6 Haziran 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 14

— SON POSTA OSMANLI SALTANATI GÖCERKEN (Mütareke devrinin tarihi ) » Her hakkı mahfuzdur. Büyük Memurlardan Başlıyan Tebed- m Yazan: Ziya Şakir No 46 6/6/35 dül Küçük Memurlara Da Geçmişti Fakat bu vazifeye hiç kimse #hemmiyet vermemekte idi, Hattâ, faal hizmetleri bitam bulan ümera ve zabitanın — maaş ve tahs'satları bile birer bahane ile kesilmekte ve bu haksızlıklar, — mülâzımdan en yüksek ordu kumandanlarına kadar teşmil edilmekte idi. Çanakkalede, Suriye ve Irak çöllerinde, şark hudutlarının don- duürücü cephelerinde İnsan kuv- vetlerinin tahammül edemiyeceği fedakârlıklara göğüs geren bu öz vatan vavrularının kan bahasına hak ettikleri maaşlar ve tahsisat- lardan — kesilen — paralarla itilâf orduları erkânına xiyafetler çe- kiliyor, —cemileler — gösteriliyor, tehcirden avdet edenlere tazmi- natlar — veriliyor.. (Musul) da bulunan sabık ermeni — patriği Zaven efendi, — (müreffehen ve Muazzezen ) — İstanbula — getirlli- yordu. Devlet dairelerinde evvelâ bü- yük memurlardan başlıyan tebed- düller, yavaş yavaş küçük me- murlara da — teşmil edilmiye başlanmıştı. Saraya ve babıüliye mütemadiyen jurnallar veriliyor, hoşa gitmeyenler veyahut (hü- kümeti hâzıra)nın şu tezepzüp ve perişanlığını tenkit edenler, (ltt- hatçılara mensubiyet) bahanesile derhal — istifaya davet ediliyor Veyahut açığa çıkarılıyordu. Meşrutiyetin ilânı günündem beri şuursuzca — (fırkacılık) — ve (uııiyctçllik)in acı neticeler ve- Fen zararları ortada durürken tivil ve askerlerden birçok kim- teler yine fırkacılığa atılıyorlar, Pek yakın bir mazinin felâket- lerinden bile ders almıyorlardı. Birdenbire her tarafta bir hr- kacılık — ve cemiyetçilik modası Umiş, yürümüştü. Ve, bu işlerle Meşgul — olanların gözlerini de, kalın bir gaflet perdesi bürü- Müştü, Dünkü dostlar ve dalka- Yuklar, bugün açıktan açığa hu- Sümetlerini ilân ederlerken, daha hâlâ bu fırkacılar, (İttihadı Ana- Ür), (Vahdeti Osmaniye) vesaire #ibi hayal'erden dem vuruyorlar; hakiki halâs” çarelorini düşüne- Hiyorlardı. İş, bu — düşünememezlikten İbaret kalsa, yine birşey değildi. İbuki bütün bu velvoleli teşek- ler, mütarekenin İmzası aka- inde birkaç vatanperver zabitin teşkil ettiği ( kuvayı Milliye ) temiyetinin — vazifesini de işkâl Ümekte İdi, Halbuki, en sıkı bir mahremi- Vet içinde teşekkül eden bu temiyet; Türk milletini bir bayrak Atında toplamak, ve şiddeti her tün biraz daha artan felâketlere t koymak gibi en ciddi ve k'kllıl esas'ara islinat etmiş, ve tihi bir vazife deruhte eylemişti. * Mütareke devrinin him roller oynamıya hazırla- Tan bu yeni fırkalar ve cemiyetler tarihinde 3mamen — birbirinden ayrı ve y:':ı meslekler takip etmekte- x k Mondrog — mütarekenamesinin Zası, ve İtuihat - Terakki fırka- N arlık siyaset — sahasında infisahı ilân edildiği gön, Istan- bulda yalnız iki fırka — tebellür etmişti. Bunun biri, bir. müddet evvel İttihat - Teratki fıkasından ayrılan İstanbul meb'usu — Fethi Beyin — ( Hürriyetperver avam ) fırkası idi. |) Bu fırka, mecliste mühim bir kuvvet teşkil etmiş, fakat