16 Eylül 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
Maraşın Umumi Vaziyeti Maraş (Hususi) — Maraş 27000 nüfuslu tarihi, eski bir Şehirdir. Ahbır dağının eteklerine kurulmuş- tur. Göksun, Andırın, Elbistan isimli üç kazası vardır. Mülhakatı sarp ve günlerce uzak mevkiler- de olduğu için aradaki münase- bet azcak idari bir irtibat halin- de kalmış, iktısadi sahalarda bir- leşme ve kaynaşma husüle gek memiştir. Mülhakat yolları çok arızalıdır. Değil tekerlekli vesait, hayvan bile çok yerlerinde yu- varlanma tehlikeleri geçirir. Bu yüzden Maraş, iktısadi ve ticari sahalarda henüz inkişaf edeme- miştir. Mamafih, Cumhuriyet hü- kümetinin yola verdiği ehemmiye- te bakarak birgün bu yolların da şose şekline gireceğl kuvvetle tahmin edilebilir. Nitekim Maraş- Kayseri yolunun Maraş- Göksun kısmında faaliyet başlamıştır. Maraş münbit bir araziye ma- liktir. Bu arazide bilhassa nefis pirinç yetişir. Pirinç istihsalâtı se- nede iki milyon kiloyu aşmakta- dır, meyva ve sebzeleri de nefis ve boldur. Halk çalışkandır, kıyafeti me- denidir, düzgün bir şive ile ko- nuşur. Yerli kadınlar sokakta pe- çe ve çarşaflıdır. Mamafih zaman- la umumi cereyana uyarak çar- şaftan sıyrılacakları sezilmektedir, Cuma geceleri — halkevinde tlle — toplantıları yapılmaktadır. Maraşın ucuzluğu bilhassa kayda şayandır. Burada en çok gümüş para tedavüldedir. Bu para ile, keçi eti 8, koyun 10, pirinç 10, ekmek 4 kuruştur. Yumurtanın 4 tanesi 1 kuruştur. Sebze, Mey- va ve saire de o nisbetle ucuz ve boldur. Şu hesaba göre Maraşta 3O Jlira ile üç nüfuslu bir aile- israf yapmamak şartile- ferahça yaşayabilir, mamafih bu ucuzluk Maraş lehine bir şey ifade etmez. Maraşta Un, Çeltik, ve Elektrik fabrikaları vardır. Debağhanelere maliktir. t Sıhhat mülessesesi olarak; tra- hem hastahane ve dispanseri bir de memleket hastanesi mevcuttur. Burada yalnız Ziraat bankası- nin şubesi vardır. izmit Vali Vekilinin Tamimi İzmit, (Hususi) — Vali vekilli- ğgine tayin edilmiş olan Hasan Faik Bey bütün dairelere yaptığı bir tamimde yollar, ziraat ve hay- van işlerinin başlıca uğraşılacak işler meyanında olduğuna işaret etmiş ve kazalarda tetkikat yap- maya başlamıştır. Bozüyükte Spar Bozüyük ( Hususi ) — İdman Yurdu Eskişehir Demisporla yap- tığı maçta 0-6 mağlüp olmuş, Eskişehir İdman Yurdu ile yapı- lacak maçta Eskişehir İman Yurdunun sahaya gelmemesi üze- rine mağlüp addedilmesi ile neti- eelenmiştir. Bu suretla Eskişehir Demirspor mıntaka birincisi, Bo- züyük İdman Yurdu da mıntaka ikincisi olmuştur. Bozüyükta Pancar İstihsali Bozüyük (Hususi) — Bu sene Bozüyükte pancar mahsulü fevka- lâde eyi olmuştur. Sevkıyata baş- lanmıştır. Geçen ssne 650 vagon pancar istihsal edilmişti, Bü sene bunun bir misli mahsul tahmin edilmektedir. Her vağcü vasati 95 toa p3 * TANİR UA Şarap Fabrikası Bu Sene Üzümlere Ucuz Fiat Verdi. Bağcılar Tekirdağ (Hus — susi) — İnhisar memur'la rından ve Tekirdağ şa- rap fabrikasın- dan bir heyet vilâyetimiz bağ- larını gezmişler Ş” ve — fabrikanın © ihtiyacı olan üzümün her bağ- dan ne kadar mübayaa edile- | ceğini mektupla bağ sahiplerine ” bil dir mişler dir. Her — bağcıdan üzüm alınmıya- caktır. Çünkü mahsulün fazlalığı, ve ihtiyacın mahdut ve muayyen bulunması dolayisile fabrika ida- resi kendine en elverişli ve en iyi bağları intihap etmiye mecbu- riyet hissetmiştir. İdarenin kabul ettiği Üç mübayaa fiatı vardır: 1 inel fiatı.) Eyi bakılmış her türlü çürük ve bozuk üzümlerden &ri üzümler. 2 inci fiat.) Bakım ve yaradılışı ikinci derecede olan üzümler. 3 üncü fiat.) Evvelce iyi olup inhisar memurları tarafından beğenilmiş bağlarda ber hangi bir sebepten birdenbire vukua gelen fenalıklardan — müteessir olarak bozulan ve idrece (Suma- lık) tabir olunan yapıncak üzüm- leri. Bağcının düşünüp piyasaya e kendi menfaatini koruya- ilmesi için lüzumu kadar zaman bırakılmıştır. Üzümlerin derece- leri, fabrika kantar mahallinde tayin olunacaktır. Sözleşmiş olan p Fiatl X Tekirdağ şarap fabrikası bağcı üzümünü ayni zamanda ida- renin göstereceği tarihte kopar- mıya ve koparır koparmaz derhal masrafı kendine ait olmak Üzere ©o günü fabrikaya naklederek kantar başına idareye teslim etmiye mecburdur. Üzüm sarsıl- Mmadan, şırası akmadan tabii vazi- yetinde fabrikaya getirilecektir. Her bağcı fabrikanm vereceği küfelerle üzüm nakledecektir. Bu küfeler her defasında fenni Burette temizlenecektir. Üzümleri nakleden bağcı, her küfenin Üzerini — yapraklarla kâmilen örterek güneşten muha- faza edecek ve sarsılmasına dik- kat olunacaktır. Bağcılık ve özümcülük Tekir- dağının iktısadi ve ticari - lelerinin mihverini teşkil =:k- tedir. Bütün vilâyette (31,359)dö- nüm bağ vardır. ve bunlardan her sene vasati olarak (7,117,000) kilo Ozüm alınmakta ve tahminen erin Arttırılmasını İstiyorlar (2,115,000) - kilo kadar şarap is- tihsal edilmekte- dir. Tekirdağ min- takası dahilinde ikisi rakı, on do- kuzu şarap ob- mak üzere (21) müskirat — âmili vardır. Şarap fab- rikası geçen se- ne Üzümlerin en iyisini kilosu (4) kuruştan ve di- ğgerlerini de (1-2) kuruştan — almıştı. Fabrika bu sene en birinci yapıncak üzümünün kilosunu (110) para, ikinci nevi üzümleri de (100) para olmak üzere fiat tespit et- miştir. Bu fiatlar karşısında bü- yük bir sukutuhayale düşen bağ- cılarımız çok müşkül, mütereddit ve Üümitsiz bir vaziyette kalmışlar ve alâkadar makamlar nezdinde teşebbüsatta — bulunmıya — karçar vermişlerdir. Bugünkü piyasada orta halli üzümlerin kilosu (4-5) kuruşa — satılmaktadır. Fabrika- nın geçen sene ucuz Üzüm al- ması kabzımalları da endişeye düşürdüğünden bu sene hri- miğg gı:în seneki kadar k.:bıı- mal gelmemiştir. Bu sene fabrikada