24 Kasım 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

6 Sayfa L*- a m PGSfA ka ENVER PAŞA — Buharada Öldürüldükten Sonra Efganda Nasıl Tahrikât Yapıldı ? 1919 senesinde Moskovanın ve bir kısım Hint ihtilâlcilerinin nazarınca Hindistanda ihtilâl yaklaştığı zaman Kâbilde “Hin- distan halk hükümeti, teşkil olunmuş, Raca Protap bu hü- kümetin reisi olmuştu. 1924 sonbaharında Amanul- lah han Raca Protapı seyahate | ' gönderdi. Protap Amanullah Hanın halife intihap edilmesi için propaganda yapacaktı. Raca Protap seyahate Rus- yadan başladı. İngilizlere karşı olan düşmanlığı, Sovyetlerin Kâ- bildeki sefiri ile olan dostluğu, hasebile Rusyada — kendisinin çok iyi karşılanacağını Üümit ediyordu, halbuki çok yanıldı, aldandı. Sefirden vesair yer- lerden aldığı tavsiye mektup- ları elinde olduğu halde Mos- kovadan — hareket — ettikten sonra bir istasyonda G. P. U. memurları üzerini aradılar ve tevkif ettiler. Neden sonra hariciye ko- miserinin şahsi müdahalesi ü- zerine serbes bırakıldı ve Rus- yayı terketti. Rusyadan çıktıktan sonra gazetelerde kendisine yapılan muameleyi uzun uzadıya yaz- dı. Bununla beraber Protap Japonyada ve Çinde O, G.P.U. ile anlaşmak istedi, — fakat kendisi, İngiltere veya Japon- yanın — casusu olduğu zan- nedilerek yüz verilmedi. 1929 senesinde Protap tek- rar Rusyaya geldi ve Mosko- vada Efgan — sefaretanesinde Efgan hariciye nazırı Gulâm Ceylâni Hanın misafiri olarak yerleşti. Gulâm Ceylâni Han, Efganistanın Moskova sefiri olan Habip Han seyahatte bu- lunduğu için onun işini de vekâleten görüyordu. Habip Han o esnalarda şimali Efga- nistandaki askeri hareketlere iştirak ediyordu. Kâbil de maslahtgüzarımız Valterden vakit teslim aldı- ğım zaman bu kadar zamanda “elde — ettiği yegâne memur yalnız jandarma miralayı Ab- dülmecit handan ibaretti. Valter bu adamı Herat kon- solosanesinde kâtip iken elde İrtibat —için — sefaretanede Efendiyef isminde biri vardır. Aslen Meşhetli bir Acem olan bu adamın hakiki ismi Mame- dof idi. Valterin yaptığı iş yalnız gezmek ve eğlenmekten ibaretti. Kâbile geldikten sonra ben memleketi, ahalinin haleti ruhi- yesini dgrendıkten sonra yavaş yavaş işe başlamak arzusunda idim. Fakat hadisatı beklemi- yordum. Efgan Millet meclisi- nin dağılmasından bir ay sonra Cenubi — Efganistanda — isyan çıktı. Aptülmecit han isyan Bu akşam saat 21,30 da İSTANBUL BELEDİYESİ Aynaroz Komedi w 6 Tablo ı N Yazan: Musahip zade Celâl Anlatan hakkında daima malümat ge- tiriyordu. Bir müddet sonra asilere karşı gitmekten imtina ettiği için. Aptülmecit han tevkif edildi. Çarnaçar gene Marhoftan istifade etmek mecburiyetinde kaldım. Sefir Starktan hiç fayda yoktu. O, Agabekof : Tİ| iki karısı ile uğraşmaktan baş- ka hiçbir iş ile meşgul olamı- yordu. Fakat sefirin her iki karısı da ataşemiliter Rink'a âşık olmuşlardı. Bunun için sefir ile