3 Ocak 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Mra FyeefRR A L l vealaşn a vi FKY E Z aZ A İ - y — ——— z ' SON POSTA A PEYEENEER a K 4 DAHİLİ HABERLER $ eRmin yi aa Halkın Sesi ünün Tarihi| Yeni Sene Önün- ' Gazi Hz. " de Halkın Dileği Yeni senenin eşiğindeyiz. Baş- hyan 1931 senesi karşısında hal- kımızın ne dilediğini, neler iste- diğiai öğrenmek ve tesbit etmek için dün tesadüf ettiğimiz kimse- lerte hasbühal 'yaptık. Aldığırsız cevaplar şunlar oldu. İstepan Ef. (Sirkeci, Köp- rülü Han) — Ne diyeyim, paşam, be- nim bir diyeceğim yok ki. * İsmail Hariki B. ( Sultanah- m<e 'te, bankacı ) — Memlekette fabrika ve işler çoğalmalı, ihracat artmalı, ithalât azalmalıdır. Halk mü- retfeh olmalıdır. x— Resul Bey (Sirkeci, Hami- diye caddesi, 48) — İşlerimiz iyi gitsin, sağ- hk olsun, selâmet olsum. — Başka? — Vergiler azalsın, hükü- metimiz sulh siyasetinde de- vam etsin. * Leon EF. (Sirkecide sarraf) — İşler çoğalsın. Sinek av- * Yani Ef. yoğla, Aynalı- ölmede A meliş yirmi iki yaşındayım, ayda 20 lira maaş alıyorum. İşler artarsa maaşım da yük- selir. * Âdem Vasfi B. ( Yedikvle, Hacı Evbat mabhallesi ) — Yeni senenin memleket hakkında hayırlı olmasını, halk arasında demokratik - terbiye- nin teessüs etmesini temenni ederim. * Semih Lütfü B. ( Suhulet kütüphmesi sahibi ) —Herşeyden evvel hepimize akıl temenni ederim. — Ziraat Murahhaslar: Yarın Gidiyorlar 6 kânunusanide Ankarada toplanacak olan umumi ziraat kogresine İstanbuldan 16 mu- rahhs iştirak edecektir. Bun- lardan ziraat müdürü Tahsin Beyle Demir Hulüsi Bey mım- tıka murahhası olarak buluna- caklar. Salih Zeki, Raşıt, Lüt- fi Arif, Hulki, Mecid Mag- mumi, Necati, Daniş Beylerde mütehassıs olarak daâet e- dilmişlerdir. Müderislerden Hâ- mit Nazif, İbrahim Hakkı, Hâmit Sadi Beylerle M. Mu- Başvekil Mecliste Vaziyetin Mantıkt Bir Tahlilini Yaptı Şimdi VeSonra Alınacak Tedbirleri Anlattı «İktidar Mevkünde Bulunanlar, Fesat Va,r Diye Ne Yaparlarsa Lâyuhti Mi Sayılacaklardır,, Dedi Ankara, 1 (H.M.) — Millet | memni etti ve nihayet bu takririne cevap verecekti. Kür- süye çıktı. Evvelâ hadiseyi hülâsa etti. İlk gelen raporlara göre üç dört kişinin bir şekavet teşeb- büsünde bulunduklarının zanne- mim raporlardan Kubilây Beyin tarzı şehadeti haber verildiği zaman büyük bir teessüre dü- şüldüğünü ve nihayet bu vah- — Bir muhit nekadar xe- birlenmiş olmak lâzım gelir ki insanları temyiz ve muhakeme kabiliyetinden bukadar aşağı dereceye düşmüş olsunlar, de- di, Başvekil cidden müteessirdi, yapılan vahşeti anlatırken sesi titriyordu. Sözüne devam ede- rek bu hadiseyi tertip eden- erin evvelâ din namına ortaya atıldıklarımı, fakat bu perde altında takip ettikleri bir maksat olacağını söyledi. Başvekil hadiseyi bu suretle teşrih ettikten sonra hüküme- tin evvelâ hale, sonra da atiye müteallik tedbirler karşısında bulunduğunu söyledi. Bügün ittihaz edilen tedbir- ler adliyenin derhal işe başla- ması, Divanı harbin de bu işi bütün derinliği ile intaç et- mesidir. Başvekil bundan sonra neş- riyat sahasına geçti. Bazı coş- kun ve manasız yazıların ya- pabileceği tesirlerden bahsetti. Sonra Menemen hadisesinin bu gibi neşriyatı yapanlar için bir ders teşkil etmesini te- y ve M Şapoy da kongreye iştirak — edeceklerdir. Ticaret odasından Nizamettin Âli, kim- ger Nurettin Münşi Beylerde ;:yııo dahildirler. Davetlilerle mütehassıslar ihtisasları daire- sinde ayrı ayırı birer rapor hazırlamışlardır. Nurettin Mün- şi Bey kolanya, levanta ve gül yağlarımız hakkında bir rapor verecektir. Murahhaslar yarınki 2 postasile Ankaraya gi- deceklerdir. ilâve etti. Bu silsilei kelâm arasında Başvekilin nutkunda cidden kıymetli ve çok canlı