22 Haziran 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Kooperatif Nasıl Teşkil Edilir? Kooperatif nasıl teşkil edilir? Bilhassa taşrada kooperatif cereyanı hayli kuvvetlidir, bir- Ççok karilerimiz bize kooperatif teşkil etmek istediklerini bil- diriyor ve bizden bazı ameli malümat istiyorlar. Kooperatif teşkil etmek is- tiyen vatandaşların nazarı dik- kate almaları lâzım gelen bazı hmeli ve mühim noktalar var- dır. Bunlardan bazılarını aşa- İıya kaydediyoruz: » Kooperatif — teşkil edenler evvelâ ihtiyaçları müşterek ve inütecanis kimselerden mürek- kep olmalıdır. Şirkete girmek ktiyenler biribirlerini yakından lanımak ve biribirlerine itimat re emniyet edebilmek mecbu- Vıychııdedı:ler Bunun içindir ti kooperatifler — şehirlerden Hiyade köylüler arasında mu- taffakiyetli nclıceleı verir. Kooperatif hıkkmdı vatan- faşların pekâz malümatı var- hır. Hılbpukı kooperatif - teşkil idenler bu teşekkülün mahiyet (e gayesini iyice bilmek mec- buriyetindedirler. İştirakin mak- ft ve manasını iyice kavra- hış bulunmalıdırlar. Aksi tak- lirde kooperatifin istilzam et- iği 'edaklrlıktın çekinirler. Kooperatif teıkıl edilme- len evvel, hangi ihtiyaca ce- tereceği le(lnk ve Guhıl E:ıeh lâzımdır. olanlar bu llıılyıçlınıın =!ç temin — edileceğine olmalıdırlar. Kooperatif leşkil edilecek mmtakada ya- Pılıhikuk işler de iyice tesbit bdilmelidir. * Bu tetkikat bittikten, ihti- açlar tesbit edildikten, halkın kooperatife iştiraki temin olun- duktan sonra mahalli hükümet fiyasetinden bir nizamname Whp orada gösterilen şekilleri lolpdıımılıdı r. Avukata gitmeyiniz. Muvaffakiyetli bir koopera- üf teşkil edebilmek için iştirak edecek azanın yüzden aşağı olmamasına dikkat etmelidir. 500 lira kadar bir sermaye toplamadıkça işe başlamamalı- dir. * | Kooperatifin en canlı unsu- ru onu idare edecek olan adamdır. Şirketin başına geçe- tek olan adam halkın itimadı- na mazhar ve ticaretten anlar biri olmalıdır. En mühim vazi- fe bu adamın, elindedir. Bu adam cahilse, beceriksizse şir. keti batırabilir. Bunun için icap ederse şir- ketin müdürünü hariçten ge- tirtmeli, fakat her halde bu işten anlıyan birini iş başına geçirmelidir. İrtica Davası (28) Tokatlı Cürümleri| Olmadığından Beraat Ettiler .. Tokat, (Hususi) — Şeyh ve dervişlik ettikleri iddiasile To- kat Ağır Ceza mahkemesine verilen (28) maznun hakların- daki ittiham sabit olmadığın- dan beraat etmişlerdir. Maz- nunlar, kendilerine isnat edilen cürmü reddediyor ve biz, mev- tüt dinlemek için toplanm iş- İt gikretmiyorduk, diyorlardı, 1 — İnsanlar vardır ki, yaptıkları e ııı & övünürler. mek İhtiyarlara emti- e dağil, ı.m İŞTIKBAL 3 — yaptıklarımız değil, yapmak İste- düklerimiz haizi / ehemmi ettir. Gözünüzü isinden bahsedilmesini a değil, öne çeviriniz. Kendinize de- gıyıh bakınız. BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ ARALİ VERGİSİ Lâyihanın Birinci Mü- zakeresi Dün Yapıldı Ankara, 21 ( Hususl )—Dün