24 Haziran 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
yümüştü.. Bir Sadrazam Paşa Hazretlerinin, bir saniye bile içtima: terketmelerine imkân yoktur. Dedirtmiş ise de bu söz hiçbir tesir göstermemişti. Hattâ genç“ lik bu soğuk muameleden büs- bütün galeyana gelmişti. Bu sr rada, Darülfünun O talebesinden (merhum) Kâzım Şakir Bey (1) ile Tanin muharrirle/inden (mer- bum) Cemil Beylerin ellerinde bulunan o bayrakların (o ucunda ki tunç ay yıldızlar harekete gelmiş; oo mütefessih o Babıâli- nin birkaç camı şangır şu gur kırılıvermişti... Muhtar Pa- şa, bu içtiman Jâfla dağıtıla- mayacağını anlayınca, derhal Har- biye Nezaretinden asker İstemiş; ve asker gelinceye kadar nüma- binek taşına çıkmak o mecburiye- tini hissetmişti.. Ahmet Muhtar Paşanın © refakatinde mahdumu ve Bahriye Nazırı Mahmut Muhtar Paşa da bulunuyordu. O Muhtar Paşaki; ( 31 mart ) hâdisesinin bidayetinde âsileri sür'atle tedip edememek. Ve gösterdiği bece- riksizlikle o kanlı hailenin günler- ce devamına sebebiyet vermekle ittiham (edilmiş, ( İttihatçılarla arasında oldukça geniş bir uçu- rum husule (gelmişti. Mahmut Şevket Paşa, vakıa bü zatı meş- bur Çorlu manevrasında İttihat- çılarla barıştırmış isede, her halde Mahmut Muhtar Paşanın kalbin- deki iğbirar ateşini henüz sön- dürmiye muvaffak olamamıştı. Hatta bundan dolayıdır ki, sadaret mevkiini ihraz edinceye kadar bitaraf | tanman Ahmet Muhtar Paşanın, iktidar mevkiine i İttihatçılara karşı şiddet ve husumet, mahdumu Mahmut Muhtar Paşa- nın telkini eseri olduğu iddia edilmekte idi. Bu, baba ve oğul paşalar binek taşında görünür görünmez, - zan ve (mitleri hilâfına olarak. şiddetle alkışlanmış, yine nutuklar başlamıştı.. e Hatipler; hükümeti harici siyasette zayıf davranmakla Htiham ediyorlar. (Düşmanların tehditlerine boyun eymeyiz. Ma- demki onlar harp istiyorlar, biz de harp isteriz. Zilletle yaşamak- tansa, şerefle ölmek evlâdır.) Di- Milliyet gazetesinin musahhih ve müdirimes'ulü iken beş #ene evvel pek genç yaşında vefat etmiştir. I — Gazetenin esas yazışi, Bir olim SELEM e (santim) sayılır. 2— Sayfasına göre bir santi- min ilân fiatı şanlardır: Diğer) Son sayfa | sayfa | anyfa | sayfa 2 Kış. 3—Bir sentimde © vasati (8) kelime vardır. 4— Ince ve kalın yazılar #utacakları yere göre santimle ölçülür, Krş. | Krş. | Kis (Krş Ziya Şakire Önünde Yapılan Toplantı Bü- Türlü Dağıtıla TTİHAT . TERAKKİ ” — Her hakkı mahfuzdur — Dördüncü Kısım No. 131 Nasıl Doğdu ?.. “SON POSTA. .... Nasıl Yaşadı ?.. 