4 Ocak 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
Bd GAZETELER. NELER SÖYLÜYORLAR? -:' İkisinin Ortası (CUMHURİYET) te Yunus 'Nadi Bey bu serlâvha altında Başveki'in Millet — Mec- lisinde söylediği nutku * tahlil etmektedir. Başvekil hürriyetin anarşi — doğuracak — derecede genişletilmesi kadar büsbütün tahdidini de zararlı bulmuş, bu iki müntehanın ortasını bulmak Tüzüumunu — müdafaa — etmiştir. Bulunan — mütevassıt — nokta “hürriyetin büsnü istimali,, dir. - Nâdi B. diyor ki: Hürriyetin sui istimalini ka- - munların cezaları bertaraf ede ede hürriyetin bizde de sui * istimalinden ihtiraz olunur bir nimet haline — gelebileceğini düşünen bu zihniyetteki asa- leti haddi zatında hürmet ve * takdir ile karşılamamak imkâ- ni yoktur. Biz de temenni edelim ki Başvekilin bu temiz ve yüksek düşünceleri tahak- kuk etsin. Şark Ve Diktatör (MİLLİYET) te Falih Rıfkı bey bu serlâvha altında diyor ki: Mustafa Kemal şeftir; dikta- tör değildir. Büyük krizlerde, ruhlar ve müesseseler bozguna- uğradığı zaman içlerinden bir şef çıkan milletler bahtiyardırlar. Bir şef, en ileri demokrasiler için de bir şeftir, Buhran ve tehlike karanlığı en ileri demokrasiler- de bile parlâmentoları, fırkala- m, gazeteleri, fikir ve politika zümrelerini şaşkınlığa uğrata- bilir. Eğer varsa, “büyük adam,, m günü gelmiştir. Büyük adam bu kargaşalık sırasında herke- sin aklından üstün bir akıl, herkesin enerjisinden üstün bir enerji ile teşhis olunur; herkes onda kendi istediğini, - kendi aradığını bulur; şefin — başlıca hassası, inandırmaktır. Bir diktatör her zaman uy- durulabilir. ve korkunç ted- hiş silâhlarının üstünde bir baş olarak oturtulabilir. Hatta bu diktatör ortalığa bir müd- det nizam ve sükün da vere- bilir. Fakat hiçbir yaratıcılığı olmadığı için, kalpler ona kar- şı boş ve heyecansız olduğu için, altından silâh çatısı da- gıldiği — vakit, bütün — eseri acarşi dalgaları içinde bozu- lup gider. Matbuat Hürriyeti (HÜR ADAM) Bu serlâvha altında Başvekilin nutkundan bahsederek diyor ki : Menemen hadisesi münase- betile, Başvekil İsmet Paşa tarafından Büyük Millet Mec- lisinde verilip Cünkü gazetelerde okunan nutuk, umumiyet - iti- barile takdire şayan bir görüş itidalini ihtiva ediyor. Zaten İsmet — Paşanın nutuklarında, ekseriya, zevkle okunacak - bir öz vardır. Fakat bunu demek, nutuk- larda ileri sürülen - fikirlerin bepsini bilâ kaydü şart kabul etmek demek olmıyacağı aşi- kârdır. Nitekim biz çok defa- lar bu sütunlarda, müşarün- ileyhin eski ve yeni nutuklarını, fikirlerini tenkit ve tahlilden Epeyce bir müddettenberi dedikodusu devam eden Terkos şirkeli meselesi el'an neticelen- medi. Son vaziyet suyun tah- liline ve içilebilecek halde olup — olmadığının — tesbitine talik edildi. Sıhhiye vekâleti daha on sene evvel / Terkos - şirketinin bu noktadan vaziyetini tetkike karar vermiş ve bu işe o zaman Sihhiye vekâleti kimyahanesi müdürü Cevat Tahsin Beyle bakteriyolog Osman Nuri Beyi memur etmiş, bu zevat tetki- ( Terkos katlarını yaparak - raporlarını vermişlerdir. İşte egünden bugüne kadar bütün tedabir birtakım rapor- lardan ibaret kalmış, filen hiç birşey yapılmamıştır. TESİSATTAKİ NOKSANLAR Şirketin tesisatının en zayıf noktaları şunlardır. Evvelâ süzgeç teşkilâtı yok- tur. Süzgeç ameliyesini ifa ede- cek olan üç adat küçük havuz büyük bir gölün suyunu süzerek şehrin yevmi ihtiyacı olan binlerce metre mik'abı su- yu temin etmekten pek uzak- tır., geçirdik, fikrimize ve hadisata eğri gelen noktalarını göster- miye çalıştık.. Lâkin bizce hakikat herşeyin üstündedir. Kendimizce haki- kate taparız Müşarünileyhin son nutkunu, cidden ergin bir siyaset adamının, Avrupalı ve objektif bir ziliniyetle, madde- leri ve hadiseleri tahlil etmesi, asabiyetsiz ve mülâyemetli bir bakışla neticeler çıkar—-»-1 şek- İSTANBULUN Bu havuzlardan hiçbir — isti- | larla fade temin edilemiyor. Ve su doğrudan doğruya — borulara geçip sevkediliyor. Diğer ci- hetten nazarı dikkati celbede- cek mühim bir nokta da Terkos gölile Karadeniz arasındaki haddi fâsılın zayıf bir kum tabakasından ibaret bulunması ve fırtınalı havalarda Karade- niz dalgalarının karayı — aşıp göle girebilmesidir. Terkos - gölü — lâzımgeldi- ği veçhile muhafaza altına alınmamıştır. — Göle müntehi yol ve geçit mıntakalarının tel örgülerile veyahut korucu- |linde bulduğumuzu âöylemiye | vicdanen borçluyuz. (Hür Adam) |bu - mukaddi- meden sonra matbuatın da | hürriyetine (yavaş yavaş alışa- cağımı, alışması İâzım geldi- ğini, küfürbazların elbette so- nuna ereceğini müda! (2 ediyor. Küçük Karde:'mize “YILMAZ, da —Celâl Nuri B. bu serlâvha altında genç- lere hitap ediyor. Hitabınm şirketinin muhtelif tesisatı ve kimyaker Cevat Tahsin bey lâzımdır. Terkos şirketi bunu " İÇİLEMİYECEK | EN FENA SUYU TERKOSTUR fenniler ittihaz etmek * mecbu- riyetindedir. TERKOS SUYU İÇİLİR Mİ ? Terkos suyunun içilebilip içi- lemiyeceğine gelince, bu hu- susta kimyaker Cevat Tahsin beyden aldığımız malümata nazaran bir suyun kabili şürp olması için aramlacak havas berrak, kokusuz ve su mikyası ,derecesi azami 15 olmalıdır. Şehrimiz sularının su mikyası su dereceleri - şudur: Taşdeler — 1 den aşağı Kanlkavak y Çırçır Y den aşağı Kadıköy kumpanya 7 İstanbul Terkos 125 Bu cetvele nazaran görülü- yor ki Terkos suyu su mikyası derecesi - itibarile içilebilecek sulardandır. TERKOS İÇİLEMEZ Ayni suda münhal kireç ve manganez mürekkebatının mec- muu, müsaittir. Lâkin Terkos için mevzubahis olan cihet en ziyade temizlik ve berraklık meselesidir. Mevaddı — uzviye için sarfedilecek müvellidülhu- muzanın — miktarı litrede 2 sıkı bir inzibata alımması | miligramdan fazladır. Bu iti- barla bu su içmiye salih sular- temin edememiştir. Halbuki | dan değildir. şehrimiz civarındaki diğer bent- İstanbul, mevcut sularının ler tamamen bu suretle tahtı | su mikyası itibarile yüksekliğile inzibata alınmıştır. Aksi takdirde bazı hasta- lıklıların gölü kirletebilmesi ve sari hastalık mikroplarının da bu süretle intişarı daima müm- kündür. Göle atılabilecek bir- kaç tüp Kolera mikrobu bütün şehri tesmim edebilir. Terkos şirketi, — yalnız ka- nalizasyon ve süzgeç tesisatını temin etmekle kalmıyarak biz- zat mahallinde birçok tedabiri sonu şudur :| — Ey Türk milleti! İnkılâba uyan, medeni âlem arasında | kolunla, hem — elinle, I dimağınla