14 Kasım 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
TEFTİŞ İŞİNİN IÇ YÜZÜ. Mevkuf Diş - çinin Verdiği İstida Meselesi Ödemiş, (H.M) — Öde- | miş Aadliyesinde — bazı yol- suzlukla — olduğu ve — adliye erkânından bazı zevatın fırka- cılık yaptığı adliye müfettiş- liğine ihbar edilmesi üzerine adliye müfettişi Bedri bey bu- | raya tahkikat yapmıya gelmiş- | tr. Adiye mülettişi beyix tahkikatı sadece Müddei umu- mi Abidin beyin üzerinde te- | merküz etmiştir. Serbes Cümhuriyet — fırkası erkânından olup tahtı tevkife alınan diş doktoru Kemalettin Rıza bey, Bdliye — müfettişi Bedri beye bir istida vermiştir. | İstida aynen şudur: Adliye Müfettişliği Canibi Âlisine Efendim, Ödemiş Ağırceza reisi Nec- mettin Beyin intihap esnasında fırkacılık gayretile muayene- | haneme gelerek Serbes fırka- dan çekilmemi ve şayet mah- | kemeye — düşecek — olursam bitaraflığını muhafaza edemi- yeceğini söylemekle muhake- meden evvel ihsası rey eyle- diği gibi vakarı hükkâmı mu- hafaza eylemediğini şahit ira- esile ispat edeceğimden ifa- demin ahzını rica ve istida eylerim efendim. Mevkuf Diş hekimi Kemalettin Rıza Adliye müfettişi Bedri bey, Kemalettin Rıza beyin bu isti- dasını okuduktan sonra: — Ben tahkikatımı bitirdim, bu istidayı kabul edemem, de- miştir. Bu vaziyet karşısında Ke- malettin. Rıza bey istidasını İzmir Adliye başmüfettişliğine göndermiştir. A. Adnan Macaristanda Türk Halıları.. Macaristanla yapılan ticaret muahedesine Türk halıları için müsait bir tarife şekli kayde- dilmemiş olduğundan — halla- rımız Macaristatıtla İran halı- larına rekabet edememektedir. Halı tüccarları vaziyetten mr- tazarrır — olmaktadır. — İktısat Vekâleti ve Ticaret odası bu mesele ile meşgul olmaktadır. APTÜLHAMID ANILAN BOMBA Bütün tarihi dekoru, mera- simi, dilmınuu' ';du'nııh ve n emiş — fotografileril bewnîıer “Ziya Şakir, Beu;vl:ı bu, son derece heyecanlı ve vesikalara müstenit roma- nını yakında dercedeceğiz. HÜKÜMET - SON:- POSTA ——— 'ÇOK ÇOCUK- LULARA YARDIM EDİYOR Size Verilen Haktan _İstîfade'y Etmek İstemez | Misiniz? | a | I Altı ve daha ziyade çocuk | | sahibi ailelere kanun mucibin- ı E ce verilecek para mükâfatından karilerimizi — haberdar — ettik. W Bunlardan para İstemiyenlere | madalya verileceğini de bik | dirdik. Bu vaziyette bulunan * karilerimiz varsa, bunlar hükü- | mete müracaatla hıfzıssıhha | kanunu —mucibince haklarını | istesinler, fakat işleri çok ta | | bu muamele ile meşgul ola- mazlarsa vaziyetlerini, bir re- | simle bize bildirsinler. Biz takip eder, alacağımız ; müsbet veya menfi neticeyi , esbabı. — mucibesile beraber kendilerine bildiririr. Aldığımız malümat ve re- simleri aşağıya dercediyoruz: Yukarda sağdaki re- sim: Büyükayasofyada, Üskü- bi mahallesinde Sosıık me İlsokağında 5 numarada Sadul- |lah bey ailesini göstermek- tedir. — Resimde — görülenler valdeleri Ülfet H., oğulları Tur- ban, Rauf, İbsan, Ulvi, Arif ve Asaf Efendilerdir. Tütün inhisarının ne kadar fena ve masraflı bir şekilde ida- ; re olunduğunu bugüne kadar | yaptığımız neşriyat kâfi dere- | cede meydana çıkarmıştır. ka- naatindeyiz. Bu hususta müta- | lealarına müracaat ettiğimiz ihtisas sahiplerinin hepsi de tütün inhisarının esaslı surette ıslaha muhtaç olduğu ve bu ıslahat yapılırsa daha az mas- rafla şimdiki varidatın bir misline yakın varidat temini pek mümkün — buluunduğu kanaatinde