14 Mart 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

SON POSTA Hergün Geçiştirilen Bir Buhranın Tarihçesi . Kısmen dünya buhranının te- dri, kısmen de iktidar mevki- İhde bulunan Amele Fırkasının fakip ettiği yanlış mali siyaset ı"l%ih'z hazinesini geçen ağustosta Büşkül mevkie soktu. Beynelmilel bir kıymeti olan Aterlin, tedrici surette düşmiye Başladı. İngiliz lirasını tulmak İçin İngiliz Devlet Bankaşı mil- Yonlarca altın ihraç etmek mecbu- tiyetinde kaldı. Yalnız İngiltere ğil, bütün devletler ve bilhas- Sa milli paralarını sterline istinat tttiren milletler büyük bir endi- #eye düştüler. Bu tehlikeli vaziyet karşısın- da Makdonalt kabinesi 21 eylül 1931 tarihinde, İagiliz gururunu ir an unutarak “ Gold Standart Âmendment — Act,, — kanununu Beşretti. Bu kanun İngiliz Dev- et Bankasını, — gişelerine ibraz tdilecek kâğıt paraları — altına tahvil etmek — mecburiyetinden 1 ay için affediyordu. Ayni zamanda iskonto 'Hizi yüzdea 3 buçuktan ya çıkarıldı. Keza İsterlingi temevvüçten kurtarmak için, dö- Viz muameleleri sıkı bir kontrol | Altına alındı ve ithalât eşyalarının Miktarı ve nev'i tahdit edildi, Bu tedbirlere rağmen ingiliz hakiki kıymetinden yüzde 30 k;ı,.' i. — Avrupa eri İsterlingin Na avdet ede k uzak görüyorlardı. afta büyük bir itimat- du. İstanbul pl- dünya iktıs dursun, iplidai malümatı soksan olan kimseler dahi t ge karşı itimatsızlık göste- iyorlardı. Vaziyet bu şekilde devam tdip giderken birkaç gün evvel telgraf ajansları kısa bir haber Verdiler. Bu haberin ehemmiye- tini bilmem kaç kişi takdir ede- bildi, fakat Avrupa ve Amerika- da büyük bir xâka uyandırdı elgrafın meali şu idi: Maliye Nazırı Avam Kama- Tasında ingiliz İirasınin — mali üymetinden — bahsederek döviz tahdidatının serbest bırakılaca- Bin, Fransız Bankasile Amerika- hin Federal Banka olan kredi Orçlarının da muntazaman vade- t&tinden — evvel — verileceklerini ildirmiştir. İngiliz hazinesinin vaziyetini İyice anlamak için şurasını kay- detmek Jâzımdır. ki — buhranın hligüsler—iiği günden — itibaren U güne kadar Nevyorktan (200) Milyon dolar, Paristen de (5) Milyar frank borç almıştı. Bu rçların tediye vadesi de 30 tğustostadır. İngiliz hükümeti namına da Avam Kamarasında Ticaret Na- Ti M. Rünsiman Fransa ve A_'"erikıyı yalnız 80 milyon ıngi— İi? lirası borç kalmış olduğunu, zinenin 30 ağustos tarihini beklemiyerek şu günlerde (43) Milyon İngiliz lirası vereceğini, Mütebaki 37 milyonun da biraz Sonra tediye edileceğini - bildirdi. Yyni zamanda yüzde 6G ya çıka- Tilan iskonto faizi ise şimdilik Yüzde beşe indirildi. Az sonra, Ski miktarına irca olunacağı Aydolundu. — Buhranlara — karşı tedbir almayı ve neticeleri riyazt İr kat'iyetle tesbit etmeyi da- & iyi kavrayabilmemiz içindir ki H basit ve mevzil tarihçeyi Yapmıya lüzum gördük. ve Amerika | 1— Bir daire veya bir müessese- de memur — veya işçilerden banları işlerinden çıkarılacakları zaman, ya €en ax çalışanlar veya en axz randman verenler evvelâ ön safta bulunurlar. 2 — Bugün — iltimastan ziyade #ây ve randman kabiliyeti hesap edilir. Çok iş veren va İyi çalışan, işinden en son çıkarılır. 