stok şarap olmadığından fazla Üzüme ihtiyacı vardır. Böyle olduğu halde Üzüm- lerin en nefisine (110) para veril- mesi bağcının maliyet fiatım bile güç karşılamaktadır. Bozüyükte İlk Panayır 23 Eylülde Kuruluyor Borüyük (Husust) — Bu sene ilk defa olarak memieketimizde bir panayır kurulacaktır. Panayır 23 Eylülde açılacak, beş gün de- yam edecek, hayvan ve ticaret esyası satışına tahsis olunacak- tır. Belediye hariçten ve civardan gelecek halk ve esnafın İstirahati için icabeden tedbirleri almakta- dır. Adanada Saat Düdüğü Adana, 15 (A.A.) — Beledi- ye Encümenli hergün saatleri ve harp esnasında tayyare hücumla- rını bildirecek bir düdük almarak saat kulesine konulmasına karar vermişlir. Adanada Buğday Mübayaası Adana, 15 (A.A.) — Pamuk ve koza nakliyatı hararetle baş- lamış olduğundan son günlerde pazara pek az buğday gelmek- tedir. Ziraat Bankası Adana şubesi- nin mevsim başlangıcından şim- diye kadar aldığı buğday yekünu 5 milyon kiloya varmıştır. Banka- nın buğdaylarından 6-7 tonunun ihraç edilmek Özere olduğu du- yulmuştur. Muğlada Bir Aylık (hracat Muğla, 15 (A.A.) — Vilâyeti- mizin muhtelif iskelelerinden Ağus- tos ayı İçinde 125 öküz, 139 iaek, 111 boğa, 214 keçi, 111 koyun 44 kuzu, 2113 kümes hay- vanı, 4 manda, 2 beygir, 210 kilo sünger ve 51500 kilo gübre #ver adolara ibrre edilmist'r. Diyarıbekir ( Hususi )— Ziraat Müdürü Halil Beyin riyasetinde sürek avlarına başlanmıştır. Çer- mik kazasının Gürüz, Butan ve Kazin köyleri halkınmın iştirakile yapılan ve bir kaç gün devam eden bu sürek avı neticeşinde 61 yaban domuzu öldürülmüştür. Çermik Ve Havalisinde Sürek Avları Çermik ve havalisinde sürek avı yapan köylüler Ayrıca Devegeçidi nahiyesinde- ki sürek avında 23 yaban domuzu itlâf edilmiştir. Beş ay zarfında vilâyet dahilinde sürek avlarında öldürülen yaban — domuzlarının yekünu 310 dur, Bunlar içerisinde 150-180 kilo ağırlında domuzlar vardır. Kadınhanında Dolu Kadınhanı, (Hususi) — Buraya sürekli yağınurlar yağmış ve iki saat mütemadiyen dolu düşmüş- tür. Dolu sebze bahçelerini ve meyva ağaçlarını harap etmiştir. Birçok yerlerde harman yığınları sele kapılmıştır. Adanada Gazi Heykeli Adana, 15 (A.A.) — Gazi Heykeli kaidesinin İnşası mimar Abdullah Ziya Beye ihale edil. miştir. Afyanda Yağmur Afyon, (Hususi) — Devamlı yağmurlar yağmaktadır. — Çiltçi tarla sürme zamanındaki bu yı:ğ— murlardan çok islilade edeceklir. Bir Kız Kaçırma Hâdisesi Balıkesir (Hususi) — Bigadıç nahiyesinin — Işıklar köyünden Mehmet, Kadir ve Ahmet ismin- de üç kişi gece Aannesile bera- ber evine gitmekte olan Güilstan isminde bir kızı zorla köy dışına kaçırmışlar, derdestlerine giden ibtiyar heyetine — karşı da silâh istimal etmişlerdir. Bu ç kişi jandarma — tarafından — yakalan- mışlardır. Balıkesir Nüfus Müdürlüğü Balıkesir (Hususi) — Münhal olan vilâyet nüfus