20 Mayıs 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6
İs anyada Cumhurıyetk Rınızı Nasıl İlân Edildi? (Baş tarafı 1 inci sayfada ) ünkü, — içlerinde — taşi - dık?an hummgı rağmen, halk bunlara hücum - etmedi. Dük- kânlar kapanmadı. Kadınlar ve çocuklar bile sokaklarda sükün içinde rahatsız olmak- sızın gerzdiler. Bütün bu kansız - ihtilâl içinde, Kıral sarayından kaç- miya ve içinde birçok sos- list kimseler bulunan yeni uk&nel iktidar mevkiini al- mıya hazırlanıyordu. Yeni teşekkül eden mu- vakkat hükümet halkın itima- dından okadar emindi ki, ilk kararı matbuat, içtima ve fi- kir hürriyetlerinin tahdit edil- memesi oldu. Cümhuriyet ilân edildiğinin beşinci günü, sokaklarda 100 bin kişilik bir kafilenin, sü- kün içinde nümayiş yaptığı görüldü. Kıralın ittihaz ettiği son ihtiyati tedbir, İspanyada ida- rel Öörfiye ilân etmekti, yeni hükümet bu karardan istifade edeceğine onu tehire karar verdi. Hâdisat hükümetin bu kararında isabet ettiğini gös- terdi. Asırlarca yaşıyan bir kıral- lığı, böyle sükün içinde devi- rebilmek, ancak onun birçok hatalarından istifade etmekle mümkün olabilirdi. — Kırallık birçok hatalar yapmıştı. Dik- atörlüğü ihdas, — idame ve takviye etti. Halkın arzularını ifade etmesine mâni olduğu gibi, onu tatmine de tevessül etmedi. Bir gön bir melce olur! Ümidile tesis edilen meş- rutiyeti imha etti. Memlekette ayrılığı, adaletsizliği, himaye- kürlığı azami haddine çıkardı. Diktatörlüğün — israfına göz yumdu ve bu suretle memle- ketin iktısadi hayatını mahvetti. Kırallık zahirde kuvvetli gö- rünmekle beraber, içinden çü- rümüş bulunuyordu. Son bir mel- ce olarakj yeni tedbirler almı- ya çalıştı, fakat artık yerinde duramıyacak halde idi. Kıral- lığı devirmek için küçük bir fırsat kâfi idi. Bu fırsat bele- diye intihabı günü kendini gösterdi. İhtilâl hareketi uzun bir ha- zırlığın neticesidir. — İhtilâlden bir sene evvel 13 nisan 1930 da Valencia şehirinde bir cüm- huriyetçiler içtimaında gayemiz lk defa olarak iesbit edildi. Gayemiz şu idi: Diktatörlüğe muhalefet ve saraydan uzak- hfaşmak, bu pirensipi daha 1923 te kabul etmiştim. Mayıs 930 da Madritte ver- d.ıxın bir. konferansta ihtilâli | ıyıpınık için takip edilecek hattı hareketi izah ettim. Tav: siye ettiğim usul nazari görün- dü, fakat hâdisat hakikate de tetabuk ettiğini gösterdi. Tat- bikini tavsiye ettiğim usul şu idi: 1 — Diktatörlüğün ilânın- dan sonra kuvvet kesbeden ve kıral tarafından aldatılan, halkın dağınık şuurunu topli- yarak onlara bir yol göster- mek, 2 — Bütün cümhuriyetçiler : arasında, kanaat farkına bak- maksızın bir birlik vücuda getirmek, Çünkü cümhuriyetçi kuvvetler dağınık — durdukça atıl bir vaziyete düşüyorlardı. Ağustos iptidalarında Mad- ritte ihzari bir içtimada bütün cümhuriyetçiler - birleştiler ve birlikte hareket etmeyi imza- larile taahhüt ettiler. Derhal bir icraat komitesi teşkil edildi. Hayli kuvvetli mevkiü olan