan kaldırılması mümkün olmasa bile birkaç yerinden delinmesi, şehrin hem güzelliği, hem de — sıhhatl namına İlizumludur. Bu delikler nefas delikleri olacaktır. Gılhııopışhımııhılı güzel teneffla yerl olduğunu kim inkâr edebilir. Hangi İstanbullu bu güzelim parkın havasını otur- duğu yerden ciğerlerine doldur- maktadır, hangi Istanbullu pençe- resinden bu doyulmaz manzarayı seyredebilmektedir. Bunlara bu parkı çepeçevre çeviren kale davarları oengeldir. Bu duvarlar yalız. buna değil, şehrin Sarayburnuba doğru akma- sına da manidir. Bunun için bu kaleleri : 1 — Ebussuut caddesinin kar- ptına İsabet eden kısımdan, 2 — Sultanahmet caddesinin karşısına rastlayan iki bürç ara- sından, 3 — Devlet matbaasının yanın- dan Gülhane hastanesine doğru, 4 — Çatladıkapıya devam eden caddenin duvara dayanan kısmından derbal delmek — ve şehro hava, teaeffüs — dolikleri açmak — lâzımdır. Şehir başka türlü bugünkü — boğuntusundan kurtulamaz. Salt Kesler aaeenan Gazetecileri Kongroye Davet İstanbul Basım Kurumundası İstanbul Basın Kurumu kurultayı ikinci fevkallide toplantısını 16 Ağus- tos 1935 cuma günü saat 14 de Ku« ram merkezinde yapacaktır. Bu top- lantıda mevcut Üyelerin sayımı çokluk telâkki ödileceğinden sayın Üyelerin Y STN D ÇERRR Galatasaray takımının birkaç maç yapmak Üzere Macaristana gittiğini biliyorsunuz. Takımlarda yer alan arkadaşımız bise bu spor seyaha- tinin — İlk mektubunu — gönderdi. Mektap şudur: Seget, (Macaristan) - (Özel) — Istanbuldan yirmi — günlük llk olarak bir Avrupa yolculuğuna çıktık. Seyahatte acemi olmak hiçte iyi birşey değildir. Antrenör ve Vamık bize, yapacağımız yol- culuk hakkında uzun boylu malü- mat vermeye başladıkları zaman biz Karadenizin çoşkunluğunu duya doya kulaklarımız dolduğu için denizin ne halde olacağını tayfalara sorup durüyorduk. Nete- kim boğazdan çıktıktan pek az sonra sağa, sola yalpa vurmaya başladık. Hepimiz de renk atmaya baş- ladı. Yemeye inmek Üzere idik. Antrenör, — Gündüzün — kardeşi Vefahir sallantıdan Ürkmeye baş- ladıkları için güvertede kalmaya mecbur oldular.. Bu sallantı bü- yük rahatsızlık vermeden saba- ha kadar devam etti. Cici Nec- dotin leylâdan başlıyan şarkıları bizi yatma zamanına kadar oya- layan yegâne eğlence oldu. Sabah deniz sakinleşmiş, bü- tün arkadaşlar neşe içinde kah- valtı etmiştik. Saat tam 12 de İstanbulun Gnlü yüzücülerinden birkaçı bir arada L Te Köstenceye varmış, ilk Işimiz da trenin hareketini öğrenmek ole muştu. 3,50 de trenimiz hareket ettiği zaman otuz saat sürecokk yola hazırlanmıştık. Bu, bizim içla çok meşakkatli bir işti.. İlk seyahatr çıkmanın neticesi Bükreş istasyonun? geldiğimiz zaman birbirimizi kaye betmek Üzere olduğumuzdan an- laşıldı. Gece 24,30 da ilk gide ceğimiz şehir olan Segete hareket ettik... Bir haylı süren yolculuk- tan sanra Segete geldik. İstae yonda bizi selâmladılar, hbüket verdiler. Biz de onlara bu suretle mukabele etlik. Ruvayal oteline yerleştik ve Idmanımızı rahat bir şekilde yaptık... Sol muavin: İbrahim Türkiye Denizcilik Birincilikleri Türkiye denizcilik federasyonu tarafındae — hazırlanan — Türkiye yöüzme birincilikleri önümüzdeki Pazar ve Pazartesi günleri iki gün devam etmek üzere Moda banyolarındaki havuzda yapıla» caktır. Müsabakalara: Kocaeli, Anka- ra, İzmir, Bandirma, Samsun, Trabzon, Çukurova ve İstanbul mıntakaları — yüzücüleri — iştirak edeceklerdir. Üsküdar Raz iîrtı_k “ San'at,, Okulu Direktörlüğünden : 15/8/1935 den başlıyarak Okula GECELİ ve gündüdlü taızayelabacaktır. GECEL[ ücret üç partide alınmak üze- re 200 liradır. Işyar çocuklarından yüzde on eksik alınır. Okula lik ve orta okullardan diplomalı olanlar girebilir. Orta oku'u bitirenler iki senede diploma alırlar. Yazılmak için PAZARTESİ ve PERŞEMBE günleri dokuzdan beşe kadar okula baş vurulmalıdır. “455T,, Büyük Serbest Güreş Müsabakası Amerika'daki müteaddit güreşlerle ün alan ve pederini gör- mek Üzere memleketimize gelen Dinarlı Mehmet pehlivanla yina evvelce Amerika'da bulunmuş olan ve halkımızca da sevilen Mülâ- yim pehlivan arasında Türk Hava Kurumu namına 18/8/935 Pazar günü saat 16 da Taksim stadında Amerikan usulü serbest güreş yapılacaktır. Aynı zamanda Federasyon tarafından amatör güreş- çiler arasında bir seçme müsabakası tertip edilmiştir. Seçme müsa- bakasına tam saat 14 de başlanacağından bilet sahiplerinin bu amatör güreşlerden de istifade etmek üzere saat | de stadda bu- lanmaları rica ediliyor. Mevki biletleri Hava Kurumu Istanbul Merkez şubesile İIstan- bul Piyango Müdürlüğü ve Galatasaray sırasındaki Piyango satış kişelerinde satışa çıkarılmıştır. Seyircilerin rahalez olmı. arak görebilmeleri için avreti roahsusada terlibat almmış ve lam bir inzibat temin edilmiştir. Biletler mahcut olduğundanr acele temin edilmesi muhterem yurtdaşlardan rica edilmektedir. * 4794,,
