19 Kasım 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

— Teşrinisanl — Hergün | Serbes B ü | F"'L'anın İnfisahı “— M ZEKERİYA Fethi Beyin — beyannamesi ve kararı dün İstanbulda bom- gibi patladı. Herkes hayret Ve teesür içinde kaldı Dün halk Arasında yaptığımız anket bi- 2€ Şu neticeyi verdi: “Fethi Beyin bu kararı çok hayret ve teessürü mucip bir 'adisedir.,, 4 Kararın Serbes fırka oca- hda yaptığı tesiri tetkik ttik. Fırka azası içinde umumi bir ve tecssür vardı. Fethi yin bu hareketini tenkit *_ienlu bile vardı. “Bu adam bizi iğfal etti,, diyenler bile Oldu, * Serbe , fırka teşkilâtımı bu Nmurni tecssüre sevkeden saik Herkes Fethi Beyden çok Kyler bekliyordu. Fethi Bey Memlekete murakabe ve kon- | | getirecekti. Halkın şikâ- | Yetlerine tercüman — olacaktı, lii'leı*.iıı derdini mecliste ve Matbuatta söyliyerek hüküme- İşittirecekti. Üç aylık haya- a yaptığı işler bu Gmidi lakviye ediyordu. Fethi Beyin :—&Hi:ıliri bu sayede hükümet fırkasının biaçok ha- larımı düzeltti. Bu tenkit ve murakabe bu Ekilde devam ettikçe mem- bt birçok hizmötler” yapa- hqewlıt—i, mecliste son yaptığı hffnh ve bu vesile ile söyle- ği sözler de bu hizmetin fay- göstermişti. Halk şi- Küyetini işittirecek bir vasıta Hı"'"! oluyordu. Halbuki fırka için için mü- Re bir buhran geçiriyordu. buhran nihayet dün onu üra sevketti. s * h::ım bey bu kararım bu | r istical ile vermekte hata | “t. Gazi ve halk fırkanın ya- Bitasını istiyordu. Fethi bey iki arzuya istinaden fırka- kapamıyacaktı. Memlekette kadar mühim siyasi bir Bekbüt altına girdiktesi sonra K dan yükü atar gibi, fu- R yarında bırakıp çekil- _"cektî y ı_" kararını hiç olmazsa W%. seyahatinden sonraya edecekti. İşte halkı ve bes fırka mensuplarını - te- € sevkeden sebep budur: bu kadar anli bir *fui verilmesi ve bütün mtlerin bir anda söndürü- 60 Değil 6 İmiş Dün ticaret borsasma Sam- dağln 60 sandık afyon gön- ı._:fı'ı bildirilmiş borsa da *5: bir panik emeli oldu- | Giğn Sezerek tahkikat yaptıra- "ıim Yaz 1 tık. Tahkikat neti- qd:dt (60) n (6) sandık Üü anlalaşılmıştır. liye Memurlarının W Mtihanları :'hl 8Y evvel maliye memur- giren 400 "”*îki imtihan kâğıtlarının !'—i bitmiştir. İmtihanda 15 N_"'"affık olmuştur. Bu N.,_d_i:bım Defterdarlık N’h muvaffak olanlara ı'—”.—ılıkkeıdui gönderi- tihanına | polis 1 — Bir şeyde muvaffak olmak isterae- niz, o işte sebat ve mukavemet göstermek, ufak, tefek arıralar karşısında zaaf hisset- memek İâzımdır. Nobel Mükafatı (Halk Fırkası Me "usları Arasında| Hikmet Ve Kimya Mükâ-[ fatlarını Kimler Aldı ? Stokholm — Nobel — sulh | mükâfatının hikmete ait olan hissesi, ziya hakkındaki mü- him tetkikatından dolayı Kal- küta — Darülfünunu — hikmet profesörü Sir (Şandrase Hara Venkata Raman) a verilmiştir, Kimya mükâfatı ise Münih darülfünunu — profesörlerinden Fişere tevcih olunmuştur. Darülfünunda Fırhqa Var!.. Müderrislerimiz. Oku- muyorlar Mı?.. Mazhar Osman Beyin Da- rülfünunda mükemmel hoca ol- madığı hakkında yazdığı yazı- lar Darülfünunda bir fırtına