3 Mayıs 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

m: Rıza Seyfi Deli Aslan Tefrika No. mi: 12 Kapıaltı Yolu Çok Dolambaçlı İdi.. LR Deli) Aslanın Eski Bir Macerasi O zaman Türk İmparatorluğunun Şi- mal hududundaki kale ve palangaların ter- tibatı, bu kaleler içinde büküm süren yasalar ve türeler ger- çekten uzun, uzun araştırmalara değer, Her şeyimiz gibi, babalarımızın kayıt sızlıkları yüzünden ka- ybolmuş bu bilgileri ve teşkilâtı bugün ye- niden öğrenip yazmak on derece güç bir iştir de. Şu kadar var ki; biz bu tefrikamızda sadece unutulmuş, tek bir hadiseyi milletin gözü önüne koymak isteyor, tafsilât- tan kaçınıyoruz: Eski devirlerde serhaddimizin dışarı doğru çıkıntı yapmış bu- caklarında o bulunup O Avrupa- nın ta bağrına saplanmış birer keskin hançere benzeyen ve bu tesiri yapan kale ve palangaları- miz ya sik sık habersiz düşman hücumlarına uğrarlar, yahut bizim hüöcumlarımız, akınlarımız için Üssühareke olmak işini görürlerdi. Ve işte düzen ve teşkilâtı tetkike değer asıl kaleler bunlardır. Biz burada şimdi bu kale ve palan- gaların yalnız kapıaltı denilen yerlerine bir göz atacağız. Eğer bugün bir yolu olup ta birdenbire bu kale kapılarınm birinden içeri giireleeçiik bizi son derece şaşırta birtakım manzaralar görecektik. lik önce: Bu sınıf kalelerin ka- pıları ve kapıaltları atlı düşmanın ansızın saldırışını durdurmak için alçak ve dardır. Sonra; kapr Osmanlıcadan Si 1 — Öz türkçe (Oköklerden (gelen sözlerin karşısına (1. Kö.) beldeği (alâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında Owra ile o usmanlarımızın (mütehassıs) yazılarını gazetelere ve- receğiz. $ — Yeni konan karşılıkların iyi ayırt edilmesi için, geregine göre, Fransizcaları yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur. 3 — Kökü Türkçe olan kelimelerin ü ye- J olan hak, ügcüm olan hüküm, Türkçe “çek,, inden gelen şekli gibi, İlağınen — Aldırmadan, aldırmıyarak bakmıyarak, bununla beraber Tahattur etmek — Hatırlamak Tahavvül (tebeddül) etmek — Değiş- mek, dönmek Tahayyül etmek — Sanoymak, hayal etmek - fr. Imsginer Tahayyür etmek — Şaşalamal ir. li fr. Bitemez Y & e Tahayyüz etmek — Seçilmek, yer tut- mak - fr. Se distinguer "Tahdid etmek — Sınırlamı mak, Tahdiş *wmak - fr. Troubler tmek — Berk Titmek - fr, k — Andiçirmek — Kurtarmak etmek — Yakayı kurs ke Boşaltmak, bo- La e: Tahmin etmek — Oranlamak, tasın- lamak Tahmin — Oran, tasın Tahnetmek — Övütmsk Tahnit etmek — Mumyalamak, tüt- sülemek Tahrib etmek — Yıkılamak, harap- lamak " Tahribkâr ( bak: harab ) — Yıkıcı Sövalyelerin bir belâ bulutu gibi ilerileyişleri altından kale içine doğru giden yol da dar, dolambaç, düşmanın çevresini iyi görememesi için ka- ranlıkçadır, Bu kapı altı yolu ters, hiç olmaz ve şaşırlıcı dolambaçlar kıvrıntılar ve köşelerle uzanırken, iki tarafında da buradan İlerle- meye çalışacak düşmanı ezip bitirmek için tüfek mazgallarile düzülmüş bir takım fedai mevzileri vardır, Fakat kale kapısını “mer- dane,, top gü'lel yahut lâğımla yıkarak içeriye ayak basabilen düşmanın karşılaşacağı çaparizler yalnız bu, yukarda saydıklarımız değildir, içeri giden geçidin köşe başlarına ve en uygun