8 Nisan 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

Zya Şakir İTTİHAT - TERAEKİ — Her hakkı mahfuzdür — , vesereeseneracenenAeEr ranın Dördüncü Kısım No. 54 SON ' POSTA - Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yaşadı?.. 8-4-944 — Nasıl Öldü?.. İttihat Ve Terakki Erlmıî Bir Cemi O İttihat ve Terakki. Ce- miyeti ki Abdülhamit devrinin , zülmüne, seyyiatına, baksızlık ve a luğuna — isyan — etmiş.. Milletin efradımı hiçe sayan bir takım — imtiyazlı — şahsiyetlerin tahakküm ve istibdadını yıkıp devirmek için vücuda gelmişti, Büu yüksek ve temiz gaye ile ortaya çıkan cemiyet, yine kendi sinesinden doğan şuursuz evlâtla- rın ellerile her gün biraz daha te'ret ve hakarete maruz bırakı- hyor; her gün biraz daha felâket ve ölüme doğru sürükleniyordu. Samimin beynini delen kurşun, yalnız — memleketin bir zekâ purunu söndürmekle — kalmamı: ,h_t'hı.t ve Terakki Ccmiy:üni: sinesinde de derin bir yara açmıştı. Fakat ne kadar feci bi kıkf'k:ıfl:'r ki Cemiyeti c.'ıudıl: benimseyen ve bugün onun ea ıymâlek Şahsiyetini temsil eden- ;r € de bunu idrak edebilecek lerecede iz'an kalmamıştı. Yapı- Iıc:ılf tek Bir hareket vardı. Cemıyeü_tipr.r ittihaz ederek bu menfar cinayeti yapanlar derhal tutulacak, Bahçeka, h önünde ıuhcakh_p' Becale'anan * Samimin feci ölümünden basıl olan dedikodu henüz kuvvetini kaybetmeden, İstanbulda yeni bir hâdisenin şayiaları alevlenmişti. Başta Talât Bey olduğu halde bütün İttihat ve Terakki erkânını öldürmek — maksadi'e teşekkül eden bir cemiyet keşfedilmiş; ve bu cemiyetin bazı azalarile evrakı, muhaberatı, — vesaikı de ele geçirilmiş'i... İtlihat ve Te- rakki tarihinde (Cemiyeti hafiye Meselesi) namını alan bu hâdise- nin de bugüne kadar gizli kak mış cepheleri vardır. Bu Cemi- yetin maznun ve mensubu — olan. lar tarafından bu hususa dair olan bazı yazılar varsa da, buaları hakikat olarak kabul etmek caiz değildir. Çünkü; bir hâdisede alâkadar ollnlır'uı o hâdiseye ait görüş ve düşünüş- lerinde bitaraf acakları pek tabiidir. (Cemiyeti hafiye) ne idi?.. Ve ne süretle — keşfedilmişti?,.. B.; Cihetleri izah etmeden eyvel, İtti. hat ve Terakki' Cemiyetinin İş- tanbuldaki gizli bir teşkilâtından bahsetmemiz lâzımdır. (31 - _Mart) vak'asından ders alan cemiyet, yine böyle bir fe- lâket karşısında kalmamak için evvelâ İstanbul kışlalarındaki as- keri sıkı bir kontrol altında bu- İu'ndunnıya karar vermiş.. bunun lçı.-ı' de en emin olduğu genç zabitanı, Çavuş, onbaşı ve hatta ::Ier kıyafetice koyarak - tabur- Ta Verleştirmişti. Arkadaş sıfa- DA Ziühcce 1352 aa Vak t | Ezeni)Viassi Z3 * Mari - 1240 ommamman Voklt K tile her dakika efratla temasta bulunan bu Zabitler asker arasın- daki cereyanları, düşünüşleri, ef- kâr ve temayülâtı tetkik ediyor- lar; bu teşkilâtın başında bulu- nan (İstanbul ahzı asker reisi, miralay İsmail Hakkı Eeye) bik diriyorlardı... Asker arasındaki bu gizli teşkilâttan maada bir de | temiyelin İstanbul murahhası Ka- ra Kemal Beyin idare ettiği geniş mkyasta bir istihbarat şebekesi vardi. Bu da merkezi, Nuruosmani yedeki kulüpte olmak üzere her ıu?edeki açıkgöz ve kulağı delik