2 Temmuz 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
2 Temmuz £ Z Hergün Hareketli Sermaye Niçin Binaya Kapatılıyor? mom M. ZEKERİYA Halk Fırkası programının iktısat faslında şöyle bir kayit vardır: “İkdısatta hareketli maye mühimdir, * Halk Fırkası kongresinde program müzakere edilir«en umumi kâtip Recep Bey hare- ketli sermaye hakkında şu iza- hatı vermiştir. “Halk Fırkası programı bize İktisadi düşüncelerimiz noktasın- dan sirkülâsyon halinde bulunan sermayenin ehemmiyetli bir gözle görülmesi lüzumunu anlatıyor. Çünkü iktısadi hayatım durgun olması, faal olması, harekette bulunan bir sermayeyi lüzumlu görmek, onu temin etmekle ka- ildir. Bu mefhumla, biz, umumi görüşlerimiz arasında / alelitlak sermaye üzerindeki ehemmiyetli telâkkimizden © başka | hassaten dönen, İşliyen, hareket halinde bulunan sermayeye (ehemmiyet vermek zihniyetinde bulunduğu- muzu tebarüz ettirmek İstiyorur... ser- * Mekteplerde okutulan ikti- sat kitaplarında sermayenin iki şekli olduğu öğretilir. Müte- davil sermaye, sabit sermaye. Mütedavil sermaye, vücutta- ki kan gibidir. O, işlerse ik- tısadi hayatta da bareket gö rülür. Piyasada nekadar çok mütedavil sermaye bulunursa, ticari hayat okadar canlı olur. Para, kurudan nem kapan hassas bir insana benzer. Piyasada ufak bir kararsızlık sezilir sezilmez derhal çekilir, ortadan kaybolur. Serbestçe dolaşabilmesi için iktisadi ha- yatta azam! asayişe ihtiyacı vardır. Bir iki senedir piyatamızde bir asayişsizlik meşhuttur. Bu huzursuzluk parayı ürkütmüş ve saklanmıya mecbur etmiş- tir. Sermaye sahipleri, parala- rını işten çekerek ya Âvrupa- ya yöndermişler, yahut binaya kapatmak © zaruretini (Ubisset- mişlerdir. İşte son senelerde İstanbul- da semt semt muhteşem apartımanlar yapılmasının se- bebi budur. Apartmanların © yapılması, mütedavil semayenin ortadan çekilmesi, sabit sermaye ha- line gelmesi demektir, Hare- ketli sermayenin çekilmesi ise Iktisadi hayatımızı falrüddeme uğratmıştır. * İşte © birkaç © gündünteri Beşretmekte olduğumuz apartı- manlar serisinin ifade ettiği mana budur. Bunlar içinde gayri meşru kazanılmış servetlerle o yapıl- mış olanlar da bulunabilir. Bunu karilerimizin idrakine bı. rakıyoruz. Fakat maksadımiz bunu göstermek değil, ikti sadi hayatımızdaki bu gayri tabiliği tebarüz ettirmektir, Apartıman yaptırmayı tak- İr ve şükrana şayan bir teşebbüs © addeden hükümet muharrirleri, One fırkalarının iktisat © prensiplerini biliyor, nede bu basit iktisat kalde Ba pim görünüyorlar, nun için de bize gülünç oluyorlar, een Hamiş — Bazı gazeteler, * SON POSTA , nın da bir aPartıman (yaptırmakta oldu- gunu söyliyerek (o bize teriz york vwelâ“SON POST, tıman değil, başını Kile cek küçük bir matbaa Yaptır- aktar. , Saniyen “SON POSTA, gi. hipleri Babıaliye yeni ga meçhul kimseler değildirler, ekiz on senedenberi bız Piya- sada saç ağartmışlardır. Dört bir aj gelerek harçla kişi borçla küçücük bir bina Yapın 1 — Kumar siyara ve rakı tiryakisi gibi, kurtulamaz. MALI BUHRAN İzmirde Şayanı Dikkat Bir İstatistik Yapıldı