yerlerine konulmuş toplar vardır ki; muba- cimler bunların önünde orağa uğramış ekin gibi biçilir. İyi müdafaa edilen böyle bir yoldan geçmek, on defa öbür dünyaya gidip gelmekten güçtür denilebilir. Kapı zabitlerinin ve muhafız efradın yemek yedikleri, oturduk- ları, uyudukları odalar ve koğuş" lar ne olur ne olmaz bu ölüm ge- çidi yanlarına yapılmıştır. ( Arkası var ) fr. Destructeur Tahrik — Harekete getirme, kışkırt- ma, uyandırma, İşletme - fr. Mettre #n mouvement, actionar provoguer Tabrik etmek — İşletmek Tahrik etmek — Uyandırmak Tahrik etmek — K'şkırtmak Kışkırtıcı - fr. Provocant Tahrikât — Kışkırtım - fr. Provocation Tahri: tezkere — Biti, beti Tahriş etmek — Tı mak » fr. Grstter, İrriter Tahsil — 1 - Öğrenim - Fr. Etude, 2 - Alım, alış - Fr. Porception Tahsil etmek — Öğrenmek, elde etmek, edinmek, almak » Fr. Etu- di 'enguğrir, ji Tahsi — A Tahsilât — Alınç Tahsis etmek — Öz; cter, desti. Tahtelarz — Yeraltı Tahtı bimsyede olan yer - Koruncak- Fr. Proteetorat Tahtı tasarrufa almak — İğelenmek- "approprler ie etmek — Suçbulmak, kusur- k — Korkutmak Tahvil etmek — Değiştirmek, çevirs mek, döndürmek Tahrir etmek — Sakındırmak, çekin- dirmek « Fr. Prövenir Takeddüm — Öngelme, önün Takaddüm etmek — Öngelmek Taka'lüs etmek — Kasılmak Takarrüp etmek — Yaklaşmak, ya- naşmak Takarrür etmek — Kararlaşmak Takaşşlr etmek — Kabuklanmak, kabuk bağlamak Takat — ( Kudret anlamına ) Enerji, (istitant anlamına ), güş Türkçeye so PO STA Beyoğlu Sulh Mahkemesi 1 — Mabhallebisi Hasan (Fehmi, Ernest Feri, Yuvanaki oğlu Aleksan- dıros, Eftim Merya; Kalyopi Damyanidi ve Dimitri kızı Mariyanın müştereken rnf oldukları Galatada Keman- keş Karsmüslafa paşa o mahallesinin Topçular caddesinde eski 24,26 yeni 24 Nolu Manav gediğinden münkalip 8000 lira muhammen kiymetli üstünde | eğreti merdiven ile çıkılır ufak odayı havi dükkân tamamı şiyuun İzalesine mahkemece karar verilmesi Üzerine açık arttırmaya konulduğundan 5 Ha- #iran 935 Çarşamba günü saat 15 ten 16 ya kadar Beyoğlu Sulh Mahkemesi Başyazganlığınon açik artırma (oile satılacaktır. 2 — Arttırma bedeli kıymeti mu- hamminenin yüzde yetmiş beşini bu- lursa o gin ihale edilecektir. Yüzdü yetmiş beşini bulmadığı takdirde en son arltıranın taahhüdü baki kalmak ©zero Ikinci arturma on beşinci güne tenadüf eden 90 Haziran 935 Perşembe günü saat löten 16 ya kadar icra olunacak ve en çok arttıranın üstünde bırakılacaktır. Bu defadan başka ilân yapılmıyacaktır. 8 — Tarihi ihaleye kadar Maliye vörgisi, vakıf icaresi Belediye rlisumü ve dellâliye müşteriye aittir. 4 — Artırmaya iştirak edecekler kıymeti muhamminenin yüzde yedibu- çuğu nisbetinde teminat akçesi veya milli bir bankanın teminat mektubunu getirmesi şarttır. 5 — Arttırma bedeli tarihi ihale- den beş gün zarfında mahkeme kasasına tevdi edilmek lâzımdır. Aksi i takdirde farkı flat ve zarar ve ziyan ve faiz ve masarifi snire bilâ hüküm kendisinden tahsil edilir, 6— Ipotek sahibi olanlarla hakları tapu sieillerilâ sabit olmiyen İpotekli alacaklılar ve her hangi bir hak iddia edenler tarihi ilândan itibarân 20 gün zarfında evrakı müsbitelerile birlikte satış memuruna müracaat etmelidir. Akal takdirde hakları tapu sicillerile sabit olmayanlar satış bedelinin pay- laşmasindan hariç kalırlar. 