istirdat et. Celâl Nuri B. Kimdir? hem “HALK DOSTU.,, sabık Adliye — vekili Mahmut Esat | B. aleyhinde “ bir yazı #inde çıkan mizahi I münasebetile Celâl Nuri Beye az, gazete- | ne şehrimizde iftihar edebilir. Hiçbir şehirde bu kadar bol miktarda hafif su mevcut değildir. Meselâ Anadolu şehirlerimizdeki suların birçoğu berrak ve temiz oldu- gu halde su mikyası 90 dere- ceyi bulanlar verdir. Son defa Ankara ve civa- rındaki suları tetkik — etmiş olan Cevat Tahsin bey en hafif olarak Solfasol suyunu bulmuştur. Diğer sular 20-25 ve hatta 40-50 derecededir. çatıyor. * “YARIN,, da bugün başma- senden esirgenen mevkii hem | kale yoktur. Kar Haberleri Malatya, (Hususi) — Bura- ya kar yağmıya başladı. Fakat henüz şiddetli değikdir. Bu se- lâhna ve ıspa- sebzeleri çok nak gibi kış bol ve ucuzdur. Galatasaray: : Beykoz: 1 - Süleymaf ye: 1-, İs!anbulspoı': Anadolu: 2 Dün hava yağmur'u, sti yom sahası da çamurlu idi. Ğ nün en mühim ma: i tasaray-Vefa maçı, Bu iki k bün — karşılaşması - oynıyacı oyunlardan ziyade, alacakl netice — itibarile ehemmiyd Filhakika eğer Galatasaray oyunu kaybetseydi, Fen nazaran şampiyonadaki vazi şok düşük olacaktı. Bunun &$ İstanbul — sporcuları, — bilh Fenerin ve Galatasarayın tafi tarları Vefa-Galatasaray çını dikkatle takip ettiler. Maçlar Nasıl and Galatasaraylılar ge biyetlerine rağmen fena | oyun oynadılar. Dakika d parlıyan güzel kombinezdf oyunlar saman alevi gibi men sönüyordu. Hücum h bazan nahak yere kı kişi halinde nz yıp:tş:ğl. ğıphğı malüm olmıyan bir © ilde oyuna müdahale eti istiyordu. Muhacimlerin bu sak oyununa sebebiyet ve tuhaf değil mi, Galatasarâ! en iyi oyuncusu Mitat olmı Galatasaray — Mitat | oynattı. Santrhaf mevkündi Solda bek ve haf hattında $ muvaffak olan bu oyuncu kâfi teri itibarile merkez mâf mevkiinde oynıyacak bir ©: değildir. Merkez muavin 1 künin en basit idare bile — inatcılığı yüzünden tatl edemiyordu. Ayağına top geçince, İ şısına düşen rakip oyuncu top sürmek — yarışına çI Mitat, —oyunu nasıl beslil ceği malüm olmadığından leye doğru akan G. S. mü cimlerini darma dağımık yordu. İşte böyle merkezi bozulmuş bir oyun, ne cet larda, ne de içlerde tam İ! şafını bulamıyordu. Galatasaraylıların bu © nuna mukabil Vefahlar d7 şuurlu — oynadılar, Geniş besleyiş sistemi ile o) ğ iyi açıyorlardı. Netice bir oyuna rağmen Galatastf lehine çıktı. Bunun sebef' kale yakınmda neticeyi alst muhacimlerin - san'atında malıyız. Sürüşleri, — kaleye — inli daha muntazam olan Vefal kale yakınında gol yapamatf ları, gol yapacak âm sc derecede iki oyuncusunun ol yışıdır. İşte dünkü oyun, bül hatların müşterek bir anlayf kaleye kadar inmeleri itibâf Vefalıların, — kale — yakıt fırsat yaratmak cihetindet Galatasaraylıların lehine © Ça yan etti. Hakemin düdüğü oyufi sonunu — çaldığı zaman kırmızılılar bire karşı dört ile galiptiler. — a Beykoz - Süleymani! Beykozlular — kendilerit beklenen oyunu — oynıyaft! Netice 1-1 beraberliktir. istanbulspor - Anadü İstanbulsporun kıymetli gö leri yaşlarının ateşli ve kanli min canlı oyununu oynadıll Esasen bü — kulüp ll kendinden çok şey bel bir teşekküldür. Dün de rakiplerini mağlup genislerdir. 4