24-6- 934 Nasıl Öldü, mıyordu.. e Ellerindeki silâhları heriel düşmana karşı çevirmek mecburiyetini hisseden Arnavut asileri yorlârdı. Ahmet Muhtar Paşa, bu nutuklara mukabele etmek istiyor; fakat oğlu Mahmut Muhtar Paşa babasının sözünü kesiyor... Bu, baba oğul Paşalar arasındaki: — Dur baba. Ben söyliye- yim.. — Sen sus oğlum.. Ben cevap vereyim... Sözleri, bu facia arasında unu- tulmaz bir mudhike teşkil edi- yordu. Nümayişçileri bir an evvel dağıtmak ve korkulan taklibi hükümet rivayeline meydan br rakmamak için Babıâli karakoluna mensup asker tarafından tertibat alınırken, Harbiye Nezaretinden de binbaşı Hüsnü Bey kuman dasında bir tabur asker, marş marşla gelmiş, nümayişçilerin et- rafını ihata etmişti. Fakat nü- mayişçiler, derhal askerlere mak- satlarını anlatmışlar: ,— Biz, sizin ve bütün mille- tin şerefini müdafaa etmek için buraya toplandık. Diye bağırmışlardı... e Mah- mut Muhtar . Paşa, askerin halka iltihak etmek İstidadını görür görmez kumandan Hüsnü Beye: — Süngü tak.. bunları dağıt. Emrini vermiş. o Âmirinden aldığı emri ifaya geçen askerlerin karşısında, bu ateşli nümayişçiler derhal dağılıvermişlerdi. * Bu hâdisenin üzerinden henüz dokuz saat geçer geçmez, 24-25 Eylül, gece saat 3) Karadağ hu- dudundaki Seniçe mutasarrıfından ve Brana kaymakamlığından Ba- bıâliye iki telgraf gelmiş; Kara- dağlıların Brana ve Moykovaç cihetlerinden Ohududu tecavüz ettikleri bildirilmişti. Bu telgraflar, Harbiye Nazırı (ve Başkumandan vekili ) Nazım Paşaya gönderilir gönderilmez Nazım Paşa da Garp ordusu kumandanile İpek müfre- zesi kumandanına: | Karadağlılara karşı her türlü harekâtı harbiyede muhtar ve serbestsiniz. Hal ve vaziyet mü- sait İse, taarruz ediniz. | ini vermişti. Gecenin bu. vaktmde tabüdirki bu vaziyetten » ancak alâkadar olanlardan baş- ka - hiç kimse haberdar değildi. Fakat sabah olup ta halk sokak- lara dökülür. dökülmez, harp havadisleri Oker tarafa intişar etmişti. Gündüz (25 Eylüi 1328 salı) sanat tam bir buçukta da Karadağ (o hükümetinin resmen ilânharp ettiği Hariciye Nezare- tinden Harbiye nezaretine tele- fonla tebliğ edilmişti. Bu süretle başlıyan balkan harbinin harekâ- tından bahsetmek ( sadedimizin haricinde olduğu için bu hususta tafsilât vermekten ictinap edece- ğiz; sadece mühim hâdisatı kay- detmekle iktifa eyleyeceğiz. Harbın ilânı havadisi, bir anda koca İstanbulun her tarafına dağılmıştı. Ve ayni dakikada, bu koca İstanbulun en yüksek mah- fellerinden en ücra köşelerine kadar binbir fikir canlanmıştı, ve mütalea ( Arkası var) ADAPAZARI Türk Ticaret Bankası Sermayesi: 7. 1. 1.200.000 Ihtiyat — : 130.000 MERKEZİ ADAPAZARI Şubeleri: BANDIRMA, BARTIN, BİLECİK, BİGA BOLU, BOZÜYÜK, BURSA, DÜZCE, ESKİŞEHİR, HENDEK, İZMİT, KARA. MURSAL, KÜTAHYA, MUDURNU, M. KEMAL PAŞA, GALATA, GEMLİK, GEREDE, oOGEYVE, O SAİ TEKİRDAĞ, ÜŞKÜDAR, “ YENİŞEKİK © İstanbul Şubesi: 4 üncü Vakıf Han. Zeminkat Tel. 22042 Galata şubesi: 43201 Üsküdar şubesi: o 60590 o Müsait şartlarla: Tahsile senet alır - ikraz muamelesi yapar.Havala ve movduai epi e Mevduat faizleri müdiri görüşülerek tesbit dar > s Komisyon ve ticaret kısmı