ekseriyeti elde edememişti. ( Ittihat - Terakki ) nin bir isim Istihalesinden ibaret olan (Teced- düt Fırkası )na gelince: Pek dar bir zamanda ve pek gayrimüsait bir vaziyette teşekkül etmişti. İttihat ve Terakkinin var- hğını bu nam altında yaşatmak isteyen zevat, bir gün <zarfında program Üüzerinde bir — tadilât vücuda getirmişler, eski (Merkezi- umumi) makamına kaim olmak Üzere bir (idare heyeti) teşkil etmişlerdi. Idare heyeti şu xat- lardan mürekkepti : Rels - Âyandan Hüsnü Paşa Azalar : Âyan Szasından Seyyit Bay Amasya mebusu Fanl Arif Ef. Ertuğrul mebusu Şemsettin Bey Aydın mebusu Yunus Nadi B. Mardin mebusu Ihsan Bey Istanbul mebusu Orfanidis Ef. () Bu fırkanın ne suürelle teşek- kül ettiği hakkında evvelce mufassal malümat verilmişti. İcra İşleri Avrupada Yapılan Tet- kikler Sona Erdi Iki ay evvel Avrupa tetkik seyahatine çıkan İstanbul icra reisi Bay Kemal dün dönmüştür. Bay Kemal Romanya, Avus- turya, İsviçre, Bulgaristan leralarını tetkik etmiştir. Bay Kemal icra kanunumuzun tatbik — bakımından — İsviçreden | farklı olmadığı ve fakat metot itibarile bazı noksanlarımızın bu- lunduğu kanaatindedir. Bulgaris- tan ve Romanya icralarından iktibas edilecek bazı ufak tefek şeyler vardır. Avrupada şiddetli bir kriz vardır. Bulgaristan müt- hiş bir buran içinde adeta kıvra- nıyor. Orada borçlu sayısı bizden pek çoktur. Fakat icra işleri daha muntazam yürümekte ve şikâyet- ler, itirazlar daha çabuk halle- dilmektedir.. Bunun — sebebi de barçluların olur olmaz şeye itiraz etmeyişleridir. Farmakoloğların Senelik Türkiye — pratik Birliği senelik kongı name müzakeresi yapıl, K Aksaray Gençlerbirliği 6 irliği önümüz- deki cumartcsl akşamı saat 21 de ve pazar günü anat 15 ve gece 21 de | bir müsamere verecek, iki piyen İ temsil edeceklerdir. Ergani mebusu Reşit Paşa Saruhan Mustafa Fevzi Efendi Konya mebusu Hamdi B. Ismail Cambulat B. Tevlik Rüştü B. Baban zade Kikmet B. Saruhan mebusu Sabri B İzmir mebusu Rahmi B. Galip Bahtiyar B. Sivas mebusu Barsamyan EL Bağdat mebusu Sason Ei. Çorum mebusu Muhittin B. Edirne mebusu Faik B. Âyandan, Mavro Kordato Ef. (1) Fırka, kendisini (İttihat ve Tarakki ) nin varisi addetmiş, bü- tün emval ve eşyasına vaziyed eylemek istemişti. Fakat ertesi gün, her tarafta büyük bir va- veylâ yükselmiş, ve şu noktalar hakkında hükümetin nazarı dik- kati celp edilmişti : 1 — (Teceddüt fırkası), ka- nuni merasime riayet ederek teşekkül eden bir fırka değildir. 2 — Bu fırka, infisah eden (İttihat - Tarakki ) fırkasının- mil- yonlara baliğ olan- servetine salâhiyetle vaziyed edebilir ? ( Arkası var ) () Bu zat, kendisinin fırkaya men- subiyetini bilüâhare tekzip etmiştir. mebusu HASAN KREMİ Çilleri kat'iyyen izale eder Dünyada mevcut kremlerin en nefisi, en sıhhisidir. Nazik cildi kadınların hayat arkadaşıdır. İhtiyarları gençleştirir ve genç- leri güzelleştirir. İnsa- na ebedi bir taravet veren Hasan kremini unutmayınız. Kutusu 50, tüp halinde 20, Türkiyede yapılıp da Avrupa etiketi yapış- tırılan ve halkı aldatan kremlere, vesair ıtrı- yata — aldanmayınız. Hasan markasına dik- kat