müttefiktirler, Şimdi diğer bir meseleye geçiyoruz : Tütün inhisar idaresinden zürram şikâyetleri. Buna dair aldığımız birçok şikâyet mek- tuplarının bir kısmını kari sü- tunlarımızda neşrediyoruz. Ay- rıca bazı mütehassıs zatlarada müracaat ettik; bize dikkate şayan şu malümatı verdiler : Ambar usulü: İnhisar idaresi Bürran tütünlerini satmak için bir ay müddet verir. Bu müd- det zarfından satış yapamı- yanlar mallarını inhisar ambar- larına götürmiye mecbur tu- tulur. Halbuki müşteri gel- diği zaman köylü —malının başında bulunamaz. İnhisar memurları müşteriye | Ffena tütünleri gösterebilirler. Bu süretle malların satılma- ması ihtimali çok varittir. Sonra, inhisar idaresi bu malı köylünün elinden yok paha- sına satın alabilir. Bazan depo icarı ve sair masraflar köylüyü inhisara karşı borçlu bile ç- karır. Köylünün arabalar do- lusu tütünlerini şu veya 'bu hayır müessesesine bağışlamak suretile işin içinden çıkabildiği çok görülmüştür. İnhisar — idaresinin zürraa karşı takip ettiği sistem ucuz- culuk sistemidir. Mübayaa tar zı şu suretledir: İnhisar idaresi züraa ( 9620 ) avans verir ve köylüyü evelb- den bağlar. Fiatın tesbitini mahsul zamanına - bıraktırır. Mahsul zamanı tüccar mübaya- aya geldiği zaman — inhisar eksperleri ortadan — kaybolur. Kasten mi görünmezler, nedir? Zürrada inhisara bağlı olduğu için tüccara mal satamaz. Alıcılar çekilir gider. Ondan sonra inhisar memurları mey- dana çıkar ve köylünün malını yok pahasına satın alır. Bu suretle İnegölde inhisar idaresi zürram 130 kuruşluk tütününü 40 kuruşa almıştır. Evvelki sene — Gemlikte 9 kuruşa tütün — almıştır. ki —saman- dan ucuzdur. Bundan anlaşıla- bilir ki ambar usulü zürra için bir felâket kuyusundan başka birşey değildir. İnhisar idaresinin zürraa kar- g kullandığı ikinci bir sistem daha vardır. Bazı yerlerde muvaffakiyetle tatbik — olunur. Bu usul büyük partiler içindir: Mahsul zamanı — ehemmiyetli mıntakalarda toptan mübaya- atta bulunmak için ecnebi | şirketler veya tüccar - faaliye- te geçtikleri zaman inhisar ida- resi ortaya çıkar. Yüksek fiat- la mübayaatta bulunmıya baş- lar. Birdenbire piyasa yükselir. Bu fiata mal almak tüccarın işine gelmez ve kaçar. İnhisar idaresi de ekseriya iltimaslı birkaç zengin tüccarın veya hakikatte tüccar olmayıp şunun bunün malını satmıya mühim bir menfaat mukabilin- de vasıta olan nüfuzlu bir şah- sın arzettiği malı yüksek bir fiat ile mübayaa ettikten son- ra hemen mübayaatı keser. Bunun üzerine fiat düştükçe düşer ve neticede yok pahası- na tütünler yine inhisar idare- sinin eline geçmiş olur. Bugün Taşovada zürram elinde 1,5 milyon kilo tütün vardır. Zürraı himaye ediyorum diyen İnhi- sar idaresi bu tütünleri niçin satın almıyor acaba? Maliye Vekili B., — tütün işinde aradaki — mutavassıtları ortadan kaldırarak doğrudan doğruya mübayaatta bulunmak suretile zürrar himaye ve zen- gin etmek maksadını güttüğü- hü söylemiş idi. Halbuki fili- yat bunun tamamen aksidir. Geçen sene Bursada zürram elinde beş milyon okka tütün vardı. Zürra tüccara satmak isti- yor, halbuki inhisara bağlı bulunuyordu. Bu vaziyeti Bursa Eğer Bu İşle Meş- gul Olamazsanız Bize Havale Ediniz.. Yukarda soldaki resim: Uzunçarşi başında Mektep so- kağında Yavaşçaşahin mahal- lesinde 16 numarada Bekir B. ailesini göstermektedir. Resim- de görülenler valideleri Fatma | H. çocukları