18 Ocak 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

Dünya Hâdiseleri Fransada Kaç Dalgın Adam Var? Fransanın meşhur milli pi- yangosunda İkra- miye kazandıkları halde bu ikrami- yeleri almayı ih- mal edenlerin sayısı (14,937)yi bulmuştur. Bu (14,937) ed:d ik- ramiyenin tutarı tam yedi milyon franktır. Haydi (20) Türk lirası gibi nisbeten az bir para kaza- nanların bu parayı almakta ihmal gösterdiklerini — kabul — ed lim, fakat alınmayan (14,937) ikrami- ye arasında (10,000) franklık (75) tane, (50,000) franklık (17) tane, (100,00) franklık 13 tane, ikra- miye vardır. Ayrıca sahibi el'an meydana çıkmıyan bir tane de (bir milyonluk) ikramiye sahibini bekleyib durmaktadır. ea Ş ç Frınııı hocalarından birl ter- biye bakanlığına müracaat (Acaba çocuk-| ederek mekteb ta- ların işine tileri — zamanının 4 değiştirilmesi lü- gelir mi? | zumundan bahset- miştir. Bu hocaya göre yazın iki aylık mütemadi tatil çoktur, bu müddet zarfında birçok çocuklar öğrendiklerini — unutmaktadırlar. Einaenaleyh yaz tat'li bir buçuk aya İndirilmeli, buna mukabil yıl- başında verilen bir haftalık - tatil de (21) güne çıkarılmalıdır. Ter- biye bakanlığı bu tekl.fi henüz gözden geçirmemiştir, * vUb (e Fıııııız hükümeti Fransada sinemanın mucidi - sayılan (Mösyö AugustLt- mier)e Lejion donör nişanının — büyük kordonunu tevcih etmiştir. Milgonu almayı anutan... Sinemada gösterilen ilk filmin adı nedir ? Bu münasebetle Fransız gaze- telerinin anlattıklarına göre Lumier kardeşler beyaz perdeye aksetti- rilen cansız resmi hareketli hala getirmek için yepmakta oldukları tecrübeleri 1895 yılında bitirmiş- ve ilk filmi de o ;1! içinde alarak tam 1895 yılı martının 22 inci günü göstermişlerdir. Bu filmin adı : — Morplesir fabrikası İşçileri- nin cık s.. idi, Eeki Zabtiye, Çatalçeşme sokağı, 25 İSTANBUL Gazetemizde — çıkan ve resimlerin bütün hılı,l::: mahluz ve gazetemize nittir. ABONE FiATLARI Abone bedeli peşindir. Adres değişlirme! kurüştur. Gelen evrak geri verilmez, ilânlardan mes'uliyet alınmaz. Ci için mektuplara 10 kuruşluk d .ç:ıııl illveııplhımdıl. A SON POST — Tarihi Müsahabe - ilk Uçan Türk Bu Adam, Hezarıfen Ahmed Çelebidir Evliya Çelebinin Ahmvd Çelsbiye kartal kanadı takarak Okmeydadından, bir kerede Galata ku'esinden uçuruşu okadar tatlı yazılmıştır ki tarif olunmaz Yalrız yazılmaz ya, bugünün yazıcı'ık san'atine uygun düşmese bile ara sıra okunur da, Nitekim ben dabhi, içinde yıllardanberi dolaşageldiğim — tarihsel — yola yandan, kıyıdan bulaşır bir yazı gördüm mü okumamazlık ede- mem, ne denlü yorgun olsam o yazıyı gözden geçiririm. Geçende de öyle oldu, elime “ilk uçan Türk,, başlıklı bir yazı geçti, hemen okumıya ko- yuldum. Yazıyı çiziktiren genci tanırım, beğenirim, severim. Hep bir kaldırımın Gzerinde dolaştığı- mız, ayni damların altında çalış- tığımız iİçin bu çeşid yazıların nasıl kaleme alındığını da İyi bilirim. Elzim yoldaşlarımız, hele genclerimiz sigara paketi açar g.ibi yoru'madan mevzu yakalar- lar. Bir tanışıkla dereden tepeden konuşuyorlarmış gibi de o mevzuu kâğıda geçirirler. Hiç düşünmez'er ki söz uçar, yazı kalır. Ilk Türk uçan yazısı da İşte Byle çiziktirilmiş ve Hezarıfen Abhmed