24 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

5 inci =ene, No NUSKHASI 5 KURUSTUR PAZARTESİ 24 TEŞRİNİSANİ 1930 1720 e uWlt'.'t; idaresine taallük eden formüller vardır ki, bunla- Mana ve mefhumu muhtelif Melere, muhtelif memleketle e değişir. Millf hayatın ih ve icapları her devlette başkadır. Prensiplerin a- İ bir kiymeti olabilmek için Şeyden evvel onların bu elif ıhtıyaçlara intıbak ve bül etmesi lâzımdır. Haya- Ve realitelerin fevkinde ka- Ve onlara temas edemiyen iplerin içtimat kıymet ve ları yok gibidir. Bunun i- Siyast faaliyetlerin ilk gaye temleketin refahma, yüksel e hizmet edeceği anlaşı- Üsulleri- biran evvel millet tına hâkim kılmaktır. taraftan cemiyet hayatı- S diğer taraftan fikir alemi- yli muğlâk bir şekil aldı- eketlerde devlet idare #ait konsepsiyonlar da ço- ; ve biribirlerile çarpışma ştır. Bu çarp lar- eket için zarar mı, ve Yyda mı vardır ? Bu suale “Memleketin siyasî terbiye ülüne göre ayrı “ayrı lar vermek mümkündür. umumiyetle kabul edil- tecrübe ile sabit olmus bir Vardır ki, o da memleket ha mesnet teşkil edecek bü Prensiplerde fikir ittihadı Tece kuvvetli olursa, dev- dtdığımız büyük varlık da sağlam vecanlı olur. unla beraber bu prensip- iyata doğru gittikçe, mem in her köşesine dağıldıkça, Sndaşların her sınıfı arasın- Yayıldıkça mana ve mefhumi ile muhtelif telâkkiler ile tlanabilir. Memleketin umu yatına yalnız yukarıdan a a inen siyasi faaliyetler de temiyet içindeki içtimat ik- l telâkkiler, amiller de . te- Yaparlar. Ve belki de bunla- tesiri daha büyüktür. Zaten 381 faaliyetlerin ilk hedefi, 'aş yavaş bu telâkki ve amil- kendi büyük prensiplerinin içinde, kendi gayelerine bir maya ile yoğurmak- lunun için de prensiplerin mücerret bir şekilde değil zaruretlerile karşılastı- yapılmak icap eder. yada eski demokrat fır inhilâl ederek bundan iki doğdu: Biri devlet fırkası, de “Müstakil demokrat- irliği,, fırkası. Daha diğer takım fırkalar gibi bu iki fır cumhurıyetçıdır Ve imar u esasisinin müdafileri- 'akat bütün bu fırkaların uriyetçiliği — biribirinden dır. Meselâ “Müstakil de- tlar bırlıgı,, beyanname- içtimat cümhuriyet taraf- olduğunu ilân etmiş ve bu- kapitalist sınıfını himaye kuvvetlendiren Ploutocra- cumhunyet âleyhinde bu- ğunu ifade eylemiştir. Ce- umumi menfaatleri mü- hesinde liberalizmin evvel- leta kudsiyetleri ilân edil- Olan prensiplerinden şu ve- bu şekilde inhiraf etmekten değil, fayda mülâhaza e- T bugün çoğalmıştır. Vak- Mutlak ve müstebit idarele- şazyiki saikasile yalnız fert- " hukukunu ve hürriyetini 9 noktai nazarından inkı- yapılıyordu. Şimdi bazı lerin ve fertlerin cemiye- ik eden tegallüp ve imti- drına karşı mücadele isti- Memleketler daha çoktur. i cümhuriyet, hiç şüphe- İttimaf adalete müstenit bir riyettir. ZEKİ MES'UT — Mektepliler müsabakası 81 inci hafta başladı q.îl inci hafta başlamıştır. Memizde çıkan haberler €n mühimmini seçip cu- *'"ısl akşamına kadar mü- h“l memurluğuna gönde- Neticeler pazar günü Tedilecettir . imai Cumhurıyet l Baçmnakmrrimi: Silrt Mebusa MAFEYEU'E BUĞUN 8— Bakalım en iy kim yapacak 4— Silâh kaçakçılarının cür- mü pek ağırdır 5— Yol parası nasıl sarfolu nacak? 4 üncü sahifede: Felek, Mektepliler,Roma vitrini 2 nci sahifede : 1— Tarihitetrika: Sultan hamit ! - Harici ve son haberler. 