8 Mart 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5
M. Roozvelt İktısadi Diktatör-- Dolar Buhranı Yüzünden Ticaret Felce Uğradı ÜĞ GAi lüğe Mi Gidiyor? Amerika Cümhur Relsi M. Rooz- velt muazzam merasimle iktidar mevkdini ldı, Amerika eümhurl- yetinl toşkil eden kırk sekia . hükü- metten kırk yedizinde şiddetli mall bulran varken böyle tantanalı İşler İçln 'avuş delanı murafa girişilmr biraz garip görünür, hâdise, bir f Tayı batırlatıyori Meşhur Timur, istilâ ettiği mem- leketlere ağır vergiler tarh etmiş, sonra itimat ettiği adamlar vasıtasile vaziyeli lılldk el Yunu haber vermişler, Timur, €ut vergiyi bir mlsll daha ağırlap- tirmış, memurlar, yine haber getir- mişler? Halk düşünüyor, —Timur, biran daha xam yapmış, fakat bu defa gelen malümat akıl çıkmış, halk neş'eliymiş, Timur da vergileri yükseltmekten vazgeçmiş, çünkü aba- Nnin hesabini — gaşızdığına — kanaat getirmliş. Amerika'nın vaziyeti de, şimdi, Timurun gadrına uğrıyan memleket- ler — hallanın helini andırıyar, — taraf, taraf birçok bankalar moratoryom Hğân — öderken, — yüzbinlı insân Şehrayin yapıyor ve bunumn maszafını hazine ödüyor. Bu garabeti, M. Roozvelt te hls. setmiş olacak ki, beyanatın. da, Amerika kongres'ne bazı tekli lec yapacağını, eğer bu teklifler ka- bul edilmezse İcap eden geyi yap- makta — tereddüt — göstermiyeceğini söylüyor. Acaba, dünyanın en lüberal sümhurlyeti de, akıl ve mantığın Para etmediğini görünce kuvvetten mi medet ummiya Başladı, dersiniz. Büreyya İngiltereda İşsizler Londra? — Şubatta İşsizlerin mik- farı 2,856,638 kişi idl Kânunusaniye nazaran İşsizler 46427 kişi azalınıştır. Bulgar Başvekili Londrada Londra 7 — Bulgar Başvekili M. Muşanof Londraya yelmiştr. Suikastçı Zaugara Miyami 7 — Reislcdmbur M Rur- Yeli'e sulzast yaparken, Şikago Be- led ye reisi M. Çermak'ın ölümüne tebep olan Zangara, kasten katil türmile İttibam edilmiştir. Bu suçun '-ıııı idamd ———— ————— HUNN TEFRİKA N:. İRTİYAT znnı'rı ROMAN Bürhan Cahit GA — Mhubarriri : bk kayıt ve kabul bölüğü kumandanı Ziya Gevher Beyden sonra onü telimgâh merkerzine Rabe'nin yanına aldılar. Bir ara- hk kayıt ve kabul bölüğünde Galip Bey isminde bir genç ihtiyat za- biti kumandanlık etti. Bu çalıp kan, atılgan değerli bir gençti. Sonra sitaj için gittiği zabitan kursunda bir bomba talimi sıra- #nda arka siperde bulunan bir #rkadaşın kısa ve yanlış attığı bir bombanın patlaması neticesi Galip Bey bir ayağını kabetti. Galip Bay bölüğünü yetiştir- Mmek hususunda çok titizdi Kon- disi kuvvetli bir sporcu olduğu İçin koşma ve atlama talimlerinde ftam bir örnek oluyordu. Hattâ bütün bölüklerin işti- takile yapılan bir atletirm müsa akasında onun rekorunu kimse tühmımıylı. O zamanki ihtiyat bölük ku- Mandanlarından biri da bugün |Buhrana Çare Bulmak İçin Beynelmilel . Mesai Sarfedılecek