öğleden sonra toplanan Millet Meclisinde umum! vergi lAyiha- larından arazi vergisi hakkın- daki yeni lâyiha müzakere edildi. Bütçe Encümeni reisi Hasan Fehmi B. (Gümüşane) yeni lâ- yiha hakkına izahat vererek kadastro henüz tamamlanma- dığı için lâyihanın hakiki irat esasına İstinat etmediğini, fa- kat bugünkü ihtiyaçlara uygun olduğunu söyledi. Buadan son- ra maddelerin müzakeresine geçildi. Bu sırada lâyihanın 3 üncü maddesi görüşülürken birçok meb'uslar söz aldılar. Reşit B. fıstık ve şamfıstıkları hakkın- da sörz söyledi. Ahmet İhsan Beyi (Ordü) findiktan bahae- derek — fındığın ©ön senede yetiştiğini, vergiden on sene muaf olması İlâzım geldiğini söyliyerek dedi ki: “Fındıkçılı- ğımız tehlikededir, Değirmen- dereliler artık fındıkçılığı br raktı. Çok yazık!,, Bu sözlere Mecliste gülen- ler de oldu. Neticede lâyihanın birinci müzakeresi tamamlandı. Yeni Bir Facia Bir Yıldırım 6 Kişiyi Öldürdü Varşova, 20(A.A) — Askerl talimler yapmakta olan bir kıt'a Sierpech yakınında fırtı- naya yakalanmış, kıt'ayı teşkil eden talebe büyük bir buğday ambarına hücum ederek içeriye girmişler ise de birkaç dakika sonra düşen bir yıldırım bun- lardan 6 tanesini öldürmüş, on sekizini de yaralamıştır. Kanser Hastalığı ' Bir Profesöre Göre Tedavisi Mümkündür Londra, 20 (A A.) — laviçrede Arlhelm — müessesesi profesörlerinden doktor Wer- ner Kaelin, kanser ve tedavisi hakkında bir konferans ver- miştir. Mumalleyh “Vicum,, tesmiye olunan şekilde müstahzar oı. $e otunun — isi bir usulün tatbiki ile lıınııı-h önüne ve hatta bazı ahvalde hastalığın tamamen te- davi edildiğini söylemiştir. Veraset Ve İntikal Vergisi- * * * nin Son Şeklt Ne Oldu? Ankara, 21 (Hususi) — Veraset ve intikal vergisine ait esaslar da tesbit olunmuştur. Bu kanuna göre gerek veraset, gerek vasiyet yolile, gerek parasız ve ivazsız olarak bir şahıs veya hükmi şahıstan diğerine intikal edecek bütün menkul ve gayri menkul ve yine bu tarikle geçen intifa hak- ları vergiye tabidir. Vergiden müstesna olanlar ! Müstesnalar 1 — Umumi, hususi ve mülhak bütçelerle idare edilen devlet müesseseleri, belediye ve bunlarnm manevi — şah- | siyetlerine terkedilen menfaat- l lar, umumun menfaatıne lııı— met eden cemiyetlere ve iba- ' tethane, bedava hastahane, da- | rülâcizeye ve yetimhaneye bı- rakılan mallar. 2 — Veraset tarikile geçen bütün ev eşyası, 3 — Karı, koca, ana, ba- baya ve füruga geçen mallar- dan her birile kaymeti ( 300 ) lirayı geçmiyen iratsız bisse senetleri. Akraba arasında alınıp ve- | rilmesi mutat olan ve resmi daireler tarafından tesçili âdet olmıyan hediyeler. 4 — Ecnebi sefaret erkânı ve memurlarına vaki intikaller (Mütekabiliyet şartile). 5 — Muharebe, eşkıya mü- sademesinde ölen asker ve jandarma ve vazifede ölen po- lislerin furuğ, karı, ana, baba- larına geçecek bütün mallar. TAYYARE PİYANKO İKRAMİYELERİ Matrah nedir? Menkul, gay- ri menkul mallarda hukuk ve menfaatlerin bu kanun - ile tayin edilecek kıymetleridir. Vergi mükellefin beyannamesi | ile tarholunur. | İntikal Beyannames Diğer suretlerle vaki - .