Sosyalist Fırkasile de anlaşıldı. - Sosyalistler bi- zim anlaşma teklifimizi kabul ettiler. Anlaşma esasları şu suretle hulâsa edilebilir: 1 — İhtilâl muvaffak olup muvakkan hükümet ' tesisinden müessesat meclisinin teşekkü- lüne kadar birlikte hareket edilecek. Bu sebepledir ki muvakkat hükümete üç sosyalist aza alındı. Yapılacak birşey daha kab mıştı. Muvakkat hükümeti teş- kil eden aza arasında kanaat farkları vardır. Bu fark mücs- sesan meclisinin toplanmasın- dan evvel muvakkat hükümeti bir buhrana sürükliyebilirdi. Halbuki ihtilâlin muvaffak ol- ması namına bu buhran tehli- keli birşeydi. Buna mâni olmak için, iki ay mühim milli meselele r hakkın- da muzakere yaptık, esaslı ısla- hatta ittifak ettik, hatta ıstar edilecek bazı kanunların te- ferröatını bile tesbit ettik. Mu- vakkat hükümete getirilecek azayı seçtik. Muvakkat hükü- met daha 1930 Teşrinievvelin- de teşekkül etmişti. İhtilâlden sonra, biçbir. azası değişmek- sizin, bu hükümet liktidar mev- küne geldi. İktidar mevkiine geldikten sonra da bunu halktan sakla- madık. İhtilâl için konferans- lar verdiğimiz zaman muvak- kat bükümet azalarının isim- lerini bile verdik. İşte ilk hamlede muvaffak oluşumuzun surı - buradadır. # İNGİLİZLERİN YAKIN ŞARKTA CASUS TEŞKİLÂTI - Yazan: Makenzie - Bir iki dakika içinde V ye sormıya cesaret edemediğim ani| casus teşkilâtı mer- Whitehall Court ta iki binanın en üst katın- u bizim Cauchiden Kapiten Spencerin C dediğimiz zat :l dan ŞÜ| helendim ise de ::E:: a :ncpık daha sonrala- rı kat'i malümat alab'idim. F;.- kat bü malümatı alınca şeyi, yani kezinin numaralı da olduğun bğrcndin de bizim No, 34 bizim yeni casusun methettiği ketumiyeti hakkında tam bir fikir edinmiş oldum. Boşboğazlığı- nın farkında olmıyan Caucehi o öküz bakışlarile 'elindekl çuvala — tahassürle bakıyordu. | Derin bir nefes alarak: — Şu elbiseleri bir daha iymek isterdim. Onlar sirtim- Sıı iken nasıl ölüme karşı koy- duğumu düşündükçe, bir ke- nara atmıya doğrusu gönlüm razı olmadı. Onun için bera- SON POSTA Bize Gönderinizı * Size Tabıatmızı Soylıyelım... Resminizl bize —gönderirseniz size tablatinızı söyliyebilirir. Fakat bunun için gönderilecek resimler Iyi ve tabil çekilmiş olması âzımdır. Taki asssımrı — mütalensında — hataya düşmesin. * Tablatlerini anlamak üvere bize rer sim — gönderen — karilerimiz hakkında mütehassısımına | mütaleasını Hikmet Rasim bey: Has- sas ve saygılı- dir. Her müdahale ede- rek başkaları- Ü nın işlerini boz- mıya ve dedi- koduya müte- mayil değildir. Daha ziyade sessizce çalışır ürültücü — ve kavgacı ister. Kıs- men tutuk daha az sokulgandır, * Harika Hoenum: Ev ve el B. D bey: Mldılddkhr Am- lamadan iş yap- * maz. — Birşeyi tenkit ve beyanı — mütalea etmek ka biliye tinde- dir. — Teşvike kapılmaz. Tu- 3 tuk — değildir. Muhitini bu- duğu — zaman neşeli ve şaka- cıdır. Süse ve zarafete hayali mevzuların tâbi olur. * Bir kariimiz: Hürriyetini ',ı..w ve iş üzerinde azimkâr — olur. Müşkülâta ve meşakkate tahammül e Eğlenceyi ve bis mevzularını ihmale lııflır.dığlldi. Kadri Efendi: Çalışkan ve mü te şebbistir.