Vaşington, 7 — Bankalar moras toryomu dolayıslle alınan — iktısadi ve mali tedb'rler devam etmekte- dir. Hazine Nazırı M. Vodin, hatır ve hayale gelmiyecek — fevkalide haller çıkmadığı takdirde, morator yomun uzatılmıyacağını söylemiştir. Altın ihracı, Banknot ve ber nevi para İthali Bakkındakl memnulyet devam eltmektedir. Hazine Nazırı M. Vodim, bankalara yeni emirler ve salâbiyetler — vermişt'r. —Buna mazaran bankalar, gıda maddeler'ain vevkine aSt senetleri kabul edecek- ler, kasalara konmak Güzere yapılan tevdlati ifa adecekler, makit para verecekler, Amerika haz'neleri üze- rine çekilen çekleri ödiyeci Bundan başka, banka muatı nin son defa lakılsa uğradığı srada alınan mevduatı tesviye edecekler, yadeleri gelen senat va obliğasyon bedellerini öd'yeceklerdir. Nevyork Borsasi Kapandı Nevyork esham borsası, yeni bir karar — verilinceye — kadar kapa'ı duracaktır. Para — yerine — tedavül mevkline çıkanlacak olan — takas odanı şabadetnamelerisin basılman- na devam edilmekted r. Bunlar, bü- kümet tarafından Bir makit plânı tanzim ecildikten sonre Ihraç edi lecektir. Amerikadaki Astın Mikları Yapılan istatistiklera göre Ame- rikanın 4 martta aitın ihtiyat akçesi mı ktarının yekâna 4 milyar 240 m- yon dolmra baliğ idi. Tadaydide bu- lunan banknotlur karşıl mevcut olan altından başka Rezerv Bankın elinde bulunan serbest altın miktarı 500 mi yon idi. Ecnebi- lerin alacak miktarı 400 ilâ 500 mil- yondur. Tedavülde bulunan banka kalmeleri miktarı 7 milyar 250 mil- yon dolardır. İşsizlerin Nümayişi xabıta memurları arasında kavgalar olmuş- tur, 30 mümayişçi tevkif edilmiİştir. Harp Borçları Mese'esi Mümessiller Meellal Reisi M. Ray- ney, mali vaziyetin 1slahı zamanına tdan gy YETEASI ) Hitlerin mevki yi iktidera gelme- H, faşlat İtsiya ta- rafıadan hoş Rö- rülmektedir. —İtal- yâa gazeteleri her firsa ta Alman a ) min nok- mazatlarını I- fizama etmökten ge- ti kalmiyorlar. u- nu gören — Fransız matbuatı — asahiyo- tini mahafar ı ede- memektedir. Bu münasebaetla $ VO altı. n& da şanü yaz Alman lntıhabatmın Neticeleri Hitler Diktatörlü unun Dünyadaki Akıslerı DAİA SEÜR ARTA b F Foz aPeğbn ya İntihabatı, Alman siyasi vaziyeti- | nin kat'i bir şekilde kararlaşmasına yaramıştır. Alman ve scnebl gane- telari (Hitler » Fon Papen * Hügem berg) hükümetinin hakikâten millet'n Larzosunu temsil ettiğini artık müşahe- de ve tetkik ed Muhalefet gaze ğ gin büyüdüğünü İtiraf ııı..ı.ı.dx...