ataşenin arası açıldı ve sefir ne yaptı yaptı Rink'i Moskovaya gönderdi. Bugünün Meselelerinden Düşüren (Baş tarafı 1 inci sayfada| Tei —e Bu seneki içtimada umumi heyetin — ciddi bir faaliyet göstereceği ve — müesseseye yeni bir istikamet vermiye çalı- şacağı mevzubahis Umumi heyet bilhassa bankasının ticari — muamelât ile — iştigalinin doğru olup olmadığı meselesi — üzerinde duracak ve — ticari — işlerde kullanılan — paranın çiftçiye tahsisi İmkânını tetkik eyliye- cektir. Bu meyanda köylüye daha ucuz ve daha kolay kredi verilmesi lüzumunun da mevZubahis olacağı — söylen- mektedir. Ziraat Umumi heyetin toplanması arifesinde bu meselenin ciddi- yetle tetkiki icap eder. Ga- kate şayan neticelere varmıştır. Ziraat bankasının köylüden ziyade tüccara faydası — do- kunduğunu gösteren bu neti- celeri sıra ile neşredeceğiz. Bugün ise çiftçilere yapılan ikrazattan fazla faiz alındığını ispat edeceğiz. Ziraat bankası çiftçiye kar- zen verdiği paradan resmen yüzde on iki — faiz alır. Fakat — hakikatte — ve tat- bikatta bu nisşbet bazan yüzde yirmiye kadar çıkar. Bu yekün ise Ziraat bankasını çiftçi na- zarında murabahacı mevkiine çıkarır. BİR. MİSAL Bu iddiamızı bir iki misal ile izah edelim : Evvelâ : Zirat kredi siste- minin en mühimini teşkil eden müteselsil ikrazlardan — başlı- yalım: bu nevi ikrazlar, birçok köylülerin — yekdiğerine kefil olmaları suretile yapılan ik- razlardır. Banka bu kabil ikrazlardan yüzde on iki faiz aldığını söylüyor. Hakikatte bu nevi ikrazlardan maktuen ( *0 9 ) ea — —| faiz, (963) komisyon alınır. İşte | DARÜLBEDAYİ TEMSİLLERİ faizin yüzde yirmiye kadar çıkmasını temin eden bu (*6 3) komisyondur. Faraza banka tü- tün yetiştiren bir küçük müs- tahsile ( 500 ) lira ikraz ede- cektir. Bu para müstakrize bir defada verilmez. Tütün fide- sinin tarlaya dikildiği, kırma ve dizme zamanının — hulül ettiği ve ( manipülâsyon ) ame- T olmaktadır. Para Nasıl İkraz Edilir ? zetemiz bu işle sureti mahsusada alâkadar olmuş ve çok defa dik- | nisbetleri (©6 20) den kliyeıinin yapıldığı zamanlarda | Ziraat Bankasını Mura- bahacı Vaziyetine Nelerdir ? olmak üzere üç defada verilir, Faiz, paranın müstakriz zim- metinde kalacağı müddetlerle mütenasiben, fakat komisyon maktuan ve peşinen alınır. Bu tarz, faiz miktarını ( *6 16 ) ya çıkarır. İş bukadarla da — kalmaz. Bankadan (500) lira alan köy- lünün mahsulü iyi yetişmemişse, veya bir arızaya uğramışsa Üüçüncü taksit verilmez. Fakat evvelce bu taksit için alınan komsiyon da — köylüye — iade olumaz. Böylece faiz (*6 20) nisbetini aşmış bulunuyor. Biz burada tütün çiftçileri- ni misal olarak aldık. Çünkü müteselsil — kefaletli — ikrazlar arasında en uzun vadeli mu- amele bunlara yapılır. Pamuk, afyon, prinç ve saire müstah- sillerine — yapılan — ikrazların vadeleri daha kısadır ve -faiz- leri o nisbette fazladır. Zirat