İhsan, Ali, Emine, Mehmet, Fatıma, Hatice, Gül- süm, İsmail Hakkı efendi ve hanımlardır. Aşağıda sağdaki resim: Gebzede, Tuzla köyünde, İs- tasyon caddesinde (46) numa- rada oğlu Hasan Ef. ailesini gösteriyor. Öndekiler valdeleri Ayşe, “oğulları Halil İbrahim, Rıza, Osman Efen- dilerle kızları Havva, Fatma ve Sıdıka Hanımlardan mürek- keptir. Aşağıda soldaki resim: Edirnede — kaleiçinde, — polis müdüriyeti karşısında 5 No. da Saravun EF. ailesini gösberiyor. Hâlen kendisi duldur. Çocuk- larma hem analık — hem de babalık yapmaktadır. Tütün İnhisar İdaresi Zürraı Hiniaye Ediyor Mu? Himaye Denilen Şey Neden İbarettir? İnhisar idaresinin de tütüne ihtiyacı vardı. Zamanında ce- vap verilmedi ve neden sonra Zürra büsbütün bunaldığı za- man tütünler yok pahasına Zürram elinden alındı. - Zürram inhisar idaresinden neler çektiğini — anlıyabilmek için Maliye vekili B. köylünün bizzat kendisini dinlemelidir. Tütün mübayaası işinde hükü- metle halk arasına giren ve inbisarın bazan lehine, bazan aleyhine hareket eden bazı inhisar memurlarının ne ya- man bir rol oynadıklarını an- lamak için de bu memurlara verilen maaş ile geçinme tarz- larını — karşılaştırmak — kifayet eder, sanırız. O zaman haki- kat bütün çıplaklığile meydana çıkar, Rıhtını Şirkeü Yolsuzluk Y;ıpıp Yap- madığı Bir Daha Tetkik Ediliyor.. Rıhtim şirketinin rıhtımsız yerlerden rıhtım Ücreti alması üzerine tüccarlar gerek İktısat ve gerekse Nafia Vekâletlerine müracaat — etmişlerdi. —Nafia Vekâleti ile rıhtım şirketi mü- messillerinden — ibaret olmak üzere yeni bir komisyon taşkil edilmiştir. Bu komisyon bu meseleyi tetkik etmektedir. AURUPA DÖR GRUPA AYRILIMIŞ Dünya Ahvalf Çok Tehlikeli Görülüyor Paris, 9 — Fansız M meb'usanında, Avrupanım '"J vaziyeti hakkında çok saytr dikkat bir müzakere w"; etmiştir. Bu müzakeredt * alan başlıca hatip (Sk”v | ismindeki meb'ustur. — © Bu zat, Avrupanın vaziyetini şöyle izpah od""b, “— Sulhü temin :La';!; rinci — vazifesi olan Akvam bu vazifesini mıştır. İnsan kanının deft aktığı bir muharebenin kârlıklarından sonra bütün ümitlerini Cemiyeti vama bağlamışlardı. Fakat bu cemiyet fı!.u v götürüldü, kuvvetlenmesin? gf kit bırakılmadı ve bugüt: j rupa federasyonu dana atıldı. Fakat bu le beraber birçok da çıktı. Çünkü devletler ,) muahedelerin tadil edili igirt istiyenlerle istemiyenler ayrıldılar. Kellog misakı da heti doldurulmanış olan. borll ihtiva ediyor. Fransız l":: Bnin diğer müşkül bir CeP olan Fransız - Alman M teşebbüslerine 14 eylül intihabile cevap verildi- Almanya bir taraftal | p teminatı verirken eski d' | tifak sistemine avdet ı::»ı | suretle Avrupa çok Ş | dört grupa - ayrılmış 010t y Birinci grup: Alm: vusturya, Rusya. İJ' Fransâı ’ içük İkinci grap: çika, Lehistan ve kü: devletleri. W Üçüncü grup: — İtalyâı navutluk, Bulgaristan, Yunanistan ve Macari: Dördüncü — gurup: imperatorluğu. Bu, yeni bir v'uw';* yeni vaziyet karşı: vaziyetimizi tesbit etmei tedbirler almalıyız. Kürkçübaşı SAN Fırka Ocüî'?d)ı Kürkçübaşı (Cerr: “,.0’ Serbes Fırka ocığ;, içinde açılacaktır. ııçılı:ı:umind:rmf“kw | ceklerdir. e —— Yorulmaksızın Para Kazanmi istemez misin! Vei Evinize veya işikize 'WJ:' 'a çezerken veya - birisilt ber hangi bir vaka Karpırr ” S y Hirelndi... . B Havadis vedir. biİyOrET GA y derhal görebilirsiniz. :__.u*“ ÇA Kulli, bir ıı:;_ı:';: ertesi fi :;' yeldi; Srlelerde görmek ttediğit Öi : 4| he