ı. Rayştag Toplanıyor Yenl Rayşlag ve yenl üç haftaya kadar — toplanacaktır. Hükümet Rayiştag meclisinden ken- disine tam sa'Ühiyetler veyen — bir kanunun kabulünü ııu!'eıktr Yeni Pruaya — Dyet Mecisi, kabinenin b..lınııkqı' kııb —a —- riyasetinde — teşekkülü mubhtemeldir. İntihaptan Sonra Berlin, T — İntihabat bittikten sonra vaziyette sükün hâsıl olmuş« tur, Şimdi Almanyanın büyük şehir« lerindeki hükümet dairelerinde Hit- lercilerin bayrakları — dalgalanmak- tadır. Almanyanın diğer hükümet- lerinde akseriyet kazanan Hitlerel- | ler hükümetlerin Istifasını istemiştir. Lantak Bod Hükümeti Diyet Meclisindeki Hitlereiler grupu İlderi, nükümetin Kastifasım İstemiştir. Bavyera hükü- metinin yeni baştan kurulması İçla Hitlercilerle, Bavyera halkçıları ara- mndaki mürzakereler bir netice ver- ( Devamı 10 uncu ııyhdıl Gönül İşleri v G 'Karilerin |Suallerine Cevaplarım Ankarada O, N, Böye : Bugünden içinize şüphe ve tereddüt girmesi, mes'ut olame yacağınınn en büyük delilidir. Filhakika aranızdaki yaş farla pek büyüktür. Maamafih aranırda hentiz nikâh yoktur. Kıza vaziyeti anlatarak ve yahut başka bir me- | zeret gözstererek bu işten vazxger çiniz. Filvaki kıza yank olacak. Fakat evlendikten sonra boşamak mecburiyeti her halde onun içle de daha elimdir. * Ankara'da Semra Hanıma Erkeği imtihan etmiş olmak için görüşmeyiniz bir ay uzun bir müddet değildir. Zaten aradan beş on günü geçmiştir. Kendinizi hasta yapınız. Bu müddet <zar- fında evden çıkmayınız. Birkaç gün kendi kendinizi hapsediniz. Eğer gelir sizi arar, muvafık ce- vap getirirse ne alâ, aksi tak- dirde dava kendiliğindea balle- dilmiş olur. * Lütti Beyez Kax, sırrını öğrendiğinizi anlar yınca hicabından saklanmıya - zum görmüş olacak. Demek ki başkasını' sevdiği doğrudur. Ce- vap vermemesi, arlık sizi aramak ihtiyacında — olmadığını — göster- mektedir. Yapacağınız şey bu macerayı unutmaktır. x Hstanbalda H. R. Beye: Sualinizin cevabını bitaraf su- rette ancak İstanbul Etibba Mu- hadenet Cemiyeti verebilir. Oraya müracaat ediniz. * Mersinde K. Nadir B. ve Binnaı ma: Evlenebilirsinin. Düşündüğünü mahrzurlar kuvvetli değildir. Bir kadının titiz olması bir meri- yettir, bir. kusur değil, Aranız- daki yaş Farkı çok değilse mes'ut olabilirsiniz. HANINTEYZE —ı Adana meb'usu olan Ferit Celâl Beydi, ü Ferit Celâl Bey galiba bir liseden gelmişti. Fakat okumaya, tetkik etmiye büyük bir hevesi vardı. Boş vakitlerinde elinden kitap düştüğü yoktu. İyi, temiz, fk bir ihtiyat za- biti idb Dokuzuncu bölüğe ku- manda ediyordu. Geniş omuzlu, dik ve tatlı bakışlı bir gençti. Çay içmiye saz dinlemiye de ba- yılırdı. Ferit Celââ B. o zaman Türk Ocağının ateşli bir Azası, Türklüğün müthiş bir propagan- dacımı İdi. Ferit Celâl B. idealist bir gençti, Memleketinde umduğu varlığın bütün kudretile yerleşti- ğinl gördüğü için bugün her halde memnun olsa gerek. Türk Ocağı ismi geçtiği için © zamanki Türk gençliğinin kök- lü bir merkezi olan bu yuvanın da küçük bir macerasını kayde- delim.. Son samanlara doğrüu l | ( Tlıık OCIE' ) deyince hemen Hamdullah Suphi Bey hatıra gelirdi. Halbukl ilk (Türk Ocağı) İstanbula resmi sürette (1911) de Divanyolunda İzzetpaşa konağın- da