7 Şartname 2-5. cinde mahkeme divan! kesin görebileceği bir yere asılmıştır. Dosyayı görerek fazla izahat istiyen. mahkemesi başyayganl ğına müracs- atları ilân o'unur. o (11119) Takdim etmek — 1 « Sunmak» Fr. Prösenter, 2 - Tamtmak, 3 - İleri tutmak, öntutmak, öneltmek- Fr. Pr&cöder, aceorder la prloritö Takdim ve tehir — Altüslemâ Takdime — Sunu Takdir etmek — Beğenmek, değer- lemek, dağar biçmek O takdirde — Öyle ie, öyle olunca, öyle olursa - F,. Dans ce cas, alors Takdis etmek — Kutsamuk Takip etmek — Kova'amak, izlemek, gütmek, peşine düşmek, ardına düşmek, ekeni gitmek, arkasın dan gelmek, terkimek - Fr. Pourau'v. Taklib etmek — 1- Altüst etmek, 2 devirmek Taklid — Benzet Teklid etmek — Benzetlemek Takrib etmek — Yaklaştırmak, ya- neştrmak Takriben — Aşağı yukarı Takrir (Kamutay terimi) — Dilerge mek — (ders için) — An- Taksim etmek — Üleştirmek, böl mek, ayırmak, bölüşmek, paylaş- mak, - fr. Partager, diyiser İnkısam etmek — Dağımlaşmak, bö- lünmek Taksir etmek — 1 - Kismak, kısalt- mak, 2- (Bak, kusur) Taksit — Bölü Takt sahibi — Denli Taktir etmek — Cekmek, damıtmak Takvim — 1 - Takvim (T.Kö,), 2- Almanak (T.Kö.) Takviyo etmek — Kuvvetlendirmek, berkitmek, pekiştirmek t etmek — Berkinmek — Kayıtlamak Takayyüd etmek — Kayıtlanmak Talâk — boşama, boşanma, Talâkat — Uzdillik Taleb — istek Karşılıklar Iş Kanunu Projesi kında Kısa Mayıs “ Hak Bir Anket ( Baştarafı 1 inet yüzde ) — Gazetelerde kanun lâyiha- sının Oancak bazı kısımlarını okuduk. Bütün maddelerini gör- meden tam bir fikir dermeyan etmek doğru olamaz. Şunu evvelâ söyliyeyim ki bize bir iş kanunu lâzımdır. Su ve hava kadar.. Bu hayati kanun hakkında gazete- lerde gördüğüm maddelerine da- yanarak aklıma gelen bazı şeyleri söyliyeyim. Kanunun bir maddesine göre daimi surette hiç çalışamıyacak kazaya uğrıyanlara gündeliklerinin (300) mislinln yarısı dalmi günde- lik irat Oolarak bağlanacaktır. İşte kanunun bu maddesine daya- narak bizde elini bililtizam maki- naya kkptıranlar ve köşede otura- rak ölünceye kadar irat almak isteyenler olacaktır. Bunun önüne nasıl geçilecek? Sekiz saat çalışma meselesi de müphemdir. Eğer fabrikatörler ameleye yaptıkları işin parçam başına para veriyorlarsa bu ssat meselesinin hiçbir kıymeti olma yacak. Günde dokuz veyahut on saat çalışarak (100) kuruş kaza nan bir amele sekiz saat çalış maya mecbur tutulursa daba az yevmiye alacak demektir. Kazaya uğrayan ameleye ve- rilecek tazminat miktarıda çok mühimdir. Bizde böyle bir amele- ye yevmiyesinin (300) misl'ni ölünceye kadar verecek hiçbir fabrikatör yoktur. Böyle bir hü- küm karşısında kalan fabrikatör derhal fabrikasısını kapayacaktır. Çünkü bu kadar ağır yük altına giremez. * Mürettipler cemiyeti azasından Bay Mehmet Şükrüde diyorki: Bu kanun işçinin dört gözle de- gil, can gözüyle beklediği bir Talebe — 1 - Öğrenci, 2s Yetiştirme, 3 demen, 4 - tulbe ( Yakutça Ika,, dan teli — T- taliğ, 9- Sur - fr. Chanee, sort talin — ileri kol, önkel talik etmek — Asmak, bırakmak, İrtelemek - fr. Svapendre, remettre Talim etim talim