Her nevi ticaret emtiası satışına delâlet eder. Tel. 23623 iTiMADI MiLLi Bankanın kendi sigortasıdır. Tel 4193: Ayakkabıcıla Lâstik Ve Deri Davasının Karşılıklı g-- Ma P Arisında Vaziyetleri Ne Şekildedir ? — ai ( Baştarafı 1 inci sayfada ) halde, lâstikçiler bu müddet zar- fında (189,902) kilo kauçuk getir mişler ve bunun bedeli olarak harice (38,391) lira gibi ehemmi- yetsiz bir para vermişlerdir. Fakat bu ufak para sayesinde evvelce memlekete ( getirtilmekte (olan (890,000) liralık mamul ayakkabı parasının memlekette kalmasına hizmet etmiştir. Bundan maada lâstik sanayii diğer milli sanayiin ihtiyacım temin etmek suretile diğer yerli sanayie dahi yardım etmektedir. Diyorlar ki; Lâstikçiler 500,000 çift Okundura yaptıkları halde ancak beş yüz işçi kullanıyorlar. Bu da doğru değildir. Yalnız Eyüpteki Lâtik fabrikası (650) amele, Kazlıçeşmedeki fabrika (350) amele kullanmaktadır. Bun- dan başka daha dokuz fabrika vardır ki oralarda çalışan amele miktarı besap edilirse bu itirazın ne kadar esassız olduğu anlaşılır. Amele Vaziyeti Lâstik sanayiinde dahi kum duracılıkta olduğu gibi imalâtın en büyük kısmı elişidir. Beş yüz bin çift deri kundura için ne ka- dar amele lâzımsa İâstik ayak- kabı için de ayni miktar işçiye ihtiyaç vardır. Lâstik fabrikala- rında çalışan amele, kunduracı ameledir ki fazla gündelik ala- bildikleri için atelyelerinden ka- çıp lâtik fabrikalarında çalışmak- tadırlar. Şu halde lâstik sanayii inkişaf ettikçe deri ve kundura amelesi daha fazla iş bulabile- leceklerdir. Hükümet vergiden zarar edi- yor diyorlar: Gümrük vergisi noktasından bu iddiamn ne kadar esassız ol duğunu izaha hacet yoktur. Mus- mele ve amele kazanç vergileri itibarile lâstik fabrikalarının dev- let hazinesine ödedikleri para, kunduracıların © verdikleri. ver giden birkaç kere fazladır. Buhran Vaziyeti Derici ve kunduracıların lâstik yüzünden geçirdikleri buhran id- diasına gelince, bu buhranın lâs- tikçilikle hiç bir alâkası yoktur. Tamamen umumi buhranın eseri- dir, Esasen bu buhran, lüzumun- dan fazla deri fabrikası kurulması ve İstihsalâtin ihtiyaçtan fazla olması neticesidir. Netekim lâstik- çile de az istihsalât yaptıkları hal- de buhran yüzünden fazla satış yapamıyarak imalâtın erken tatil etmeye mechur olmuşlardır. Di- ğer taraftan bütün şikâyetlerin bedefini teşkil eden yazlık ayak- kabı imalâtının senevi yekünu beş yüz bin çiftten ibarettir. (18,000.000) nüfuslu bir memleke- tin ayakkabı ihtiyacı noktasından bu ehemmiyetsiz miktarının deri- ciliğe ve kunduracılığa ne zarar verebileceği kolaylıkla tekdir edi- lebilir. Kaldı ki deri ayakkabı ile lâstik ayakkabı arasında mut- lak bir rakabet te yoktur. İstimal yerleri ve zamanları başka baş- kadır. Bunlardan başka lâstik sa- payii deri sarfiyatını azaltacak ve bu suretle kasaplara