- kılhıdz malın tesahübü tari- xhuıdzıı bir ay içinde be- “annameyi vergiyi — tahakkuk ettirecek varidat dairesine veya en büyük mülkiye ve mal me- | Ai e'nuruna vermek, yahut ta teah- hütlü olarak posta ile gönder- mek lâzımdır. Beyanname, her mükellef için ayrı ayrı da verilebilir. Weraset yolu ile menfaat ka- zanan mirsçı (50) veya daha aşağı yaşta ise verginin yarı- sını, (50 - 60) arasında ise (3) te;birini, (60 - 70) yaşında ise (4) te birini, (70) ten fazla ise (8) de birini vermekle mü- kelleftir. Mülkiyet sahibi dahi mül- kiyetle beraber intifada; #a- hip olduğu tarihte yukariki fıkralarda yazılı — suretlerden birinci halde verginin yarısı, ikinci halde (3) te ikisini, (3) üncü halde (4) te Üçünü, dör- düncü —halde (8) de yedisini verir. Haber verildiğine göre lâ- yiha bugünlerde Meclis heyeti umuümiyesine — intikal — edecek ve derhal müzakeresine baş- İanacaktır. İster İnan, İster İnanma! Şehir — Meclisi içtima devresinde şehrin imarına ait bazı kararlar verdi, bu işler için bütçeye tahsisat —koydu. Bunlar arasında, sokaklarında bir tek taş bulunmıyan, sadece toz ve toprak yığınından ibaret olan Cihangir mın- takasındaki yollara da kal- dırım taşı tefrişine ait bir karar verdi. Bir miktar tahsisat ayırdı. Meclis bu kararı kabul ederken “evvelce bir yan- geçen | j rirken - bunlar gin yeri olan Cihangirin bugün hususi teşebbüsler- lo imar edildiğini, kay- detmeyi! de unutmamıştı. Dün kolleksiyonu karıştı- gözümüze ilişti. Fakat inşaat mewsi- minin geçmesine ancak bir buçuk ay kaldığı hal- de Cihangir yollarına be- nüz ne bir tek kazma vurulmuştur., ne de bir tek taş konmuştur. Şu hale göre dervişin kendi bildiğini okumakta inat etmediğine artık, İster İnan, İster İnanmal! 'M. MEGLİSİNDE Tramvaylar Hakkında Şayanı Dikkat Bir Söz Ankara, 21 ( Husust ) — Millet Meclisinin dünkü içtima- mda Üsküdar tramvayları hisse senetlerinden — evkafın — (250) bin liralık —satın — alması hakkındaki kanun lâyihası mü- zakere ve kabul edildi. Bu münasebetle Samsun meb'usu Etem B. tramvayların otobüs rekabeti karşısında tarihe in- tikal etmekte olduğu şu sırada hattın Kadıköye kadar tem- didinin iktısadi bir iş olma- diğini söyledi. Sonra şimendifer inşasına ait borçlar için haziran ve temmuz ayları taksiti olarak 6 milyon liranın Nafia bütçe- sine zammedilmesi kabul edildi. Bunu müteakip Tayyare Ce- miyeti tarafından Milli Müda- faa Hava bütçesine (341) bin lira verilmesi hakkındaki lâyi- ha da müzakere ve kabul olundu. Robert Kolej Mezunları Robert Kolejin 4i kısmından bu sene on dört Türk Hanımı şahadetnama almıştır. Bir Orman İşi Millet Meclisine Kadar Müracaat Edildi Mersin, ( Hususi) — Tar- susun ( Kadıncık ) denilen bü- yük ormanı iki sene evvel Suriyeli Enis Beye (20) sene müddetle icar edilmişti. Fakat mukavele ve kanun mucibince ormandan