ediniz. Hasan Deposu: Ankara, istanbul, Beyoğlu iîi—sarlar İstanbul Başmüdürlüğünden: Başmüdüriyet ambarında bulunan muhtelif cins levantalar 18/6/935 günü için açık arttırmaya konulmuştur. Bu satış 27/6/935 Perşembe günü saat On da Kabataşta Baş Müdüriyet binasında top anacak olan komisyonda yapılacağından isteklilerin gösterilen gün ve saatte 18 liradan ibaret & 7,5 inanca paralarile gelme- leri, “3125,, Köylümüz,PancarUsaresi Sayfa- 13 Yemektçn Kurtıll_acak ! ( Baştarafı 1 inci yüzde ) - bugün İstanbulda bu işle uğraşan ancak bir iki fima vardır. Buna mukabil mamul şeker satışı ço- galmıştır. Ham şeker ticaretinden vazgeçanler — Glikos — fabrikası açmışlardır. Şekerin ucuzlaması, glikoz fab- rikalarının — çalışmaları Üzerinde tesir yapacaklır. Bir muharrri- miz, şekerin ucuzlaması etrafında, hem bam şeker ticareti yapan- larla, hem de mamul şeker tacir- lerile konuşmuştur. Ham şeker | tüccarları bu vaziyeti şöyle mü- talca ediyorlar : — Alpullu şeker — fabrikası tesis edildiği zaman Türkiyenin senelik şeker istihlâki 6 — 7 bin da idi. Biz şekerimi- Bulgaristan ve Çe- koslovakyadan alırdık. Biz de şe- ker fabrikaları tesis edince Çe- kes'ovakyada bu yüzden 3 fabri- ka kapandı. Bizim şimdi 4 fab- rikamız vardır. ve bu fabrikalar senede en az 8 bin vagon şeker istihsâl ederler. Bir Yılda Nekadar Şeker İstihsâl Ediyoruz? Bizde şeker sanayli başladık- tan sonra senelik 6—7T bin vagon İstihlâk yavaş yavaş düşmüş ve en nihayet 5,500 vagona düş- müştür. Buna mukabil şeker is- tihsâli geçen yıl birdenbire yük- selmiştir. Çok bereketli pancar yetişmesi Üzerine yalnız Alpullu geçen yıl 3500 vagon şeker istih- sâl etmiştir. Ancak bütün istihsali satmak mümkün olamadığı için bu gün elde 4 fabrika mahsulü olarak aşağı yukarı 3500 vagon stok mal vardır. Yeni İstihsal mevsimi ağustosta başlayacaktır. O zamana kadar da 1000 vagon satılabileceğine göre, yeni İstihsâl mevsimi başlangıcında elde 2500 vagon — kadar mal bulunacağı muhakkaktır. İstihlâk Niçin Azalıyor ? Şeker istihlâki nelçin —azak mıştır? Bunun iki sebebi vardır: 1 — Pahalıdır. 2 — Pancar müstahsili çoğal- mış, müstahsil de şeker yerire pancar usaresi yemeğe başlamıştır. *Üzerinde tevakkuf — edilmesi icap eden, birinci sebeptir. Yani pahalılıktır. Ikinci sebebi pahalılık doğurmuştur. Pahalılık ortadan kalkınca ikinci sebep kendiliğin- den ortadan kalkacaktır. Hükümetin şekerin kilosunu 12 kuruş indirmek suretile aldığı tedbir çok yerindedir. ve görüle- cektir ki şeker islihsall biz de şe- ker sanayli teessüs etmeden ev- velki rakkama yükselecek ve o rakkamı geçecektir. Ucuzluk şekerden alınan 12 kurüş İstihlâk resmi 4 kuruş 10 paraya — indirilmek, pancar İçin köylüye 50 para yerine 30 para verilmek, fabrikaları birleştirmek suretile temin edilmiştir. .