açıldı. Bunu açanlar da mek- tebi mülkiye ve Übbiye - talebe- sinden birkaç gençti. İşi kışkır- tan da zannederim İttihad: Te- rakki Merkezinde Ziya Gökalp Beydi. İş şöyle başladı. O zaman ben de Mektebi Mülkiyede idim. Bizim bazı be- kâr arkadaşlar İttihadı Terakkl | himayesinde idiler. Bunlar kodi- gelenleri — iÜİe temas tenin ileri ederlerdi. Bunlardan biri, birkaç yıl ev- vel — mebus iken — vefat eden bir arkadaş birgün — mektep- te türklük — hakkında mü- nakaşa olurken dedi ki: — Yabu Arapların (Elmünte- diyyüledebi) diye kulüpleri var. Arnavutların ( Başkım ) ismindea cemiyetleri var. Kürtlerin (ismini şimdi unuttuğum) büyük bir ku- lüpleri var. Hepsi milliyet için çalişıyorlar. Bizim neden yok! — Evet bizim neden yok! — Biz de yapalım, — Yapalım. — Ben bu ıkıım işi açarım. Kime? Ziya Gök Alp Beyel Aman unutma! Bu mükâlemenin — ertesi günü, Iş ciddi bir şekil aldı. He- men gizli bir hareket başladı, Tıbbiyedeki gençlere de bu ateş Ppek çabuk sardı. Şimdi Maarif Vekili Dr. Reşit galip B. Dr. Hüseyin Ertuğrul ve daha birkaç genç, hemen işe başlandı. Mek- tebi mülkiyeden de — şimdi Yüksek Ticaret Mektebi Müdürü Hüsnü Bey, Devlet Demiryolları Müdürlerinden İhsan Ali Bey, Ziraat Bankası Muamelât Müdü- rü Müoir mazhar Bey ve ben bir tesis komitesi kurduk. Para toplamıya başladık. İlk hamlede yüze yakın aza bulundu. Bunlar- dan topladığımız. para ile ilk defa Divanyolundaki İzzet Paşa konağını açtık. Üzerine Türk Ocağı Ilâvhasını astık. Bu kıy- metli ve heyecanlı günlerin ha- tırasını hâlâ saklarım. Türk Ocağında mücssis sıfa- tile namaram (2) dir. İlk hüviyet varakasını da ben almıştım. Şuna buna müracaat ederek birçok kitap topladık. Kütüphane salonu açtık. Mektep, kütüphane, pro-- Si ! HPN aA _&ıı&â&*_ba_»_&&m.m pııındı komisyonları tesis ettik. Fakat el altından Ziya Gök-e alp İşi Idare ediyordu. Ve bu irtibat vazifesini zannederim, Re- şit Galip Beyin kardeşi şimdi Moskova Seliri olan Hüseyin Ragıp B. arkadaşımız yapıyordu. Ocak bu suretle kuruldu. Altı ay sonra ocağın aldığı ehammiye- te binaen Reisliğe şimdi Varşova Sekiri olan tarihi sivas! hocamız Ferit Beyi intihap ettik. Akçora oğlu Yusuf Bey de bu sırada ocağa iltihak etti. O zamanlar Hamdullah Suphi Bey daha ortalarda yoktu. ! Üç yıl Türk ocağım bu şekilde şunun, bunun” yardımile, kendi gayretimizle yaşattık. Harp başladığı zaman hepi- miz bir yere dağıldık. Ocak yüz üstü kaldı. O zaman Hamdullah Suphi Beyin ocakla alâkadar olk- duğunu İşittik. Zaten daha sonra Halide Edip H, Cemal Paşa ocağı siyasi bir merkex haline soktular. Mütarekede İngilizler de yağma ettiler. Tekrar açılıncıya kadar çok buhran geçirdi. İşte Ocağın kuruluş - tarihçe- si de böyledir. Yaşlandıkça belki hatırda kalmaz diye sırası ge- mişken şu harp nesli romanının bir köşesine kaydediverdim. (Arkası vaz)