koparmıştır. Darülfünun emini) Muammer Raşit B. bu mesele hakkında şunları - söylemiştir: — Darülfünunun — mahiyeti ilmiyesini tenkit eden bu ya- zıların sansüre muhtaç oldu- ğu bedihidir. Darülfünunumuz yenidir. Kadri Raşit Paşa: müderris- lerimiz — ilmi ehliyeti müdrik olarak çalışınaktadırlar, demek- tedir. Behçet Sabit B. ise Mazhar Osman Beyi cahil hocaların kimler olduğunu söylemiye da- vet etmektedir. Hasta Polisler İkramiye Verilerek Va- zifeden Ayrılacaklar Emniyeti umumiyeden gelen emir Üzerine polislerin mua- yenesine başlanmıştır. Hasta- hklı polislere birer — maaş nisbetinde ikramiye verilerek, mesleğinden çikarılacak- lardır. Yankesiciler İstanbulda Ne Kadar Mevcut İmiş İstanbulda polis ikinci şube müdiriyetinin sicillarinde kayıtli ve resimleri albümlere yapıştı- rılmış (1159) yankesici ve tavcı vardır. Papelci, dızdızcı" man- tarcı ve dolandırıcılaar da bu yeküna dahildir. Bunlar içinde BO -100 sabıkası olan hırsızlar da vardır. Hırsızların. çoğu hıristiyandır. - SON POSTA SS 2 — Bazı kimseler azım ve mukavemeti inat ve heves zannederler. İnat haksız yere ısrardır. Bu ise muvaffakiyeti yıkan bir kaçıranlar, şeydir. Azim 3 — Hadiselerde, — fırsatlardan etmesini bilmiyen, I Son Postanın Resimli Makalesi x l istifade inat yüzünden fırsat ebediyen muvaffak olmamıya mahkümdurlar. BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ Fethi Beyin Kararı Nasıl Telâkki Edildi? Neticeyi Müsait Görenler De Vardır, Görmiyenler De... Fethi Bey Serbes fırkayı neden Teshettiğini anlattı, fakat acaba son güne karşısında muarız vaziyetinde bulunan Halk fırkası meb'usları bu hadiseyi nasıl telâkki ettiler. Ankarada bulunan arka- daşlarımız dün herşeyden evvel bu moktayı anlamak istiyorlardı. Evvelâ Afyon Karahisar meb'uzu Ali Beyi görerek mütaleasını sordu- lar. Ali Bey dediki: — Cumartesi günü Meclis kürsüsünde serdettiğim mütalâa ve beyanatım memleketini sevenler için bu bapta bir fikir vermiye kâfidir zannederim. Muhalif bir fırkanın olması lüzu- mu hakkında sarahaten kanaatlerimi söyledim. Fakat henüz terbiyei siyasiyesi kâfi derecede inkişaf etme- miş olan memleketimiz halkı arasında verilecek olan fırka fi- kir ve hislerinin çok nazik bir . mesele olduğu, ona göre bu vazifeyi deruhte etmiş olanlara bu hususta ne dereceye kadar kabiliyet gösterdikleri az zaman zarfındaki hadiselerle zahir ol- muştur. Binaenaleyh böyle programı ve prensipleri fikirden ziyade hisse istinat ettirilmiş olan bir fırkanın memleketin terakki ve inkişafı hususundaki faydası meşkük bir hale geldiğini ve belki şahsi vatanperverliklerinden emin olduğum bu zevatın bu nazik noktayı takdir etmiş olacakları ihtimaline göre böyle bir fesih kararını zaruri addederim: Cemil B. (Tekirdağ): —- | |Cümhuriyeti tahkim olmalıdır. — Çok iyi bir maksatla teş* (?Ne çare ki hadisat ve vakayi kil edilen bu fırka maksadi |..Serbes fırkanım buna muvaffak dahilinde çalışmamıştır. Fena l ai l pi ekaıbiL ” Bami vaziyete düşünce infisah kara- | öedükleri kindie bi keüdileri rını vermek