Hesabı | Cariler Arazi — teminatına istinat eden bir nevi ikraz sistemi daha vardır: Zirai hesabı cariler. Bu tarz kredide altı ay için maktuan (60) para komisyon alınır. Ayrıca da (*6 9) faiz. Banka istediği zaman hesabı keser. Bu vaziyette komisyon- dan hiç birşey geri — verilmecz. Bu karışık muamelede faiz aşağı düşmez. Bunda maada borçlu mahsu- lünü idrak edince derhal satıp borcunu ödemiye veya malını banka —deposuna — getirmiye mecburdur. Bunu yapmıyan köylüden (6 20) nisbetinde maktu bir ceza alınır. Vadesi sonunda ödiyemiyen — köylünün — sene sonunda (faizlari — sermayeye kalbedilir ve ikinci sene fai- zinden de faiz tahsil edilir. İşte köylüye yardım ismi altında — yapilan murabahanın iç yüzü. a Ziraat bankasının vazifesi köylüye yardım olduğu için bu faiz. nisbeti hiç — olmazsa (& O)a indirilmelidir. Buna im- kân da vardır. # COLLENE MOORE'un Tamamen sesli, sözlü ve şarkıli en | mükemmel filmi olan LEYLAKLAR AÇARKEN emsalsiz bir muvaffakiyetle ETUAL sinemasında devam ediyor. borcunu | İsnat Cürüm M apasa Edilen NTecavüz Sahnesi Bir Lâtifeden Mi İbaretti ? İddia Makamı İhtiyar Papası Suçsuz Görüyor Arhimandrit Nifon (Becano) Ef. isminde bir Rumun haremi Madam Anna, 1929 senesinde Balattaki Ayani klisesi papası (İzamenos Arhi- mandrit Nifon) Ef. aleyhinde bir namus davası açmış. Kadın bu davayı şu esaslara istinat ettirmiş : Madan Anna kaocası ile be- raber klisenin akaret kısmında oda kiralamış, kadının iddia- sına göre birgün odada kocası “yok iken papas yanına gelmiş, tecavüz etmiş. Esasen hamile olan kadın w' bu hadiseden müteessir olmuş ve korkmuş. Evvelâ kocasına birşey — söyliyememiş. Fakat nihayet derdini dökmüş. Bunun üzerinedirki karı ko- ca, mevzubahis olan davayı | kadın namına açmışlar. Papas- İ tan on bin lira zarar ve ziyan | istiyorlar. Dün, bu dava üçüncü ceza mahkemesinde — görülmüştür. Dikkate şayan olan — nokta şudur ki Madam Anna da bir papas kızıdır. Vak'a dün mahkeme huzu- runda teşrih edilirken celsenin gizli olması istenmiş, fakat hâkimler heyeti bunu kabul et- memiştir. Bu sırada Madam An- na, mahkemeye, hakkında şi- kâyet ettiği papastan kendi- sine gönderilmiş bir mektup vermiştir. Bu mektup, kadın davaya kıyam ettiği sıralarda gönderilmiştir. Papas Ef. bu mektubunda ezcümle diyor ki: “ Kızım, aramızda geçeti hadise bir lâtifeden ibarettir. Ötedenberi senin hakkında hoşa gitmiyecek şeyler işitir- dim. Seni tecrübe etmek iste- dim. Gördüm ki işittiklerim kâmilen iftiradan ibaret imiş,,, Bunun üzerine mahkeme reisi papas Ef. ye bir söyliye- ceği olup olmadığını sormuş ve şu cevabı almıştır. — Efendim, hadise dediğim gibi bir lâtifeden ibarettir. Esa- sen ihtiyarım. Benim gibi bir ihtiyarın böyle birşeye — teşeb- büs etmesi mümkün müdür? . İddia makamı Papas Efen- || dinin beraetini istemiştir. Mah- keme heyeti, vaziyeti derinleş- tirmiye