Çelebi ilk uçan Türk diye gösterilmiş. Tayyareci'iğe değer verdiğimir gündenberi belki yüz kez, belki iki yüz kez yazıldığı üzere Heza- rifen Ahmed Çelebinin uçtuğunu bize söyliyen rahmetli Evliya Çelebidir. Tarihçi Hammer, bu çok değerli Çelebi için “eserini okuma'ı, amma palavralarına ka« pilmamalı,, diyor. Doğru. Evliya Çeleti, habbeyi kubbe yapmak- tan çekinmeyen bir adamdır. Bununla beraber tatlı tatlı oku- nur. Hele şu Hezarifen Ahmed Çelebiyi, kartal kanadı takarak sekiz, dokuz kere Okmeydanı- dan, bir kere de Galata ku'e- sinden uçuruşu, Üsküdarda Do- ğgancılar meydanına indrişi oka- dar tatlı yazılmıştır. ki — tarif olunmaz. Evliya Çelebi, Lâgar! Hüseyin Çelebi adlı bir başka sanatkârı da uçurur. Yalnız ona kanad takdırmaz. Elli okka barut ma- cunundan Yedi kollu bir fişek yaptırarak berifi bu fişeğe bin- diririr, baruta ateş verdirir, ken- dini seyredenlere: “Sizi tanrıya ısmarladım, İsa Yalvaçla konuş- mıya gididiyorum,, dedirtir. ve göğe uçurur. Hüseyin Çelebi. Evliyanın anlatışına göre Sinan Paşa köşkü önünde denize im miş | . 1623-1640 yllları arasında ya: pildiği anlaşılan bu uçuşları yal- nız Evliya Çelebi yazar. Halbuki © yıllar içinde olub biten işleri yazan birçok tarihler daha var- dır. Yağma, Ravzalülebrar, Beda- yitlvakayi, Zafername, Nuri tarl- bi gibi. Bunların hiç birinde He- zarıfen Ahmed Çelebi ile Lâgari Hasanın uçtukları yazı'ı değil, Bu sözümle Evliya Çelebiyi yalana çıkardığımı sanmayın. O, filleri yılanlara yutturmaktan çe- kinmese bile şu hikâyelerde ya- lancı değildir. Çünkü Hezarıfen Ahmedin Cezayire sürüldüğünü bile yazıyor. Benim aöylemek is- tediğim, ilk uçan Türkün - evrilib çevrilib yazıldığı gibi - Ahmed ve Hasan Çelebiler olmadığıdır. Bi- zim gazetelere bu fikri ilkin rah- metli Ahmed Rasim aşıladı. On- dan sonra Evliya Çelebiyi okuyan da, sırasımı düşürüb Hezarıfen Ahmed Çelebiye bu şerefi bağış- lamıya girişti. Tlk uçan adamın Dödale ile oğlu İcare olduğuna inacır mısınız? Ebette bayır Dedale, enikonu masaldır. Bu adam, güya tahta işlerile tabta üzerinde oymacılığı Meraklı yazılar Güzel bir muhtıra e Tanınmış kalemlerin Seçme yazıları Kültür, sıhhat, ev, ilim, apor, san'at bahisleri, faydalı bilgiler ve aradığınız hergşey... 1935 MATBUAT ALMANAĞI —a yoktan var eden san'atkâr İmiş. Eski kitablarda da okunduğuna göre san'atini çok kıskanır, kim- seye öğretmezmiş, bu kıskançlıkla yeğenini öldürdüğünden — Girido sürülüyor. Orada, görenlere par- mak ısırtacak kadar san'atli bir Labyrlate yapıyor. Yunanistanda işlediği suçun cezasını — çekmek için de oğlu İcare ile birlikte bu içinden — kolaylıkla — çıkılamıyan saraya hapsolunuyor. San'atkâr Dedale, kuştüylerinden yaptığı ve balmumu ile etine — yapıştırdığı kanatlarla oradan uçub kaçıyor. Oğlu da, —ayni biçimde kanad takarak, kendine yoldaş oluyor, fakat çocuk güneşe fazla yaklaş- tığından mumlar — eriyor, çocuk denize düşüyor, Dedale İse kur- tuluyor, Bu masalda göze çarpan fikir, Insanların çok eski günlerden beri kuşlara İmrenmesi, uçmıya yelten- mesi, hiç olmazsa uçmayı düşün- müş olmasıdır. Soysal yaşayışta her ulusa kılavuzluk eden Türklerin de bu imrenişten, bu yeltenişten, bu düşünceden kendini — kurtarmış olmaları çok işkilli bir iştir. Kuş- kusuz söylenebilir ki birçok Türk- ler göklerde dolaşmayı sınamış- lardır, bu uğurda da canlarını da vermişlerdir. Lâkin her çağda bir Evliya Çelebi yetişmediği için o yoldaki sınayışların izi kaybolub gitmiştir. Bununla beraber tarihsel bel- geler karıştırıldıkça uçmak istiyen Türklerin adları, sanları birer bi- rer meydana çıkacaktı. Şimdilik bunların biri — bellidir. ve adı Hammad oğlu İsmaildir. Bu adam yaşadığı çağın en tanılmış bilgic- lerindendi, hele dil bilgisi pek yüksekti. Sıhah 'adile bıraktığı bu sözlük, yıllarca ellerde göz- mişti. Işte bu bilgic Türk ( 1007 ) yılında bir uçuş tecrübesi yaptı, Nişabur şehrinde camiin damına çıktı, ikl düz kanadı iplerle beline bağladı, kendini boşluğa bıraktı. Binlerce kişl dil Üstadının akla durgunluk veren bu yaman sma- yışını seyre koşmuştu. Hammad oğlu Ismail, bu kalabalığın gözü K | önünde bilimsel bir deneyişin kur- Tkinci kânun 18 Kari Mektublarti Eczanede Oksijen ! Bulunmaz Mı? Dişimi — çektirmiştim. ağzımdan kan gelmeğe b Kanı kestirmek için gece debaşındaki nöbetci eczal oksijen aldırtmak istedim, Fal eczaneye gönderd.iğim adama: — Oksijen yok cevabını mişler. Bir eczanede oksijen bulu! ması veya — bulundurulma hayretimi mucib oldu. Ben yüzden ertesi güne kadar kaybetlim ve bittabi zayif düşti ertesi günü de mektebe gidib çocuğumu — okutamadım. darların nazarı dikkatini celb rTim, 54 neli Mekteb münllimi: Hadiyt Fethiye maden kazası hakkıst Son Postayi okuyan ve Turh Son Posta okuyucularından biri larile mektab gönderenlere: — Şikâyetinizde — haklı: bu şikâyet gazeteye yazılır, anci sarih adresinizi ve hüviyel gizlememeniz lâzımdır. * Edirneden bay Bmine — Askeri sıhhiye Küçükzal mektebine girmek için 16 ya: dan 21 yaşına kadar olmak, mekteb derslerinden imtihan mek lâzımdır. Mektebe için bulunduğunuz yerin askı şubesine, veya Istanbulda Ze burnunda — gedikli Küçükı mektebine ıhıuıtot—kw k dır. Müracaat zamanları Mayıs birinci Teşrin aylarıdır. ti dört senedir. — İstidadı ©0 başçavuşluğa kadar terfi edi 38 liradan 80 liraya kâdıı n alırlar. » Müreftede Gaziköyünde Munt bay Ahmede — Yazdığımız haber Bu hususta hak sahibi bir istida ile Dışişleri b bildirmeniz lâzımdır. Omortag k' Hmesine dergide tesadüf edem Yeni Neşriyatı Beyaz Geceler — nı'r'aı-lı ' Dostoieveski'nin — eseridir. Ruşen Eşref çevirmiştir. Çıkaran naat kitabbanesi finti 75 lıIııı:ılımr. Ra Nedir? — iyo İ kında l:lr:ı»ıi lüzimgelen malimöli havidir. Türkçeye çeviren Munl“' Osman ve Forid Hasıb, Kanuat tabhanesinde 100 kuruşa ıınln*' tadır. 4i Büyük Gazete — Büyük tenin — on ikinci sayısı bugün — gö renkli bir kapak içinde, zeagin larla çıkmıştır. N Halkevi — EFekişehir — Halk * sarafıadan bu isimde ayda bir çıkâf| lan mecmuanın 25 inci sayın — (i #tmiştir. ; Yeni Adam — “Yeni Adam, (Binci sayımı üç haftadanberi yeni dolgun şeklinde çıkmıştır. a'îl banı oldu, yere düşüp öldü. * Demek ki ilk uçan Türk Evliyf ! Çelebiden bellenerek ikide V| *: yazıldığı gibi Hezarıfen wi Çelebi, yahud Lâg: ri Hıulw | ğildir, Hammad oğlu Ismaildir. d belgeler iyi karıştırılırsa ondan ” ovvgel uçmayı sınamış türkleri9 de bulunacağına kuşkumuz .y:*:" | €