ıkir Kaç paraya Mal Ediliyor? Bugün dünyanın hiç bir ye- rinde şekeri piyasadaki satış fiatı kadar ucuza mal etmek mümkün değildir. Bulgaristanda en ucuza mal edilen şeker 16 kuruşa mal edilmektedir. Bizde de maliyet fiatı yirmi kuruşu geçmez, Islihlâk resmi ile bu fiat 24 kuruş 10 pa- raya yükselir. Bulgaristanın bize ucuz şeker vermesi Bulgar hükü- metinin şeker sanayiine ihracat için prim vermesi yüzündendir. Hulâsa bize şeker fiatının in- dirilişi bugünkü istihlâk miktarının hiç değilse yarı yarıya çogalmasını temin etmiş olacaktır. Glikoz Ticareti Duracak Gibidir Mamul şeker tüccarları da şu mütalaayı yürütmektedir!ler: — Şeker pahalh olduğu için biz. mamulâtımızda glikoz kulla- niyorduk. Glkozun kilosu 17 karuştur. İki kile glikoz bir kilo şekerin yerini tutar, yani 34 ku- ruşa malolurdu, halbuki bir kilo şeker 37 kuruştu. Bunun - için glikozu tercih ederdik. Şimdi şeker 25 kuruşa inince ister iste- mez şeker kullanacağırz. Çünkü glikozdan çok daha ucuza mal olacaktır. Glikozun — kilosu 12 kuruşa inmelidir ki biz şekere ter- cih edelim. Bu da imkânsızdır. Çünkü glikoz mısırdan istihsal o'unmakta ve 16 kuruşa mal ol- maktatır. Bülün şekerler hep birden ucuzluyacak Bugün mamul şekerin kilosu 38 kuruştan satılmaktatır.. Ham şeker fiyatı ucuzlayınca mamul şeker de 26 kuruşa inecektir, O zaman bir şekerciden en âlâ meyvalı şekeri veya akideyi, ya- hut latilokumu S0 kuruşa almak mümkün olacaktır ve bu satış ta yüzde 90 kâr bulunacaktır. Mamul şeker Ihracatımız artlacak Şeker fiyatının ucuzlayışı ma- mul şeker ihracatımız Üzerine de çok iyi tesirler yapacaktır. Biz elyövm Mısıra, Suriyeye, Iraka ve Kıbrısa mamul şeker sevk etmekteyiz. Bu ihracat küçük görülmemel dir. Size kendi fabrikamdan değil, fakat bir başka rakip fabrikadan bahsedeyim. Bu fabrika yalnız Ihraç ettiği şekerler için bir yılda | piyasadan 10 bin kilo elma al- mıştır. Buna fındık, — ahududu, badem, fıstık, incir, şeftali, ka- yısı gibi meyvaları da eklerseniz ihracatın bizim için — ne kadar faydalı olduğu meydana - çıkar. Bihassa Suriyeye çikolata ihra- catımız çok fazladır. Iİhraç edilen mal kakao değildir. Yerli malı- dır. Bun da ancak yüzde on ka- kzo, yani ecnebi malı — vardır. Markalarımız bu saydığım mem- leketlerde — çok tutulmuştur. ve yetiştiremiyeceğimiz kadar fazla sipariş vardır. Fakat şeker pahalı olduğu için biz — bu siparişleri kabul edemiyorduk. — Şimdi bu işi de yapacağız ve umuyoruz ki bu sayede bir ikl sene — sonra ham şeker fiatlarında tekrar bir ucuzluk yıpı_lıcıl_ılı_r._ ingiltereye Yarım Milyonluk | Bir. Yardım Londra, 5$ (A.A.) Singapor de- niz üssündeki müdafaa işlerini ilerlet- mek için Jahore hükümdarı tarafın- dan yapılan 500,000 İngiliz liralık yardımı İngiltere kabul et gönereneLeALLeEE EnDA İstanbul Asliye Birinci Tica- ret mahkemosinden : Temelin malik olduğu Türk sancağını hamil ve Mustafa kaptanın süvar olduğu *İMDAD,, isimli motörlü geminin 94/Mayıs/935 tarihinde Stenua Roma- na Şirketine ait (Baioncl ) kaptanın slivar alduğu (Priaciple Barbu Stir- pey) isimli vapurla Yeşilköy fenerl açıklarında hâdis olan müsademeden do'ayı deniz raporunun teadiki * İm« dad,, gemisi kaptanı Mustafa — terz- fından talep edilmiş olmak'a Deniz Ticaret kanununun 1065 inci maddesi müucibince bu işle a'âkadar her kesin raporun alınması için tayin edilen 17/6/935. Pazartesi günü saat 14 to mahkemede —bu un bilecekleri — iiân elunur, < * 12150., ;