lüzum görmüş, kararı- | nı talik — etmiştir. Y HALK TASDİK VE TEYİT. ETMEKTEDİR KİI'J “Sesli filmin muvaffakiyeti, resmin parlak ve ziyadar olarak iraesil* pek sıkı suürette münaıebettırdır y ERNEMANN — GOERZ ( MÜTTEHİT FABRİKALAR ı HO ÖŞ mücssesesinin sinema makineleri, fennin en soön terakki ve tekâmülâtının Hu nümunesi olup resmi fevkalâde bir vuzuh ve parlaklıkla aksettirmekte hususta emsaline ezhercihet faik bulunmaktadır. İşte bunu t ettiklerindendir kt atideki sinemalar, filmlerini ERNEMANN 1Il MÜTTEHİT FABRİ Makinesile iİrae etmektedirler ELHAMRA sineması 2 makine ANKARADA makli? eĞ GLORYA ü 2 ü TÜRKOCAĞI sineması ? e AĞ ARTİSTİK e Tegir ANKARADA L KLÜP şm » 2 » 2 # ALKAZAR REviR Cü, eee ASRİ M ğae. ” İZMİRDE LÂLE , Asrt kabine için, katalog, takdiri maliyet ve bütün malümat, ZEİSS acoentası ve Türkiyo içim Konsesloner ve Depoziter JACK — Rottenberg İstanbul, Dilsizzade Han 24 - tarafından verilir. 27 Posta kutif * ni Salonlarını en evvel (W ESTERN ELEKTRIK) gibi Gg mükemmel sesli sinema makinesile techize ve AŞK AR ' CELERİ-KADINLARA İNANMAM - TAÇLI CANAV' İ | MÜTTEHEM KALKINIZ - AŞK RESMİ GEÇİDİ ve H VALSİ ve saire gibi en mükemmel ve en mılht’ sözlü ve sesli filmleri iraeye muvaffak olan ve! ğ Yarın Akşam Gala Müsameresi Olarak Nev-York operasından DENİS KİNG ile dilber JEANNETTE MAC DONALD'in muhteşem temasilleri SERSERİ KIRAL İlk renkli büyük opera filmini gösterecek olan MELEK VE ELMATIRA Sincmetar| KU Nihayet fevkalâde fedakârlıklar ihtiyarile en son ieat | ve bütün s#özlü filimlerin Türkçe-Fransızca izahatlı w. etmişlerdir. a l rinin ayni zamanda iraesini temin eden bir makine Bu suretle sözlü filimler beynelmile bir şekil kesbediyor her ne lisanda olursa olsun film, Türkçe açık ve anlayışlı oluyor. Haşiyet Melek ve Elhamra sinemaları, sözlü ve sesli leri herkesin görmesini temin maksadile (SERSERİ ıuıU” ğ haftasından sonra yalnız her pazarar akşamı ve y | pazartesi matinelerini ikinel mevki 30, birinci husust mevki 78 ve maroken koltuk 90 kuruş gibi zilâtlı fiatlarla seanslar tertip edeceklerdir. ve Fransızca | Şehzadebaşı HtLAL SİNEMASI İtibaren Cihanın facla artisti mın.vnımıa) tarafından te TÂĞLİ CANAVAR| | Senli - sözlü muazzam film Ayrıca: Kemeçeci Aleko, kemani Sadi udi Yoagi | MugmiDenizkızı Eftalya HaM Pıriı'lıı sesli filme Türkçe olarak alınan ıı.ıı.ıı irae edilecektir: u akşam büyük Cala olarak MA JİK Sineması "âg ' Viyana Öperası meşhur tenöfü v E A LFRED PICCA tamamen sözlü ve şarkıl draT LOHENGR İ “LES MAITRES CHANTEURS DE de dinlenecek ve ayrıca cazip, hlılî Sehhar MYRNA L 0 tarafından temsil edilecekti" ğ .4 İlâveteni UFA-PATE hali hazır düny4 ö A ŞEHVET KAD Dün akşam GLORYA sinemasın RAMON NOVARO İmperatorun Yaveri Filminde muhrik ve tatlı 'tenor sesi ile teganni ettiği 10 şarkı ile bütün temaşa- kiranı — tehyiç ve — teshir etmiştir.