3 — Bu buhran devrinde işsiz kalmak — istemiyorsamız hem çok çalışmasını, hem randman vermesini öğreniniz. Aksi takdirde istikbaliniz daima tehlikede demektir. —a K - —— SON TELGRAF HABERLERİ Siyaset Ufkunda Yeni Bir İttifak Hazırlığı Var fında cereyan etmiştir. teşriki mesaisinin mana surette gö nin bogü rmekte oldu her zan ğunu yazıyor. ve Paris, 14 (A.A) — Entransijan gazetesinin yaz- dığına göre, M. Tardiyö ile İngiliz Hariciye Nazırı Sir Con Simon arasında vukubulan mükâleme ya- rim saatten fazla devam etmiş ve bilhassa terki | teslihat konferansı ve Tuna iktısadi projesi etra- Paris, 14 (A.A) — Tan gazetesi, Tardiyö - Con | Simon mülâkatına ait tebliğin bir Fransız - İngiliz ve şöümulünü mükemmel ve bü teşriki mesai- e Tözümlu bulundu- şu Esasen; Paris ve Londra nrasında bir teşriki mesai tahakkuk ettiği vakit her zaman için mevcut Bundan mesaisinin Avrupa suretle devam | | | [ si mülâhazat büyük mikyasta ve salim bir tarzda yardım olacağı aşikârdır. Maamafih, bu hususta yapılan teşebbüsün siya- ve olduğunu -da söylemek lâzımdır. İyi bir netice elde etmek için yapılacak yegâne şey Tuna memleketlerini rüçhanlı tarife ve reşim- ler sistemi altında di Bu itilâf tahakk ketlerle daha geniş bir tarzda ticari mukaveleler yapılmasına hiçbir mani kalmamış olacaktır. ,, İngiltere İle Fransa Siyaseti Birleşiyor meselelerin daha kudretli bir faaliyetle başarılmış olduğu muhakkaktır. başka, bir Fransız - İngiliz hükümetlerini teşriki müzayaka içinde bulunan bu azaptan kurtarmıya etmiş hodbinane düşüncelerden uzak ktir. sonra diğer memle- Moskova, 14 (Hususi) — Bu- radaki Japon Sefiri Hirata Tok- yodan yeni talimat almıştır. Bu talimata tevfikan sefir, Hariciye Komiserliğinden iki mesele hak- kında izahat istemiştir. Bu me- selelerden biri Rusların Kbre hududünda yaptıkları iddia olu- nan tahşidat, diğeri de Posiyet limanında icra edildiği beyan olunan bir nümayiştir. Tokyo, 13 (A.A) — Şanghay müzakeratı tehir edilmiştir. Mançuriye gidecek olan Ce- miyeti Akvam komisyonu avvelâ Şanghaya gitmek üzere Kobeden Hariciye Vekili Ekspresle Öğle Üzeri Şehrimize Gelmektedir Sofya, 14 Suıısusî)— Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. buradaki temaslarını bitirmiş ve dün sabah Kıral Hz. tarafından kabul edil- miştir. Tevfik Rüştü Bey dün öğleye doğru ekspresle İstanbula harekel etmiş, samimi ve heyecanlı Son Posta: Vekil Beyi getiren ekspres bugün 12 de Sirkeciye mu- yasalat edecektir. Suriyede İntihabat Berut, 13 (A.A) — Neşrolu- nan bir emirnameye — nazaran Şamda ve Dumada meb'us inti- habatı 30 martta başlıyarak 6 nisanda bitecektir. Eskişehirden yazılıyorc: bizde de fazla bereket vardı. tezahürat arasında teşyi olunmuştur. “Istanbul gazeteleri bir müddettenberi buğdayı kıymetlendirmek için tedbir almaktan bahsediyor- lar. Halbuki biz şimdiye kadar buğday ve ua lthal eden bir memleket idik. Geçen sene ilk defa Ffazla | buğdayı çıkardık. Çünki bütün dünyada olduğu gibi İSTER İNAN, İSTER Lindber;rr Çoçuğu Bulundlıf Mu? Nevyork, 14 (A.A.) — Kros- Vil Polis Müdürü refakatlerinde küçük bir çocuk olan 4 kişiyi tevkif etmiş olduğunu ve çocu- ğun eşkâlinin Lindberg'in yavru- sunun eşkâline tamamen mutabık bulunduğunu bildirmiştir. Lindberg, çocuğun eşkâlinin kendi — oğlunun — eşkâline her cihetle mutabık olduğunu - söyle- diği gibi, çocuğu muayene eden doktorlar da | bulunan yavrunun Lindberg'in çalınan çocuğu oldu- ğunu tasdik eylemişle | İSTER İNAN, duruyorsunuz?,, müna! elimiz. ı + Japonya, İki Mühim Mesele Hak- kında Rusyadan İzahat İstiyor hareket etmiştir. Chang Chun, 14 (A. A.) — Yeni Mançuri devletinin Hariciye nazırı 17 ecnebi devlet hüküme- tine telgrafla müracaat ederek yeni devletin harici siyasetinde takip edeceği başlıca hututu izah ve tebliğ etmiştir. « .. Yeni Bütçe Bazı Eşyaların Gümrük