İzmir, | (Hususi) — Burada iktisadi bubranın köyler- üze- rindeki tesirine alt bir istatis- tik yapıldı. Bu istatistiğe göre, Cuma ovasının Keler köyünde 927 senesinde (2000) dönüm tütün ekilmiş, (7000) okka istihsal edilmiştir. Okkası da (225) kuruştan sa- tılarak köye ( 575000) kuruş girmiştir. Bu köye bu sene tötünden (3462) lira girmiştir. Bütçe Tetkikatı Dün İktisat Bütçesi Görüşüldü Ankara, 1 (Hususi) — Büt- çe Encümeni dün İktisat Ve- kâleti bütçesini tetkik etti Öğrendiğime ; göre ; İstanbul Meb'usu —oOHasat Vâmf Bey muamele vergisinin muhtelit encümende müstacelen müza- keresi için bir takrir vermiş- tir. Muhtelit encümen yakında teşekkül ederek işe başlaması muhtemeldir. Musevilere Karşı Yunanistanın Her Ta- rafında Harekete Geçildi Selânik ve Atinadan gelen son haberler Yunanistanın her tarafında Musevilere karşı şid- detle harekete geçildiğini bi! dirmektedir. Yunan hükümeti, halk ta rafından (yapılan © hareketin önüne geçmek için tedbir almıştır. Dil Enelimeninin Tahsisatı Ankara, (MH) — Di encümeninin tahsisatı 40 bin liradan (20) bin liraya indiri miştir. Bir Kavga İddiası Mevkuf eski arabacılar küh- yası Hayri Efendinin zevceleri olan Zişan ve Hayriye Hanım- ların kavga ettikleri ve bu yüzden Hayriye Hammın 4 ay- lık çocuğu düştüğü iddin olun- muştur. yorlarsa, bunu çok ve gayri tabi) görmemek lâzımdır. Salisen, “SON POSTA, yı bu İngaatamecbur eden sebep, sermayesini binaya kapatmak dağli, bugünkü sefil sây şera- itinden kurtulmak, temiz bir çalışma yeri kurabilmektir. bir hastalıktır. Tutulan, 2 — Kumar, kolay kolay | hayatı mahveden, bir amildir. işi ev “yıkan, sile bozan, iflisa götüren kötü Bir Spor Kazazı Oldu * * i Bir Kaleci Bir Sütle Öldü İzmir, 1 ( Hususi ) — Dün D sında bir Futbol maçı vardı. Dikili kuvvetli bir şüt çekmiş, Bergama kalecisi bu şöt0 esnasında ikili ve Bergama takıları ara- takımının sol içi bir akın karnı üzerinde yakalamış, fakat o snda sendeliyerek (yere düşmü ve bayılmıştır. Bergama kalecisi derhal hastaneye kal dırılmış, fakat biraz etmiştir. Müddeiumumi hadiseyi Son Posta: ( peritonit ) çok neticelenen bir hastalıktır. Kar Zonguld ak Muhabirimiz sonra ( peritonit ) hastalığından vefat tahkik etmektedir. tehlikeli ve yüzde yüz ölümle n zarının İltihabı demektir. “Tatkilkai Yaparken Ölüm Tehlikesi Geçirdi Zonguldak Birçok | faci yağmür dün de larla devam etti ve gece yar rımna doğru dindi. Seylâp dün de kömür ve kereste yı- gınlarından mübim bir kısmını sürükledi — ve kâmilen kapadı, sebep oldi kısa fasıla demiryolların 1 (Hususi) — Muhaberat henüz temin edi- İsmediği (o için (o mülhakattan yeni bir haber alınamamıştır. Dün kenar semtlerde seylâ- bın yaptığı basarı tetkik eder ken ansızın gelen müthiş bir sel beni de kaptı ve 20 metre kadar sürükledi. Kendimi güç- lükle kurtardım. Ahmet Fırka Grupunda Kouşulan Meseleler ( Baş tarah 1 İnci sayfada) Kanununun tadili meselesi de vardır. Bu münasebetle tavsiye edilen esaslardan en mübim- mini Mes'ul Müdürlerin kaldı- rılması ve mes'uliyetin sabibi imtiyaz ile başmubarrire tah- mil © edilmesi teşkil etmektedir. Fakat hükümet gazetelerinin sahip ve başmuharrirleri meb'un oldukları ve bu itibarla teşrii masuniyete malik bulundukları için bu nokta tereddüdü mu- cip olmaktadır. Hükümet kat' noktam şekilde tebellür edecek olan — noktai mazara göre, Matbuat tadili o maksadile daha evvel teşekkül etmiş, fa- kat henüz içtimaa başlamış olan komisyona talimat vere cektir. Yeni Kanuna Gelince... Ankara, 30 — Yeni Mat buat Kanununu hazırlıyacak komisyon, Adliyeden buluna- cak azs henlir seçilmediğin. den içtimaa (o başlıyayama: mıştır. e Komisyon, (Dahiliye Müsteşarı Hilmi Beyin riyase- tinde, Dahiliye Hukuk Müşa- Kanununun viri Ekrem ve Emin Âli Bey- z İster İnan, İster İnanma? Geçen gün Millet Mec-| hal ve vakti yerinde bir- lisinde Maarif Vekdâletinin | çok çocukların bedava ©- açmak istediği leyli talebe | kumakta olduklarını öğre- yurtları müzakere & kan. İbrahim Alâeddin Bey, | bu yurtlara yüzde: yirmi! r3 ya, sisbetinde fakir dan alınacak paradan yüz- de on tenzilât yapılmasını teklif etti, Birçok (o meb'uslar bu| teklife itiraz ettiler ve niyoruz. #0 İs fakir çocukla- veya bedava talebe | tahsil imkânını meneden alınmasını, yahut bunlar- sey, mekteplere bunların İ yerine hatır için zengin | secuklarının yerleştirilme- Memlekette hatır ve yurdun bedavacılarla do- | ZÖRÜ! saYgıNı. nizam ve lacağı endişesini izhar et- tler. Evvelki müzakeratından ise, siri ve ecnebi omekteplerde iL Teter” İnan, İster İnanma? ——————— mn kanunlara faik bir mevki- de oldukça, fakir çocukla- nkü Meclis | rın gerek mekteplere, ge- rek talebe yurtlarına gire- bileceklerine, artık, Sayfa 3 Sözün Kısası | Dili 3 — Kumar, içki gibi, kokain gibi tana bir hırstır. İnsanı insanlıktan çıkarır. Her şeye alışmız, fakat kumara asla ADLİYEDE İstinaf Mahkemeleri Tekrar İhya mı Edilecek? Ankara, 1 (Hususi) — Mec- Ws Adliye encümeni, eski isti- naf mahkemelerinin tekrar ih- yası temayülünde bulunmakta- dır. Hatta buna dair bir 'âyiha hazırlandığı da şayidir. Bu meylin sebebi, davaların çok- luğu münasebetile birçok ev- rakın Temyiz mahkemesinde birikmesi ve balk işinin sürün- semede kalmasıdır. Yeni Asır Hükümeti Tahkir Da- vasında Beraet Etti İzmir, 4 (Hususi) — Hükü- metin manevi şahsiyetini tah- kir cürmile mahkemeye verilen (Yeni Asır) gazetesi temyizden askzen yapılan 'mühâkeie neti- sesinde beraet kararı aldı, Belediyede Maaş Belediye maaş tevziine bu- günden İtibaren başlanacaktır. Stadyumun Vaziyeti Belediye Taksin. stadyumu- nü fenni şartlara uygun bul mamiş, mâç yapılamıyacağım sahiplerine bildirmiştir. Stad- yum idaresi noksanları tamam- lamıya çalışmaktadır lerle Adliyeden intihap edile- sek zatten terekküp edecektir. Komisyon üzasından görüş- tüğüm bir zat, Matbuat Kanu- nu hakkında neşriyat dolayısile şunları söyledi: — Bugün kanun şekli hak- kında tesbit edilmiş, tekemmül ettirilmiş birşey yoktur. Yazı- lan yazılar mübalâğadan ve tahminden ibarettir . Biz kanunu cümburiyet slarına daba uygun hale ifrağı çöl şacağız. Bugün matbost memurları- mn salâhiyeti pek dar