3 üncü sahifede: 1— İrfan siyasetimiz nereye gidiyor? - Tek taksi talimatnamesi son şeklini alıyor i— Büyük Reisimizin Sivası ziyaretleri İntibaatından: Fırkada, hükümet konağında belediyede, istasiyonaa.. Hükümetimiz borçlara dair cevabını Parise bildirdi Gazi Hz. Samsunda tetkikatlarına devam ediyorlar yük Reis, Hasan Bey (Trabzon), Fuat Bey (Rıze)yı nezdlerine kabul ederek görüştüler SAMSUN, 23 A. A. — Rei- ııdmıhur Hızretlen Sımııını lerini müt bura- da bülunan Trabzon meb'usu Hasan, Rize meb'usu Fuat Bey- lerle vali Kâzım paşayı kabul buyurarak uzun uzadıya görüş- müşlerdir. Samsun 23 (A.A.) — Reisi- cümhur Hazretleri, bu gün Da- hiliye vekili Şükrü Kaya Beyle birlikte akşama doğru dairele- rinden çıkarak otomobille şehri dolaşmış, sahili takiben yarım saatlik bir gezinti yapmışlardır. Caddeleri dolduran — binlerce halk Gazi Hazretlerini alkışlar- la selâmlamıştır. Avdette Dahiliye vekilinin misafir kaldığı cigara fabrikası- na uğrayarak bir müddet istira- hat etmişler, oradan dairelerine gitmişlerdir. Samsun, 22 (A.A) — Reisicümhur Hazretleri saat 21 de Samsunu teşrif etmişler, istasyonda hıllııı.ı çog_ğun al Reisicümhur Hz, bir ihtiyarın dileklerini dinleyorlar.. lardır. Samsun sokakları genç, ihti- yar, kadın, erkek binlerce halk ile hın cahınc idi. Gazi Hazretleri Cümhuri- yet Halk Fırkası olan kendi evlerine inmişler, ı.lııım yemeğini Iıırıdı ye— mişlerdir. İ âhl. balk L | tAdetle alkıal lardır. Halk dağılmıyarak alkış - ve tezahürata devam ıhıu;, Gazi Hazret leri tekrar zonınmege mecbur kala- rak S bu mürhallkkür be dan müteh dukl kakl dold. b K ve kkürl .mbeyınveııünlıı lıı kışları ve yaşa sız olmay i nııı;lırdn-. C. H. Firk ğ C. Halk dünkü içti: bir. köşe Yeni teşkilâtta Fırkası bazı nahiye ve ocaklar lâğvedilecektir Fırkada dün de 3,5 saat devam eden mühim bir içtima yapıldı; bugün de toplanılacaktır Cümhuriyet Halk fırkası İs- tanbul teşkilâtına memur heyet dün de öğleden sonra üç buçuk saat süren uzun bir içtima aktet miş ve mühim müzakeratta bu- lünmuştur. Dün İstanbul kaza mutemet- leri davet edilerek kendilerin- den uzun boylu izahat alınmış ve lâzım gelen husussat kendi- lerine tebliğ edilmiştir. Bilâha- re içtimaa İstanbul vilâyet hey” ti de iştirak etmiştir. Bu gün vilâyet mutemetleri davet edilerek bir içtima yapıla cak ve fırka teşkilâtı hakkında izahat istenecektir. Haber aldığımıza nazaran şeh rimiz dahilindeki nahiyelerin bir kısmı lâğvedilecek, bu nahi- yeler kazalara raptedilecektir. Bu nahiyeler mahalleleri çok kinci derecede bulunanlerdiır. Bazı yerlerde de iki, üç nahiye tevhit edilerek bir nahiye halimn- de idare edilecektir. Bu büyük nahiyeler semt merkezi olacak- tır. Bundan başka birçok mahalle- lerde mevcut bulunan mahalle ocaklarının da ihtiyaç hissedil- miyen mühim bir kısmı lağvedi- lecektir. Birkaç mahalle bir ara ya toplanarak bir ocak merkezi vücude getirilecek ve bu ocak en yakın nahiyeye raptedilecek tir. Halk fırkası ocak ve nahiye lerinin bu surette daha büyük kuvvetler şeklinde idaresi daha ameli görülmektedir. Bu teşki- lât yapılınca kaza ve vilâyet merkezi ile alâka ve rabıta kuv- vetlenmiş ve yakınlaşmış - ola- -Bareml Darülfünunda şid- detli müna- kaşalar kopardı Edebiyat fakültesinde dün hararetli bir toplanma yaptılar Darülfünun edebiyat fakül- tesi meclisi müderrisini dün öğ- leden sonra fevkalâde bir içti- ma yapmıştır. Bu içtimada fa- kültenin divan azası tarafından bütçe müzakeratı hakkında iza- hat verilmiş veçok hararetli mü nkaşalar yapılmıştır. İçtima geç vakte kadar de- vam etmiş ve müderrisler tezle- ri üzerinde şiddetle israr etmiş lerdir. Daimit ve serbest müder- risler meselesinin — perşembe günkü divan içtimamda muda- (Devamı 2 inci sahitede) Fransız san'atkârı... M. Gabrıelle Dorziat Cevap verdik! Heyeti vekilede mühim meseleler görüşüldü Hükümetimizin Düyunu umumiyeye cevabı gece geç vakit Parise telgrafla bildirildi Ankara 23 (Telefonla- gece yarısı) — Heyeti veki lenin bu günkü içtimat 6,5 saat devam etmiştir. Bu iç- timada mühim bazı mesele- lerin