bir cüm- le vardır ki o da şudür: *“Mevkiü iktidardakiler fesat, var diye ne yaparlarsa lâ- yuhti mi sayılacaklar, Bu zih- niyet İâakal fesadım vereceği meticeleri verecektir.,, Başvekil bundan #sonra hadisenin hakiki mahiyet ve #xbepleri hakkında daba etraflı ve uzün İzahat vermiş ve izahatımın sonumu da göyle bağlamıştın —Demek ki mülki idare, ikna edecek, ihtar edecek, tenbih edecek sivil kuvvetleri ve jan- darma kuvvetleri kullanacak, bunların hepsine karşı gelmiş olan mütecaviz nihayet mülkt idarenin silâbile yola getirilmi- yecek, asker gelirse vazife ga- yst basittir. Binaenaleyh, asker dahili hadiselerde ancak bu hudut dahilinde kullamlabilir. Bu suretle birçok hadiseler, asker geldiği zaman onun mü- dahalesile ihtilâta meydan ver- meden hüllolunur. Bu mevzuun muhtelif kanun- larımızdaki temaslarını mezce- dip B. M. Meclisine ayfiğa bir kanun lâhihası takdim” &tmek istiyoruz. Dahilt hastalıklarda askeri müfrezeler ne gibi ah- valde celbolunur ve celbolun- zaman karşılıklı vazifeler nelerden ibarettir? Bunu ge- rek vatandaşlar ve gerek biz- zat asker müfrezeler sarahatle bileceklerdir, bu lâzımdır. Asıl olan şudur: Dahili hadiselerde | fedakâr olarak yaşıyacak ve meclisinin bugünkü içtimaı bek- * noktai nazardan "neşriyat lçh'ı—h müdahalesini — davet | ordunun verdiği bu aziz kur- lendiğinden mühim oldu. Başve- | hükümetin derhal alınacak hu- kil, Mazhar Müfit Beyin sual | susi bir tedbir düşünmediğini etmekten son hadde kadar iç- tinap etmek İâzımdır. KH(Bravo sesleri) Bir diğer ih | getirmeliyi: tiyat gene nazarı dikkati cel- betmiştir. O da böyle fevkalâ- de hadiseler olunca Adliye bir- takım usüllerini ihtisar ederek hususi bir hattı hareket takip edebilmelidir. Bunu da ayrıca banın bize ilham ettiği vazi- feleri bepimiz dikkatic yerine (Alkışlar.) Başvekilden sonra sual takriri- nin sahibi Mazhar Müfit B. kür- süye gelmiş, verilen izahatın kâfi olduğunu ve hadisenin mahiyetini öğrenmiş bulunduklarını söylemiş ve demiştir. ki: —Eğer arkadaşlar, tabii zaman- tetkik ettiriyoruz. Tabil elimizde | lar için' yapılan kanunlar fevka. bulunan hadise için değil, geniş zamanda sükünetle mü- talea olunarak atide sureti daimede Adliyenin elinde me- darı tatbik olacak bir hüccet bulunsun diye, İşte arkadaş- lar, Menemen hadisesi müna- sebetile hükümeti hal ve âti için vaziyeti — nasıl mütalea ettiğini arzetmiş oldum. Temennimiz memlekete bu tarzda gizli tertipler kuran facialar ikama, — Cümhuriyet aleyhine sui kast ikama teşeb- büs edenlerin mabkeme kar- şısında seri bir surette adalet icabını nefislerinde — tecrübe ettiklerini görmektir. Diğer taraftan memleketin — heyeti umumiyesinin bu hadise müna- sebetile intibahı, uyamık ve gerek hatlı hareketimizde, ge- rek kanunlarımızda, gerek iç- timaf münasebetlerde mevcut eksiklikleri meydana çıkarmış oldum. Bunların ıslahında müsbet neticeler alabilelim. Şehit Kubi- lây, ailelerimiz içersinde ha- tıralarımızda cümhnriyet için başlı başına hizmet etmiş bir İymirde Resmi Bir Tebliğ Neşredildi İzmir, 2 (H.M ) — Vilâyet bugün resmi bir tebliğ neşretti, bu tebliğde: “Cümhuriyet aleyhinde kuvvetli ve fili bir teşebbüsün vuku- nu müeyyit delâil görüldüğünden bir ay müddetle idarel örfiye ilân edilmiştir,, denilmektedir. Dahiliye Vekili İzmirden Ayrıldı İzmir, 2 (H.M) Bugün Kubilây beyin hatırasmı taziz için merasim yapılacaktır. Bu merasime İzmii bin kişi iştirak edecektir. 