her sene ancak mu- ayyen miktarda ağaç kesilmek lâzım geliyordu. Halbuki bu zatin ilk senede mukavele ve kanunun tayin ettiğii miktardan çok Ffazla ağaç kestiğini gören Elmalılı M. Şerif B. alâkadar makamlara — müracaat etmiş, ilk tahkikata memur olunan hayet ortada mukaveleye mu- halif iş olmadığı hakkında rapor vermiştir. Şerif B. bunun üzerin tekrar müracaat etmiş, gelen orman umumi müfettişi ilk tahkikatın usulsaz bir şe- kilde yapıldığı neticesine var- mıştır. Fakat bu sırada Enis B. ormanı başka birine ciro ederek İşten sıyrılmıştır. Şerif B. şimdi Milet Meclisine de mufassal bir şikâyetname gön- Sözün Kısası Dilimiz İçin Dağınık Birkaç Düşünce Evvelâ mefhum, sonra keli- mesi teşekkül eder. Bunun aksini zannedenler, kelime ica- dına kalkanlar, sadece bir orta asir “ismiyeci,, sidirler ve dile ait tetkikler usulünün “is- tikrai,, olduğunu bilmezler. “Larousse Universelle, dı (95000) kelime var diye, Türk lügatini bu sayıya çıkarmak için elli bin uydurma kelime arıyanların gayretleri nafiledir. * Yeni bir kelime, milli şuur- dan Spontane olarak doğar, Dilcilerin işi bu kelimeyi tes- bit etmekten ibarettir. *« Kelime uydurmak - illeti o hale gelmiştir. ki, Ankarada tesis edilen bir kitap koopera- tifinin nizamnamesinde, “satış,, ve “ baskı ,, kelimeleri varken satı ve basi — kelimelerinin uydurulduğunu gördüm. * Kıymetli Celâl Sabir Bey, “Haber,, gazetesinde “yaygın- laştırmak,, diyor. Bir haber “yayılır ,,, — “ yaygınlaşmarz ,, . Ayni kıymetli Celâl Sahir B. “emsali, diyor, “eşleri, diye- bilirdi. Dilimiz ış.—ıu güzel ma- kale yazan Nurullah Ata B. yabancı söz alınmasına taraf- bir yerinr — tardır. — Yazısının de â peu pris kelimesini kullanıyor. “ azçok ,, “ aşağı yukarı,, daha zengin — Türkçeleri olduğu halde, * Canlı bir uzviyet gibi ka- ranlık, sessiz, gizli ve mürek- kep bir faaliyetle — çalışan cemiyet ruhu, san'atkârın şu- urunda tecelli eder. Oraya bakınız, kaydediniz. ve uydur- mayınız. * Sade bir dil, fakir bir dil- dir. Basitten mürekkebe gidi- — lir, münkkepten basite değil. Öz dil, lptidı! milletlerin dilidir. Sadeleştirmiye çalışmak, basitleştirmiye ve iptidaj' * miye çalışmaktır. * " Dil Encümeni “ Müşahede — ve tesbit ,, ten ziyade “icat,, la — meşgul görünüyor. Fnhî dalmış gibidir. * “Kelime,, dile ait hiçbir şey bilmediği; nizin delili - olabilir. * Türk dilinde buhran yok- tur. yerine “söz , di- — ! yorsunuz. Yalnız bu “kelime, — ve “söz,, farkını bilmeyişiniz, — Buhranı dil slahatçıları —» yapıyorlar. B Bulunan Lira çoyraklorı 18-6- 931 Peşembe günü ak- — şamı saat 7,42 geçe Edirnekapıya — gitmekte olan 849 numaralı vat- — manın idaresindeki (20) numaralı tramvay arabasında sincire dizil miş bir miktar Altın lira çeyrek- leri bulunmuş, — 123 numaralı — Kontorola teslim edilmiştir. Sas hibi tramvay şirketinden arasın. Altınların - kontrole teslim edil. diğini gören şahitlerin adresleri — mevcuttur. Damga Metbaasında mibettin —