müzakere edildiği an- laşılmaktadır. Bu meyanda Diyunu umumiye meclisi- ne verilecek cevap Üüze- rinde de müzakere cere- yan etmiştir. Hükümetimi- zin cevabı gece geç vakit, telgrafla Parise bildirilmiş- tir. Encümenlerde Telgraf ve telefon ka- nununun bazı maddeleri tadil edildi ANKARA, 23 ÂA. A, — Bü- yük Millet Meclisi dahiliye en- cümeni telgraf ve telefon kanu- nuna bazı maddeler tezyili hak kındaki kanun lâyrhasını tetkik ve müzakere ederek bütçe encü- menine vermiştir. Yeni kanun lâyıhasile tadili ve tezyili talep olunan maddelere göre telli, tel- siz telgraf ve telefon muhabere ve konuşmaların, yazma, alma ve başlama işlerinde-insanların hayatnımı selâmetine teallük e- denler birinci derecede olmak üzere diger muhabere ve konuş maların hangi sıra ile- biribirini takip edeceğinin tayini husu- sunda hükümete salâhiyet veril mektedir. (Yıldırım) işaretini havi hersşey tercihan alınıp çeki lecek — ve teslim saati tel- grafi — çekene bildirilecek- tir. Bu nevi telgraflar altı misli ücrete tâbi tutulacaktır. İm- kân ve lüzum göreceği yerlerde telgrafların sahiplerinden te- lefonla alınması ve verilmesi u- sulü tatbik edilecek ve bunun i- çin telgrafların her 50 kelimesi ve kesri için 5 kuruş munzam ücret alınacaktır. Banka telgraf larında parola yerine kullanılan bir kelime ile resmen muhahe- reye mezun olanların yazacak- ları telgraflar müstesna - olmak üzre dahili muhaberatta — kod kullanmak memnudur. Muhabe ratın az olduğu zamanlar zarfın da şehirler arasında yapılacak mükâlemelerden yarım ücret a- lınacaktır. Saat 19 dan —sonra başlıyan bu zamanın başlangıç ve nihayet saatleri dahiliye ve- Yalan ve uydurma ! Gazi Hz. ancak, sade ce C.H.F.nın Reisidir Birtakım betbahtlar yalan ve yanlış haberlerle halkın efkârını teşvişe çalışıyorlar Büyük Reisimizin yeni bir firka teşkil edeceği haberleri temamen asılsızdır Terakkiperver Fırkanın yeniden tesisi haberleri kat'iyen doğru değildir Ali Bey (Afyon) Dün çıkan bir gazete, baştan başa efkârı umumiyeyi teşviş edecek yalan haberlele dolu idi. Bu meyanda Reisicümhur Hz. nin seyahatlerini müteakip Ankarayı teşriflerinde C. Halk fırkasından ayrılarak ayrı bir fırka teşkil edeceklerinden ikinci bir tabı ile haber veriyordu. Haddi zatında gülünçlüğü ve mubalâtsızlığı ilk satırında anlaşılan bu haber bittabi tekzibe bile değmez. Ancak bir kısım halkın zihnini teşviş ve kendilerini yanlış istikametlere sevket mek ihtimalinin nazarı dikkate âlarak mevzuu bahsetmeği fay- dalı bulduk, Bu münasebetle şehrimizde bulmmakta olan Halk fırkası reis vekili Ali Bey (Afyon) da bu hususta bir muharririmi ze atideki beyanatta bulunmuştur: — Devamı dördüncü sahifede Ne istiyorlar? Dün memleket iktısadi- yatı üzerinde ehemmiyeti haiz bir içtima yapıldı ikmadıyahyle çolı ılâhdır olan üç| malları reddetmek hakkı venlmıır içtima aktolunmuştur. Bunları hülâ-| tir. satan kaydediyoruz : Bıı kararın ihracâat üzerinde mü- 1 — Ticaret ve zahire borsası mec|him bir tesiri olacağı ümit ediliyor. lisi fevkalâde bir içtima yapmış ve| 2 — Bağırsak fabrikatörleri Tica- bilhassa ihracat mallarının satış şera| ret odasında toplanmışlardır . itinin islahı için talimatnamenin tadi| —Fabrikatörlerden — kimyager Ha- lini muvafık görmüş, emtianın daha| san Hulki B. içtimar müteakıp demiş temiz olarak satılığa, çıkarılmasını te| tir ki: min etmeği kararlaştırmıştır. Bu maksatla uzun münakaşalar ne (Devamı 4 üncn sahifede) LN ükisk kifedak Sükstl e zkldedel kâleti tarafından tayvin edilecek İsviçre serbesi darilfnnununun yetiştirdiği beden musikisi san 'atkârları , dün şehrimize geldiler. Resmimiz san'atkârları Sirkeci istasvonunda göstermektedir — M |