8, Manisadan iki İzmir, 2 (H.M.) — Dahiliye vekili şimdi Bandırma - trenile bareket etti. geei - — Son Posta'nın Resimli Hikâgyesi: lâde hadiselerde de kâfi gelseydi diğer memleketlerde ve bizde Teşkilâtı Esasiye kanunumuzda fevkalâde vakayi için idarei örfiye ve favkalâde mahkemeler tesisi Küzumuna işaret edilmezdi. Demek oluyor ki fevkalâde kadisat için fevkalâde kanunlar lâzımdır. Mazhar Müfit B. fesat ve irtlen tertibatına aylarca evvel başlandığı halde mal mülki idarenin ha- beri olmadığını söylemiş ve: — Şu halde bu üç ayda geçen vak'aları anlıyacak — olan î.hı:i mülkiye nerede idi? Bunu — valisi, polisi, jandarma kumandamı — yok mu idi? Demiş, hükümeti — gör terdigi sür'atten ve aldığı tedbir- den dolayı tebrik etmiş fakat işte ihmali görülenlerin mes'ul edilmelerini istemiştir. sonra Ağaoğlu Ahmet B. söz almış, Başvekilin beyana- tını hürmet ve memnuniyetle kar- gıladığını, vatandaşların hürriyetle- ri temin edileceği vadini mühim bulduğunu söylemiş, şunları İlâye etmiştir: — Ayni zamanda matbuata karşı, itiraf ederim ki, matbuatın bütün taşkınlıklarına rağmen faz- la bir tedbir alınmıyacağını beyan buyurmaları, hükümetin başında bulunanların Cümhnoriyet esasları- na herhangi bir. vaziyette rlayet edeceklerine —derin bir zâman ve kefildir. Şüphem yoktur ki mathuat bakkında şiddetli tedbirler alın- masını istiyenler vardır. Buna başvekil Hz.nin gelip mes'uliyeti üzerine alması ve matbuat hürs riyetini tahdit etmiyeceğini söyle- mesi büyük bir fazilettir, büyük bir teminattır. (gürültüler) Ahmet Bey müteakiben İrtica factası karşısında bütün vicdanların isyan etti. #inl münevverlerin, alimlerin vazifelerini yapmadıklarını, söylemiş ve “Bu itibarla mes'üliyet hepimizindir., demiştir. Bu sırada Ali Salp Bey de söz almış ve bllhassa bazı gazetelerin taşkın ve reğimi yıkıcı mürette neşriyatta bulun- duklarmı, asıl bunlara çare bulunmak lüzımgeldiğini söylemiştir. En sonra reis, hükümet tara- fından meclise verilen idarei ör- fiye tezkeresini okumuş, Meclis, hükümetin mevzil idarel örfiye kararını müttefikan tasvip etmiş- tir. Pazar Ola Hasan B. Ve Yılbaşi Reisicümbur liz. dün d lerinden bir tacafa çıkmamış' lardır. Bugün Ankaraya buyuracakları yazılmıştı, | Gazi Hz. avdetlerini Dahili vekilinin İzmirden şehrimil m vasalatırdan sonaya te etmişlerdir. Merhum Necati Pey Merhum Maarif Velili cati Beyin dün ölümünün dönümü idi. Arkadaşları karada hatırasını taziz elmi; lerdir. Halk Evleri Halk fırkası Garimizin retleri Üzerine vilâyet ve kaf zalarda halkın mütalca ihtiyaf larınt — karşılamak — için (H: odaları) açacaktır. Sandalcıyı Vuran Pol Bir sandalcıyı öldüren poli Ahmet Ef, Ağır cezada di 3 sene, 4 ay hapse mahkü edilmiştir. Tevkifane müdürü Ziya bı le arkadaşlarının muhakemes ne de devam olunmuştur. Anlalyada Da Mürteci: ler Var Mi? Menemen hadisesi hi riklerinin Antalyada da ç cürümleri — olduğu — hakkınd bazı rivayetler deveran etme tedir. Ajans Müdürlüğü Anadolu ajansı amum & dürlüğü için Memduh Şevkel mübadele komisyonundan Mı vaffak Beylerin isimleri mevzi bahis olmaktadır. Dün Bir Kaptan Yaraladılaı Kuruçeşme önünde demi bulunan “ Vmnar ,, vapuru kafi tanı Besim Efendi, — anlaşılm yan bir sebepten ayni vapur çısı Halit tarafımndan fena hz dövülmüş ve başından hafili yaralanmıştır. Yaralanan Sefir Başvekil İsmet Paşa, kaza neticesinde — yaralan Avusturya sefirine bizzat f derek hatırmı sormuştur. Aydmn Gençliği Aydnyıdı Serbes fıı;rkşılıx tarları kül halind Halk f sına geçmiştir. Yankesicilik Abdullah — Efendi - ismindi biri akşam Beyoğlunda gezet ken bir yankesici cebindi altın saatini çalmışlır . l1 Hasan Bey — Pazar ola yıllar başıl. O ur- tındaki heybe nedir? N.*.l y ni ei ğ n edlklükk disüzekselük D 2: Yalbaşı — Heybemde 1931 senesinde olacak 3 Hasan bey — Dur bakayım hele.. Yılbaşı — Dur, Hasan Bey, reyim, bir tane göste- | olmaz. 4 Yılbaşı — Al sâna irticam kesik kafazıl Hazan Bey — Rana bundan âlâ yılbaşı A