kadar zararı (dokunacak, diniliyor, ki bu da yanlıştır. Çünkü dericiler İ hariçten milyonlarca deri getirtir- | ler.Eğer memleket derileri kifayet ediyorsa bariçten giren bu mik yonlarca derilerin ithaline itiraz İ etsinler ve ecnebi derilerin ithâli durdurulsun. Kasaplar, lâtikciler yüzünden değil, hariçten deri getiren dericiler yüzünden muta“ zarrır oluyorlar. Köylünün Alâkası Bu zararın köylüye kadar sirayeti iddiası da bu .cevapla bertaraf edilmiş olur. Fazla Ola- rak denilebilir ki lâstik sanayii, mamulâtının ucuzluğu ve dayanık- lığı itibarile köylüye büyük hizmet etmek istidadındadır. Memleketin birçok kısımların- da eskimiş otomobil lâstikleri parçalarından çarık yapılıp satık dığı ve köylünün ucuzluk se bile bu çürümüş malları kullan- makta olduğu görülmektedir. Lâstik ayakkabının sıhhata muz'r olduğu iddiasıda kat'iyen varit değildir. Çünkü mütehassıs- lar bunun tamamen aksini sö; liyorlar. Spor cemiyetleri ve mek- tepler sporda lâstik (ayakkabı geymeği mecburi r. Lâw tikçilerin fazla imalâtta bulunmuş ve ellerinde büyük istoklar kalmış olduğu şeklindeki iddia da doğ- ru ö. Şu hal dericilerle lâstık ayak- kabıcılar mücadelesinin ana hat- larını çiziyor. Ve bunların müte- kabil vaziyetlerini vazıhan göste, riyor. lerin rakama istinat ettirdikleri beyanile işte böyle ifade ettikleri noktainazarlarına karşı dericilerin mukabil davaları nedir? Onu da, başka bir zaman fırsat bulup esası bir surette gözden geşireceğiz. 2 SON POSTA İstanbul BORSASI 23 -6-1934 Paralar ( Satış) kuruş Mg 1 ieteriin 634,—| 20 kaan 100,00 1 deler 12,— | Uyitn Avan M0 20 te. Franz İSO) pezeta nm 20 ret 214,50 : ei —- 20 #r. Beli 116, o * Ea 25,00) 1 Pengö aç 20 ir. İsviçre o 81), 20ler Mi 30 Teva 24,00) 20 dinar Bye 1 illerin 8,—) 1 Çerrone, — Çekler Londra 65, R,16 Nav - york 0,195053) Viyama 4,3025 Parla 12045 5,808 Milano 9,3015 | Belin 2005. Brizsal 340 Varşova 4,1225 Atina 80,62 Pegte 3,M75 Cenevre o 24425 | Büstey (o 787425 Sofya 641412 | Belgrat Amsterdam — 1,1706 | Moskova 103425 Hisse Senetleri Lira Lira Bank, (Nnma)iğ | Anadolum 100V. .: amile > 40, am el i ? Üilemee)i0z— | Çe Tramarap AN Onmumlı Bane 587 | aya, Selânik, 55 dar se VAN Şirketi Hayriye 15,00 İeikos 0,18 Haliç “OT İ Havagam Te Anadal w60V. 25,95 | Teleton 7 .. NODP. 4,85 | Bomonil Esham va Tahvllâ) Lim 1903 ikramiyeli 9890 | Reji Tramvay İstilerazı Dahllt 95,25 | Rıhtım Döyunu Mu, o 5250 | Üsküdar su Bağdat terip1 09,0 | Terkos 3 5 1 1800 | Elektrik BORSA HARİCİ Tahvilâ! - Meskükâ! Lira Türk altı — 2300 | (Reşat) lag. 10,33 | (Vana) 0025 Be. 8,42 | beyibirite” alim Ku, am | —— —— Meeldiye (Subariye: ) z Banlencl (Os. B.) 237 e armalı 3259 Kaln başibirlik altın İ Kanı Z (Ciimhuriyot) 46,5 | MasrKrFoslBsöz: D mv #3) e s0 Miami) |, e md O *Yıkdız işaretliler, bugün görmemiştir.