mecburiyetini his- | fuı Alkilm / Telğnakalğ Oıı'ını:n zade Hamdi B. verdiler. Yoksa dediğim ga- — Bu bir manevradır. Ve | yeyi esas ittihaz edecek Ffırka kendilerini mazur, mazlum mev- | faydalı olur. küne sokmak için acizlerinden Ağaoğlu Ahmet B. (Kars): mütevellit bir harekettir. — Bizim üç aylık faaliye- Mazhar Müfit B. (Denizli) timiz H. fırkası ve hükümeti- — Demokrasi ve Cümhuriyet-| ne kusurlarını düzeltmek — için te muhtelif fırkaların mevcu- | bir intibah verdi ise ve onları diyeti pek tabitdir. Fakat bu | harekete getirdi ise bundan fırkaların esas geyesi ve sebebi | memleket namına iftihar du- İster İnan, İster İnanma! Geçende Fransa ticaret | nazırı M. Flânden mem- leketimize — geldi. — Bir onun bu ziyaretini Fran- sanın Rusyaya karşı çe- virmekte olduğu çemberi tamamlamakla — alâkadar gördüğümüzü, ve bizi de kandırmak istemesi muh- temel olduğunu yazmıştık. Fransa ticaret — naxırı “Geçenlerde Ankarayı ziyaret eden Fransız tica- ret nazırınm hükümetten, Erzurum - Karaköse - İran hududu arasında kamyo- net — işletme — imtiyazını istediği anlaşılmıştır.,, Bu hat Türkiye ile Rusya bududu üzerinde- dir. M. Flânden elbette bu hattı ticaret yapmak için bu — makalemizi — tekzip istemiyor. Maksat Rusya etmek Hüzumunu hissetti İhududu üzerinde bir kontu- ve “SON POSTA da bu | rol merkezi ihdas etmektir. yazıyı yazan muharrir bayli | * Bu — haber karşısında hayal sahibi imiş., dedi. —| Fransiz ticaret nazırının, Fakat dünkü gazetelerde ziyaretinde — samimi — bir şöyle bir haber okuduk: — | hüsnü niyet takip ettiğine: Ister İnan, İster Inanma! Garip Şey | Tıraş Bıçakları Demir Olmuş Lehistana gitmek üzere Ga- lata ihracat ambarına 11700 adet imuayyen markalı tıraş biçağı teslim edilmiştir. Bu malın ilk muayenesi de yapıl- mıştır. Fakat ikinci muayene yapılmak üzre birkaç gün sonra sandıklar açıldığı zaman bir kısım bıçakların demir parçalarına kalbolunduğu gö- rülmüştür. Gümrük yapmaktadır. yarız. Bu intibahım devamını temenni ederim. Nafi Atuf B. (Erzurum) : — Programı ve teşkilâtı iti- barile esasen gayri tabü olan bu fırka için bu akibeti tabii buldum. Ferit Celâl B. (Urfa): — S. Fırkanın yaşıyabilmek kabiliyetini - göstermekten uzak olduğunu bir ay evvelki bir ya- zımda zikretmiştim. Fethi bey kendisine tevdi edilen sermayeyi revaçsız bir kazana döktü. O kendisini anlamıyanlardan kuv- vet almak istedi. Hesapsız bir kalabalığın içine düşüp kayboldu. Bu siyasi kusur eserini ömürsüz- lüğe mabküm etti. Esasen bu hercümerce inkılâp mütehammil değildi. Aziz Bey (Erzurum): — Pek tabil gördüm. Sami Bey (Ankara): — Ölmüşler hakkında söz söylemek Türklük şiarı değil- dir. Ali Bey (Rize): — Üç aylık çocuğu doğ- madan öldürdüler. Yakup KadriB. (Mardin): — Umümi fikir şudur ki Fethi B. bu hareketi ile umumi bir nümayiş yapıyor. Salâhattin B, (Kocaeli;: — Yırta kuşun ömrü az olur. (Şarki Mehmet Emin B. Karahisar): — Daha bu sabah geldim. Karardan —memnun değilim. Vaziyeti daha tahlil edemedim,. Süreyya B. (Tokat) : — Gayet musip... Zaten bu