Vergisi Artacak Mı? Ankara, 14 ( Hususi ) — Fırka Mali Komisyonunun ra- poru dün Başvekil Paşaya tak- dim edilmiş, öğleden sonra da Vekiller Heyeti toplanmışbır. İçtimada rapor üzerinde mü- zakere yapıldığı zannedilmektedir. Verilen malümata göre, Mali komisyonun raporunda, bütçede 12 milyon lira kadar bir tasarruf yapılması lüzumundan bahsedil- mektedir. Diğer taraftan Ko- misyon, varidatın dikkatli ciba- | yeti sayesinde bütçenin 150-155 milyon arasında — tesbit edile- bileceğini, bazı ithalât — eşya- sının gümrük vergilerinin arttı- rılabileceğini de derpiş etmiştir. İSTER İNANMA! Fakat bu sene Eskişehir yapılamadı. Buğdayın lâakal © 30 noksan çıkması muhtemeldir. O halde tabiat bu davayı kendiliğin den hallediyor, demektir. Siz ne beyhude çırpınıp mıntakasında — zeriyat Filhakika bu ihbara bakarak, buğday işindeki şalarda rakam Üüzerine yürüdüğümüze ve sağlam vesikalar bulunduğuna artık İNANMA! Sözün Kısası Hiçbir l Muallim Açıkta Kalmamalıdır. P. S. Bundan evvelki bir yazımda Konya Vilâyet Meclisinin 500000 liralık maarif bütçesini 300,000 liraya indirmek istediğinden bah- setmiş ve demiştim ki: “Mektep de fırın kadar mu- kaddestir: Kafasız adam da mi- desiz adam gibi yaşıyamaz..,, Bu yazımdan sonra, Silifke muallimlerinden bir genç, bana bir mektup göndererek diyor ki: * Silifkede muallimlerin mun- tazan maaş aldıkları az görülen hâdiselerdendir.. Bu sene de âı:diyut gayri muayyen bir şekil- edir. *“Evet, işte bizim vilâyet ka- fasız adamım — yaşayamıyacağını düşünüyor, fakat midesiz adamın yaşayamıyacağını acaba hesaba katmıyor mu ? Vilâyet, maaşları- nı vaktinde veremediği 500 mu- allimi çalıştırmaktansa, refahlarını temin etsin de 300 kişi çalış- tırsın, Diğ iki yüz muallim, herhalde başka bir geçim yolu bulurlar. ,, İtiraf ederim ki, evvelce ba- na bu tezin tamamile — aksini müdafaa etmem için mektupla müracaat eden Konya muallim- leri nekadar haklı iseler, bu satırları yazan genç de okadar haklıdır. Evet, hakikat şudar: 1 — 500 muallimi 300 kişk Bk bir kadroya indirmek doğru d Fakat, bu takdirde, 500 birden refahsız kalacaksa nü feda etmek yine ğ ğil, ancak zaruridir. O halde heyecan verici bir tablo karşısında bulunuyoruz. Her vilâyet Konyayı örnek yapar da bir kısım muallimleri açı bıra- kırsa, binlerce muallimin kundura boyamıya bile mecbur kalacağı- nı göreceğiz. Çocuklarımızın ba- şıni terbiye ile mükellef olan insanların, ayaklara cilâ vurmıya kadar inmeleri, kendilerinden ziyade maarifimiz için fenadır. Umumi maarif meselelerimiz içinde ilk düşünmiye ve hallet- miye mecbur olduğumuz şey, yalnız budur. Öteki meseleler, bunun yanında gölgede kalır. Şüpheli İki Ölüm Galatada Rus manastırında oturan Rus mültecilerinden Haci Ömer Ağanın kömür çarpmasın- dan öldüğü polise haber verilb- miştir. Yine Galatada Badem soka- ğwmda oturan Madam Rahel üç ay evvel Karaköyden ge- çerken bir otomobil ııdenıuiıîa uğramış, aldığı yaraların tesirile dg:ı öl:ınım.b Polis her iki ölü- mü de şüpheli görmüş, cesetleri morga göndermiştir. Bir Cinayet Bir Bakkal Tabanca İle Di- ğer Bir Bakkalı Öldürdü Küçükpazarda Hacikadın cad- desinde Kâmil ve İzzet isminde iki bakkal kavga etmişlerdir. Kâmil bir aralık tabancasını çe- kerek İzzet efendiyi ağır surette yaralamıştır. Adamcağız biraz kişi iki y doğ | sonra hastanede ölmüştür. Şarl Jit Öldü Paris, 14 (AA) — Mümtaz ildlisadiyundan ve Fransız mü- derrislerinden M. Şarl Jit dün Paristeki — ikametgâhında — vefat etmiştir.