| Ü Sert muamele-| ye edemez, küçük şeylerden mün- sinden takdirle bahsolunmasını ve şöhret sahibı olmasını Ar- zu eder. Muamelesinde umu- miyetle nazik ve mültefittir. i|ıl Sınemalar Yarın akşamn MELEK sını:ma’ı WİLLY FRITSCH ve LİLİAN HAR | tarafından temsil edilen muazzam ve muhteşem, AŞK VALS filminin — iraesine başlayor. Yaz fiatları: DÜHULİYE 30 KURUŞTU! Yarın akşam ELHAMRA sinama! MİA MAY, LİA DE PUTTİ ve GUNRAD temsil edilen muazzam, mübiç ve bir harika HİNT MEZAR 2 safha, 20 kısım tekmili birden gösterilec Yaz fiatları: Dühuliye 30 kuruştur. — Bir Sabi Kapatıldığı Evden Polis Kurtardı. Bir müddet evvel Hopada, Şöhret isminde, on iki yaşın- bir kızcağız Reşit isminde bir rençber tarafından dağa kab- dırıldı. Kızın ailesi bir taraftan, mahalli adliye ve jandarması ; diğer taraftan bir hayli takıbat- ta bulundular. Bir netice çık- madı. Reşit nihayet evvelki gün, İstanbulda, kira ile tutup otur- duğu evde yakalanmıştır. Ay- ni evde on iki yaşındaki Şöh- vet te bulunmuştur. Genç kız Hâmiledir. Reşit adliyeye, Şöh- ret te İstanbula gelen ağabe- !İ yisine teslim edilmişlerdir. Tiyatro Ve Sinemalar z Unutınuşlar ! Belediye Meıınırll*"'ılıı Aylıkları da Bu Yüzd? Gecikmiş!e Dün 18 Mayıstı. Bi bi dönümü tes'it edilecek tarihtir. Çünkü bu belediye — memurlarına Flvı peşin aylığını dağıttı diyeceksiniz ki: ? “Muhiddin Bey, ”ı_,.- evvel maaşın 17 © rileceğini söylemişti. rilmedi?,, Söyleyiverelim: — 17 .;’(.f günü parara tesadüf du. Pazar günü ise bankâ kapalıdır. Fakat belediytr zar günleri bankaların mele yapmadıklarını ıll'"/ fail olur, izzeti nefis meselesi yaparak atak- hk gösterir. Kendisinden| !ııhıoluıııııııın ister. Eğlenceyi ihmal etmez, kıl:ıdıyılıktıı hazeder. Fethi bey: Huıu ve mü- dekkiktir. Bir- - şeyi anlamadan!l —— ve menfaatleri- ne uygun olup olmadığımı tet kik — etmeden yapmaz. Fikir lerini müdafa- ada kıskanç ve kısmen - inatçı- dır. Menfaatle- güzer israf ve ihmal lerine lâkayt kalmaz. Başkalarına yük olmaktan en- dişe eder. berimde aldım getirdim. Yata- iımın altında dursa bir zararı yokya? Hem, kimbilir, belki de onları bir daha giymek lözumu hâsıl oluverir. Dedi ve tekrar karyolanın altma daldı, Dikkat ettim, pantalonunun arka ceplerinde iki de taban- ca vardı: — Görüyorum ki silâh ta- şıyorsun, dedim. Cauchi kıvranarak karyola- nın altından çıktı: — Ne dersiniz kapitenim, dedi. Londradan da, buradaki takip — ettiler. kadar — beni Birşey söylemedim. Whitehall Court'ta da kimseyi orum, Fakat be- fikirlerim var. Anladığıma göre Alman- ittiham etmi dy nim de kendime göre İstihzaya tahammül edemexz, bırçınlık gösterir, Şıklığa ve moda cereyanlarına İâkayt kal- maz. Süratle asabi ve müte- heyyiç olur. İbrahim SıZı BaHassas ve alıngandır. Hâ- satten süratle