İttihatçılardan mürekkepti. Bunlar da, kendi muhit ve mıntakalarını mî%lenuıdl bir murakabe altında bulunduruyorlar; halkın efkâr ve temayülâlı hakkındaki düşünce ve sözleri derhal Kara Kemal Beye arzediyorlardı.. Bu teşkilâtın İstanbul gümrüklerinde de bir şubesi mevcattu. Bu şubenin blv_'fıdl da, - İttihat ve Terakki- —— yet Keşfedilmişti.. Ahmet Rıza Bey tarafından Beykoz Kasrında âyan ve meb'usana verilen ziyafet nin ilk defa olarak İstanbul teş- kilâtı müess'slerinden - Hamdi baba isminde bir zat bulunuy: 326 senesi haziranının evası- tında, gümrük muayene memur- larından - ve Hamdi babanın teşkilâtına dahil olan İttihatçılar- dan - Yanyalı Rıza Efendi koşa- rak Hamdi babaya geldi. Şu malümatı verdi: — Bey babal Bizim arkadaş- lardan Kadıköylü Kemal Bey, kaç gündenberi yüzüme gülüyor; etra- fımda dönüp dolaşıyordu. Niha- yet, ağzından baklayı - çıkardı. Maksadını anlattı.... İstanbulda ye- ni bir cemiyet teşekkül ediyor- muş. Bu cemiyetin başında da Paristeki Şerif Paşa ile bazı mü- him mebuslar bulunuyormuş. Eğer ben de bu cemiyete dahil olur- sam, hakkımda çok — hayırlı olacakmış. Dedi,... Hamdi baba derhal Nuruosmaniye merkezine geldi. ( Arkası var ) 8 Nisan Pazar İSTANLUL — 181$ Ojanı ve mu telif neşr ,::k ı:;'â:'i.ı:.ı: " Ki neştiyatı (keman Reş>t Bey, tamburl kanun Veci © Hamım, Muzüffer Rıza Hanam ), 2120 Ajasa ve —ı:;u so.vd“. Mer e TERE l A — (M41s 1818 havaları (kore ı.ııııı.(u.) l:"ııo aT xn0 telakal eikeleri, 21.30 Bedr; sahabe, 1940 tle Çarkrar, 20 musahabe, ıl;'ıı;u. 21.50 baberler, 12 Te neğ'eli neşr yat, 7325 STRLRULIN L B ĞS di EŞ — Getm) 1L rans, 1145 ruhi ııııııî n':u'ı:mı:“': kenseri, 14 habere. 1520 plâk, 17 öylü #aati, 18 Fanlca Lüca ınıı.u.ıı.' 19 I:I?ım ler, 20 Üniversite derseri, ın.ınHıııı—.: trlo, 2045 kesferama, 21 teganni, 21.20 ra- yo Okeslsamı, 22 konferane, 1215 rudyo örkese v KN _ı.::ko.x.: Fransış ve A man İisane VİYAN (07 m)p 1830 Wati Bitllte (kendi everlerinden), 19 redyo î.ıı:: trası (hafif musiki, 2045 musahabe, 21 * Per ı;;ıı Besutfahrt , isimli 4 perdelik bir piyes *0 » haburler, 23 a baburleii 2438 dans müslklel ( Ferey BUDAPEŞTE — (530m.) 18 Losoncıl salan orkesiras takımı laralından öperet parçaları, 1845 musahabe, müteakiben Budai ftakımı tarafından slgan musik'si, 2090 mu- sahabe, 21 Emmerleh Kalma y1 * Sönbahar manevrası . 'eti (etüd isseblek Sükükrölene nni gz ) d BRESLAU — (816 ır.) 17 meş'eli musikli 19,40 Robert Sebumam'ın eserlerinden mü- vekkep konser, musahabe, 2020 aktüalite, 21 Avuaturyalı bestekâirların <eerlerinden 9 Nisan Pazartosi İSTANBUL — 18.1$ p âik neşıtyatı, 1848 fransızca dera, 1995 Türk musikl meşriyatı (Ekrem Bey, Ruşen Bey, Cevdet Bey Tahsin Bey, Şeret Saim Bay, Vec ha Hanım, Bema Hanım), 2010 Münür Nurett'n Bey koaserl ( Mes'u! Cemil Bey, Reşen Ferit Bey, udi Nevren Eey, kanunt! Vecihe Hanım ) İştirek edeciktir. 