etmek — Öğretmek talimatname — Öğrenek - fr, İnatrue- tlon taltif etmek — Gönül almak, okşa- mak, kayramak Tamâ — Açık gözlük, umdu, umsu tamâ etmek — Göz dikmek, umsun- mak tamâkâr — Açgözlü, doymaz tem, tüm, bölün, tükel bitirmek doymazlık, amam — tamam elmek — bağlam mamı tamamına — tamamiyet bütünlük, tüm'ük tsmik etmek — Derinlemek, derin» leştirmek Tamim -— Gene!, tamim etmek Tamir — O: Tawir etme narmak Tampon rut, kurutmaç Tane (dane) — Tene (T. Kö) Tânetmek — Kınamak - fr, Bi Tannan — Tinlı, tınan,tınliyan Tasnif etmek — Ikiye bölmek Tanzim etmek — Düzenlemek, düzelt mek, düzen vermek, yoluna koy- mak « fr. Arranger Tanzir etmek — Eşlemek, benzerlal yapmak Tar — 1 » İplik, ağ, 2 « kâranlık Tarab — Şenlik, sevinç Taraç — Yağme, talan, çapul Taraf — Tsraf (IT. K&) Tarafgir — Yantaz Bitaraf—Tarafsız, nötür « fr. İmpartial Bitaraflık — Nötürlük Tarâssud etmek — Gözlemek Taravet — Tazelik, körpelik Tardetmek — Koğmak, püskürtme Tarhetmek — 1- Çıkarmak, Indirmek , tamlık, onarma kanundur. Yalnız kanunds. birkaç nokta da tasrih edi” çok iyi olacak: — İşçilerin çalıştıkları de bazı ufak ihtilâfları ole bunları kanunla tesbit a mümkün değildir. İş mü: rinde işçi ile patrondan müti kil birer komisyon da kabul © melidir. Bu komisyon haf bir toplanarak bu ufak ihili&”. hal etmelidir. İş kanunu mec bu devresinde her halde çi! malıdır. Layiha Hakkında Yeni Bes Tasavvurlar : Ankara, 3 (Hususi) — W' nunu İâyihasının encüm: müzakeresine başlanılmak dir. Bu kanunun İçine gi devlet, belediye ve vilâyet id lerinde çalışanlar için hususi yıtlar ilâvesi düşünülüyor. B başka on İşçiden az çi fakat ayni iş Üzerinde sayısı © o'an omüesseselerin de hükümlerine bağlı tutulmasi mal dahilindedir. Ökonomi Bakanlığında da toplanacak olan hususi komisyon, kanun (hüküm bağlı kalması lâzım gelen m seleri tesbit edecektir. Lâyih sigorta hakları için daha ks' açık maddeler ilâvesi düşünü” Ziraat işlerinde on işçidei kullanılan yerler de yeni kan” şumulü dahiline alınacaktır. Ökonomi ve Sıhhat Vek”, mütehassıslarından üç kişilik komisyon, şu günlerde if” çalışması ve sağlığı için bir zamname hazırlıyacaktır. Şurası da muhakkaktır si yihanım kamutayda mü esnasında birçok (mün olacaktır. Kılavuzu fr. Soustraire 9 « Salmak (vergi tarkı) -fr.Ji Tarif Tanım Tarif e —Tanılamak, tanı tarih — tarih (T. K8.) tarihi — taribiğ tarik — Yol tariz etmek — Dokundurmakı mak, taş atmak - fr. Insinuf” tarumar — Dağınık, tarz — tarz (T. Kö) ali —Anlaşıt Onürsa - ir. Rüya” vermek — Onarssı ke — Kal şmak e tai tasallüt etmek — Sataşmak, £,) lik etmek, saltamak (Yak p tasannu — Yapmacık : tasarruf — 1 Elik, sahiplik j Possession , 2 - tutum « fr. Economis pi tasarruf etmek — 1 - Erllân" Biriktirmek, artırmak Arılama, arıtım tion, &pucatlon Tusfiye etmek — Arılamak» " k Tank etmek — Doğrula?” | zelimek pri Tesir etmek — Sıkmak, 997” > karmak > Taslit etmek—Üşürmek, N uk, | Tasmim etmek — Kurma. gö T:sni etmek — Uydurma, di Tasnif etmek — Sınıfism pa ğ Tasrif — Çekit Tasrlf etmek — Çeke T etmek — Açıkin' Tasvib (Bak: Kabul) — Orme Tasvib etmek (Bakı Kal Onamak Tasvir — Sınay k Tasvir etmek — SımaylamAi ( Devamı 14 inci #