birşe- kildedir. Vilâyetler o vastasile alınan gazete imtiyarlarından ve çıkan gazetelerden memür- tuklar bilâhare haberdar ol- maktadır. Biz en ziyade maballin en büyük mülkiye âmirinden ve vekâletten imtiyazı verilen. ga- zeteleri daha altında bulundurmıya ve mem- lekette- bir isimli birkaç ga- zetenin çıkmasına meni olmıya ve imtiyaz vermek salâhiyetini matbust memurlukları vasıta- sile merkezde “toplamıya ça- lışacağız. - Helen © tekemmül etmiş birşey yoktur. >. 2 sa e m &sasli kontrol | Bir Ni Apartunanın Bizim gazetede apartıman- lar her gün birer nutuk irat ediyorlar, Fakat onların sözle- rini anlıyabilmek için, dillerini bilmek, yani “apartımanca,, öğ“ renmek lâzım. Bu taştan lisanı öğreten mektep, sadece, zaru- rettir. Bu itibarla benim biraz bu dilden anladığıma emin ok manızı rica ederim. : Maruf o şeker <fabrikacısı Hayri Beyin “Son Posta, da resmi çıkan apartımanı, büyük hatiplerden biridir. İrat ettiği nutku size tercüme edivereyim: “Yolcular! “Her yeni apartımanın önün- den geçerken üzerine dikilen meraklı bakışlarınız, hissedi- yorum ki, benim üstümde de çok duruyor ve bana soruyor: Sen kimsin? Neden azmi Nasıl vücuda geldin? “Yolcular! : “Size kısa cevaplar verece- | gim: Ben tepemden tırnağıma ie nci Cephemdeki ı büyük parçalar kelle şekerin- den yapılmıştır. Tavanlarım ve duvarlarım kesme kahve şeke- rinden yapılmıştır. Sıvalarım ve badanalarım toz şekerindendir. Trabzan başlarındaki topuzlar ve bazı köşelerimdeki süsler horoz şekerindendir. Renkli camlarım akidedir. Hangi ta- rahma dilinizi dokundursanız bir şeker lezzeti hissedersiniz. Fakat nasıl vücuda geldiğimi sormayınız; bir pancar sapın dan bir "lüks abidesi baline gelinceye kadar geçire diğim istihaleleri size anlatmak uzun sürer. , Osmanlı Bankası Reisine Göre Londrada toplanan Osmanlı Bankası OUmumi (heyetinde, Banka idare meclisi reisi beya natta bulunmuş ve Türkiyede sankacılığm o mühim O teknik söşkülâta o uğradığını, Türk parası istikrar bulmadığı için Türkiyeye (ecnebi (o sermaye girmediğini, kambiyo ihracinın wen'i neticesi dahildeki ee nebi sermayesinin felce uğra- dığım söylemiş ve son vaziyete sal olarak ta bütçenin 222 İyondan (89 milyona tenzi- ini göstermişlir. Bu zat sözüne devam ederek istikrarın şimdilik bir kanunla temin olunduğunu, son fil istikrar vaziyetine de ithalâtın yarı yarıya azalması, Kibrit İnhisarından (20) milyon lira alınması ve borçların verilme- mesi yardım ettiğini söylemiş ve vaziyetin bir müddet sonra tekrar müşküle gireceğini bik dirmiştir. Isparta Ve Fırkacılık İspartadan aldığımız telgraf- tar: in, 30 (AM) eği parta ve havalisinde mefsuh Serbes Fırkanın yeniden ihya- sına temayül mevcut olduğuna dair neşredilen haberlerin aslı yoktur. Mubitimiz hükümetimize ve hükümetimizin fırkasına daima sadık kalacaktır. Mefsuh Serbes Fırka idare heye- »i reisi Mustafa, Mehmet, Hafiz, Süreyya, tuhafiyeci Mehmet Prens Dögal Evleniyor İngiliz veliahtı prens Döge- bn, geçenlerde memleketimizi - yiyaret eden Lort Atlonum ki- zi'e evleneceği “haber > veril mektedir. törsiş J A