21.20 ajane ve boramn haberieri, 2.30 Necip Yakup Bey orkestram tarafından muhtelif eserler. WARŞOVA (1413) «« 17.55 hafif musiki konseri, 1850 masahabea, 19 ko ilerana, 19,20 P'lik (saloa musikisi) , 708 Litvanya musi- Kisinden mücekkep senfonik hkonser, 22 musahabe, 2215 hafif musik, 23 vans mur alkisi, musahabö, dana müsiklelsin devamı, BÜKREŞ — (364 m.) 13 p âk, 14 hubar- ler, 14.20 p &, 18 radya orkestram, 19 har berler, 19.:0 radyo orkestrası, 20 Ünivenelte radyosu, 20.20 p , 2045 konferana 21 koro könseri, 2130 konferanı, 214$ viyo'onsel konseri, 2215 tezannil Romea mus kisi, Y245 haberler, 23 hal .f musikl VİYANA (5) — 1818 Jozef Lanaer 1835 yeni san'.tkârlar tarafından bonsar, 19085 musahabe, 2145 aktümlite, 22 Sehur bart'in encilerlnden mürekkep konser, 13 son baberler. BUDAPEŞTE (550) — 1830 Sahibinin Sesi p Aularile pepü'er, me'odiler, 1930 e- manca ders, 20 flüt kenseri (Paul 'T bor), 20.30 musah be, 71.10 Lehar'ın eserlerlid n mürekkep — flsarmosik — takım taralındaa kesser, 13410 haber'er, 2330 Rigo a gan ta- kacnı, 2420 Trio (Heteny', nuday, Sebö ). BKESLAU B 16) 17 bafil muslki, musahabr, 1905 aktCa'lta. 20 popüler musi- kş müsahabeş Z2 Bey'e'i muslal ( Sillaya h 8 gee Papa, Harp İlân Etti ( Baştarafı 1inci sayfada ) kendilerine — daima — müzaheret edeceği vadolunmaktadır. Haber aldığıma göre (pa- pa ) nın bu teşebbüsünü, Alman- yada milli bir Alman - kilisesi vücude getirilmesi — düşünceleri körüklemiştir. Ve şimdiki halde bu teşebbüs te papalığın nüfu- zundan kurtülmak istemenin bir mukaddimesi olarak görülmek- tedir. Filhakika — papalık — makamı Romada «Beyaz Kitap» ismi ak tında bir propaganda mecmuası hazırlamaya başlamıştır. Bu pro- Bir Kısım Ceyhan' y Mecbur Olg_c_âdar Gibi ( Baştarahı 1 inci sayfada ) ettirmemiş! diye ret cevabı ver- mek istedi. Vali Paşa ise istida- mıza şöyle bir derkenar yazdı; — Halk masumdur. Memur mes'u!dür. Derhal bunların tapu- larını veriniz. Bunun üzerine ellerimize birer hulâsa verildi. İstiklâl muharebe- sinde birçok eşyalarımızla beraber © hulâsalar da kısmen zayi - ol- İhtilâf Bitmedi Vapurculuk şirketi ile takdiri kıymet komisyonu arasındaki ihti- lâf Ticaret Odası tarafından tet- kik edilmiştir. Verilen karara göre şirketin vapurlarına kıymet biçen komis- yon İngiliz Loidi tarifesinin tatbi- İanı kabul etmiştir. Bu tarifeye göre; 250 tona kadar olan ge- milerden 5-8, 10 bin tondan yu- karı olanlardan 18-25 İsterlin alı- nacaktır.Maamafih vapurculuk şir- keti, takdiri kıymet komisyonunun mesaisini esasından kabul etmediği için mesele bu kararla halledile- cek çağı geçmiştir. Çünkü şirket takdiri kıymet komisyonunun ver- diği kararın mahkema tarafından bozulduğu ve bükmü kalmadığı iddiasında ısrar etmektedir. : arrrerın Baca Temizlerken Yoldan Geçenler Kurum Yağmuruna Tutuldu Evvelki gün hava çok rüzgâr- b idi. Cağalolundan Yerebatana doğru gidenler yağlı bir kurum lu(îmnîı (utuldîılxg:. Yolcuların şapkaları, elbiseleri simsiyah ob- du. Hele açık renk elbise ve ço- rap giyen bhanımların vaziyeli gö- rülmiye deîırd'ı Güzelm kadın kostümleri berbat oldu. Bu sırada şikâyet için bele ye dairesi arıyanlar da — vardı. Zabıtai belediy Alemdar komiser- liğinin yerini bümiyen ve Beyoğ- lunda küçük parmakkapıda (10). numarada oturan Fikret Hanımla bir bey de matbaamıza gelerek şikâyet ettiler. Kendilerini Zabı- tai belediye