neticeyi bekliyorduk. Halis Bey (Kars): — Pek tabit... Böyle olmak Vâzımdı. Hayrettin B. (Balıkesir): Demokrasinin * inkişafı için müteaddit siyasi fırkalara lüzum vardır. Ancak bu teşek- küller — cümhuriyeti ve onun v âği rejimleri tehdit e- m şartile — matbu — ve muteber olabilir. S. fırka bu esasatı takviye — maksadile idaresi — tahkikat Vesİnai . | özün Kısası Serbes Fırkanın Vüsiyeti Merkez ocağında şu vasi- yetname bulunmuştur: “İntihar — ediyorum. —Ölü- mümden hiç kimse —mes'ul değildir. Bu kahbe dünyanın acıla- rına, felâketlerine daha fazla tahammül edemedim. Son vasiyetim şudur: Tak- simdeki büyük — “ Kalmis , apartımanının bana — mabsus dairesini bir sene için tutmuş- tum, Eşyaları büyük — oğlum Fethiye bırakıyorum ve kendisi bir sene müddetle orada otu- rabilir. Siyasetten falan vaz geçsin. Âlemi ıslah etmek düştü? Pariste yaptığı gibi orada da suvareler — versin, dans etsin, eğlensin. Son söz olarak Rasih ho- | cadan bir — istirhamım var: | Ruhuma bir Yasinişerif oku- sunl! ona mı S$. C. F.n (Aslına mutabıktır) İki Komisyon Daha Geldi Şehrimizde —Fatih — kazasi dahinde musakkifat tahririne başlanacağını haber vermiştik. Bu tahrir üç komisyon tara- fından yapılacaktır. Komisyo- nun biri evvelce Konyadan gelmişti. Dün de Merzifondan iki komisyon gelmiştir. Tahrire on güne kadar başlanacaktır. Polis Divanı Polis divanı bugün ve yarın saat 9,5 da toplanarak divana verilen memurların — evrakmı tetkik — edecektir. — Mülkiye müfettişlerinin polisteki tefti- şatı dolayısile bakılacak evrak adedi pek fazladır. teşekkül —ettiği halde tat- bikatta istical yüzünden ma- küs neticelere cereyan ve- vecek hadisat ile karşılaştığı için kendi kendisini feshetmiş tir. Ben bunun ıslahını daha faydalı addederdim. Münür B. (Erzurum): — Hariçte iktisap eylediği şekil itibarile bu netice pî muvafıktır.,, Rasih B. (Antalya): — Bu hareketlerini gayri ta- bil buluyorum. Gayri - tabiiliği de verdikleri beyannamedeki esbabı. muücibeden — çıkardım. (Gazi Hz. ile siyasi sahada karşı karşıya vaziyette) fıkrası nazarı dikkatimi celbetti. Gazinin C. H. fırkası mü- essis ve reisi umumisi olduğunu üya Fethi B. bugün anlamış. Te ” b “peopağllda “Ne Nü rükledi. Şimdi de gayri tabi olarak çekiliyor. Yusuf B. ( Denizli ): — Fethi B. ve arkadaşları Reisicümhur Hz. nin H. fırkasının Ünizamnamesi ile teyit ettiği ve fırkamızın banisi olduklarını ve icap ederse fırkanın başına bizzat geçebileceklerini — bildikleri - için teşkil ettikleri S. fırkanın bu memlekette artık İş görmek kâm olmadığını görerek çekil- mi . Nafi B. (Antalyaj: — Serbes fırkanın faaliyete başladığı günden itibaren iki gü- me varıncıya kadar halkın zihniye- tini hiçbir şeyden gayri varit pro- paganda ile bugünkü beyannama arasında gayri kabili telif bir te- zat mevcuttur. Bu beyanname ile Fethi B. rüfekası tarafından vakl olan ve balkı iğfal ve iblâl edicl propagandaları inkâri gayri kabil bir surette sabittir Serbes fırkanın kendi kendisini fesbetmesi halkın nasıl aldatıklığına güzel bir delil- dir.