müdürlüğüne Yozgat nüfus — müdürü Osman Bey tayin edilmiştir. Türk Dili İnkılâbı Öz Türkçe atrafındaki larımız hariçte derin akisler uyandır ağraşmamı? makta devam ediyor. Belçikada çıkâll “Metropol Anvera,, gazetesi İBİ'— nüshasında “Türk Dili İakılâbı,, et hğı altında gu yazıyı neşretmektedif! “Türk inkılâbı, diğer — bütüt inlalâplar gibi, faaliyet sahasitil esasen vâsi olan siyasi, (i ” ve içtimal nizamlara inhisar ettir” memiştir. » Asyalı bir hükümdarın kudre' tine tâbi mütecaddit ırk ve kabi lelerden hür, asrt ve bir dereceyt kader medenileşmiş bir devlel yaratmak, çürümüş bir saltanat devrini yıkıp yerine zamanın Iİ' yaçlarına göre bir. Cümhuriyet kurmak, geniş bir iktısadiya plânı tesis etmek, bu plânı şim diye kadar takip etmek, ve bu' nu Türkiyenin mağlüp, yaralı "î fakirleşmiş olarak çıkmış olduğt bir harpten sonra tatbik ıde?ğ mek, işte Mustafa Kemal, ve ar” kadaşlarının muvaffakiyetle dana getirdikleri mühim işlerme Fakat asri Türkiyeyi idar€ edenlerin çalışması bu ka; kalmadı. Memleketlerinde külti büyük bir değişiklik vücuda ge tirdiler, Türk dili bile onların cesuif programından kurtulamadı. Öyle ki, bugün, mübalâgasız olarak Kemalist hareketine bağlı hakikl bir dil inkılâbından bahsedile* bilir. ö İlk- hedef alfabenin ıslahi oldu. 1 Memleketini Iâik bir — şeklö koyan Gazi, ona “Lâik,, bir fabe vermek istedi. Bu ta umumileşmiye yüz tutan karflerini aldılar, Bunları birki alâmeti farika ile değiştirdilet — ve sonra bunua sirf Türkçö — olduğunu kabul ederek “ TI alfabesi,, ismini verdiler. Bu sahada meydana gelen i mühim olduğunu tasdik el lâzımdır. Rusyada ayni eç gösteren Lünaçarski, bu işte vaffak olmamıştır. İlk güçlül bertaraf edilerek, Türkçeye men tamamile tatbik — ecilcn sadalı alfabe verildikten - orüle bazı kelimelerin yeni uyguasut? luğu görülmüştür. Bunlar intalâp aleyhtarı telâkki edilerek derhal genç Türkiye Cümhuriyeti hudut” ları hasicine - çıkarılmış, lügatler* den silinmiş ve yerlerine tama Türkçe kelimeler kabul edilmiştife 1932 Dil Kurultayı bu sahü* daki çalışmayı tanzim etmiş V8 * İnkılâba iman ve milliyetpef” verlik ,, fikrile yeni lisanı Iuıd..: bir şekle koymuştur. Böyle bif yolu üzerinde artık durmak ola* mazdı. Te Hele, Dil Cemiyeti Umutl Kâtibi İbrahim Necmi Beyin $i izahatımı dinledikten sonra: “ inkılâbının — eskiden — müteadö” defalar tasavvur olunmuş, ' lâzım gelen inkılâp fikrile yapıf madığı için bütün tecrübeler 16" tÜcesiz kalmıştır. , Sonra Dil işl ile uğraşanlar ecnebi ve leşmiş ıstılahları derin bir arf” maya koyuldular. Avam lisanındâ lehçelerde ve eski kitapla bunlara yerli birer karşılık arandı: Tahkikat resmi dajrelerin yardi mile yapıldı ve nihayot laoıw kelime bulunarak, bunların I&WI k resmen ecnebi ıstılaha * olarak kabul edildi.,, 'e — - ra y rrrrrsrsor .p yvyercyeaea -Errer İ ada a