memurlarına gön- derdik. Sonra iş anlaşıldı. Yere- batan caddesinde |bir fırıncı gü- pegündüz. ve şiddetli rüzgâr eser- ken fırının bıc;llşt_ımhşı'ni_d:& Fırm sahibi ntai be- l’:;ış:.l talimatnamesine — muhalif et E:krşı,:fll(ukgığıîh elbise ve şapka- ları da tazmin edecektir. — Bir Alman Jenerali Mülhayım-Rür nehri sahilinde- 7 (A.A) — Sabık Prusya Har- biye Nazırı ve umumi harpte ordu kumandanlığı etmiş olan Jeneral Fon Aynem 8l yaşında vefat etmiştir. Köylüleri Hicrete |24 Saatin ea paganda mecmuasına güya «Hit lerizm» in Almanyada yaptığı ci nayetlerin tafsilâtını yazacaktır. Maksat « Nazi » fırkasım papa hk makamına dinen sadık kal maya ve yeni bir kilise tesis teşebbüslerinden vazgeçmeye zor lamaktır. Almanyada — mutaas sıp katoliklerin miktari azim bi miktara baliğdir. Fakat hüküme! mevkiini o kadar sıkı bir sureltte tahkim etmiş; milit sahada his lere o derece hâkim olmuştur k bu — propagandaya — ehemimiyel vermeyeceği kuvvetle iddia edile bilir. — * muştu. Şimdi, eski muamele ile karşılaşıyorur. Tapu dairesi, bu defterler musaddak değildir, di. yor. Halbuki biz 60-70 seneden: beri vergi veririz. Vergis'ni m_ı:l'ı- ğimiz bu araziye, şimdi — maliye icar tabakkuk ettirmek sevdasın dadır, Bu vaziyet karşısında bu köyler halkının hicret etmesi bıa zararet olacaktıği O Ğ Hâdiseleri för Vahit Efendinin idavc- ıüıdşeoki otomobil -OM_ gdeı geçerken Alâettin Bey isminde birinin 200 lira l:ymtlçi:]deki bir öpeğii parçalar Ve köpele n GN bisiklet Beyoğlunda Selâmi (Eı?elndi ismibde birine çarparak yaralamıştır. »4 Evvelki gece Beşiktaşta yapılan arama neticesinde bazı kimselerin — üzerlerinde — kama, bıçak, ıabındeıı ’nvı: saire bulunarak dere edilmiştir. ınll.ı; eNıı:i ve Nuri isminde iki för Ortaköyde meyhaneci Miço- şııı kendilerine rakı vermediği için dövmüşlerdir. ? xuî!unlırdııı başka son 24 saatte şehrimizde beş hırsızlık hâdisesi olmuş, suçluları yakalan- mışlardır. ST Bursada Bir Balo Bursa, 8 (Hususi) — Hi!lliıh- mer ve Himayei Etfal cemiyetle- rinin Bursa merkezleri birleşerek bir balo tertip etmiye karar ver- mişlerdir. Balo önümüzdeki Per- şembe akşamı Bursada belediye salonunda verilecektir. Bu ı,.= çok güzel olması için her tertibat alınmıştır. Spor vi Avrupa Güreş Birincilikleri Türk Takımı Bu Ayın 19 unda Hareket Edecek üreş Federasyonundan aldığımız biıîık:ndc bu 'ayın 25, 26, 27, 28 ve 30uncu günleri Romada yapılacak sas Ö EU M Hüyeda bemmali alyada hum, Ba aa S başlamız. o'duğu — bildirik mektedir. Bülün gezete ve mecmua. lar hararetli neşriyat yapmaktadır, üreşlere Romanın en büyük tiyate ıGnlınıdııı oan Kiıııııly lîyıır!oıı tahsis edilmiştir. Müsabakayı bizzat İtalya Başvekili M. Müsolimi - küşat edecek, mütecakiben sporeu yemini yapılacaktır. Tahmin'ere göre müsas bakaları takip etmek üzere Romaya , 400 kadar gazeteci gelecektir. Türk takımı Romaya en kuvvetli bir şekilde gidecektir. Güreşçilerimiz pazar, salı ve perşembe akşamları Galatasaray kulübü salonunda mum« tazam surette çâlıştırılmaktadır. Son seçimeler bu ayın İ4ünde ıpıluıl'.J ve takımımız ayın 19unda ÂAdriya purile İtalyaye bareket edecektir.