müteessir — ve müteheyyiç olur. Müşkülât we tehlike ile © mücadele etmek Şi ruhunu tatmin edici meşgale- ler meyanınde değildir. Mes'u- liyetten endişe eder, samimiyetten hazzeder. Sadakat * Resim gönderen Bamı karilerimiz, Mlltehasasımızın — cevabi geciktiği için sabırızlanıyor ve mektup fotoğrafilerinin akibetini öğrenmek e- tiyorlar. Bu fetoğrofiler İntişar edecek- tir, Bu hususta müsterik olmalarımı rica ederliz. Jar benim buraya gönderilece- gimi haber almışlar. Maamafih bu beni vazifemi ifadan alıko- yamaz. Memleketi uğruna öl- mek için behemehal La Basşeâ da bulunmak lâzım gelmezyal — İyi hoş amma, şimdilik tabancaları da üniformanın ya- nında bırak. Unutma ki - biz burada bitaraf bir memlekette çalışıyoruz ve polis müdahale- sine maruz kalırsak çok müş- kül bir mevkide kalırız. Üze- rinde tabanca taşıdığını işitirse binbaşı V fena halde kızar, dedim ve şimdilik biçbir teh- like olmadığına kendini temin ettim ve: —Şimdi yapacağın şey, göz- lerini dört açıp hizi alâkadar edebilecek hâdiseleri kaydet- tu ve bu yüzdende rilemedi, İştesnıbir"-'"ı' Si ki... ALKAZAR — Serseri Kral ALEMDAR — Öldüren adam ASRİ —— İçid belâsi ARTİSTİK — Ren Kurları ETUVAL —— Kadın arrusu ELHAMRA — Kutup seyehall EKLER — Yunan Tiyatro Teupu FRANSIZ — Yunan Opereti GLORYA — Miülton MAJİK — Sevgilinin son sesl MELEK — — Haydelberg şarlamı MİLLİ — Aşk geceleri FERAH — — Büyük müsamere OPERA — Hal - Tang şıK — Serseri Kral Yollar İçin Bir Teklif İstanbul yollarını yapmak için belediyeye bir grup mü- racaat etmiştir. Bu grup İ- tanbulun bütün yollarını iki senede yapacak ve parasını dört senede taksitle alacak- tır. Belediye bu teklifi tetkik etmektedir. gA” — Zıya Paşa İhtifali Adana, 17 (Hılll"'.) v Ziya Paşa merhum lG"' olunan ihtifal har! edildi. atleri için n numaralı kararnamede 12 ve - 13,30 - 18:30 sekiz saatlik çalışma / tinin yaz ııevıımn' olduğu k.yded.ımek* gör | | Bundan anlaşıldığın” İlur kışın mesai müddeti lacaktır. ça ariherisi yet açık yaz ve İ b’ dikkatli koy. Fakat *SİŞİLgilk oyma. lara imza mektir. Kendine bir tüccar mümessili süsünü verirsin. Ti- caret işlerinde tecrüben var mı? Dedim. Meğer Cauchinin iki kardeşi varmış, Selânikte vapur acen- tesi imişler. Hatta Canchi bile Zurich ta bir ticaret mekte- binde tahsil etmiş ve kardeş- lerinin emtea ışlerılc meş; muş. Bunun üzerine kensulıuıiı Pirede boş yere tebdili kıya- fet ve şahsiyet ederek dolaş- masını — muvafı Çünkü nasıl olıı.ı: lıı:a::;:dm lecek eski tanı a t::-. düf edecekti. Onun için ken- disine açıkça söyledim : — Kendini biç gizl uğraşma, kardv'—ıcrını n:::ıl;: müşteri ve yük bulmr ğini söylersin. RlPorl’aîmgeı::: George adrese biri Tucker'in muha! landığı adresi V' Bundan Vnin ve Liebigi istibdadınan lnıf'" cesile gayet neşeli cker bını seıd' tc dükl Pirede bir zerzevüt eııqtııdığ!"* ucker, bu suretle ci dar memnun İ7i ” kimsenin lahua V| he gini söyleyip uğratmak istem' d"
